ITPP3/4512-601/15/APR - Braku obowiązku rozliczenia podatku należnego w związku ze sprzedażą nieruchomości rolnej w trybie egzekucji przez komornika.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 28 października 2015 r. (data wpływu 30 października 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku rozliczenia podatku należnego w związku ze sprzedażą nieruchomości w trybie egzekucji przez komornika - jest prawidłowe.

W dniu 30 października 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku rozliczenia podatku należnego w związku ze sprzedażą nieruchomości w trybie egzekucji przez komornika.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W toku postępowania egzekucyjnego o sygnaturze..... dokonał Pan zajęcia nieruchomości położonej w miejscowości G., gm. M., dla której Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą....., stanowiącej własność dłużników Mirosława R. oraz Aleksandry R., na zasadzie ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej. Nieruchomość stanowi działka nr 39/2 o powierzchni 8,9700 ha. Jest to nieruchomość rolna zabudowana chlewnią, magazynem (dawna szopa), garażem, budynkiem socjalnym, wiatą. Budynki gospodarstwa są w stanie technicznym średnim, częściowo zabudowa stara a częściowo zmodernizowana. Obiekt ostatnio służył dla celów tuczu drobiu.

Na siedlisko składają się następujące budynki:

* chlewnia - to budynek murowany o kilku etapach rozbudowy, konstrukcja dachowa drewniana z pokryciem z eternitu falistego. Stan techniczny średni. Powierzchnia użytkowa 240 m²,

* magazyn - to budynek murowany o kilku etapach rozbudowy, konstrukcja dachowa częściowo stalowa a częściowo drewniana z pokryciem z eternitu falistego. Stan techniczny średni, powierzchnia użytkowa 400 m².

* garaż - to budynek murowany, konstrukcja dachowa drewniana z pokryciem z eternitu falistego, stan techniczny średni, powierzchnia użytkowa 76 m²,

* budynek socjalny to budynek murowany, konstrukcja stropodachu żelbetowa z pokryciem papowym, stan techniczny średni, powierzchnia użytkowa 32 m²,

* wiata o konstrukcji stalowej z częściowo murowanymi ścianami osłonowymi, pokrycie dachowe wykonane z różnych materiałów, stan techniczny pogorszony, powierzchnia użytkowa 180 m².

Dłużnik Mirosław R. oświadczył, że nieruchomość ta została nabyta w 1983 r. przez Mirosława i Aleksandrę R., a przy nabyciu nie powstało prawo do odliczenia podatku od towarów i usług - została nabyta w trakcie trwania małżeństwa do ustawowej małżeńskiej wspólności majątkowej. Dłużnik Mirosław R. oświadczył, że w chwili nabycia nieruchomość była zabudowana chlewnią, natomiast pozostałe budynki zostały wybudowane przez dłużników w latach osiemdziesiątych dwudziestego wieku. Transakcja nie była udokumentowana fakturą VAT ze względu na datę nabycia nieruchomości. Według oświadczenia dłużników budynki znajdujące się na nieruchomości nie były nigdy oddane w dzierżawę lub wynajmowane odpłatnie. Dłużnicy oświadczyli, że nie dokonywali ulepszeń budynków stanowiących co najmniej 30% ich wartości początkowej. Nieruchomość została nabyta 12 lipca 1983 r., zgodnie z treścią aktu notarialnego na działce znajdował się w chwili nabycia jeden budynek gospodarczy.

W toku czynności ustalono, że pomieszczenie o powierzchni 140 m² było bezpłatnie użyczone na podstawie umowy użyczenia z dnia 10 września 2008 r. Hubertowi S., który oświadczył, że przechowywał tam znicze przez okres około sześciu miesięcy. Natomiast umowa nie została wypowiedziana, ani rozwiązana. Hubert S. oświadczył, że nie wykorzystuje już ww. powierzchni.

Ustalono, że na podstawie umowy dzierżawy z dnia 12 czerwca 2012 r. Dawid D. dzierżawi grunty rolne stanowiące część działki 39/2. Ponadto Marcin N. oświadczył, że bezpłatnie użycza od dłużników garaż znajdujący się na przedmiotowej działce. Oświadczył, że nie najmował, ani nie dzierżawił żadnego innego budynku znajdującego się na tej działce. Ponadto dłużnicy oświadczyli, że nieruchomość ta jest bezpłatnie użyczana synowi Matuszowi R. który ma zarejestrowaną pod tym adresem działalność gospodarczą, co potwierdził Mateusz R., który oświadczył, że budynki tj. wiata, chlew i warsztat i część ziemi są mu użyczone bezpłatnie oraz że pod tym adresem wykonuje działalność gospodarczą. Mateusz R. oświadczył, że dokonał jedynie naprawy bieżącej dachu o wartości stu złotych i utwardził plac kamieniami o wartości około stu złotych. Umowa bezpłatnego użyczenia została zawarta 31 października 2012 r., gdzie w umowie stwierdzono, że Mateusz R. wziął w bezpłatne używanie nieruchomość zabudowaną i odebrał przedmiot użyczenia.

Dłużnik Mirosław R. oświadczył, że nie prowadzi działalności gospodarczej, rolniczej, ani pozarolniczej. Zgodnie z odpowiedzią z Urzędu Skarbowego dłużnik ten w okresie od 11 czerwca 1994 r. do 31 grudnia 1995 r. był czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Natomiast dłużniczka Aleksandra R. w toku czynności oświadczyła, że nie prowadzi i nigdy nie prowadziła działalności gospodarczej, jest zatrudniona w wymiarze 1/8 etatu z wynagrodzeniem minimalnym u syna Mateusza R. (firma M.).

Zgodnie pozyskanymi informacjami z Urzędu Skarbowego dłużnicy Mirosław R.i Aleksandra R. nie mają zarejestrowanej działalności gospodarczej ani też niezamkniętych powiązań z działalnością gospodarczą. Dłużniczka Aleksandra R. nigdy nie była zarejestrowana jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Zgodnie z informacją uzyskaną z Urzędu Miejskiego działka 39/2 stanowi grunty orne, oraz grunty rolne zabudowane, a działka ta znajduje się na terenie, na którym nie ma opracowanego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jak również nie jest objęta decyzją o warunkach zabudowy, która powodowałaby zmianę zagospodarowania terenu. Dzierżawa gruntów stanowi odpłatne świadczenie usług.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przy sprzedaży w drodze licytacji w postępowaniu egzekucyjnym zajętej nieruchomości położonej pod adresem......, dla której Sąd Rejonowy Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych z siedzibą w.....prowadzi księgę wieczystą......., komornik sądowy jako płatnik podatku od towarów i usług będzie zobowiązany do naliczenia i odprowadzenia do Urzędu Skarbowego podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, przy sprzedaży przedmiotowej nieruchomości w drodze licytacji nie powstaje obowiązek naliczenia i odprowadzenia do Urzędu Skarbowego podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

W myśl regulacji zawartej w art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), zgodnie z którym, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii, o czym stanowi art. 2 pkt 6 ww. ustawy.

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Zgodnie z art. 693 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. Nr 121, z późn. zm.), przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.

Dzierżawa jest świadczeniem wzajemnym - umożliwia korzystanie z nieruchomości i pobieranie z niej pożytków po stronie dzierżawcy, a po stronie wydzierżawiającego otrzymywanie umówionego czynszu, tak więc oddanie rzeczy we władanie w ramach umowy dzierżawy innemu podmiotowi, skutkuje uzyskaniem korzyści majątkowej.

Z powyższych przepisów wynika, że dzierżawa gruntów stanowi odpłatne świadczenie usług i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle zapisów art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - zgodnie z ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług - w świetle powyższych przepisów - jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: po pierwsze, czynność winna być ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie - musi być dokonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zatem jeśli osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Z ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że warunkiem niezbędnym do uznania danego podmiotu za podatnika podatku od towarów i usług jest ustalenie, czy działa on niezależnie jako producent, handlowiec, usługodawca, pozyskujący zasoby naturalne, rolnik czy wykonujący wolny zawód.

Stawka podatku - zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług - wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie od podatku.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

Zgodnie z art. 2 pkt 33 ustawy, ilekroć w dalszy przepisach jest mowa o terenach budowlanych - rozumie się przez to grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Analiza przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz treści przywołanych przepisów prawa prowadzi do wniosku, że zbycie budynków, o których mowa we wniosku, wraz z gruntem, na którym są one posadowione, w trybie licytacji publicznej, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż dłużnicy nie wystąpią w charakterze podatników, ponieważ czynność ta nie będzie stanowiła działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ww. ustawy. Z uwagi na fakt, że - jak wynika z treści wniosku - budynki zostały użyczone synowi, sprzedaż licytacyjna tej części nieruchomości będzie sprzedażą majątku osobistego dłużników, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania. Również zbycie pozostałego gruntu, w części należącej do dłużnika Aleksandry R., będzie sprzedażą majątku osobistego tego dłużnika, do której przepisy ustawy nie będą miały zastosowania, ponieważ nie wykorzystuje go do prowadzenia działalności gospodarczej.

Natomiast sprzedaż tej części gruntu, który - jak wynika we wniosku - został wydzierżawiony przez dłużnika Mirosława R., stanowić będzie zbycie majątku wykorzystywanego przez niego w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej, jaką - co wskazano powyżej - jest oddanie gruntu w dzierżawę. Jednakże z uwagi na fakt, że dla tego gruntu nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz nie została wydana decyzja o warunkach zabudowy, jego zbycie będzie podlegało zwolnieniu od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług, a Pan nie będzie zobowiązany do naliczenia i odprowadzenia podatku.

Jednocześnie podkreślić należy, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.