ITPP3/443-482/14/AT - Brak możliwości odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją projektu

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 25 sierpnia 2014 r. (data wpływu 29 sierpnia 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku możliwości odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn.: "Z." - jest prawidłowe.

W dniu 29 sierpnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku możliwości odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn.: "Z.".

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Gmina... (dalej: Gmina lub Wnioskodawca) jest jednostką samorządu terytorialnego, która jako wspólnota samorządowa, na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym - dalej UOSG, obejmuje swoim zakresem działania wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów (art. 6 UOSG). Wnioskodawca posiada osobowość prawną i wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność (art. 2 ust. 1 i 2 UOSG). Zgodnie z art. 9 UOSG, w celu wykonywania zadań, gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi. Gmina może również prowadzić działalność gospodarczą w sferze użyteczności publicznej, jak i poza nią, na zasadach określonych w przepisach o gospodarce komunalnej. Do podstawowych, własnych zadań Gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty (art. 2 ust. 1 oraz art. 6 ust. 1 UOSG).

W dniu... 2011 r. Gmina została zarejestrowana jako podatnik VAT przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w... oraz otrzymała potwierdzenie VAT-5 o rejestracji jako podatnik VAT czynny.

Aktualnie Wnioskodawca realizuje projekt pod nazwą: "Z." nr..., w zakresie doposażenia jednostek ratownictwa współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego... na lata 2007-2013. Poziom dofinansowania inwestycji ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego wynosi...% poniesionych wydatków kwalifikowanych, przy udziale wkładu własnego Gminy w kwocie niezbędnej do pokrycia wszystkich kosztów związanych z realizacją tego zadania. Wskazany projekt obejmuje zakup nowego środka transportu w postaci średniego samochodu ratowniczo-gaśniczego. Przedmiotowy pojazd wraz z wyposażeniem specjalistycznym zostanie nieodpłatnie oddany w użytkowanie na podstawie umowy cywilnoprawnej pomiędzy Gminą a... (dalej...). Warunki ww. umowy będą ograniczać sposób użytkowania wozu wraz z wyposażeniem specjalistycznym jedynie do prowadzenia akcji ratowniczo - gaśniczych, zgodnych z celami projektu.

Celem głównym projektu jest zapobieganie zagrożeniom środowiska i ograniczenie niekorzystnego wpływu ich skutków na poziom bezpieczeństwa na terenie Gminy, poprzez zakup specjalistycznego samochodu ratowniczo-gaśniczego dla... (jednostka włączona do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego). Celami szczegółowymi projektu są:

1. Branie udziału w akcjach ratowniczych przeprowadzanych w czasie pożarów i innych klęsk żywiołowych, w tym zagrożenia powodziowego w miejscowościach:..,...,...,...;

2. Uświadamianie ludności o konieczności i sposobach ochrony przed pożarami oraz przygotowanie jej do udziału w ochronie przeciwpożarowej;

3. Branie udziału w obronie cywilnej, rozwijanie wśród członków... zainteresowań w dziedzinie kultury, oświaty i sportu;

4. Wykonywanie innych zadań wynikających z przepisów o ochronie przeciwpożarowej oraz statutu....

W ramach realizacji projektu Gmina podpisała umowy z wykonawcami na: przygotowanie dokumentacji unijnej, dostawę środków trwałych - samochodu ratowniczo-gaśniczego wraz z wyposażeniem specjal., działania promocyjne. Wykonanie ww. zadań w całości zlecone zostało firmom zewnętrznym, posiadającym stosowne uprawnienia do wykonywania tego typu działalności, które wyłonione zostały zgodnie z ustawą z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych. Faktury VAT związane z realizacją projektu wystawione są na Gminę.... W wyniku realizacji projektu Gmina nie osiągnie zysku. Zakup samochodu ratowniczo-gaśniczego nie posłuży wykonywaniu czynności opodatkowanych VAT, jak również nie zostanie on wykorzystany do czynności zwolnionych od tego podatku. Przekazanie ww. pojazdu na rzecz... nastąpi na podstawie nieodpłatnego użyczenia i odbędzie się w związku z wykonywaniem przez Gminę zadań własnych.

Realizowany projekt należy do zadań własnych Gminy, stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 1, 9, 10, 18 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Obejmuje on wyłącznie działania nie podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Gmina... jako beneficjent projektu zobowiązana jest zgodnie z umową o dofinansowanie, do przedłożenia pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego z właściwej Izby Skarbowej stwierdzającej brak możliwości odzyskania VAT uznanego w przedmiotowym projekcie za wydatek kwalifikowany.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Gminie... przysługuje prawo do odliczenia VAT wykazanego na fakturach otrzymanych od wykonawców w związku z realizacją przedmiotowego projektu.

Zdaniem Wnioskodawcy, nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku od towarów i usług, wykazanego na fakturach wystawionych przez wykonawców z tytułu realizacji ww. zadania. Nabywane przez Gminę towary i usługi w ramach realizowanego projektu będą służyły realizacji jej zadań statutowych (w tym przekazanie/użyczenie wozu strażackiego...) i nie będą wykorzystane do czynności podlegających opodatkowaniu VAT. Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Dokonany przez Gminę, w ramach realizowanego projektu zakup środka trwałego - samochód ratowniczo-gaśniczy, będzie wykorzystywany jedynie do świadczenia nieodpłatnych usług na rzecz lokalnej społeczności/mieszkańców i nie zostanie wykorzystany do czynności podlegających opodatkowaniu. Tym samym będą to działania mające posłużyć realizacji zadań statutowych Gminy.

Z uwagi na fakt, iż o kwalifikowanych wydatkach w zakresie podatku od towarów i usług objętych dofinansowaniem w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego... na lata 2007-2013, decyduje faktyczne poniesienie oraz brak prawnej możliwości jego odzyskania, należy uznać, że dla planowanego zakupu i przekazania przez Gminę... na rzecz... wozu strażackiego wraz z wyposażeniem wydatki poniesione tytułem podatku od towarów i usług, wykazanego w fakturze dokumentującej nabycie pojazdu w ramach ww. projektu, są wydatkami kwalifikowanymi.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. i 20 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zatem prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy, rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Należy zauważyć, że w myśl art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników ma charakter wyłączenia podmiotowo-przedmiotowego. Oznacza to, że aby wyłączenie miało zastosowanie konieczne jest spełnienie dwóch warunków:

Zdaniem Wnioskodawcy, w niniejszej sprawie Gmina nie będzie występowała jako podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15. ust. 1 i 2 ustawy o VAT, lecz jako organ władzy realizujący zadania nałożone odrębnymi przepisami prawa, dla których został powołany, tj. ustawy o samorządzie gminnym. Otrzymane od wykonawców w ramach projektu faktury VAT nie będą podstawą do obniżenia przez Gminę... podatku od towarów i usług naliczonego w związku z dostawą nowego środka transportu oraz innych prac. Pojazd ten nie zostanie wykorzystany do czynności podlegających opodatkowaniu VAT lub zwolnionych od podatku od towarów i usług, nie będzie również generował żadnych przychodów. Posłuży on wyłącznie realizacji zadań statutowych Gminy. W myśl bowiem art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone m.in. w następujących interpretacjach indywidualnych:

1. Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu nr ILPP1/443-1195/09-7/HW z dnia 20 listopada 2009 r.,

2. Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy: nr ITPP1/443-911/09/BJ z dnia 15 grudnia 2009 r. i nr ITPP2/443-204a/14/EB z dnia 25 kwietnia 2014 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 88 ust. 4 powołanej ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2014 r. nadanym treścią art. 1 pkt 40 lit. d ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 35), obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje tylko czynnym podatnikom podatku od towarów i usług w takim przypadku, gdy dokonywane zakupy mają związek z czynnościami opodatkowanymi. Odliczyć zatem można podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego. Wskazana norma prawna wyraża zasadę neutralności podatku od towarów i usług, w następstwie której podatnicy realizujący czynności zwolnione, są w podobnej sytuacji jak ostateczny nabywca (konsument) towaru lub usługi, z wyjątkiem przypadków jednoznacznie wskazanych w ustawie o podatku od towarów i usług. Ustawa wyłącza zatem możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu.

W rozdziale 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2013 r. w sprawie miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów i usług (Dz. U. poz. 1656), przewidziano przypadki, w których kwota podatku naliczonego może być zwrócona jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług finansowanego ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej, oraz warunki i tryb dokonywania tego zwrotu. Przepisy powołanego rozporządzenia określają katalog środków, które stanowią ww. środki bezzwrotnej pomocy zagranicznej (§ 8 ust. 3 i 4). Uzyskanie pomocy finansowej pochodzącej ze źródeł, o których mowa w tych przepisach daje prawo do ubiegania się o zwrot podatku w oparciu o przepisy zawarte w rozdziale 4 tego rozporządzenia.

Biorąc pod uwagę opis stanu faktycznego oraz treść powołanych przepisów prawa stwierdzić należy, że przy założeniu, że dokonane zakupy nie służą wykonywaniu czynności opodatkowanych (na co wskazuje treść wniosku), w świetle powołanego art. 86 ust. 1 ustawy, Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego na zasadach wynikających z ustawy o podatku od towarów i usług. Wnioskodawcy nie przysługuje także prawo do otrzymania zwrotu tego podatku, gdyż środki otrzymane na jego realizację nie są środkami wskazanymi w powołanym rozporządzeniu.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że organy podatkowe nie są kompetentne do rozstrzygania kwestii możliwości zaliczania, bądź braku przesłanek do zaliczenia wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowanych, ponieważ kwestię tę rozstrzygają przepisy regulujące zasady korzystania ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.