ITPP2/4512-853/15/AK - VAT w zakresie możliwości korzystania z podmiotowego zwolnienia od podatku w przypadku świadczenia usług mediacji.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 21 sierpnia 2015 r. (data wpływu 26 sierpnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości korzystania z podmiotowego zwolnienia od podatku w przypadku świadczenia usług mediacji - jest prawidłowe.

W dniu 26 sierpnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości korzystania z podmiotowego zwolnienia od podatku w przypadku świadczenia usług mediacji.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Zamierzam Pani prowadzić działalność gospodarczą jako mediator pozasądowy - wykonywać mediacje na zlecenie klienta - i jako mediator sądowy wykonywać mediacje na skutek zlecenia Sądu.

Z wykształcenia jest Pani magistrem prawa oraz po studiach dyplomowych dyplomowanym mediatorem sądowym i pozasądowym. Przedmiotem działalności gospodarczej będzie prowadzenie mediacji - procesu polegającego na prowadzeniu i wspomaganiu komunikacji pomiędzy stronami (osobami fizycznymi) w celu rozwiązania konfliktu.

Mediacja w Polskiej Klasyfikacji Działalności 2007 jest oznaczona symbolem 59.10.7. (działalność prawnicza). Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług szereguje mediację w dziale 69 i oznacza symbolem 69.10. Jako mediator będzie Pani działała na zlecenie osób fizycznych oraz Sądów (stron, które wyrażają zgodę na mediację przed lub w trakcie procesu), które to przy udziale bezstronnej osoby trzeciej, chcą rozwiązać konflikt w sposób inny niż sądowy. Jako mediator nie będzie Pani doradzała stronom konfliktu (zgodnie ze standardami mediacji a także zgodnie z Kodeksem Mediacji przyjętym 2 lipca 2004 r. przez Komisję Europejską nie może Pani doradzać stronom). Będzie zatem Pani pomagała adwersarzom w dobrowolnym osiągnięciu ich własnego, wzajemnie akceptowanego porozumienia w spornych kwestiach. Mediator to zawód jednoznacznie związany ze "specjalnością społeczną".

Mediator według Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r. (Dz. U. z 2010 r. Nr 82, poz. 537) w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania nie jest prawnikiem ale specjalistą do spraw społecznych (kod 2635). Oznaczony jest w wyżej wymienionej klasyfikacji kodem 263502, jest osobą świadczącą usługi w zakresie rozwiązywania konfliktów.

Mediator w sprawach cywilnych, którymi będzie się Pani zajmowała, zgodnie z ustawą z dnia 17 listopada 1964 r. (Dz. U. Nr 43, poz. 296) Kodeks postępowania cywilnego (art. 1832) to osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych, korzystająca w pełni z praw publicznych. Mediator w sprawach cywilnych nie jest zobowiązany do posiadania wykształcenia o jakimkolwiek profilu. Ponieważ prowadzenie mediacji opiera się na zdolnościach interpersonalnych samego mediatora, wiedzy z zakresu komunikacji międzyludzkiej, umiejętności słuchania i koordynowania rozmowy, ustawodawca nie wymaga by osoba posiadająca te wszystkie umiejętności była jeszcze prawnikiem (lub posiadała jakiekolwiek wyższe wykształcenie). W Pani przypadku znajomość przepisów prawa jest jedynie atutem.

"Działalnością prawniczą nie należy za taką uznać, według kryterium wykształcenia, tylko dlatego, że prowadzi ją osoba z dyplomem magistra prawa".

Świadczenie usług mediacji, czyli pośredniczenia w sporze, ma na celu ułatwienie stronom dojścia do porozumienia. Nie stanowi usług doradztwa, ani usług prawniczych, ani też arbitrażu (mediator nie doradza stronom konfliktu, nie podejmuje żadnej wiążącej decyzji, lecz pomaga zwaśnionym stronom w dobrowolnym osiągnięciu ich własnego, wzajemnie akceptowanego porozumienia w spornych kwestiach). Do istoty mediacji należy bezstronność i pozostawienie wszelkiej decyzyjności stronom. Mediator jest osobą nadzorującą proces - sytuację i sposób w jaki strony do porozumienia dochodzą. Mediatorowi nie wolno udzielać rad, oceniać i stawać po którejkolwiek ze stron.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy mediacja, jako usługa specjalisty ds. społecznych zarejestrowana pod PKD 69.1 OZ - rozwiązywanie konfliktów i sporów, jest podmiotowo zwolniona z VAT, jeśli mediator faktycznie będzie wykonywał usługi inne niż prawnicze czy doradcze, wg ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. - art. 113 ust. 1 i ust. 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 77, poz. 1054).

Zdaniem Wnioskodawcy, jako drobnego przedsiębiorcę, u którego wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczy kwoty 150.000 zł obrotu rocznie, który nie świadczy usług prawniczych, ani doradczych, powinno go obejmować zwolnienie z podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr I77, poz. 1054), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 5a ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Stosownie do art. 113 ust. 2 cyt. ustawy, do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku, a także towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Artykuł 113 ust. 5 ustawy stanowi, iż jeżeli wartość sprzedaży u podatników zwolnionych od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc w momencie przekroczenia tej kwoty. Obowiązek podatkowy powstaje z momentem przekroczenia tej kwoty, a opodatkowaniu podlega nadwyżka sprzedaży ponad tę kwotę. (...)

Stosownie do art. 113 ust. 9 ustawy, podatnik rozpoczynający w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5 jest zwolniony od podatku, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w ust. 1.

Natomiast, zgodnie z art. 113 ust. 10, jeżeli faktyczna wartość sprzedaży, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę określoną w ust. 1, zwolnienie określone w ust. 9 traci moc z momentem przekroczenia tej kwoty. Opodatkowaniu podlega nadwyżka sprzedaży ponad wartość określoną w zdaniu pierwszym, a obowiązek podatkowy powstaje z momentem przekroczenia tej wartości.

Stosownie zaś do art. 113 ust. 13 cyt. ustawy, zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do importu towarów i usług, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, świadczenia usług, dla których zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 8 podatnikiem jest ich usługobiorca, oraz podatników:

* dokonujących dostaw:

* dokonujących dostaw:

* #61485; wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali,

* #61485; towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem energii elektrycznej (PKWiU35.11.10.0) i wyrobów tytoniowych w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym,

* #61485; nowych środków transportu,

* #61485; terenów budowlanych oraz przeznaczonych pod zabudowę;

#61485;

* świadczących usługi prawnicze oraz usługi w zakresie doradztwa, a także usługi jubilerskie;#61485;

* niemających siedziby lub miejsca zamieszkania na terytorium kraju.

Minister Finansów w § 27 rozporządzenia z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360 z późn. zm.), określił listę towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku, określone w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy, stanowiącą załącznik do rozporządzenia. Pod pozycją 12 tego załącznika wskazano, że wyłączenie ze zwolnienia od podatku dotyczy "doradztwa, z wyłączeniem doradztwa rolniczego związanego z uprawą roślin i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego" oraz pod pozycją 13 "Usługi prawnicze". W świetle powyższego usługi prawnicze oraz usługi w zakresie doradztwa nie korzystają ze zwolnienia podmiotowego.

Z powyższego wynika, że ustawa o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy nie definiują pojęcia doradztwa. W potocznym rozumieniu termin "doradztwo" obejmuje szereg usług doradczych, tj.: podatkowe, prawne, finansowe techniczne, inżynierskie i inne. Zgodnie z Małym Słownikiem Języka Polskiego PWN, Warszawa 1994, "doradzać" znaczy udzielić porady, podać, wskazać sposób postępowania w jakiejś sprawie. Tak więc doradztwo jest udzieleniem fachowych zaleceń, porad, zwłaszcza ekonomicznych. Zatem użyty w ustawie o podatku od towarów i usług termin "usługi w zakresie doradztwa" należy rozumieć szeroko.

Należy również podkreślić, iż w poz. 12 załącznika do ww. rozporządzenia z dnia 28 marca 2011 r., nie został wskazany symbol PKWiU, odnoszący się wprost do konkretnych usług doradczych. Należy zatem stwierdzić, że najistotniejszym w przedmiotowej sprawie jest charakter wykonywanych czynności. Należy w tym miejscu wskazać, że porada czy opinia nie musi mieć charakteru odrębnego pisemnego dokumentu, bowiem już samo wykonywanie czynności, których istotą jest doradztwo, decyduje o wyłączeniu tych czynności ze zwolnienia podmiotowego.

Zwolnień o których mowa w ust. 1 i ust. 9 nie stosuje się do podatników świadczących usługi prawnicze. Podobnie jak w przypadku usług doradztwa ustawa nie definiuje pojęcia usług prawniczych. Pomocne w tym wypadku jest odwołanie do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, w której w kategorii "usługi prawnicze" znalazły się usługi w zakresie doradztwa prawnego i reprezentacji w dziedzinie prawa karnego, w pozostałych dziedzinach prawa, w postępowaniu ustawowym w kolegiach, komisjach arbitrażowych itp., usługi w zakresie patentów i praw autorskich, usługi notarialne, usługi związane z przetargami i aukcjami. Analiza tej kategorii statystycznej wskazuje zatem, że pod pojęciem usług prawniczych PKWiU rozumie rozmaite czynności związane z doradztwem prawnym.

Mediacja, zgodnie z definicją słownika wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych (W. Kopaliński), oznacza pośredniczenie w sporze w celu doprowadzenia do zgody.

Należy również zauważyć, iż w poz. 12 załącznika do ww. rozporządzenia nie został wskazany symbol PKWiU, odnoszący się wprost do konkretnych usług doradczych. Należy zatem stwierdzić, że najistotniejszym w przedmiotowej sprawie jest charakter wykonywanych czynności. Należy w tym miejscu także wskazać, że porada czy opinia nie musi mieć charakteru odrębnego pisemnego dokumentu, bowiem już samo wykonywanie czynności, których istotą jest doradztwo, decyduje o wyłączeniu tych czynności ze zwolnienia podmiotowego.

Należy wskazać, że zgodnie z definicją zawartą w Słowniku Języka Polskiego PWN, Warszawa 1996 r., mediator to osoba pośrednicząca w sporze, mająca doprowadzić do ugody między spierającymi się stronami. Natomiast mediacje (łac. mediare - być w środku) to metoda rozwiązywania sporów, pośredniczenie w sporze.

Wobec powyższego, świadczenie usług mediacji, czyli pośredniczenie w sporze mające na celu ułatwienie stronom dojście do porozumienia, nie stanowi usług doradztwa, ani usług prawniczych, bowiem mediator nie doradza stronom konfliktu, lecz pomaga zwaśnionym stronom w dobrowolnym osiągnięciu ich własnego, wzajemnie akceptowanego porozumienia w spornych kwestiach.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 5a ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy - zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Stosownie do art. 113 ust. 2 ustawy, do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:

Artykuł 113 ust. 5 ustawy stanowi, że jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w ust. 1 - art. 113 ust. 9 ustawy.

Na podstawie art. 113 ust. 10 ustawy, jeżeli faktyczna wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 9, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę określoną w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Podatnik, który utracił prawo do zwolnienia sprzedaży od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w ust. 1 (art. 113 ust. 11 ustawy).

Stosownie do art. 113 ust. 13 cyt. ustawy, zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników:

#61485;

* energii elektrycznej (PKWiU 35.11.10.0), #61485;

* wyrobów tytoniowych, #61485;

* samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,

Zauważyć należy, że ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia "doradztwo". W potocznym rozumieniu termin "doradztwo" obejmuje szereg usług doradczych, tj.: podatkowe, prawne, finansowe techniczne, inżynierskie i inne. Zgodnie z Małym Słownikiem Języka Polskiego PWN (Warszawa 1994), "doradzać" znaczy udzielić porady, podać, wskazać sposób postępowania w jakiejś sprawie. Tak więc doradztwo jest udzieleniem fachowych zaleceń, porad, zwłaszcza ekonomicznych. Zatem użyty w ustawie o podatku od towarów i usług termin "usługi w zakresie doradztwa" należy rozumieć szeroko.

Podobnie jak w przypadku usług doradztwa, ustawa nie definiuje pojęcia "usługi prawnicze". Pomocne w tym wypadku jest odwołanie do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, w której w kategorii "usługi prawnicze" znalazły się usługi w zakresie doradztwa prawnego i reprezentacji w dziedzinie prawa karnego, w pozostałych dziedzinach prawa, w postępowaniu ustawowym w kolegiach, komisjach arbitrażowych, itp., usługi w zakresie patentów i praw autorskich, usługi notarialne, usługi związane z przetargami i aukcjami. Analiza tej kategorii statystycznej wskazuje zatem, że pod pojęciem usług prawniczych PKWiU rozumie rozmaite czynności związane z doradztwem prawnym.

Mediacja natomiast, zgodnie z definicją "Słownika wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych" (W. Kopaliński), oznacza pośredniczenie w sporze w celu doprowadzenia do zgody.

Analiza okoliczności faktycznych sprawy w kontekście obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa pozwala stwierdzić, że świadcząc usługi mediacji, czyli pośredniczenia w sporze, mających na celu ułatwienie stronom dojście do porozumienia, niestanowiących - jak wskazano we wniosku - usług doradztwa, ani usług prawniczych (mediator nie doradza stronom konfliktu, lecz pomaga zwaśnionym stronom w dobrowolnym osiągnięciu ich własnego, wzajemnie akceptowanego porozumienia w spornych kwestiach) będzie Pani mogła skorzystać ze zwolnienia od podatku, przy spełnieniu warunku nieprzekroczenia wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 lub ust. 9 ustawy.

Końcowo informuje się, że przywołane w treści wniosku rozporządzenie z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360, z późn. zm.), przestało obowiązywać z dniem 1 stycznia 2014 r.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.