ITPP2/4512-607/15/PS

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 30 września 2015 r. Izba Skarbowa w Bydgoszczy ITPP2/4512-607/15/PS

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 10 czerwca 2015 r. (data wpływu 12 czerwca 2015 r.), uzupełnionym w dniu 21 września 2015 r. (data wpływu), wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku uznania wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego w zamian za odszkodowanie za czynność podlegającą opodatkowaniu - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 czerwca 2015 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony w dniu 21 września 2015 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku uznania wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego w zamian za odszkodowanie za czynność podlegającą opodatkowaniu.

We wniosku oraz jego uzupełnieniu, przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka była użytkownikiem wieczystym nieruchomości - działki nr 126/1, położonej w obrębie C. M., Gmina. C. W., KW nr XXX i właścicielem posadowionych na nieruchomości budynków w postaci: budynku biurowego dwukondygnacyjnego o powierzchni użytkowej 277,28 m2, budynku biurowego jednokondygnacyjnego o powierzchni użytkowej 116,73 m2, budynku produkcyjno-magazynowego z częścią socjalną o powierzchni użytkowej 560,12 m2, budynku magazynowego o powierzchni użytkowej 513,08 m2, budynku magazynowego o powierzchni użytkowej 360 m2, budynku magazynowego o powierzchni użytkowej 180 m2 oraz budynku wagi o powierzchni użytkowej 12,00 m2.

Przedmiotowe zabudowania ujęte były przez Spółkę w ewidencji środków trwałych i dokonywała z tego tytułu odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowych każdego z budynków z osobna.

Decyzją Wojewody z dnia 30 grudnia 2014 r. Nr XXX GDDKiA uzyskała zezwolenie na realizację inwestycji drogowej pn: "B.". Przedmiotowa inwestycja drogowa obejmuje m.in. ww. działkę nr 126/1, wobec czego GDDKIA przedłożyła Spółce ofertę odszkodowania za przejmowaną na rzecz Skarbu Państwa nieruchomość (działkę nr 126/1) z tytułu wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego w kwocie 2.122,605,00 zł, plus 106.130,25 zł z tytułu powiększenia odszkodowania o 5% wartości nieruchomości za wydanie nieruchomości - łącznie: 2.228.735,25 zł (dwa miliony dwieście dwadzieścia osiem tysięcy siedemset trzydzieści pięć złotych 25/100). Spółka zdecydowała się przyjąć tą ofertę i opuściła nieruchomość w dniu 23 marca 2015 r., dzięki czemu nabyła prawo do ww. 5% odszkodowania za wyprowadzenie się w terminie do 30 dni od daty złożenia oświadczenia o chęci wydania nieruchomości do GDDKiA. Łączna kwota przysługującego Spółce odszkodowania wynosi zatem 2.228.735,25 zł. Odszkodowanie ustalane zostało na podstawie wyceny rzeczoznawcy. Wątpliwość Spółki budzi kwestia czy w momencie uzyskania odszkodowania od GDDKIA za przejmowaną na rzecz Skarbu Państwa nieruchomość (działkę nr 126/1) i związane z tym wygaśnięcie prawa użytkowania wieczystego (powiększone o 5% wartości nieruchomości za wydanie nieruchomości) - w łącznej kwocie 2.228.735,25 zł, obowiązany będzie odprowadzić podatek od towarów i usług.

W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia braków formalnych Spółka wskazała, że:

Prowadzi działalność gospodarczą w następującym zakresie:

1. Przedmiot przeważającej działalności przedsiębiorcy - brak

12. Przedmiot pozostałej działalności przedsiębiorcy:

PKD 21.23.Z - produkcja papierowych artykułów piśmiennych.

PKD 21.21.Z - produkcja papieru falistego i tektury falistej oraz opakowań z papieru i tektury.

PKD 21.25.Z - produkcja pozostałych artykułów z papieru i tektury, gdzie indziej niesklasyfikowana.

PKD 29.55.Z - produkcja maszyn dla przemysłu papierniczego.

PKD 29.24 - produkcja pozostałych maszyn ogólnego przeznaczenia, gdzie indziej niesklasyfikowana.

PKD 51 - handel hurtowy i komisowy, z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi, motocyklami.

PKD 70.20.Z - wynajem nieruchomości na własny rachunek.

PKD 68.20.Z - wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi.

PKD 65.2 - pośrednictwo finansowe pozostałe.

Oddanie do użytkowania wszystkich budynków, o których mowa we wniosku, miało miejsce w dniu 18 marca 1998 r.

Spółka nabyła prawo użytkowania wieczystego działki nr 126 obszaru 1,50 ha, położonej w C. M., Gmina C. W. wraz z prawem własności wszystkich budynków, o których mowa we wniosku. Spółka nie wybudowała żadnych budynków.

Sprzedający - S. w C. W. z siedzibą w C. M. w likwidacji - nie wystawił faktury VAT z wykazanym podatkiem.

Budynki (z wyjątkiem budynku wagi 12 m2) były przedmiotem najmu. Najem poszczególnych budynków przedstawiał się następująco:

1.

budynek administracji o powierzchni 412,50 m2 (w pierwotnym wniosku ORD-IN omyłkowo rozdzielony jako dwa budynki: biurowy dwukondygnacyjny o pow. użytkowej 277,28 m2 i biurowy jednokondygnacyjny o pow. użytkowej 116,73 m2):

* pomieszczenia biurowe na pierwszym piętrze od dnia 18 marca 1998 r. do dnia 10 marca 20I5 r.

* pomieszczenia biurowe na parterze od dnia 12 stycznia 2004 r. do 30 czerwca 2006 r. i od dnia 10 lipca 2006 r. do dnia 10 marca 2015 r.

* mieszkanie na parterze dwukondygnacyjnego budynku biurowego od dnia 1 kwietnia 2010 r. do dnia 30 czerwca 2012 r. i od dnia 28 sierpnia 2012 r. do dnia 10 marca 2015 r.

2.

budynek produkcyjno-magazynowy z częścią socjalną (ujęty przez Spółkę w Ewidencji Ś. T. pod nazwą: "warsztat naprawczy ciągników" - pow. użytkowa 550 m2):

* od dnia 18 marca 1998 r. do dnia 31 lipca 2003 r.; od dnia 1 września 2003 r. do dnia 31 grudnia 2008 r.; od dnia 1 września 2009 r. do dnia 31 grudnia 2009 r.; od dnia 1 lutego 2010 r. do dnia 28 lutego 2010 r.; od dnia 1 kwietnia 2010 r. do dnia 31 grudnia 2010 r.; od dnia 1 lutego 2011 r. do dnia 28 lutego 2011 r.; od dnia 1 kwietnia 2011 r. do dnia 30 czerwca 2011 r.; od dnia 1 sierpnia 2011 r. dnia do dnia "31" września 2011 r.; od dnia 1 listopada 2011 r. do dnia 31 grudnia 2011 r.; od dnia 1 stycznia 2012 r. do dnia 31 stycznia 2012 r.; od dnia 1 marca 2012 r. do dnia 31 sierpnia 2011 r.; od dnia 1 grudnia 2012 r. do dnia 31 grudnia 2012 r.; od dnia 1 lutego 2013 r. do dnia 31 grudnia 2013 r.; od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 31 marca 2014 r.; od dnia 1 maja 2014 r. do dnia 31 sierpnia 2014 r.; od dnia 1 października 2014 r. do dnia 31 października 2014 r.

3.

budynek magazynowy (ujęty przez Spółkę w Ewidencji Ś. T. pod nazwą: "szopa garażowa") o łącznej pow. 688 m2:

* jedna część od dnia 1 września 1998 r. do dnia 30 marca 2002 r.; od dnia 17 czerwca 2002 r. do dnia 31 grudnia 2002 r.; od dnia 1 maja 2005 r. do dnia 28 lutego 2008 r.;

* druga część od dnia 17 czerwca 2002 r. do dnia 31 grudnia 2002 r. i od dnia 1 marca 2006 r. do dnia 1 lutego 2008 r.

4.

budynek magazynowy o pow. 347 m2 (ujęty przez Spółkę w Ewidencji Ś. T. pod nazwą: "magazyn nawozów"): od dnia 1 września 1998 r. do dnia 30 marca 2002 r. i od dnia 1 maja 2005 r. do dnia 28 lutego 2010 r.

5.

budynek wagi o pow. 12 m2 nigdy nie był wynajmowany.

Spółka, "w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, poniosła wydatki na ulepszenie" tylko jednego budynku - budynku administracji o pow. 412,50 m2. Ulepszenie stanowiło więcej niż 30% wartości początkowej. Spółka miała prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na te ulepszenia. Ulepszenia zostały dokonane: 31 grudnia 2004 r., 31 grudnia 2005 r.,7 grudnia 2006 r. i 21 lutego 2007 r.

Jednocześnie Spółka wskazała (prostując informacje zawarte w pierwotnym wniosku ORD-IN), że działka nr 126/1 położona w obrębie C. M. Gmina C. W. KW nr XXX, której Spółka była użytkownikiem wieczystym, zabudowana była: budynkiem administracji o pow. 412,50 m2 (we wniosku omyłkowo rozdzielonym jako dwa budynki: biurowy dwukondygnacyjny o pow. użytkowej 277,28 m2 i biurowy jednokondygnacyjny o pow. użytkowej 116,73 m2), warsztatem naprawczym ciągników o pow. 550 m2 (we wniosku podano błędną powierzchnię 560,12 m2), szopą garażową o pow. 688 m2 (we wniosku omyłkowo rozdzieloną jako dwa budynki: budynek magazynowy o pow. 513,08 m2 i budynek magazynowy o pow. 180 m2), magazynem nawozów o powierzchni użytkowej 347 m2 (we wniosku podano błędną powierzchnię 360 m2) oraz budynkiem wagi o powierzchni użytkowej 12,00 m2.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Spółka w momencie uzyskania odszkodowania od GDDKiA za przejmowaną na rzecz Skarbu Państwa nieruchomość (działkę nr 126/1 położoną w obrębie C. M. Gmina C. W., KW nr XXX) i związane z tym wygaśnięcie prawa użytkowania wieczystego (powiększone o 5% wartości nieruchomości za wydanie nieruchomości) - w łącznej kwocie 2.228.735,25 zł, obowiązana będzie odprowadzić podatek od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, wywłaszczenie nieruchomości w postaci prawa wieczystego użytkowania nie podlega opodatkowaniu VAT, a kwota otrzymana tytułem odszkodowania nie jest wynagrodzeniem za dostawę towarów.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT - przez dostawę towarów, której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie. Istotą dostawy towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Wskazać należy, że wywłaszczenie jest instytucją wyjątkową ze względu na zagwarantowane i chronione przez Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej prawo własności. Dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Również procedura wywłaszczenia uregulowana w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603, z późn. zm.), jest procedurą wyjątkową, dokonywaną w szczególnych przypadkach i ma na względzie daleko idącą ochronę praw właściciela. Wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości. Wywłaszczenie może być dokonane, gdy cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy.

Czynność wywłaszczenia, z uwagi na realizację inwestycji drogowej, nie stanowi przeniesienia prawa z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu. Użytkownik wieczysty nie posiada bowiem prawa własności gruntu, który użytkuje, w związku z czym nie może przenieść tego prawa w trakcie wywłaszczenia. Nadto, w trakcie postępowania wywłaszczeniowego, Wnioskodawca nie działa jako podatnik VAT, gdyż inicjatorem tej sytuacji jest organ administracji, a Spółka nie ma możliwości jej uniknięcia. Odszkodowanie za wywłaszczoną nieruchomość stanowić będzie jedynie rekompensatę dla majątku Spółki i jest ustalane na podstawie wyceny rzeczoznawcy - brak jest przysporzenia majątku po stronie Spółki. Opodatkowanie otrzymanej kwoty odszkodowania skutkowałoby tym, że jego realna wartość nie rekompensowałaby wartości utraconego majątku, jak również skutkowałoby obniżeniem realnej wartości tego odszkodowania o kwotę VAT, gdyż wartość odszkodowania za wywłaszczenie nie uwzględnia VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii, o czym stanowi art. 2 pkt 6 ww. ustawy.

Jak wynika z art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

(...).

W świetle zapisów art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stawka podatku - zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług - wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Od zasady opodatkowania według stawki podstawowej przewidziano jednak pewne wyjątki. Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług ujęte zostały między innymi w art. 43 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a.

dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b.

pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

W art. 2 pkt 14 ustawy ustawodawca określił, co należy rozumieć pod pojęciem pierwszego zasiedlenia. Zgodnie z tym przepisem, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

a.

wybudowaniu lub

b.

ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Z treści przywołanego przepisu wynika, że aby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do oddania budynków (budowli) do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Jeżeli zatem podatnik wybuduje obiekt, bądź go zmodernizuje, przy czym nakłady na ulepszenie stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej, a następnie obiekt ten (lub ulepszenie) zostanie oddany do użytkowania (wprowadzony przez podatnika do ewidencji środków trwałych), nie oznacza to, że został on zasiedlony. Oddanie do użytkowania nie nastąpiło bowiem w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Pierwsze zasiedlenie będzie miało miejsce wówczas, gdy wybudowany lub zmodernizowany obiekt zostanie sprzedany lub np. oddany w dzierżawę lub najem, bowiem zarówno sprzedaż, dzierżawa, czy najem są czynnościami podlegającymi opodatkowaniu. Przy czym bez znaczenia jest, czy czynności te zostaną opodatkowane, czy też zwolnione od podatku.

Zgodnie z art. 43 ust. 10 ww. ustawy, podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem, że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:

1.

są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;

2.

złożą, przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego, zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.

Na podstawie ust. 11 cyt. artykułu, oświadczenie, o którym mowa w ust. 10 pkt 2, musi również zawierać:

1.

imiona i nazwiska lub nazwę, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej dokonującego dostawy oraz nabywcy;

2.

planowaną datę zawarcia umowy dostawy budynku, budowli lub ich części;

3.

adres budynku, budowli lub ich części.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

a.

w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

b.

dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

W myśl ust. 7a tego artykułu, warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b, nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat.

W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu (art. 29a ust. 8 ustawy).

Oznacza to, że także zbycie prawa wieczystego użytkowania zabudowanego gruntu opodatkowane powinno być tak, jak budynki posadowione na tym gruncie.

Zawartego w przytoczonym przepisie art. 7 ust. 1 ustawy wyrażenia "przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel" nie należy utożsamiać z prawem własności. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, definiując wyrażenie "dostawa towarów", akcentuje "własność ekonomiczną" funkcjonującą w oderwaniu od krajowych przepisów prawa cywilnego, regulujących przeniesienie prawa własności. W orzeczeniu C-320/88 Staatssecretaris van Financien v. Shipping and Forwarding Safe B.V. TSUE wyraził pogląd, że "wyrażenie dostawa towarów w rozumieniu artykułu 5 (1) VI Dyrektywy oznacza także przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel, nawet jeżeli nie dochodzi do przeniesienia własności rzeczy w sensie prawnym" (pkt 1), jednak jednocześnie zastrzegł, że "zadaniem sądu krajowego jest określenie w każdym przypadku, na podstawie stanu rzeczy, czy przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel, w rozumieniu artykułu 5 (1) VI Dyrektywy, miało miejsce" (pkt 2).

Zgodnie z art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.), działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe - z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis ten stosuje się także do nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek użytkownika wieczystego, z tym że prawo użytkowania wieczystego działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne wygasa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis stosuje się odpowiednio przy wydzielaniu działek gruntu pod poszerzenie istniejących dróg publicznych.

Za działki gruntu, o których mowa w ust. 1, przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem lub użytkownikiem wieczystym a właściwym organem. Przepis art. 131 stosuje się odpowiednio. Jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości (art. 98 ust. 3 ww. ustawy).

Na podstawie art. 112 ust. 2 ww. ustawy, wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

W myśl art. 128 ust. 1 tej ustawy, wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

Stosownie do art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 687, z późn. zm.), nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa:

1.

własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych,

2.

własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych

* z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.

Zgodnie z art. 12 ust. 4a ww. ustawy, decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej.

Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje się w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna. (art. 12 ust. 4b powołanej ustawy).

Stosownie do art. 12 ust. 4f ww. ustawy, odszkodowanie za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe.

Z powyższego wynika, że istotą wywłaszczenia jest pozbawienie lub ograniczenie m.in. prawa użytkowania wieczystego nieruchomości. Dokonuje się tego za odszkodowaniem wypłaconym na rzecz podmiotu wywłaszczanego, co poprzedza wydanie aktu prawnego w randze decyzji. Nieruchomość objęta taką procedurą staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje organ administracji publicznej, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Z tak określonych zapisów ustawowych wynika jasno, że podmiotem podejmującym czynności prawne jest organ administracji. Nie wymaga się tu współdziałania, czy jakiejkolwiek innej inicjatywy ze strony podmiotu wywłaszczanego.

Analiza przedstawionego stanu faktycznego oraz treści przywołanych przepisów prawa prowadzi do wniosku, że z przywołanego przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie, jest objęte przepisami ustawy o podatku od towarów i usług (a więc wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa). Pomimo, że Spółka dysponowała ograniczonym prawem rzeczowym do gruntu (tekst jedn.: prawem użytkowania wieczystego tego gruntu), wyrażenia "przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel", w tym przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej - jak już wskazano - nie należy utożsamiać z prawem własności w sensie cywilistycznym, ale z własnością w sensie ekonomicznym i zbycie tego prawa powinno zostać opodatkowane tak, jak zbycie z nakazu organu władzy publicznej budynków posadowionych na tym gruncie, które stanowiły własność Spółki. Należy zauważy, że pomimo, że prawo użytkowania wieczystego jest ograniczonym prawem rzeczowy, jest to prawo zbywalne.

Wobec powyższego uznać należy, że w przedmiotowej sprawie - wbrew stanowisku Spółki - miała miejsce czynność zrównana na podstawie ww. przepisu z dostawą towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zamian za odszkodowanie. Otrzymane odszkodowanie pełniło - wbrew twierdzeniu Spółki - funkcję wynagrodzenia za dostawę budynków oraz przeniesienie prawa użytkowania wieczystego gruntu, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną - objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług. Mając na uwadze powyższe za błędne należy uznać stanowisko Spółki, zgodnie z którym "wywłaszczenie nieruchomości w postaci prawa wieczystego użytkowania nie podlega opodatkowaniu VAT, a kwota otrzymana tytułem odszkodowania nie jest wynagrodzeniem za dostawę towarów".

Odnosząc się do obowiązku odprowadzenia przez Spółkę podatku należy stwierdzić, że pomimo że w przedmiotowej sprawie nastąpiło odpłatne przeniesienie prawa do rozporządzania budynkami i gruntem będącym w użytkowaniu wieczystym jak właściciel podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, to dostawa budynku wagi korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, gdyż przy nabyciu ww. budynku nie przysługiwało Spółce prawo do odliczenia podatku naliczonego i nie ponosiła wydatków na jego ulepszenie, które stanowiłyby co najmniej 30% jego wartości początkowej, a dostawa dokonana została w ramach pierwszego zasiedlenia w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy.

Natomiast dostawa pozostałych budynków korzystała ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, gdyż została dokonana po pierwszym zasiedleniu w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy i po upływie 2 lat od tego zasiedlenia.

W związku z powyższym - przy uwzględnieniu art. 29a ust. 8 ustawy - zwolnione od podatku było również zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntu, na którym posadowione były budynki.

W konsekwencji Spółka nie była zobowiązana do rozliczenia podatku od tej czynności, gdyż taki nie wystąpił. Przy czym fakt ten wynika z tego, że zbycie to było zwolnione od podatku, a nie z tego powodu, że czynność ta nie podlegała opodatkowaniu.

Końcowo podkreślić należy, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl