ITPP2/4512-1101/14/16-S/AD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów - uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 5 listopada 2015 r. sygn. akt I SA/Sz 378/15 (data wpływu prawomocnego wyroku 15 stycznia 2016 r.) - stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 14 sierpnia 2014 r. (data wpływu 18 sierpnia 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania czynności odpłatnego udostępniania przystanków komunikacyjnych przewoźnikom - jest prawidłowe.

W dniu 18 sierpnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania czynności odpłatnego udostępniania przystanków komunikacyjnych przewoźnikom.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Gmina jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Jest właścicielem oraz zarządcą, przystanków komunikacyjnych zlokalizowanych na jej terenie (dalej: Przystanki). Przystanki są udostępniane przez Gminę na rzecz operatorów i przewoźników (dalej łącznie: Przewoźnicy), w celu wykonywania przez te podmioty działalności w zakresie transportu zbiorowego. Zadania Gminy w zakresie zarządzania Przystankami i utrzymywania tych obiektów wynikają miedzy innymi z ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594 z późn. zm. dalej: ustawa o samorządzie gminnym). W myśl art. 7 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, a w szczególności zadania własne obejmują sprawy lokalnego transportu zbiorowego. Jednocześnie, zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2011 r. Nr 5, poz. 13 z późn. zm.: dalej: ustawa o publicznym transporcie zbiorowym), określenie przystanków komunikacyjnych i dworców oraz warunków i zasad korzystania następuje w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego.

Zarządzanie przez Gminę Przystankami położonymi w ciągach dróg powiatowych na obszarze Gminy odbywa się ponadto na podstawie porozumienia zawartego z Zarządem Powiatu z dnia 21 lipca 2013 r. W myśl art. 19 ust. 4 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 260 z późn. zm.), zarządzanie drogami publicznymi może być przekazywane między zarządcami w trybie porozumienia, regulującego w szczególności wzajemne rozliczenia finansowe.

Zgodnie z obowiązkiem wynikającym z ustawy o publicznym transporcie zbiorowym Rada Miejska Gminy podjęła w dniu 27 lutego 2013 r. uchwałę w sprawie określenia przystanków komunikacyjnych i dworca, których właścicielem albo zarządcą jest Gmina udostępnionych dla operatorów lub przewoźników, warunków i zasad korzystania z tych obiektów oraz ustalenia stawek opłat za korzystanie. Wskazana uchwała została zmieniona uchwałą Rady Miejskiej Gminy z dnia 30 października 2013 r., która to uchwała jest aktualnie obowiązującą w zakresie określenia zasad i warunków korzystania przez Przewoźników z Przystanków (dalej: Uchwała).

Zgodnie z postanowieniami Uchwały, udostępnianie Przewoźnikom Przystanków do korzystania odbywa się na podstawie zawartej z Gminą umowy, określającej szczegółowe zasady korzystania z infrastruktury przystankowej oraz zasady płatności z tego tytułu. Z tytułu udostępniania Przystanków na rzecz Przewoźników Gminie przysługuje możliwość pobierania opłaty według stawek określonych w Uchwale, kalkulowanej jako opłata za jedno zatrzymanie środka transportu na przystanku komunikacyjnym lub dworcu.

Możliwość pobierania przez Gminę opłat za korzystanie przez Przewoźników z Przystanków wynika z art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, zgodnie z którym za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem albo zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, mogą być pobierane opłaty, których stawki są ustalane w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego. Jednocześnie, w myśl ust. 7 wskazanego przepisu, opłaty za korzystanie z przystanków stanowią dochód właściwej jednostki samorządu terytorialnego, z przeznaczeniem w szczególności na utrzymanie przystanków komunikacyjnych oraz dworców.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy opłaty należne Gminie z tytułu udostępniania Przystanków na rzecz Przewoźników podlegają/będą podlegały opodatkowaniu VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, wskazane opłaty należne z tytułu udostępniania Przystanków na rzecz Przewoźników nie podlegają/nie będą podlegały opodatkowaniu VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z kolei art. 7 ust. 1 tej ustawy stanowi, że przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Nie każda jednak czynność stanowiąca świadczenie usług lub dostawę towarów w rozumieniu art. 7 oraz art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Warunkiem opodatkowania danej czynności VAT jest bowiem wykonywanie jej przez podatnika tego podatku.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, za podatników uznaje się osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza, zgodnie ze wskazanym przepisem, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie natomiast z art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Artykuł 15 ust. 6 ustawy, stanowi implementację do krajowego porządku prawnego art. 13 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347: dalej: Dyrektywa 112), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości UE (dalej: TSUE) z dnia 16 września 2008 r. sygn. C-288/7 dla wyłączenia działalności organów władzy publicznej z opodatkowania VAT konieczne jest spełnienie równocześnie dwóch przesłanek:

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, zarządzanie Przystankami przez Gminę należy do zadań własnych gminy w myśl przepisów ustawy o samorządzie gminnym. Jednocześnie, zgodnie ze wskazanymi regulacjami ustawy o publicznym transporcie zbiorowym Gmina jest zobowiązana do określenia w drodze stosownej uchwały organu Gminy warunków oraz zasad korzystania z Przystanków, w tym opłat za korzystanie z Przystanków, których właścicielem lub zarządzającym jest Gmina.

Opłaty uzyskiwane przez Gminę z tytułu udostępniania Przystanków na rzecz Przewoźników, zgodnie z przepisami ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, stanowią dochód Gminy z przeznaczeniem na cele wskazane w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym, a w szczególności na utrzymanie przystanków komunikacyjnych oraz dworców. Gmina nie ma/nie będzie miała zatem swobody w zakresie wydatkowania dochodów uzyskanych z opłat za korzystanie z Przystanków.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Gminy, opłaty pobierane od Przewoźników za korzystanie z Przystanków mają/będą miały charakter należności publicznoprawnych, których wysokość i zasady pobierania są ustalane w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym, a dochód uzyskany z poboru takich opłat w całości służy celom publicznym. Z tytułu pobierania opłat o charakterze daniny publicznoprawnej za korzystanie z Przystanków Gmina wykonuje/będzie wykonywała czynności administracyjne, działając w interesie publicznym, a w konsekwencji Gmina występuje/będzie występowała w tym przypadku jako organ władzy publicznej w rozumieniu art. 15 ust. 6 ustawy.

Powyższe potwierdza w szczególności wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej: NSA) z dnia 20 marca 2013 r., sygn. akt I FSK 687/12, w którym Sąd (na gruncie podobnego stanu faktycznego jak w niniejszej sprawie) uznał, iż "Pobieranie przez samorząd opłat (daniny publiczne) za korzystanie z przystanków komunikacyjnych i dworców jest bez wątpienia przejawem wykonywania władztwa publicznego. Podmiot sprawujący zarząd i organizowanie lokalnego transportu zbiorowego oraz transportu aglomeracyjnego przy wykonywaniu tych czynności, działa na ustawowo uregulowanych zasadach, a zatem nie jest w stanie dokonywać modyfikacji, dopuszczalnych w stosunkach cywilnoprawnych w ramach swobody zawierania umów. Organ taki, co istotne, pobiera należność o charakterze daniny publicznej, zaś dochód uzyskany z jej poboru służy celom publicznym".

Analogiczne rozstrzygnięcie zaprezentował NSA w wyroku z dnia 27 listopada 2013 r. sygn. akt I FSK 1781/12, w którym Sąd uznał, iż: "Pobieranie przez samorząd opłat (daniny publicznej) za korzystanie z przystanków komunikacyjnych i dworców jest bez wątpienia przejawem wykonywania władztwa publicznego. Podmiot sprawujący zarząd i organizowanie lokalnego transportu zbiorowego oraz transportu aglomeracyjnego przy wykonywaniu tych czynności, działa na ustawowo uregulowanych zasadach, a zatem nie jest w stanie dokonywać modyfikacji, dopuszczalnych w stosunkach cywilnoprawnych w ramach swobody zawierania umów. Organ taki, co istotne, pobiera należność o charakterze daniny publicznej, zaś dochód uzyskany z jej poboru służy celom publicznym".

Powyższe stanowisko znalazło także potwierdzenie w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 27 stycznia 2014 r. sygn. IPTPP1/443-1026/11-5/13/IG, w której organ uznał, iż: "Wnioskodawca w zakresie poboru opłat za korzystanie z przystanków działa jako organ władzy publicznej i w tym zakresie zasadne jest wyłączenie Wnioskodawcy z kategorii podatników, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług".

Mając na uwadze przytoczoną argumentacje, w ocenie Gminy, pobierając opłaty (o charakterze należności publicznoprawnych) za korzystanie przez Przewoźników z Przystanków, Gmina wykonuje/będzie wykonywała, jako organ władzy publicznej, czynności mieszczące się w ramach sprawowanego władztwa publicznego, co w konsekwencji pozwala przyjąć, że Gmina z tego tytułu nie działa/nie będzie działała jako podatnik VAT.

Tym samym, w ocenie Gminy, opłaty należne z tytułu udostępniania Przystanków na rzecz Przewoźników nie podlegają/nic będą podlegały opodatkowaniu VAT.

W interpretacji indywidualnej z dnia 12 listopada 2014 r. nr ITPP2/443-1101/14/AD stanowisko Gminy uznane zostało za nieprawidłowe.

Nie zgadzając się z treścią wydanej interpretacji, po uprzednim wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa, Gmina złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, który nie podzielając stanowisku organu wyrokiem z dnia 5 listopada 2015 r. sygn. akt I SA/Sz 378/15 uchylił interpretację indywidualną.

W dniu 15 stycznia 2016 r. wpłynęło do tutejszego organu ww. orzeczenie WSA w Szczecinie, opatrzone klauzulą prawomocności, w którym Sąd stwierdził, że kwestia spora była już przedmiotem wielu rozstrzygnięć sądów administracyjnych i w tym zakresie judykatura w sposób jednolity i konsekwentny zajmowała stanowisko m.in. w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 marca 2013 r., sygn. akt I FSK 687/12; z dnia 27 listopada 2013 r., sygn. akt I FSK 1781/12; z dnia 6 listopada 2014 r., sygn. akt I FSK 1644/13 i z dnia 26 marca 2015 r., sygn. akt I FSK 472/14. Ponadto, problematykę tę analizowano w wielu prawomocnych wyrokach wojewódzkich sądów administracyjnych, w tym m.in. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 22 maja 2013 r., sygn. akt I SA/Bd 231/13 oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 5 września 2012 r., sygn. akt I SA/Łd 792/12. We wszystkich tych wyrokach sądy administracyjne konsekwentnie prezentowały stanowisko zbieżne z poglądem wyrażonym przez Gminę.

Sąd w pełni zaakceptował dotychczas prezentowane w orzecznictwie stanowisko, zgodnie z którym - na podstawie art. 15 ust. 6 u.p.t.u. - gmina w ramach opisanych we wniosku świadczeń nie działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Wskazał, że przepis ten nie może być interpretowany w oderwaniu od regulacji wspólnotowej, tj. art. 4 ust. 5 Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG) (Dz. U.UE.L 1977 r. Nr 145 str. 1 z 13 czerwca 1977 r.), zwanej dalej: "VI Dyrektywą", a także, na gruncie Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347 z 2006 r., str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej: "Dyrektywa 112", funkcjonuje analogiczna regulacja w art. 13 ust. 1.

Po powołaniu treści art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594 z późn. zm.), a także art. 18 pkt 1 i art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym stwierdził, że regulowanie zasad korzystania z przystanków komunikacyjnych lub dworców należy do sfery władztwa publicznego (imperium), w które wyposażono gminę w celu zaspokajania potrzeb wspólnoty.

Sąd podniósł, że skoro Gmina w zakresie pobierania opłat za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych nie jest podatnikiem na gruncie przepisu art. 15 ust. 6 u.p.t.u., to zaskarżona interpretacja indywidualna, w której zaprezentowano odmienne stanowisko, wydana została z naruszeniem tego przepisu poprzez jego błędną wykładnię.

W świetle obowiązującego stanu prawnego - biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 5 listopada 2015 r. sygn. akt I SA/Sz 378/15 - stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.