ITPP2/443-976/13/AW

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 10 grudnia 2013 r. Izba Skarbowa w Bydgoszczy ITPP2/443-976/13/AW

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 13 września 2013 r. (data wpływu 16 września 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych usług pośrednictwa - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 września 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych usług pośrednictwa.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenia przyszłe.

Zamierza Pani prowadzić działalność polegającą na pośrednictwie w zakresie oferowania produktów finansowych i ubezpieczeniowych. W celu prowadzenia takiej działalności zawarła Pani umowę ze spółką z o.o., zwaną agentem, która działa w oparciu o umowy pośrednictwa finansowego zawarte z instytucjami finansowymi (oferującymi produkty finansowe) oraz instytucjami ubezpieczeniowymi (oferującymi produkty ubezpieczeniowe). Agent, na podstawie swoich umów, oferuje produkty instytucji finansowych i ubezpieczeniowych typu kredyty (pełen zakres), ubezpieczenia życiowe, majątkowe i zdrowotne i produkty inwestycyjne (fundusze lokaty) itp. Na podstawie swojej umowy z agentem będzie Pani aktywnie uczestniczyła w pośredniczeniu w dystrybucji ww. produktów, poprzez podejmowanie czynności zmierzających do zawarcia umów pomiędzy klientami i instytucjami finansowymi i ubezpieczeniowymi. Czynności te to m.in. poszukiwanie klientów, informowanie potencjalnych klientów o oferowanych produktach (prezentacja oferty), analizowanie potrzeb i oczekiwań klientów w zakresie nabycia produktów, przedstawianie konkretnych rozwiązań dla określonych klientów po rozpoznaniu ich potrzeb, uczestnictwo w szkoleniach organizowanych przez instytucje finansowe i ubezpieczeniowe. Aktywne działania informacyjne, marketingowe, analityczne powinny prowadzić do skutecznej sprzedaży oferowanych produktów. Poza tym będzie Pani aktywnie nakłaniać potencjalnych klientów do zawarcia umów z instytucjami finansowymi i ubezpieczeniowymi, dbać o stały kontakt z klientami (telefony, spotkania) w trakcie których trzeba nakłaniać do zakupów, informować o warunkach, jakie muszą spełnić w celu zawarcia umów, dokonywać ewentualnego "serwisowania" klientów w zakresie oferowanych produktów. Działania te mają zmierzać do tego, aby klient zawarł umowę z instytucjami finansowymi i ubezpieczeniowymi za pośrednictwem agenta (sp. z o.o.), z którym ma Pani podpisaną umowę współpracy. Za swoje czynności będzie Pani otrzymywać od agenta wynagrodzenie prowizyjne, zależne od wyników sprzedaży produktów finansowych, która zostanie sfinalizowana przy Pani udziale za pośrednictwem agenta, pomiędzy klientem a instytucjami finansowymi i ubezpieczeniowymi. Wynagrodzenie będzie zależne bezpośrednio od zawarcia umowy pomiędzy klientem a instytucją finansową lub ubezpieczeniową, za pośrednictwem agenta, przy Pani udziale.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy świadczone przez Panią usługi będą zwolnione od podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, opisane powyżej działania są usługami pośrednictwa finansowego i ubezpieczeniowego, które na podstawie art. 43 ustawy o podatku od towarów i usług podlegają zwolnieniu od podatku. Dodała Pani, że takie stanowisko zostało również przyjęte w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy ITPP2/443-422/13/EK z dnia 22 lipca 2013 r., wydanej w bardzo podobnej sprawie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jak stanowi art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Podkreślić należy, że zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Według art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

W art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy postanowiono, że zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Z treści ust. 13 cyt. artykułu wynika, że zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (ust. 14 tegoż artykułu).

W świetle art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

1.

czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2.

usług doradztwa;

3.

usług w zakresie leasingu.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu VAT.

Stosownie do art. 135 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L 347, str. 1 z późn. zm.), państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje:

a.

transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych;

b.

udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę;

(...).

Zauważyć należy, że "czynność ubezpieczeniowa", w ogólnie przyjętym rozumieniu, charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy. Czynność ubezpieczeniowa, w każdym wypadku związana jest z istnieniem stosunku umownego między usługodawcą a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym.

Z treści cyt. art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że prawodawca zwolnił od podatku również usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych. Czynności wykonywane przez pośrednika ubezpieczeniowego dotyczą czynności wykonywanych w imieniu lub na rzecz zakładu ubezpieczeń (agencyjne) oraz czynności wykonywanych w imieniu lub na rzecz podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej (brokerskie).

Działalność pośrednictwa ubezpieczeniowego dotyczy działalności wykonywanej przez pośrednika, który nie zajmuje miejsca jakiejkolwiek strony umowy dotyczącej produktu finansowego. Usługa pośrednictwa ubezpieczeniowego to usługa wykonana na rzecz strony umowy oraz opłacona przez nią jako odrębna działalność pośrednictwa. Pośrednictwo ma zatem na celu dokonanie wszelkich niezbędnych czynności, które umożliwiłyby zawarcie przez obie strony umowy, przy czym pośrednik nie realizuje w stosunku do treści umowy żadnego własnego interesu.

Jeśli chodzi o transakcje ubezpieczeniowe Trybunał Sprawiedliwości UE w sprawie C-8/01 orzekł, że istotą transakcji ubezpieczeniowej jest to, iż ubezpieczyciel zobowiązuje się, w przypadku, gdy zaistnieje ryzyko objęte ubezpieczeniem, świadczyć ubezpieczonemu usługę uzgodnioną podczas zawierania umowy w zamian za uprzednią wpłatę składki (sprawy: Card Protection Plan C-349/96, paragraf 17 i Skania C-240/99, paragraf 37).

Trybunał wprawdzie orzekł, że wyrażenie "transakcje ubezpieczeniowe" nie obejmuje wyłącznie transakcji dokonywanych przez samych ubezpieczycieli, ale zasadniczo jest na tyle obszerne, że obejmuje zapewnienie ochrony ubezpieczeniowej przez podatnika, który sam nie jest ubezpieczycielem, ale w kontekście polisy blokowej dostarcza swoim klientom taką ochronę, korzystając z wpływów od ubezpieczyciela, który przyjmuje na siebie ryzyko objęte w ubezpieczeniu (sprawy: Card Protection Plan, paragraf 22 i Skandia, paragraf 38).

Jednak w akapicie 41 sprawy Skandia Trybunał podtrzymał stanowisko, że zgodnie z definicją transakcji ubezpieczeniowych zawartą w akapicie 39 tego wyroku, okazuje się, iż tożsamość osoby, której świadczy się usługę, jest istotna w rozumieniu definicji rodzaju usług objętych artykułem 13B (a) Szóstej Dyrektywy i że transakcja ubezpieczeniowa nieodzownie pociąga za sobą istnienie umowy między dostawcą usługi ubezpieczeniowej i osobą, która jest ubezpieczona na wypadek ryzyka, czyli ubezpieczonym.

Natomiast zasadniczym kryterium, pozwalającym na ustalenie, czy dana osoba jest pośrednikiem ubezpieczeniowym, czy też nie, jest charakter wykonywanych przez nią czynności wewnętrznych. W sprawie C-124/07 pomiędzy J.C.M. Beheer B.V. a Staatssecretaris van Financien TSUE zwrócił uwagę, że przepisy wspólnotowe nie zawierają żadnych wskazówek odnoszących się do stosunku pomiędzy brokerem lub pośrednikiem ubezpieczeniowym a stronami umowy ubezpieczeniowej, do której się przyczynił. Stwierdzenie posiadania statusu brokera lub pośrednika ubezpieczeniowego zależy zatem od cech badanej działalności.

Z kolei w sprawie C-453/05 TSUE stwierdził, że "pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową".

Z brzmienia powołanego wyżej art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług, stanowiącego implementację regulacji unijnych w tym zakresie wyraźnie wynika, że intencją ustawodawcy było objęcie zwolnieniem usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, zarówno tych wykonywanych przez banki, jak również świadczonych przez inne podmioty pośredniczące w ich udzielaniu. Należy stwierdzić, że wymienione zwolnienie ma charakter przedmiotowy, gdzie przede wszystkim istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi, cechy które ją rozróżniają. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianego zwolnienia wyłącznie do określonej grupy podmiotów. Pogląd taki potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE w wyroku w sprawie C-2/95 pomiędzy Sparekassernes Datacenter (SDC) a Skatteministeriet (Dania), w którym Trybunał stwierdził: "Zwolnienie dotyczące usług finansowych nie jest uzależnione od tego, czy usługa jest wykonywana przez instytucję, która wstępuje w prawny związek z końcowym odbiorcą. Fakt, że dana transakcja jest wykonywana przez osobę trzecią, ale z punktu widzenia końcowego odbiorcy wydaje się być usługą wykonywaną przez bank, nie wyklucza objęcia jej zwolnieniem". Konkludując można stwierdzić, że wg TSUE usługa finansowa świadczona przez podmiot trzeci nie traci przymiotu takiej usługi.

Ponadto w wyroku w sprawie CSC Financial Services Ltd. (wyrok TSUE z dnia 13 grudnia 2001 r., C-235/00), która to spółka świadczyła usługi typu call center na rzecz instytucji finansowych, Trybunał podjął się próby konstruowania definicji samego pośrednictwa. Pośrednikiem jest więc podmiot niebędący żadną ze stron umowy, ale świadczący usługę na rzecz strony w zamian za wynagrodzenie. W skład usługi wchodzić może zwłaszcza prowadzenie negocjacji. Celem pośrednictwa jest zaś uczynienie wszystkiego co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę. Z kolei nie może być mowy o pośrednictwie wówczas, gdy jedna ze stron umowy zleca tylko podwykonawcy część czynności faktycznych.

W kwestii dotyczącej odróżnienia pośrednictwa od innych usług Trybunał wypowiedział się również w wyroku w sprawie Volker Ludwig (wyrok z dnia 21 czerwca 2007 r., C-453/05). Niemiecki podatnik był subagentem, działającym na rzecz spółki DVAG, która z kolei występowała w imieniu instytucji kredytowej. Zakres czynności V. Ludwiga obejmował wyszukiwanie klientów, prowadzenie z nimi rozmów, przedstawienie oferty. W przypadku zawarcia umowy kredytu DVAG otrzymywała prowizję od instytucji kredytowej, zaś V. Ludwig - prowizję od DVAG. W orzeczeniu tym TSUE wskazał: "Pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową". Ponadto Trybunał stwierdził, że ani okoliczność działania podatnika jako subagenta, ani dokonywanie dodatkowo doradztwa majątkowego (które jeśli ma charakter pomocniczy, to dzieli skutki podatkowe pośrednictwa kredytowego) - zwolnienia nie wykluczają.

Z godnie z przedstawionym zdarzeniem przyszłym, zamierza Pani prowadzić działalność polegającą na pośrednictwie w zakresie oferowania produktów finansowych i ubezpieczeniowych. Zawarła Pani umowę ze spółką z o.o., zwaną agentem, która działa w oparciu o umowy pośrednictwa finansowego zawarte z instytucjami finansowymi (oferującymi produkty finansowe) oraz instytucjami ubezpieczeniowymi (oferującymi produkty ubezpieczeniowe). Agent, na podstawie swoich umów, oferuje produkty instytucji finansowych i ubezpieczeniowych typu kredyty (pełen zakres), ubezpieczenia życiowe, majątkowe i zdrowotne i produkty inwestycyjne (fundusze lokaty) itp. Na podstawie umowy z agentem będzie Pani aktywnie uczestniczyła w pośredniczeniu w dystrybucji ww. produktów, poprzez podejmowanie czynności zmierzających do zawarcia umów pomiędzy klientami i instytucjami finansowymi i ubezpieczeniowymi. Czynności te to m.in. poszukiwanie klientów, informowanie potencjalnych klientów o oferowanych produktach (prezentacja oferty), analizowanie potrzeb i oczekiwań klientów w zakresie nabycia produktów, przedstawianie konkretnych rozwiązań dla określonych klientów po rozpoznaniu ich potrzeb, uczestnictwo w szkoleniach organizowanych przez instytucje finansowe i ubezpieczeniowe. Działania te mają zmierzać do tego, aby klient zawarł umowę z instytucjami finansowymi i ubezpieczeniowymi za pośrednictwem agenta. Za wykonywane czynności będzie Pani otrzymywać od agenta wynagrodzenie prowizyjne, które będzie zależne bezpośrednio od zawarcia umowy pomiędzy klientem a instytucją finansową lub ubezpieczeniową, za pośrednictwem agenta, przy Pani udziale.

Analiza przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz treści powołanych przepisów prawa prowadzi do stwierdzenia, że wykonywane przez Panią na rzecz spółki z o.o. (agenta) czynności będą stanowić usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o podatku od towarów i usług oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 tej ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl