ITPP2/443-963/10/AK - Opodatkowanie podatkiem VAT czynności, za które otrzymywane są świadczenia od przedsiębiorstw przesyłowych.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 16 grudnia 2010 r. Izba Skarbowa w Bydgoszczy ITPP2/443-963/10/AK Opodatkowanie podatkiem VAT czynności, za które otrzymywane są świadczenia od przedsiębiorstw przesyłowych.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 9 września 2010 r. (data wpływu 16 września 2010 r.), uzupełnionym w dniu 8 grudnia 2010 r. (data wpływu), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności, za które otrzymywane są świadczenia pieniężne od przedsiębiorstw przesyłowych - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 września 2010 r. został złożony wniosek, uzupełniony w dniu 8 grudnia 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności, za które otrzymywane są świadczenia pieniężne od przedsiębiorstw przesyłowych.

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu, przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Jest Pani zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, współwłaścicielem (wspólność ustawowa małżeńska) nieruchomości gruntowych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, przez które przebiegają urządzenia infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Zgodnie z treścią tego przepisu, urządzeniami takimi są drogi oraz wybudowane pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewody lub urządzenia wodociągowe, kanalizacyjne, ciepłownicze, elektryczne, gazowe i telekomunikacyjne.

Ww. urządzenia przesyłowe posadowione są na Pani gruntach od lat 60-tych i 70-tych (kupiła Pani grunty z tymi urządzeniami) a ich stan prawny pozostaje nieuregulowany. Zamierza Pani zawrzeć umowy z przedsiębiorstwami będącymi ich właścicielami, które uregulują prawo do korzystania z gruntów. W przypadku gdy nie dojdzie do zawarcia umowy z przedsiębiorstwem przesyłowym, zamierza Pani wystąpić na drogę sądową z powództwem cywilnym o zapłatę wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości. Podstawę do zapłaty tego rodzaju świadczenia dają przepisy art. 224 § 2 oraz art. 225 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z treścią tych przepisów, posiadacz nieruchomości jest zobowiązany zapłacić właścicielowi nieruchomości wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy.

Wskazała Pani, iż nie podejmowała żadnych czynności celem usunięcia tych urządzeń z nieruchomości a po zapadnięciu wyroku w sprawie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z gruntu, urządzenia te nadal na nim pozostaną.

Zamierza Pani również zawrzeć ze wspomnianymi przedsiębiorstwami umowy dotyczące budowy nowych urządzeń przesyłowych (gazociąg, linia energetyczna). Umowy takie będą określały prawa i obowiązki stroń po ich wybudowaniu, polegające na ustanowieniu służebności przesyłu. Z tytułu zawarcia tego rodzaju umów z przedsiębiorstwami przesyłowymi, będzie Pani otrzymywała dwa rodzaje świadczeń pieniężnych:

1.

odszkodowanie za wszelkie szkody powstałe w trakcie budowy urządzeń przesyłowych, w tym zwłaszcza za:

* straty w plonach powstałe w trakcie budowy,

* utratę produktywności rolnej w okresie rekultywacyjnym gruntów zniszczonych w trakcie budowy,

2.

świadczenie pieniężne za ustanowienie na rzecz przedsiębiorstwa przesyłowego służebności przesyłu.

Wskazała Pani, iż zgodnie z treścią art. 3051 ustawy - Kodeks cywilny, nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu). Jednocześnie zgodnie z treścią art. 3052 § 2 ww. ustawy, jeżeli przedsiębiorca odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna do korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu. W Pani przypadku świadczenie pieniężne będzie wynikać z umowy, nie zaś z wyroku sądowego. Płatne będzie jednorazowo lub okresowo, zależnie od uzgodnień stron umowy.

Ma Pani również w planach zawierać z przedsiębiorstwami przesyłowymi umowy (porozumienia) cywilnoprawne, na podstawie których będzie Pani otrzymywała od przedsiębiorstw przesyłowych wynagrodzenie z tytułu zajęcia gruntów rolnych. Umowy tego rodzaju będą uprawniać przedsiębiorstwa przesyłowe do korzystania z gruntów rolnych w czasie prowadzenia robót budowlanych lub innych czynności związanych z eksploatacją urządzeń przesyłowych (budową nowych urządzeń, modernizacją bądź remontem już istniejących urządzeń przesyłowych).

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1.

Czy świadczenie pieniężne, jakie otrzyma Pani od przedsiębiorstwa będącego właścicielem urządzeń przesyłowych na podstawie umowy (ugody pozasądowej) - zgodnie z art. 224 § 2 w związku z art. 225 Kodeksu cywilnego (tekst jedn. jako wynagrodzenie za korzystanie z gruntów rolnych) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

2.

Czy świadczenie pieniężne, jakie otrzyma Pani od przedsiębiorstwa będącego właścicielem urządzeń przesyłowych na podstawie wyroku sądowego - zgodnie z art. 224 § 2 w związku z art. 225 Kodeksu cywilnego (tekst jedn. jako wynagrodzenie za korzystanie z gruntów rolnych) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

3.

Czy odszkodowanie jakie otrzyma Pani za szkody (jak w stanie faktycznym) powstałe w trakcie budowy nowych urządzeń przesyłowych na gruntach wchodzących w skład gospodarstwa rolnego podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

4.

Czy świadczenie pieniężne, które otrzyma Pani (lub będzie otrzymywała w częściach) od przedsiębiorstwa będącego właścicielem urządzeń przesyłowych z tytułu ustanowienia na rzecz tego przedsiębiorstwa służebności przesyłu (dla urządzeń przesyłowych już istniejących lub nowobudowanych) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

5.

Czy świadczenie pieniężne, jakie otrzyma Pani od przedsiębiorstwa będącego właścicielem urządzeń przesyłowych na podstawie umowy (porozumienia) cywilnoprawnego za korzystania z gruntów w czasie prowadzenia prac budowlanych lub innych czynności związanych z eksploatacją urządzeń przesyłowych, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymywane świadczenia pieniężne nie będą stanowiły odpłatnej dostawy towarów ani odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Wskazała Pani, że nie będzie podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Z tych względów, w Pani ocenie, otrzymywane świadczenia pieniężne nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W przepisie art. 8 ust. 1 ustawy zdefiniowano, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W powyższym przepisie przyjęto generalną zasadę, zgodnie z którą usługami są wszelkie odpłatne świadczenia, niebędące dostawą towarów. Stąd też stwierdzić należy, iż definicja "świadczenia usług" ma charakter dopełniający definicję "dostawy towarów" i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług, transakcji wykonywanych przez podatników w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Określeniem "usługi" w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług objęto obszerny krąg czynności, obejmujący swym zakresem zarówno czynności określone przez stosowne klasyfikacje statystyczne, jak i cały szereg innych świadczeń, które nie są ujęte w tych klasyfikacjach.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Należy jednak zaznaczyć, iż nie każde powstrzymanie się od działania, czy tolerowanie czynności lub sytuacji jest uznawane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy. Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania usługi. Wynagrodzenie musi być należne za jej wykonanie.

Kwestią "odpłatności" zajmował się wielokrotnie w swoim orzecznictwie Europejski Trybunał Sprawiedliwości (np. w sprawach: C-16/93, C-213/99, C-404/99) podkreślając, iż o dostawie towarów i usług za wynagrodzeniem można mówić jedynie w sytuacji, gdy istnieje ścisły związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia oparty na relacjach cywilnoprawnych pomiędzy podmiotami. Związek, o którym mowa musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że odpłatność następuje za to świadczenie.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W ust. 2 tego artykułu ustawodawca określił, iż działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na podstawie art. 29 cyt. ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia od nabywcy. Obrót zmniejsza się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Kwestie bezumownego korzystania z cudzej rzeczy regulują przepisy art. 224, 225 oraz art. 674 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Jak wynika z ww. art. 224 i 225 tej ustawy, w przypadku bezumownego korzystania z rzeczy korzystający w złej lub dobrej wierze od chwili, w której dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy obowiązany jest do wypłaty wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy, zwrotu pożytków oraz odszkodowania z powodu zużycia, pogorszenia lub utraty rzeczy. Wynagrodzeniem za korzystanie z rzeczy objęte jest wszystko, co właściciel mógłby uzyskać, gdyby odpłatnie, na podstawie odpowiedniego stosunku prawnego oddał rzecz do odpłatnego korzystania innemu podmiotowi.

O tym, czy bezumowne korzystanie z gruntu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, decydują w każdym przypadku konkretne okoliczności. W sytuacji, gdy korzystający z nieruchomości gruntowej nie chce opuścić nieruchomości, a właściciel tej nieruchomości dążąc do tego wytoczy przeciwko niemu powództwo o wydanie rzeczy, zasadne jest przyjęcie, że pomiędzy właścicielem i korzystającym bezumownie z tej nieruchomości nie istnieje żaden jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełnione są świadczenia wzajemne. Świadczenie podatnika, nieoparte na tytule prawnym, wskazującym obowiązek świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia - nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Odszkodowanie wypłacone w takich okolicznościach z tego tytułu nie jest płatnością za świadczenie usługi, lecz rekompensatą za pozbawienie właściciela prawa do swobodnego dysponowania rzeczą i wynikłe z tego tytułu szkody.

Inaczej należy jednak oceniać sytuacje, gdy korzystający z gruntu użytkuje nieruchomość za zgodą właściciela (nawet dorozumianą), płacąc z tego tytułu określone kwoty. Uwzględnić w takim przypadku należy, że jeżeli po upływie terminu oznaczonego w umowie (porozumieniu) albo w wypowiedzeniu korzystający z gruntu używa nadal rzecz za zgodą właściciela tego gruntu, poczytuje się w razie wątpliwości, że umowa o korzystanie z nieruchomości gruntowej została przedłużona na czas nieoznaczony (art. 674 Kodeksu cywilnego). Taka sytuacja wskazuje na kontynuację stosunku zobowiązaniowego, który podlegał i dalej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Reasumując należy stwierdzić, iż decydujące znaczenie dla opodatkowania lub nieopodatkowania bezumownego korzystania z nieruchomości mają okoliczności faktyczne. Generalnie sytuacja ta pozostaje poza opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług, jeżeli jednak okoliczności wskazują na dorozumiane, milczące przedłużenie umowy (zgodę właściciela na korzystanie z jego rzeczy) - czynność ta podlega opodatkowaniu jako świadczenie usług.

Instytucja służebności przesyłu uregulowana została w art. 3051-3054 Kodeksu cywilnego. W świetle art. 3051 tej ustawy, nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).

Jeżeli właściciel nieruchomości odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna dla właściwego korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, przedsiębiorca może żądać jej ustanowienia za odpowiednim wynagrodzeniem (art. 3052 § 1 ustawy - Kodeks cywilny). Zgodnie z art. 3052 § 2 tej ustawy, jeżeli przedsiębiorca odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna do korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu.

Do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych (art. 3054 Kodeksu cywilnego).

Pojęcie służebności gruntowej zdefiniowane zostało w art. 285 § 1 ustawy - Kodeks cywilny. Zgodnie z tym przepisem, nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).

Z powyższego wynika, że ustanowienie służebności przesyłu wiąże się z zobowiązaniem właściciela gruntu do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. W związku z tym, będąc jednocześnie czynnością polegającą na wykorzystywaniu towaru (do towarów w świetle art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług zalicza się również grunty) w sposób ciągły dla celów zarobkowych (realizowaną za wynagrodzeniem), zyskuje charakter odpłatnej usługi, w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Przepisy podatkowe nie zawierają definicji odszkodowania. Zatem również w tym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego. Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem, a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy. Kodeks cywilny rozróżnia dwa podstawowe rodzaje odpowiedzialności: kontraktową, która powstaje z mocy umowy i odnosi się do przypadków niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 k.c.) oraz deliktową, czyli wynikającą z czynów niedozwolonych (art. 415 k.c.).

Zgodnie z treścią art. 471 Kodeksu cywilnego, dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W świetle wyżej przytoczonych przepisów, na gruncie stosunków cywilnoprawnych szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem, a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.

Z treści wniosku wynika, iż jest Pani zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, współwłaścicielem (wspólność ustawowa małżeńska) nieruchomości gruntowych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, przez które przebiegają urządzenia infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Ww. urządzenia przesyłowe posadowione są na Pani gruntach od lat 60-tych i 70-tych (kupiła Pani grunty z tymi urządzeniami) a ich stan prawny pozostaje nieuregulowany. Zamierza Pani zawrzeć umowy z przedsiębiorstwami będącymi ich właścicielami, które uregulują prawo do korzystania z gruntów. W przypadku gdy nie dojdzie do zawarcia umowy z przedsiębiorstwem przesyłowym, zamierza Pani wystąpić na drogę sądową z powództwem cywilnym o zapłatę wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości. Nie podejmowała Pani żadnych czynności celem usunięcia tych urządzeń z nieruchomości a po zapadnięciu wyroku w sprawie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z gruntu urządzenia te nadal na nim pozostaną.

Zamierza Pani również zawierać z przedsiębiorstwami przesyłowymi umowy (porozumienia) cywilnoprawne dotyczące budowy na Pani gruntach wchodzących w skład gospodarstwa rolnego nowych urządzeń przesyłowych. Umowy takie będą określały prawa i obowiązki stroń po ich wybudowaniu, polegające na ustanowieniu służebności przesyłu. Z tytułu zawarcia tego rodzaju umów będzie Pani otrzymywała dwa rodzaje świadczeń pieniężnych: za ustanowienie na rzecz przedsiębiorstwa przesyłowego służebności przesyłu oraz - wypłacane łącznie ze świadczeniem za ustanowienie służebności przesyłu lub odrębnie - odszkodowanie za wszelkie szkody powstałe w trakcie budowy urządzeń przesyłowych, w tym zwłaszcza za straty w plonach powstałe w trakcie budowy, za utratę produktywności rolnej w okresie rekultywacyjnym gruntów zniszczonych w trakcie budowy.

Ma Pani również w planach zawierać z przedsiębiorstwami przesyłowymi umowy (porozumienia) cywilnoprawne, na podstawie których będzie Pani otrzymywała od przedsiębiorstw przesyłowych wynagrodzenie z tytułu zajęcia gruntów rolnych. Umowy tego rodzaju będą uprawniać przedsiębiorstwa przesyłowe do korzystania z gruntów rolnych w czasie prowadzenia robót budowlanych lub innych czynności związanych z eksploatacją urządzeń przesyłowych (budową nowych urządzeń, modernizacją bądź remontem już istniejących urządzeń przesyłowych).

W sprawie będącej przedmiotem wniosku - odnosząc się do kwestii istniejących już na Pani gruntach urządzeń przesyłowych - mamy do czynienia z sytuacją, gdzie jakkolwiek pomiędzy stronami nie została zawarta umowa dotycząca korzystania z gruntu, występowała jednak dorozumiana zgoda na taki stan rzeczy oraz - w związku z faktem, iż urządzenia przesyłowe pozostaną na Pani gruncie - wola zawarcia takiego porozumienia.

Mając zatem na uwadze całokształt przedstawionego stanu faktycznego, powołane regulacje z zakresu podatku od towarów i usług oraz przytoczone przepisy odrębne, należy stwierdzić, iż pozwalając przedsiębiorstwom przesyłowym na korzystanie z gruntów (tolerując taką sytuację), świadczyła Pani w ramach działalności gospodarczej, o której mowa w cyt. art. 15 ust. 2 ustawy, zdefiniowane w art. 8 ust. 1 ustawy usługi, które ze względu na ich odpłatny charakter podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Otrzymane od przedsiębiorstw przesyłowych świadczenia pieniężne - niezależnie od tego, czy wypłacone zostaną na podstawie umowy (ugody pozasądowej), czy wyroku sądowego - będą w rzeczywistości wynagrodzeniem za świadczoną przez Panią usługę, dającą wypłacającym je kontrahentom wyraźne i bezpośrednie korzyści w postaci możliwości korzystania w oznaczonym zakresie z nieruchomości.

Również poprzez ustanowienie służebności przesyłu na rzecz podmiotów trzecich oraz umożliwieniu im korzystania z gruntów w czasie prowadzenia prac budowlanych lub innych czynności związanych z eksploatacją urządzeń przesyłowych będzie Pani wykorzystywała towar (grunt wchodzący w skład gospodarstwa rolnego) do celów zarobkowych w sposób ciągły, zatem będzie świadczyła odpłatną usługę w ramach działalności gospodarczej, o której mowa w cyt. art. 15 ust. 2 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Odnośnie świadczenia pieniężnego, które otrzymywać Pani będzie za wszelkie szkody powstałe w trakcie budowy urządzeń przesyłowych, w tym zwłaszcza za straty w plonach powstałe w trakcie budowy, za utratę produktywności rolnej w okresie rekultywacyjnym gruntów zniszczonych w trakcie budowy należy stwierdzić, iż również te czynności wypełniają definicję usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i ze względu na ich odpłatny charakter podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Niezależnie bowiem od użytej nomenklatury, otrzymane odszkodowanie jest w rzeczywistości wynagrodzeniem za świadczoną usługę.

Co do zasady obowiązek pokrycia szkody powstaje z uwagi na dokonanie czynności zabronionej (ex delicto) lub w wyniku niewykonania lub nieprawidłowego wykonania postanowień umowy (ex contracto). Podkreślając, że decydujące znaczenie dla oceny skutków prawnych umów w stosunkach pomiędzy stronami ma ich treść, a nie nazwa, stwierdzić należy, iż w ocenie tut. organu, w opisanym stanie faktycznym otrzymane kwoty pieniężne nie posiadają cech odszkodowania za poniesioną szkodę, gdyż nie zaistniały okoliczności, które w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego powodowałyby szkodę i determinowały wypłatę odszkodowania. Ewentualne szkody zaistniałe w trakcie budowy urządzeń przesyłowych, w tym zwłaszcza straty w plonach i utrata produktywności rolnej w okresie rekultywacyjnym gruntów zniszczonych w trakcie budowy, powstaną nie z powodu niewykonania lub nieprawidłowego wykonania postanowień umowy, lecz będą nieuniknionym elementem wykonywanych w jej ramach robót, na które Pani się godzi.

Reasumując, należy stwierdzić, iż jakkolwiek słusznie zauważyła Pani, iż otrzymywane świadczenia pieniężne nie będą stanowiły odpłatnej dostawy towarów ani odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, to należy wskazać, że przedmiotem opodatkowania tym podatkiem są i będą czynności wykonywane przez Panią, za które będzie je otrzymywać, tj. umożliwienie przedsiębiorstwom przesyłowym korzystania z gruntów (w zakresie już istniejących urządzeń przesyłowych, w związku z ustanowieniem służebności przesyłu, w trakcie budowy nowych urządzeń przesyłowych i prowadzenia prac budowlanych lub innych czynności związanych z ich eksploatacją).

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl