ITPP2/443-764/11/EB - Możliwość opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży przez powiat gruntu na rzecz dotychczasowego użytkownika wieczystego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 25 maja 2011 r. (data wpływu 30 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży gruntu na rzecz użytkownika wieczystego - jest nieprawidłowe.

W dniu 30 maja 2011 r. złożono wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży gruntu na rzecz użytkownika wieczystego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Powiat zamierza dokonać transakcji sprzedaży nieruchomości gruntowej będącej własnością Skarbu Państwa, na rzecz dotychczasowego użytkownika wieczystego. Organem reprezentującym Skarb Państwa jest Starosta, natomiast wszelkie czynności związane z naliczeniem, pobraniem i odprowadzeniem podatku od towarów i usług wykonuje Powiat. Prawo do użytkowania gruntu zostało ustanowione przed dniem 1 maja 2004 r., a użytkownik wieczysty na rzecz, którego jest sprzedawany grunt, nabył je w 2010 r. od poprzedniego użytkownika. W okresie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego gruntu, czynność ta nie podlegała przepisom ustawy o podatku od towarów i usług. Dla tej nieruchomość została wydana decyzja o warunkach zabudowy. Jest ona zabudowana budynkiem będącym własnością użytkownika wieczystego gruntu. Budynek nie stanowi własności Skarbu Państwa. Z chwilą wejścia w życie przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) zmieniła się definicja towaru i zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 7 ust. 1 pkt 6 i 7 przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, w tym również oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste a także zbycie prawa wieczystego użytkowania gruntów. Od dnia 1 maja 2004 r. uznano, że czynność ta podlega opodatkowaniu. Następnie Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z 8 stycznia 2007 r. (sygnatura IFPS 1/06) podjętej w poszerzonym siedmioosobowym składzie ustalił, że umowy użytkowania wieczystego zawarte przed dniem 1 maja 2004 r. nie podlegają ustawie o podatku od towarów i usług natomiast podlega opodatkowaniu oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste ustanowione po tym dniu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy sprzedaż nieruchomości gruntowej na rzecz jej wieczystego użytkownika, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w wysokości 23%, jeżeli nieruchomość gruntową oddano w użytkowanie wieczyste przed dniem 1 maja 2004 r....

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle powołanych przepisów i na podstawie stanu faktycznego przedstawionego we wniosku sprzedaż nieruchomości gruntowej na rzecz jej wieczystego użytkownika podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług stawką 23%. Powiat wskazał, iż sprzedaż nieruchomości gruntowej jest nową, inną czynnością prawną - następuje sprzedaż gruntu - która stanowi dostawę. Sposób ustalenia ceny i warunki sprzedaży określono w ustawie o gospodarce nieruchomościami a przy ustaleniu ceny sprzedaży nieruchomości gruntowej zalicza do niej się wartość prawa użytkowania wieczystego. Powiat podniósł, iż prawo to było ustanowione przed dniem 1 maja 2004 r. i nie podlegało przepisom ustawy o podatku od towarów i usług. Wyraził opinię, że zastosowanie normy wyrażonej powyżej przy sprzedaży nieruchomości gruntowej na rzecz dotychczasowego użytkownika, któremu użytkowanie wieczyste ustalono przed datą 1 maja 2004 r. nie podlega opodatkowaniu, albowiem przedmiotem obrotu jest inna czynność prawna - sprzedaż prawa własności.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

Należy wskazać, iż przepis art. 7 ust. 1 ustawy definiujący pojęcie "dostawa towarów" nie odwołuje się do cywilistycznych pojęć sprzedaży, czy też przeniesienia prawa własności, stąd też nie można utożsamiać dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług z przeniesieniem prawa własności na gruncie prawa cywilnego.

W celu przedstawienia właściwego rozumienia pojęcia "przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel" należy zaznaczyć, iż dotyczy ono tego rodzaju czynności, które dają nabywcy prawo do postępowania z nią jak właściciel. Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności, zatem wyrażenia "prawo do rozporządzania jak właściciel" nie można interpretować jako "prawo własności". Należy ponadto wskazać, iż czynności przejęcia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejęcie własności w sensie prawnym, bowiem "dostawa towarów" nie ogranicza się wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy. W konsekwencji pojęcie "dostawa towarów" oraz ekonomiczne aspekty transakcji, nie muszą wiązać się ze skutkami powstającymi na gruncie cywilistycznego prawa własności. Pozwala to na uznanie danej czynności za dostawę towarów, nawet w przypadkach nałożenia na nabywcę pewnych ograniczeń we władaniu towarem. Chwilą decydującą o przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z nabyciem towaru jest, co do zasady, wydanie towaru.

Wobec powyższego, uwzględniając szerokie, ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia "przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel", ustawodawca uznał, iż oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, wymieniając tę czynność w art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego, co sprawia, że może on rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak i w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, jak przy dokonywaniu sprzedaży gruntu przez właściciela.

Według przepisów art. 11 i art. 12 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.), z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z przepisów niniejszej ustawy oraz odrębnych ustaw, organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, a organami reprezentującymi jednostki samorządu terytorialnego są ich organy wykonawcze.

Zgodnie z art. 32 ust. 1 powyższej ustawy, nieruchomość gruntowa oddana w użytkowanie wieczyste może być sprzedana wyłącznie użytkownikowi wieczystemu, z zastrzeżeniem ust. 1a i ust. 3.

Stosownie do ust. 1a cyt. artykułu, nieruchomość gruntowa stanowiąca własność Skarbu Państwa może być sprzedana użytkownikowi wieczystemu za zgodą wojewody.

Według ust. 2 tego artykułu, z dniem zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości wygasa, z mocy prawa, uprzednio ustanowione prawo użytkowania wieczystego (...).

W myśl art. 37 ust. 2 pkt 5 ww. ustawy, nieruchomość jest zbywana w drodze bezprzetargowej, jeżeli sprzedaż nieruchomości następuje na rzecz jej użytkownika wieczystego.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (Dz. U. Nr 175, poz. 1459 z późn. zm.), decyzję o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości wydaje:

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że użytkownik wieczysty zamierza wykupić od Powiatu prawo własności gruntu, będącego w użytkowaniu wieczystym. Umowa o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste została zawarta przed dniem 1 maja 2004 r., na rzecz osoby, która następnie zbyła to prawo na rzecz obecnego użytkownika. Dla tej nieruchomości została wydana decyzja o warunkach zabudowy. Jest ona zabudowana budynkiem będącym własnością użytkownika wieczystego gruntu. Budynek nie stanowi własności Skarbu Państwa.

Mając na uwadze powyższe oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że ustanowienie użytkowania wieczystego gruntu na rzecz użytkownika, stanowiło dostawę towaru w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Z tą bowiem chwilą użytkownik ten otrzymał prawo do faktycznego dysponowania nieruchomością, jak gdyby był jej właścicielem. Z uwagi na fakt, iż do ustanowienia tego prawa doszło przed dniem 1 maja 2004 r., a więc przed wprowadzeniem przepisów, którymi ustawodawca objął tę czynność opodatkowaniem, nie podlegała ona opodatkowaniu. Planowana sprzedaż nieruchomości, będąca w istocie przekształceniem prawa wieczystego użytkowania w prawo własności gruntu, nie będzie mogła być traktowana jako ponowna dostawa tego samego towaru, bowiem nie będzie spełniać dyspozycji art. 7 ust. 1 ustawy. Stanowi bowiem jedynie zmianę tytułu prawnego do nieruchomości, nie wpływa natomiast na "władztwo do rzeczy", które pierwotny użytkownik wieczysty uzyskał już w dacie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego gruntu, zaś obecny w momencie jego nabycia.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że sprzedaż przedmiotowego gruntu na rzecz dotychczasowego użytkownika wieczystego - wbrew stanowisku Powiatu - nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.