ITPP2/443-761/11/MD

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 29 lipca 2011 r. Izba Skarbowa w Bydgoszczy ITPP2/443-761/11/MD

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 26 maja 2011 r. (data wpływu 30 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności zniesienia współwłasności nieruchomości - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 maja 2011 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności zniesienia współwłasności nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 21 maja 2004 r. wspólnicy Spółki w ramach działalności gospodarczej zawarli między sobą oraz z Arturem Z., umowę konsorcjum, w celu wspólnego nabycia nieruchomości stanowiącej działki gruntu numer 11/2 i 12/2 o łącznej powierzchni 7,7800 ha. Zakupiona w drodze przetargu nieruchomość zabudowana była kompleksem magazynowo-składowym.

Na podstawie umowy sprzedaży (zawartej w formie aktu notarialnego w dniu 28 października 2004 r.) wspólnicy Spółki (na prawach wspólności łącznej) oraz Artur Z. nabyli - w udziałach wynoszących po 1/2 niewydzielonej części - prawo użytkowania wieczystego działek gruntu nr 12/2 i 11/2 wraz z własnością budynków i budowli stanowiącą odrębną nieruchomość, w celu prowadzenia na nabytej nieruchomości działalności gospodarczej.

Sprzedaż budynków i budowli będących przedmiotem umowy była zwolniona od podatku od towarów i usług (towar używany), na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. (Dz. U. Nr 54, poz. 536) - dalej ustawa - natomiast prawo użytkowania wieczystego zwolnione było od podatku na podstawie § 8 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. Nr 97, poz. 970). W dniu 29 czerwca 2007 r. wspólnicy Spółki oraz Artur Z. nabyli (w formie aktu notarialnego) od Skarbu Państwa na własność grunt stanowiący działki 11/2 i 12/2, w udziale wynoszącym po 1/2. Cena sprzedaży ww. nieruchomości stanowiła różnicę pomiędzy wartością prawa własności, a wartością prawa wieczystego użytkowania gruntu i została powiększona o podatek należny w wysokości 22%. Podatek został przez nabywców odliczony. W ciągu ostatnich lat wspólnicy Spółki oraz Artur Z. ponosili nakłady związane z modernizacją nieruchomości. Artur Z. poczynił ostatnie nakłady w 2007 r., natomiast wspólnicy Spółki w październiku 2009 r. Wysokość nakładów w obydwu przypadkach przekraczała 30% wartości początkowej nieruchomości. W latach 2009-2010, na podstawie stosownych dokumentów (wykazów zmian, decyzji, wypisów) wydanych przez uprawnione organy nieruchomość obejmująca działki nr 11/2 oraz 12/2 uległa następującemu podziałowi:

* działka nr 11/2 uległa podziałowi na działki nr 11/6 oraz 11/7, a następnie działka 11/7 uległa podziałowi na działki 11/9, 11/10, 11/11, 11/12, 11/13 oraz 11/14,

* działka nr 12/2 uległa podziałowi na działki nr 12/6, 12/7, 12/8.

W związku z możliwością podziału nieruchomości wspólnicy Spółki oraz Artur Z. mają zamiar częściowo znieść współwłasność ww. nieruchomości w ten sposób, że:

* Artur Z. otrzyma na wyłączną własność zabudowaną działkę nr 11/10 o pow. 0,4652 ha, niezabudowaną działkę nr 12/7 o pow. 0,7771 ha oraz zabudowaną działkę nr 12/8 o pow. 2,1166 ha,

* wspólnicy Spółki otrzymają na współwłasność łączną niezabudowaną działkę nr 11/9 o pow. 1,1740 ha, zabudowaną działkę nr 11/12 o pow. 1,9180 ha, niezabudowaną działkę nr 12/6 o pow. 0,2758 ha.

Działki o nr 11/6, 11/11, 11/13 i 11/14 pozostaną we współwłasności na dotychczasowych zasadach.

Z tytułu zniesienia współwłasności nie będą czynione dopłaty. Wartość nieruchomości przypadających na wyłączną własność Arturowi Z. oraz wartość nieruchomości przypadające wspólnikom Spółki, będą identyczne, zatem częściowe zniesienie współwłasności będzie miało ekwiwalentny charakter. Zniesienie ww. współwłasności nie powoduje zmiany dotychczasowego sposobu użytkowania nieruchomości, gdyż dotychczasowi współwłaściciele nadal będą używali tych samych obiektów, które nabyli i ulepszali i obecnie obiekty te pozostają na częściach gruntu obejmowanych na wyłączną własność.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy częściowe ekwiwalentne zniesienie współwłasności ww. nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jeśli następuje bez dopłat stron i bez zwiększania wartości udziału.

Zdaniem Wnioskodawcy, zagadnienie opodatkowania podatkiem od towarów i usług zniesienia współwłasności nie jest dostatecznie sprecyzowane w orzecznictwie sądów administracyjnych i wykładni dokonywanej przez organy podatkowe w sytuacji, gdy strony nie będą czyniły dopłat. Według Wnioskodawcy, organy podatkowe zajmują stanowisko, zgodnie z którym zniesienie współwłasności jest - na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług - dostawą towarów, natomiast sądy administracyjne uznają tę czynność za świadczenie usług. Z kolei wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 25 maja 2010 r. (sygn. akt ISA/Kr 521/10) przewiduje, iż zniesienie współwłasności nie jest ani dostawą towarów, ani świadczeniem usług. W niniejszym stanie faktycznym wartość nieruchomości przechodzących na wyłączne prawo każdej strony jest równa.

Zdaniem Wnioskodawcy udziału we współwłasności nieruchomości nie można traktować jako towaru, ponieważ zgodnie z definicją towaru zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług "towarem" są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postaci energii. Nie jest nim zaś udział we współwłasności nieruchomości, ponieważ wskazana regulacja tej sytuacji nie przewiduje. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniem podatku od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Określenie "dostawy towarów" w art. 7 ustawy, nie zawiera rozporządzenia lub innego zdarzenia prawnego związanego z udziałem w prawie własności nieruchomości.

Wnioskodawca wskazał, że w art. 7 ust. 1 pkt 5-7 ustawy wymieniono enumeratywnie tylko: spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, odrębną własność lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu na rzecz członka spółdzielni, własności domu jednorodzinnego członka spółdzielni, użytkowanie wieczyste - jako prawa, które w konkretnych ustawowych sytuacjach traktować należy jako "dostawę towarów".

Jego zdaniem, skoro udział we współwłasności gruntu w świetle przepisów polskich nie został zaliczony do desygnatów pojęcia "towar" lub "dostawa towarów" to zniesienie współwłasności nieruchomości nie jest "dostawą towarów" w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług (WSA w Krakowie w wyroku z dnia 25 maja 2010 r., sygn. akt I SA/Kr 521/10). Przepis art. 8 ustawy, wprowadza definicję odpłatnego świadczenia usług, zatem decydujące znaczenie ma określenie, czy w stanie faktycznym świadczenie usług miało charakter odpłatny czy też nie. Zdaniem Wnioskodawcy jeżeli przy zniesieniu współwłasności nie ustanowiono dopłat, to zniesienie współwłasności stanowi nieodpłatne świadczenie usług, które nie jest zrównane ze świadczeniem odpłatnym i w rezultacie nie podlega opodatkowaniu od towarów i usług.

Podsumowując Wnioskodawca uznał, że zniesienie współwłasności prowadzi jedynie do wyodrębnienia posiadanych udziałów i następuje bez czynienia dopłat oraz bez zwiększenia wartości udziałów dotychczasowych współwłaścicieli, w związku z tym, czynność ta nie może być uznana, ani za dostawę towarów, ani za świadczenie usług i w konsekwencji pozostaje poza zakresem opodatkowania VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - zwanej dalej ustawą - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Definicję towaru ustawodawca zawarł w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z tym przepisem przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1.

przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

2.

wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;

3.

wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;

4.

wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;

5.

ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;

6.

oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

7.

zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Przez świadczenie usług - w myśl art. 8 ust. 1 ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Ustawa o podatku od towarów i usług posługuje się w odniesieniu do dostawy towarów sformułowaniem "przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel" (art. 7 ust. 1 ustawy), a towarami w świetle tej ustawy - co do zasady - są rzeczy oraz ich części (art. 2 pkt 6 ustawy). Takie zdefiniowanie konstytutywnego aspektu dostawy towarów, odwołując się do ekonomicznego władztwa nad rzeczą sprawia, iż przedmiotem opodatkowania może być nie tylko sprzedaż, czy zamiana rzeczy, jako fizycznie wyodrębnionych dóbr materialnych, ale również inne transakcje wywierające, z ekonomicznego punktu widzenia, podobne skutki.

Prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielne kilku osobom. Na tym polega współwłasność w świetle art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się - jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji - przepisy odnoszące się do własności.

Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Z kolei zgodnie z art. 196 k.c. współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej.

W myśl art. 210 ustawy - Kodeks cywilny, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.

Z regulacji art. 211 Kodeksu cywilnego wynika, że każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Zasadą jest, że zniesienie współwłasności powinno nastąpić przede wszystkim przez podział fizyczny rzeczy wspólnej. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Ze złożonego wniosku wynika, że dwa podmioty (Wnioskodawca - spółka cywilna oraz osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą) będące współwłaścicielami nieruchomości zabudowanych i niezabudowanych (kompleks magazynowo-składowy) zamierzają znieść ich współwłasność. Wartości nieruchomości przypadających na wyłączną własność dotychczasowym współwłaścicielom będą identyczne - z tytułu zniesienia współwłasności nie będą dokonane dopłaty. Wnioskodawca odliczył podatek naliczony związany z przekształceniem prawa użytkowania wieczystego w prawo własności gruntów, o których mowa powyżej.

Na tym tle Wnioskodawca powziął wątpliwość dotyczącą opodatkowania czynności zniesienia współwłasności.

Uwzględniając przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz powołane regulacje z zakresu podatku od towarów i usług oraz przepisy odrębne należy potwierdzić pogląd Wnioskodawcy, że czynność zniesienia współwłasności nieruchomości, o której mowa we wniosku, nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Skoro bowiem wartości nieruchomości przypadających na wyłączną własność dotychczasowym współwłaścicielom będą identyczne, u żadnej ze stron nie wystąpi przysporzenie majątkowe, które niosłoby ze sobą przeniesienie prawa do rozporządzania towarem (tu: gruntem zabudowanym, bądź niezabudowanym) jak właściciel. Fakt ten wyłącza wystąpienie odpłatnej dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy. Dostawa taka wystąpiłaby w sytuacji, gdyby jeden ze współwłaścicieli (Wnioskodawca, bądź osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą) otrzymał w wyniku zniesienia współwłasności udział większy niż należny mu przed jej zniesieniem, przy jednoczesnym uiszczeniu przez niego stosownej dopłaty.

Ponadto należy zaznaczyć, że tut. organ nie oceniał prawidłowości powiększenia o podatek należny (w wysokości 22%) kwoty - stanowiącej różnicę pomiędzy wartością prawa wieczystego użytkowania gruntu, a wartością prawa własności - uiszczonej w ramach transakcji nabycia od Skarbu Państwa prawa własności gruntu stanowiącego działki 11/2 i 12/2.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu datowania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl