ITPP2/443-748/14/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 29 maja 2014 r. (data wpływu 9 czerwca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie miejsca świadczenia usług organizacji konferencji - jest nieprawidłowe.

W dniu 9 czerwca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie miejsca świadczenia usług organizacji konferencji.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Towarzystwo zamierza przeprowadzić międzynarodową konferencję na temat bezpieczeństwa i niezawodności. Konferencja zostanie zorganizowana we współpracy z Politechniką, a jej obrady będą miały miejsce w C. Usługa kształcenia ma zasadniczy udział w ramach organizowanej konferencji, która ma na celu prezentację najnowszych osiągnięć teoretycznych i technologicznych w przedmiotowym obszarze, uaktualnienie wiedzy oraz podnoszenie kwalifikacji uczestników, czyli osób reprezentujących europejskie ośrodki naukowe i przedsiębiorstwa związane z branżą bezpieczeństwa i niezawodności. Uczestnikami konferencji mają być naukowcy reprezentujący zagraniczne uczelnie wyższe zajmujące się edukacją w zakresie bezpieczeństwa i niezawodności projektowania, wykonywania i eksploatacji systemów technicznych, a także między innymi inżynierowie ds. bezpieczeństwa, pracownicy działów BHP oraz jednostki ratownictwa technicznego i zarządzenia kryzysowego. Rekrutacja uczestników konferencji prowadzona jest za pośrednictwem strony internetowej i obejmuje procedurę rejestracji w systemie komputerowym (z określeniem formy uczestnictwa), potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia oraz procedurę recenzji artykułu naukowego. Warunkiem uczestnictwa w konferencji jest uiszczenie opłaty, która ma na celu pokrycie kosztów jej organizacji i publikacji artykułów naukowych w czasopismach branżowych, oraz prezentacja własnego dorobku naukowego, czy też doświadczenia w przedmiotowym sektorze. W przeważającej mierze uczestnictwo w konferencji ma być wynikiem pozytywnego przejścia etapu rekrutacji, podczas której artykuły naukowe będą podlegały recenzji. Większość uczestników konferencji, a tym samym usługobiorców, będą stanowiły zagraniczne jednostki naukowe i przedsiębiorstwa, których reprezentanci będą w trakcie konferencji zarówno słuchaczami, jak i będą prezentować swoje artykuły i dokonania. Towarzystwo przewiduje także, że część uczestników konferencji będzie brała w niej udział bez konieczności wniesienia opłaty. Będzie to dotyczyć przykładowo profesorów z bogatym dorobkiem naukowym, czy też studentów. Zapewnienie uczestnictwa w konferencji jest usługą kompleksową, obejmującą logistyczną organizację konferencji, sesje naukowe, materiały konferencyjne, wybór najlepszych publikacji przesłanych w trakcie procesu rekrutacji, zagwarantowanie ich odpowiedniego indeksowania w bazach wiedzy, publikację artykułów oraz wyżywienie uczestników. Ponadto należy wskazać, że organizacja konferencji jest zgodna z celami statutowymi Towarzystwa, które z tytułu usługi jej organizacji nie przewiduje żadnego zysku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

* Czy miejscem świadczenia usługi konferencyjnej dla usługobiorcy, jako podatnika, w rozumieniu " art. 1 ust. 1" ustawy podatku od towarów i usług, zgodnie z art. 28b ust. 1 niniejszej ustawy, jest miejsce gdzie usługobiorca ma siedzibę działalności gospodarczej.

* Czy w przypadku uczestników będących podatnikami z siedzibą w Polsce oraz niebędących podatnikami, miejscem świadczenia usługi konferencyjnej jest Polska, zgodnie z art. 28b ust. 1 i art. 28c ust. 1, a w przypadku podatników zagranicznych miejscem świadczenia usługi konferencyjnej jest miejsce siedziby usługobiorcy, czyli kraj, w którym mają oni swoją siedzibę działalności gospodarczej.

Zdaniem Wnioskodawcy, miejscem świadczenia usługi konferencyjnej dla usługobiorcy, jako podatnika, w rozumieniu " art. 1 ust. 1" ustawy podatku od towarów i usług, jest miejsce gdzie siedzibę ma usługobiorca, czyli w przypadku uczestników z Polski będących podatnikami i niebędących podatnikami miejscem świadczenia usługi konferencyjnej jest Polska, a w przypadku podatników zagranicznych miejscem świadczenia usługi konferencyjnej jest to miejsce siedziby usługobiorcy, czyli kraj, w którym mają oni swoją siedzibę działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w art. 28b ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n. Zgodnie z art. 28c tejże ustawy, miejscem świadczenia usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, w którym usługodawca posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3 oraz art. 28d, art. 28e, art. 28f ust. 1, 2 i 3, art. 28g ust. 2 i art. 28. Artykuł 28g ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług zawiera regulacje dotyczące miejsca świadczenia usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy, świadczonych na rzecz podatnika. Miejscem świadczenia dla tych usług jest miejsce, w którym te imprezy faktycznie się odbywają.

Pomocniczy dla ustalenia, co jest usługą wstępu jest art. 32 ust. 1 Rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, który stanowi, że usługi wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, o których mowa w art. 53 dyrektywy 2006/112/WE, obejmują świadczenie usług, których podstawową cechą jest przyznawanie prawa wstępu w zamian za bilet lub opłatę, w tym opłatę w formie abonamentu, biletu okresowego lub opłaty okresowej. W ustępie 2 zostało wskazane, że ma to zastosowanie w szczególności do:

W ocenie Towarzystwa, uczestnictwo w konferencji adresowanej do ściśle określonej grupy uczestników, z potwierdzeniem udziału w konferencji, oznacza że usługi te nie odbywają się na zasadzie "wstępu" i w związku z tym nie ma podstaw do zastosowania w stosunku do nich wyjątku od zasady wyrażonej w art. 28b ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku towarów i usług.

Usługa świadczona przez Towarzystwo nie może zostać uznana za "usługę wstępu" z uwagi na jej kompleksowość, gdyż działania Towarzystwa nie sprowadzają się jedynie do zagwarantowania uczestnikom prawa biernego uczestniczenia w tym wydarzeniu naukowym, ale również do prezentowania swojego dorobku. W art. 32 Rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. wskazano, że podstawową cechą usług wstępu jest przyznawanie prawa wstępu na dane wydarzenie w zamian za bilet lub opłatę. Ta cecha nie występuje w przypadku usług, które zamierza świadczyć Towarzystwo, gdyż aby mieć prawo uczestniczenia w konferencji nie jest wystarczające uiszczenie opłaty. W przypadku większości uczestników konieczne jest przesłanie artykułów naukowych swojego autorstwa, które poddane zostaną recenzji, a jej wynik może przesądzać o możliwości uczestnictwa. Należy również podkreślić, że opłaty, które pobiera Towarzystwo z tytułu uczestnictwa w konferencji nie będą wydatkowane jedynie na organizację wydarzenia, ale również na publikację materiałów z konferencji w czasopismach naukowych. Konsekwencją tego jest to, że nie można uznać, że ekwiwalentem opłaty uiszczanej przez uczestników konferencji jest jedynie "prawo wstępu" na konferencję. Przemawia za tym również fakt, że nie w każdym przypadku warunkiem wstępu będzie uiszczenie opłaty, gdyż przewiduje się, że część uczestników konferencji będzie brała w niej udział bez konieczności wniesienia opłaty. Będzie to dotyczyć przykładowo profesorów z bogatym dorobkiem naukowym, czy też studentów.

Reasumując, w przypadku przedmiotowych usług, podmiotem zobowiązanym do ich rozliczenia jest usługobiorca z tego względu, że usługi jakie Towarzystwo zamierza świadczyć nie mieszczą się w kategorii wyjątków wymienionych w art. 28b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Miejscem świadczenia, a tym samym miejscem opodatkowania usług uczestnictwa w konferencjach, w których zasadniczy udział ma kształcenie, zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, będzie miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Zatem w stosunku do zagranicznych usługobiorców będącymi podatnikami usługa będzie podlegać opodatkowaniu zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego na terytorium państwa, w którym mają oni siedzibę działalności gospodarczej.

Stanowisko zgodne z niniejszym wnioskiem zostało przedstawione przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji nr IPTPP2/443-40/11-4/BM z dnia 14 lipca 2011 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Wskazać należy, że w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu.

I tak - w myśl art. 8 ust. 2 ustawy - za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

Z powołanego przepisu wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:

* w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa - użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia - w całości lub w części - podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów (warunki te muszą być spełnione łącznie),

* w przypadku świadczenia usług - świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Zatem dla ustalenia, czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Wypełnienie warunku określonego w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Należy zatem stwierdzić, że opodatkowaniu podlegają te nieodpłatne usługi, które nie mają związku z prowadzoną działalnością. Za usługi świadczone do celów innych niż działalność gospodarcza należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej.

W przypadku usług, dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług, istotnym jest ustalenie miejsca ich świadczenia, bowiem od określenia miejsca świadczenia zależeć będzie miejsce ich opodatkowania.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

W świetle regulacji przepisu art. 28b ust. 2 ustawy, w przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

W myśl art. 28a ustawy, na potrzeby stosowania przepisów regulujących miejsce świadczenia przy świadczeniu usług:

Ww. przepis wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy o podatku od towarów i usług. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji, jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.

Stosownie natomiast do art. 28c ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, w którym usługodawca posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3 oraz art. 28d, art. 28e, art. 28f ust. 1, 2 i 3, art. 28g ust. 2 i art. 28h-28n.

Jak stanowi art. 28g ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy, świadczonych na rzecz podatnika, jest miejsce, w którym te imprezy faktycznie się odbywają.

Stosownie do art. 53 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L 347, str. 1, z późn. zm.) - miejscem świadczenia usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy, świadczonych na rzecz podatnika, jest miejsce, w którym te imprezy faktycznie się odbywają.

W kontekście ustalenia miejsca świadczenia usług (w tym usług wstępu), konieczne jest także odwołanie się do rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) Nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L 77, str. 1), które w art. 32 zdefiniowało pojęcie usług wstępu poprzez m.in. wskazanie, jakie usługi wchodzą w zakres tego pojęcia.

I tak, w myśl art. 32 ust. 1 ww. rozporządzenia - usługi wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, o których mowa w art. 53 dyrektywy 2006/112/WE, obejmują świadczenie usług, których podstawową cechą jest przyznawanie prawa wstępu w zamian za bilet lub opłatę, w tym opłatę w formie abonamentu, biletu okresowego lub opłaty okresowej.

Z kolei jak stanowi art. 32 ust. 2 tego rozporządzenia - ustęp 1 ma zastosowanie w szczególności do:

Jak stanowi art. 33 ww. rozporządzenia, usługi pomocnicze, o których mowa w art. 53 dyrektywy 2006/112/WE, obejmują usługi, które są bezpośrednio powiązane ze wstępem na wydarzenia kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, świadczone oddzielnie na rzecz osoby uczestniczącej w wydarzeniu za opłatą.

Artykuł 32 rozporządzenia Nr 282/2011 definiuje "usługi wstępu" odnosząc je w szczególności do przyznania prawa wstępu na imprezy takie jak spektakle, przedstawienia teatralne, występy cyrkowe, targi, do parków rozrywki, na koncerty, wystawy, jak również inne podobne wydarzenia kulturalne, a także przyznanie prawa wstępu na wydarzenia sportowe, takie jak mecze lub zawody oraz przyznanie prawa wstępu na wydarzenia edukacyjne i naukowe, takie jak konferencje i seminaria. Zakup usługi wstępu na konferencje czy seminaria nie oznacza, że celem jest wstęp sam w sobie, ale oznacza chęć uczestniczenia w danym wydarzeniu naukowym.

Analiza okoliczności faktycznych sprawy w kontekście obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa pozwala stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie będziemy mieli niewątpliwie do czynienia z uczestnictwem w konferencji. Usługi wstępu na tego typu imprezę obejmują - zgodnie z przytoczonymi wyżej przepisami - świadczenie usług, których podstawową cechą jest przyznawanie prawa wstępu w zamian za opłatę. Podkreślenia wymaga, że opłata dotyczy zawsze udziału w danym wydarzeniu, nie zaś samego wstępu na organizowaną imprezę. Zatem usługa wstępu obejmuje - co do zasady - prawo do udziału w prelekcjach, wykładach, warsztatach, panelach dyskusyjnych, konsumpcji serwowanych w ramach wydarzenia posiłków, czyli te elementy, które z reguły zawierają się w tzw. opłacie wstępu, a podmiot świadczący usługę wstępu umożliwia nabywcom szeroki dostęp do wydarzenia, nieograniczający się jedynie do fizycznego wstępu do miejsca gdzie odbywa się konferencja.

Tym samym opłaty uiszczane za uczestnictwo w konferencji, o której mowa we wniosku, należy uznać za wynagrodzenie za świadczenie usługi wstępu, której miejsce świadczenia i opodatkowania - wbrew stanowisku Towarzystwa - nie będzie znajdować się w miejscu (państwie), w którym siedzibę działalności gospodarczej posiada usługobiorca, lecz zgodnie z art. 28g ust. 1 ustawy, na terytorium kraju, w którym impreza (konferencja) będzie się odbywała, tj. w Polsce.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.