ITPP2/443-686/09/RS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 27 lipca 2009 r. (data wpływu 21 sierpnia 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielania pożyczek z ZFŚS - jest nieprawidłowe.

W dniu 21 sierpnia 2009 r. został złożony wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielania pożyczek z ZFŚS.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka zamierza udzielać pracownikom zwrotnych, oprocentowanych wg stopy 1%, pożyczek na cele mieszkaniowe, które mają być finansowane z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS). Osobami uprawnionymi do skorzystania byliby pracownicy, emeryci i renciści. Udzielone pożyczki przeznaczone byłyby na zakup mieszkania, adaptację strychu, budowę domu, remont domu lub mieszkania. Odsetki od udzielonych pożyczek z ZFŚŚ byłyby spłacone wraz z ratami pożyczki i nie stanowiłyby przychodu pracodawcy z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Dla celów podatku dochodowego od osób prawnych nie byłyby kwalifikowane jako przychody podlegające opodatkowaniu, tylko zwiększałaby środki ZFŚS.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy udzielanie pożyczek na cele mieszkaniowe ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy udzielanie pożyczek na cele mieszkaniowe ze środków ZFŚS nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Spółka ma obowiązek tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych na mocy ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, i jedynie administruje tymi środkami zgromadzonymi na odrębnym rachunku bankowym. Otrzymane odsetki od udzielonych pożyczek będą jedynie zwiększały środki ZFŚS, a nie majątek Spółki. Spółka nie nabędzie prawa do własności ani prawa do rozporządzania jak właściciel, kwotami zwróconych pożyczek oraz odsetek od nich. Udzielanie pożyczek mieszkaniowych ze środków ZFŚS mieści się - zgodnie z art. 2 ww. ustawy - w definicji działalności socjalnej dotyczącej pomocy materialnej (zwrotnej lub bezzwrotnej) i nie jest świadczeniem usług. Czynności udzielania pracownikom pożyczek nie będą mieściły się w katalogu czynności opodatkowanych, wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z zamiarem rozpoczęcia udzielania pracownikom pożyczek mieszkaniowych ze środków ZFŚS, Spółka nie rozpocznie i nie będzie prowadzić działalności gospodarczej, czyli nie będzie działała w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ww. ustawy. Na potwierdzenie swojego stanowiska Spółka powołała wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 września 2008 r. sygn. akt. I FSK 1076/07 oraz decyzje: Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 23 lutego 2007 r. nr 1472/RPP1/443-791/06/SAPI i Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu z dnia 31 lipca 2007 r. nr ZP/443-80/1/07.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z brzmieniem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. podatkiem od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z treści art. 7 ust. 1 powołanej ustawy wynika, że dostawą towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez świadczenie usług - w myśl art. 8 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

W związku z powyższym do uznania czynności za usługę konieczne jest istnienie odbiorcy wykonywanego świadczenia, beneficjenta danej czynności i występowanie bezpośredniego związku między usługą i otrzymywanym wynagrodzeniem będącym świadczeniem wzajemnym.

Podatnikami - wg zapisu art. 15 ust. 1 - są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza - stosownie do ust. 2 powyższego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przez działalność socjalną - zgodnie z art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn. Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 z późn. zm.) - rozumie się usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielanie pomocy materialnej (rzeczowej lub finansowej), a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową. Jak stanowi pkt 5 powołanego artykułu, osobami uprawnionymi do korzystania z Funduszu są pracownicy i ich rodziny, emeryci i renciści - byli pracownicy i ich rodziny oraz inne osoby, którym pracodawca przyznał, w regulaminie, o którym mowa w art. 8 ust. 2 powołanej ustawy, prawo do korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z Funduszu.

Z powołanych przepisów wynika, iż zakładowa działalność socjalna dotyczy określonych rodzajów świadczeń pracodawcy na rzecz pracownika, i tylko te świadczenia mogą być finansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, na który składają się pieniądze pracowników. Ponadto fundusz jest tworzony na rzecz załogi pracodawcy i prawo do korzystania ze świadczeń finansowanych z tego funduszu jest kolektywnym prawem załogi. Ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych wyraźnie definiuje funkcję pracodawcy jako podmiotu świadczącego usługę.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Spółka zamierza udzielać swoim pracownikom, emerytom i rencistom, oprocentowanych (stopą 1%) pożyczek z ZFŚS na cele mieszkaniowe. Odsetki spłacane wraz z ratami pożyczki zwiększać będą środki powyższego funduszu zakładowego.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy należy zauważyć, iż w przedmiotowej sprawie odsetki pobierane przez Spółkę są ściśle związane z uzyskaniem korzyści przez pożyczkobiorcę w postaci dysponowania określoną kwotą pieniędzy (kapitałem). Zatem Spółka jako pracodawca, obracając pieniędzmi pracowników i pobierając odsetki od udzielonych pożyczek, stanie się podmiotem działającym w charakterze podatnika, który zamierza wykonywać przedmiotowe czynności w sposób częstotliwy. Tym samym świadczyć będzie - w świetle art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług - odpłatne usługi.

Reasumując, należy stwierdzić, że czynność udzielania pożyczek mieszkaniowych z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, będzie podlegała - zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Odnosząc się do powołanego przez Spółkę wyroku NSA z dnia 2 września 2008 r. sygn. akt. I FSK 1076/07 i decyzji Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 23 lutego 2007 r. nr 1472/RPP1/443-791/06/SAPI i Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu z dnia 31 lipca 2007 r. nr ZP/443-80/1/07, stwierdzić należy, iż są one rozstrzygnięciami w konkretnych sprawach o charakterze indywidualnym i tylko do nich się zawężają, w związku z tym nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu datowania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.