ITPP2/443-596/11/AF

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 20 kwietnia 2011 r. (data wpływu 26 kwietnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłat za korzystanie z przystanków i dworców wnoszonych na rzecz jednostki samorządu terytorialnego - jest nieprawidłowe.

W dniu 26 kwietnia 2011 r. złożono wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłat za korzystanie z przystanków i dworców wnoszonych na rzecz jednostki samorządu terytorialnego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Z dniem 1 marca 2011 r. weszła w życie ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. Nr 5, poz. 13). W art. 16 ww. ustawy ustalone zostały zasady i stawki za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców. Stawka opłat ustalana jest w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ samorządu terytorialnego i nie może być wyższa niż 0,05 zł za jedno zatrzymanie środka transportu na dworcu. Każdy podmiot podejmujący się wykonania usług przewozowych i korzystania z przystanków, na którym ustanowiona została opłata, zobligowany jest do jej ponoszenia w wysokości określonej w uchwałach, wg ilości zatrzymań.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy do ustalonej opłaty stosuje się podatek od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, opłata za zatrzymanie na przystanku komunikacyjnym ma charakter opłaty administracyjnej. Nie jest opłatą, do której stosuje się podatek od towarów i usług i w całości stanowi dochód budżetu jednostki samorządu terytorialnego, który ją ustanowił.

Jednostka samorządu terytorialnego wydaje uchwałę określającą warunki i zasady korzystania z obiektów przystankowych. W opinii Wnioskodawcy, uchwała powinna wskazywać, jako jeden z warunków korzystania z tych obiektów, obowiązek ponoszenia opłat i terminy, w jakich przewoźnik powinien uiszczać opłaty z informacją, że po upływie terminu do uiszczenia opłaty zostanie przesłane pisemne upomnienie zawierające wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego. Zatem obowiązek ponoszenia opłaty powinien wynikać z uchwały wydanej na podstawie art. 15 ust. 2, w wysokości określonej uchwala wydaną na podstawie art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym. Natomiast uzgodnienie zasad korzystania z konkretnym przewoźnikiem, bądź umowa na korzystanie z przystanków określająca kwotę, jaką przewoźnik powinien uiścić (czyli opłata za jedno zatrzymanie razy ilość zatrzymań), nie jest podstawą do nakładania obowiązku uiszczenia opłaty przez przewoźnika. Zdaniem Wnioskodawcy nie wydaje się zasadne zawieranie umów na korzystanie, która jest stosunkiem cywilnoprawnym. W przypadku spełnienia określonych wymagań, powinno nastąpić uzgodnienie zasad korzystania za wskazaniem terminu na kopii zezwolenia. Po dostarczeniu takiej kopii, uzgodnienie powinno obejmować okres ważności dokumentu uprawniającego do wykonywania przewozu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Wobec powyższego należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

Należy podkreślić, iż dane świadczenie podlega jako usługa opodatkowaniu wówczas, gdy ww. warunki będą spełnione łącznie, bowiem aby czynność (dostawa towarów, czy usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi istnieć związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią wynagrodzenie za wykonaną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Od wspomnianej zasady ustawodawca przewidział jednak pewne wyjątki. I tak na podstawie art. 15 ust. 6 cyt. ustawy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zgodnie z § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarowi usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392 z późn. zm.), zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z kolei zgodnie z art. 13 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. z 2006 r. EU L nr 347 poz. 1 z późn. zm.), krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Jednakże w przypadku gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji. Z powyższego przepisu wynika, że w każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane zatem za podatników w związku z wykonywanymi czynnościami, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.

Gmina, w myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy lokalnego transportu zbiorowego (art. 7 ust. 1 pkt 4 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. Nr 5, poz. 13), organizatorem publicznego transportu zbiorowego, zwanym dalej "organizatorem", właściwym ze względu na obszar działania lub zasięgu przewozów jest gmina:

Stosownie do treści art. 8 ww. ustawy, do zadań organizatora należy:

Na podstawie art. 15 ust. 1 pkt 6 tejże ustawy, organizowanie publicznego transportu zbiorowego polega w szczególności na określaniu przystanków komunikacyjnych i dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, udostępnionych dla operatorów i przewoźników oraz warunków i zasad korzystania z tych obiektów.

Określenie przystanków komunikacyjnych i dworców oraz warunków i zasad korzystania, o których mowa w ust. 1 pkt 6, następuje w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego (ust. 2 ww. artykułu).

W myśl art. 16 ust. 1 ww. ustawy, w transporcie drogowym za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców mogą być pobierane opłaty.

Za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem albo zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, mogą być pobierane opłaty. Stawka opłaty jest ustalana w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem niedyskryminujących zasad (ust. 4 ww. artykułu).

Stosownie do treści ust. 5 tegoż artykułu, stawka opłaty o której mowa w ust. 4, nie może być wyższa niż:

Na podstawie ust. 7 artykułu, opłaty, o których mowa w ust. 4, stanowią dochód właściwej jednostki samorządu terytorialnego, z przeznaczeniem na:

Z treści złożonego wniosku wynika, że na podstawie art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym Wnioskodawca zamierza pobierać od przewoźników opłaty za zatrzymanie na przystanku komunikacyjnym, którego właścicielem albo zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego.

Analiza treści wniosku oraz brzmienia powołanych przepisów wskazuje, że w opisanym przypadku wystąpi bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy działaniami Wnioskodawcy (udostępnienie przystanków komunikacyjnych) a świadczeniem wzajemnym t.j. zapłatą opłaty przez przewoźnika. W związku z tym działania Wnioskodawcy stanowić będą usługę w rozumieniu art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług. Tak więc otrzymana opłata będzie konsekwencją wykonania świadczenia. Odpowiednie zapisy ustawy o publicznym transporcie drogowym wyraźnie wskazują, że działania podejmowane w tym względzie przez organizatora takiego transportu (jednostkę samorządu terytorialnego) mają charakter działań właściwych dla stosunków cywilnoprawnych. Po pierwsze, opłata ta może, lecz nie musi być pobierana. Po drugie, przepisy dają możliwość zakreślenia przez właściwą jednostkę maksymalnej wartości tejże opłaty, akcentując przy tym konieczność przestrzegania niedyskryminujących zasad.

Reasumując stwierdzić należy, że opłata pobierana przez Wnioskodawcę od przewoźników za zatrzymanie na przystanku komunikacyjnym będzie wynagrodzeniem za usługę polegającą na udostępnieniu tychże przystanków, przy czym działania podejmowane w tym względzie przez Wnioskodawcę (udostępnianie przystanków) będą miały charakter działań z zakresu stosunków cywilnoprawnych. W związku z tym powyższa czynność będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Końcowo należy zaznaczyć, że w niniejszej interpretacji nie odniesiono się do kwestii konieczności zawierania przez Wnioskodawcę umów na korzystanie z przystanków, bowiem sprawa ta nie należy do zakresu prawa podatkowego i w związku z tym nie może być przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.