ITPP2/443-590/09/AD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 16 lipca 2009 r. (data wpływu 20 lipca 2009 r.), uzupełnionym w dniach 7 i 14 października 2009 r. (daty wpływu), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT dokumentujących nabycie usług prawnych oraz wskazania momentu odliczenia tego podatku - jest prawidłowe.

W dniu 20 lipca 2009 r. został złożony wniosek, uzupełniony w dniach 7 i 14 października 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT dokumentujących nabycie usług prawnych oraz wskazania momentu odliczenia tego podatku.

W przedmiotowym wniosku, oraz jego uzupełnieniach, przedstawiono następujący stan faktyczny.

Walne zgromadzenie członków Spółdzielni postanowiło utrzymać w mocy zaskarżone uchwały rady nadzorczej w sprawie wykreślenia z rejestru członków byłego prezesa oraz nie przyjęcia w poczet członków głównej księgowej. Osoby te złożyły sprawy do sądu, który przysłał pozwy i zawiadomił stronę pozwaną o terminach rozpraw (28 lipca i 7 września 2009 r.). Z uwagi na to, że Spółdzielnia nie zatrudnia na etacie prawnika, zawarła w dniu 8 lipca 2009 r. umowę dotyczącą prowadzenia sprawy sądowej z dnia 28 lipca 2009 r. w zakresie wykreślenia członka spółdzielni (reprezentowanie sprawy z powództwa byłej prezes przeciwko Spółdzielni). Strony ustaliły za wykonanie ww. czynności wynagrodzenie o wartości netto 7.200,00 VAT 1.584,00 zł. Faktura została wystawiona w dniu 8 lipca 2009 r., a należność z tego tytułu uregulowana przelewem w całości w dniu 10 lipca 2009 r. Druga faktura o wartości netto 5.000,00 zł VAT 1.100,00 zł dokumentująca usługę prawną w zakresie nie przyjęcia w poczet członków głównej księgowej, zatrudnionej na umowę o pracę, została zapłacona w całości dnia 31 lipca 2009 r. Z uwagi na to, iż sprawa ta była mniej skomplikowana zdaniem stron podpisanie umowy w tym zakresie nie było konieczne. Wysokość opłaty była ustalona ustnie z prawnikiem w dniu 20 lipca 2009 r. i zaakceptowana przez radę nadzorczą Spółdzielni w dniu 23 lipca 2009 r. W związku ze zleconymi usługami prawnymi nie będą podejmowane inne czynności. Faktury zostały ujęte przez Spółdzielnię w deklaracji VAT-7 za miesiąc lipiec, składanej do 25 sierpnia 2009 r. Spółdzielnia występuje jako pozwana, zatem poniosła koszty w celu obrony. Nie podejmuje czynności zmierzających do osiągnięcia przychodu, jednakże koszty związane z obroną przed skierowanymi roszczeniami. Spółdzielnia prowadzi działalność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym zadano pytanie sprowadzające się do kwestii, czy i kiedy Spółdzielnia może odliczyć podatek z tytułu nabycia usług prawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, wydatki ponoszone na obsługą prawną należy uznać za związane z funkcjonowaniem Spółdzielni. Zgodnie z art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT dokumentujących wydatki ponoszone na usługę prawną. Stąd też podjęła decyzję o odliczeniu podatku naliczonego z tego tytułu w miesiącu lipcu 2009 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, a towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Zatem warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Wskazać należy, że w ustawie nie sprecyzowano, w jakim zakresie i w jaki sposób towary i usługi mają być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, aby pozwoliło to podatnikowi na odliczenie podatku naliczonego. Związek pomiędzy zakupami, a sprzedażą opodatkowaną może mieć charakter bezpośredni (zakup materiałów do wytworzenia produktu podlegającego odsprzedaży) lub pośredni (koszty administracyjne), jak również może dotyczyć takich czynności, które mimo, że nie podlegają opodatkowaniu, są potrzebne w funkcjonowaniu podatnika.

Stosownie do ust. 2 pkt 1 lit. a) powołanego artykułu, kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z regulacji ust. 10 tego artykułu wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje, co do zasady, w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny, z zastrzeżeniem pkt 2-5 oraz ust. 11, 12, 16 i 18.

Jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (art. 86 ust. 11 ustawy).

Z przepisu ust. 12 powołanego artykułu wynika, że w przypadku otrzymania faktury, o której mowa w ust. 2 pkt 1 lit. a) lub lit. c), przed nabyciem prawa do rozporządzania towarem jak właściciel albo przed wykonaniem usługi, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje z chwilą nabycia prawa do rozporządzenia towarem lub z chwilą wykonania usługi.

Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 11, 12, 16 i 18, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego (art. 86 ust. 13 ustawy).

Ustawodawca dał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, m.in. tego, że zakupy towarów i usług wykorzystywane będą do wykonywania czynności opodatkowanych, oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Spółdzielnia poniosła wydatki na obsługę prawną, wynajmując w dniu 8 lipca 2009 r. do obrony swoich interesów, podczas toczącego się sporu z prezesem, kancelarię prawną, która w tym samym dniu wystawiła za ww. usługę fakturę VAT. Rozprawa w tym zakresie odbyła się w dniu 28 lipca 2009 r. Ponadto w dniu 20 lipca 2009 r., w stosunku do drugiej sprawy (nie przyjęcia w poczet członków głównej księgowej), Spółdzielnia dokonała ustaleń ustnych z prawnikiem, który w dniu 24 lipca 2009 r. wystawił fakturę VAT. Rozprawa odbyła się w dniu 7 września 2009 r. Należność za ww. usługę Spółdzielnia uregulowała w dniu 10 i 31 lipca 2009 r., a faktury ujęła w deklaracji VAT-7 za miesiąc lipiec, składanej do 25 sierpnia 2009 r.

Należy wskazać, że co prawda, ww. wydatki, nie są bezpośrednio powiązane z konkretnym obrotem uzyskanym przez Spółdzielnię, to jednak wiążą się z prowadzoną przez nią działalnością opodatkowaną. Podjęte czynności w zakresie zlecenia prowadzenia sprawy sądowej kancelarii prawnej są pośrednio związane z prowadzoną działalnością Spółdzielni, ponieważ stanowią koszty ogólne ponoszone na Jej obronę przed roszczeniami (prezesa i głównej księgowej).

Wyjaśnić należy, że odliczenie podatku jest fundamentalnym prawem podatnika wynikającym z zasady neutralności podatku od towarów i usług. Realizacja tej zasady wyraża się zatem w stworzeniu takich regulacji prawnych, zgodnie z którymi podatek naliczony (zapłacony) przez podatnika, w cenie nabytych towarów i usług w ramach prowadzonej działalności opodatkowanej tym podatkiem może zostać odliczony, nie stanowiąc tym samym dla podatnika obciążenia jako koszt. Prawo do odliczenia podatku naliczonego, będące wyrazem zasady neutralności, powinno być realizowane niezwłocznie.

Wpływ na rachunek kancelarii prawnej kwot stanowiących wynagrodzenie za świadczenie na rzecz Spółdzielni usług reprezentacji prawnej zrodził po stronie usługodawcy obowiązek podatkowy w zakresie podatku od towarów i usług. Zgodnie z zasadą neutralności, Wnioskodawca zyskał tym samym uprawnienie do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez kancelarię, dokumentujących czynności, w stosunku do których powstał obowiązek podatkowy.

Mając na uwadze powyższe oraz treść powołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że Spółdzielni przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego w fakturach VAT dokumentujących poniesione wydatki na obsługę prawną, o ile nie wystąpią wyłączenia wynikające z treści art. 88 ustawy. Z prawa tego Spółdzielnia mogła skorzystać w miesiącu otrzymania faktur, a więc w miesiącu lipcu 2009 r. lub w rozliczeniu za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych. Wskazać jednakże należy, że w odniesieniu do nabycia usługi prawnej dotyczącej nie przyjęcia w poczet członków głównej księgowej, odliczenia podatku naliczonego Spółdzielnia mogła dokonać w miesiącu lipcu 2009 r. przy założeniu jednak, że zapłatę z tego tytułu usługodawca otrzymał w tym samym miesiącu. W sytuacji jednak otrzymania zapłaty w miesiącu następnym, z uprawnienia tego Spółdzielnia może skorzystać dopiero w miesiącu sierpniu 2009 r. lub jednym z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.