ITPP2/443-489/11/AF - Usługi lombardu a opodatkowanie VAT.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 29 marca 2011 r. (data wpływu 4 kwietnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usługi lombardu - jest nieprawidłowe.

W dniu 4 kwietnia 2011 r. złożono wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usługi lombardu.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Od 1 października 2004 r. prowadzi Pan działalność gospodarczą, polegającą na udzielaniu pożyczek pod zastaw - lombard. Zgodnie z zawieranymi umowami, pożyczkobiorca zobowiązany jest do zapłaty tytułem wynagrodzenia dla pożyczkodawcy: odsetek w wysokości 0,05165% netto od kwoty pożyczonej, kosztów przechowywania zastawionej rzeczy w podanej wysokości netto za każdy dzień (kwota odpowiadająca 0,95% kwoty pożyczone) oraz opłaty manipulacyjnej w podanej wysokości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy usługi lombardu od dnia 1 stycznia 2011 r. zwolnione są z opodatkowania w całości czy jedynie w części "odsetkowej".

Zdaniem Wnioskodawcy, powołującego treść art. 43 ust. 1 pkt 38 i 39 ustawy o podatku od towarów i usług, ustawodawca zwolnił z opodatkowania wszelkie usługi udzielania pożyczek oraz pośrednictwa w ich udzielaniu, bez względu na podmiot udzielający. Z dniem 1 stycznia 2011 r. zwolnieniu od podatku podlegają odsetki od pożyczonej kwoty. Natomiast opłata za przechowanie oraz koszty manipulacyjne podlegają w dalszym ciągu opodatkowaniu stawką 22% (przejściowo 23%), co wynika zarówno z przepisów Kodeksu cywilnego (art. 318 i 836), jak i z ustawy o kredycie konsumenckim (art. 7a). W Pana opinii, opłata za przechowanie i wydanie zastawu nie jest kosztem pożyczki, i jako taka nie może korzystać ze zwolnienia od podatku. Zauważył Pan, że gdyby wolą ustawodawcy było zwolnienie wszelkich usług związanych z udzielaniem pożyczek przez lombardy (w tym również opłat za przechowanie) przy punktach 38 i 39 (art. 43 ust. 1) pojawiłyby się takie zapisy jak przy punktach 26 czy 27 (art. 43 ust. 1), gdzie ustawodawca wyraźnie wskazał, że zwolnieniu podlegają wymienione w przepisie usługi oraz dostawa towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane. Koszty manipulacyjne jako osobna pozycja dotyczą zarówno odsetek od pożyczki, jak i usług przechowania. Biorąc pod uwagę jak znikomy ułamek całości wynagrodzenia stanowią odsetki od pożyczki - w Pana opinii - należy przyjąć, że pobierana opłata manipulacyjna również będzie opodatkowana. Skoro z umowy zawieranej z pożyczkobiorcą wyraźnie wynika rozgraniczenie opłaty za pożyczenie od opłaty za przechowanie oraz koszty manipulacyjne uważa Pan, że ze zwolnienia korzystać może jedynie wynagrodzenie otrzymywane w postaci odsetek od pożyczonej kwoty.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, wprowadzonym art. 19 ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. Nr 238, poz. 1578), zmienionym, w zakresie zdania wstępnego, art. 9 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726), w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie od podatku.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzania kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Zgodnie z ust. 13 ww. artykułu, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

W myśl ust. 14 tegoż artykułu, przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Stosownie do treści ust. 15 artykułu, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12, 37-41 oraz ust. 13, nie mają zastosowania do:

Stosownie do treści art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. Nr 100, poz. 1081 z późn. zm.), przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę, na mocy której przedsiębiorca w zakresie swojej działalności, zwany dalej "kredytodawcą", udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi kredytu w jakiejkolwiek postaci.

Zgodnie z art. 7a ww. ustawy, łączna kwota wszystkich opłat, prowizji oraz innych kosztów związanych z zawarciem umowy o kredyt konsumencki, z wyłączeniem udokumentowanych lub wynikających z innych przepisów prawa kosztów, związanych z ustanowieniem, zmianą lub wygaśnięciem zabezpieczeń i ubezpieczeń (w tym kosztów ubezpieczenia spłaty kredytu, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 4), nie może przekroczyć 5% kwoty udzielonego kredytu konsumenckiego.

W myśl art. 7 ust. 1 tejże ustawy, całkowity koszt kredytu oznacza wszystkie koszty wraz z odsetkami i innymi opłatami i prowizjami, które konsument jest zobowiązany zapłacić za kredyt, z wyjątkiem kosztów:

Z powyższych przepisów wynika, iż wyrażenia "całkowity koszt kredytu" zdefiniowany w art. 7 ustawy o kredycie konsumenckim, oraz "łączna kwota wszystkich opłat, prowizji oraz innych kosztów" (zwana dalej łączną kwotą) określona w art. 7a ww. ustawy nie są tożsame. Całkowity koszt kredytu obejmuje bowiem wszystkie koszty, które konsument jest zobowiązany zapłacić za kredyt, natomiast łączna kwota obejmuje koszty związane z zawarciem umowy o kredyt konsumencki.

Analiza powyższych przepisów wskazuje również, iż na gruncie ustawy o kredycie konsumenckim, koszty ustanowienia zabezpieczeń zostały wyłączone zarówno z pojęcia "całkowitego kosztu kredytu", jak i z pojęcia "łącznej kwoty". Zabezpieczenie spłaty kredytu konsumenckiego nie jest bowiem kosztem związanym bezpośrednio z samym kredytem, czy też umową kredytową, ma charakter uzupełniający. Działalność lombardowa polega na pożyczaniu pieniędzy pod zastaw. Klient korzystający z pożyczki lombardowej może odzyskać przedmiot zastawu po dokonaniu zwrotu pożyczonej kwoty wraz z prowizją naliczoną przez właściciela lombardu. Zabezpieczenie udzielonej przez lombard pożyczki może być dokonane w drodze przewłaszczenia. Przewłaszczenie rzeczy na zabezpieczenie polega na przeniesieniu własności rzeczy na wierzyciela z równoczesnym zobowiązaniem go - pod warunkiem uiszczenia w terminie zabezpieczonego długu - do powrotnego przeniesienia własności rzeczy na dłużnika. W razie niewykonania przez pożyczkobiorcę zobowiązania w umówionym terminie, podmiot świadczący usługę lombardową staje się nieograniczonym właścicielem rzeczy będącej przedmiotem przewłaszczenia. Przewłaszczone rzeczy najczęściej sprzedawane są w ramach prowadzonej działalności lombardowej.

Lombard wykonuje, więc co do zasady, dwa główne rodzaje czynności, odmiennie opodatkowane podatkiem od towarów i usług, czyli udzielanie pożyczek pieniężnych pod zastaw ruchomości i papierów wartościowych w zamian za określone wynagrodzenie (prowizję), oraz sprzedaż zastawionych i nieodebranych rzeczy, tj. dostawę towarów. Dodatkowo mogą występować czynności o charakterze pomocniczym.

W świetle powyższego stwierdzić należy, iż udzielanie pożyczek pieniężnych przez Wnioskodawcę, z tytułu których wynagrodzeniem są odsetki, podlega zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług. Natomiast w przypadku opłaty za przechowywanie rzeczy oraz opłaty manipulacyjnej dotyczącej zarówno odsetek od pożyczki jak i przechowania istotne jest to, czy stanowią one wynagrodzenie za usługę będącą elementem usługi głównej oraz czy usługa ta jest właściwa oraz niezbędna do świadczenia usługi zwolnionej, tj. czy spełnione są przesłanki wskazane w art. 43 ust. 13 ww. ustawy. Biorąc pod uwagę podane fakty oraz treść ustawy o kredycie konsumenckim stwierdzić należy, że spełnione są przesłanki określone w ww. przepisie, a co za tym idzie zwolnienie od podatku obejmuje całość opłat pobieranych przez Pana, tzn. również związanych z przechowywaniem zastawionej rzeczy, stanowiących koszt zabezpieczenia umowy pożyczki lombardowej, a także opłaty manipulacyjne związane z odsetkami.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienie zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.