ITPP2/443-411/14/AD - VAT w zakresie niepodlegania opodatkowaniu czynności sprzedaży nieruchomości w postępowaniu egzekucyjnym

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 26 marca 2014 r. (data wpływu 31 marca 2014 r.), uzupełnionym w dniu 16 czerwca 2014 r. (data wpływu), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie niepodlegania opodatkowaniu czynności sprzedaży nieruchomości w postępowaniu egzekucyjnym... - jest prawidłowe.

W dniu 31 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony w dniu 16 czerwca 2014 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie niepodlegania opodatkowaniu czynności sprzedaży nieruchomości w postępowaniu egzekucyjnym....

We wniosku oraz jego uzupełnieniu, przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Prowadzi Pan, jako komornik sądowy, przeciwko dłużnikom A. P.-B. zam. w miejscowości W. i Cz. B., zam. w miejscowości G. postępowanie egzekucyjne, w którym - zgodnie z wnioskiem wierzyciela - skierowano egzekucję do nieruchomości dłużników o nr KW.... W ramach prowadzonego postępowania egzekucyjnego przeprowadzone zostaną licytacje ww. nieruchomości. W przypadku wypełnienia przez licytanta warunków licytacyjnych uzyska on prawo do przysądzenia prawa własności ww. nieruchomości. W ramach dotychczasowych czynności egzekucyjnych komornik ustalił następujące okoliczności: zgodnie z art. 18 ustawy o podatku od towarów i usług, komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dokonywanej, w trybie egzekucji, dostawy nieruchomości będącej własnością dłużnika.

Nieruchomość, zgodnie z wpisem w Księgach Wieczystych, stanowi nieruchomość gruntową, zabudowaną, która składa się z działki nr... o obszarze 5.151,00 m². Znajduje się na niej budynek mieszkalny jednorodzinny, wolnostojący. Dla budynku wydano decyzję, przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 5 czerwca 2005 r., zatwierdzającą projekt budowlany zamienny i wydający pozwolenie na wznowienie robót budowlanych. Zgodnie z oświadczeniem aktualnego właściciela budynek został tylko częściowo oddany do użytkowania w 2008 r. Zgodnie z uchwałą Rady Gminy z dnia 18 kwietnia 2012 r. w sprawie uchwalenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy obszar, na którym jest zlokalizowana przedmiotowa nieruchomość jest predysponowany do rozwoju funkcji mieszkaniowych, usługowych i rolniczych. Przedmiotowa nieruchomość stanowi współwłasność dłużników na mocy wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej, została nabyta w drodze umowy darowizny z dnia 3 czerwca 2004 r. Powyższa nieruchomość położona jest w miejscowości W. Adres położenia nieruchomości pokrywa się z adresem zamieszkania jednego z dłużników. Z uzyskanych informacji wynika, że dłużnicy nie występują w CEIDG, GUS, KRS, jako osoby prowadzące działalność gospodarczą.

W związku z powyższym opisem zadano pytanie sprowadzające się kwestii.

Czy Komornik zobowiązany będzie do uiszczenia podatku od towarów i usług od dokonywanej sprzedaży nieruchomości w trybie licytacji publicznej, tj. czy na organie egzekucyjnym (komorniku) spoczywa obowiązek obliczenia i odprowadzenia podatku.

Zdaniem Wnioskodawcy, skoro dłużnicy nie mieliby obowiązku opodatkowania powyższej transakcji podatkiem od towarów i usług, to na podstawie art. 18 ustawy o podatku od towarów i usług również byłby zwolniony od obliczenia i uiszczenia tego podatku.

Zgodnie z treścią art. 18 ustawy, komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów. Zgodnie z § 22 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego w przypadku sprzedaży towarów, wystawiają w imieniu dłużnika i na jego rachunek faktury potwierdzające dokonanie sprzedaży tych towarów. Fakturę wystawia się jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów. Z powyższych przepisów wynika, że Komornik dokonuje czynności w imieniu podatnika - dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby obowiązany dłużnik, w przypadku gdyby powyższa czynność nie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie zobowiązany do odprowadzenia podatku. Komornik zatem, zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej nieruchomości okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług będzie miało miejsce wtedy, gdy spełnione zostaną przesłanki o charakterze przedmiotowym, tj. wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu na podstawie art. 5 ustawy o VAT i podmiotowym, tj. gdy czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest dokonywana przez osobę (lub jednostkę organizacyjną) będącą płatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, działającą w takim charakterze.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 ww. ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W myśl art. 2 pkt 6 ww. ustawy, przez towary rozumie się rzeczy ruchome jak również wszelkie postacie energii, budynki i ich budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, działalnością gospodarczą jest wszelka działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub czynności niematerialnych i prawnych w sposób ciągły do celów zarobkowych. Z przytoczonej definicji wynika, że za działalność gospodarczą na potrzeby ustawy podatku od towarów usług należy uznać profesjonalny obrót gospodarczy realizowany w sposób zorganizowany, a co za tym idzie ciągły, ale również czynności z zakresu działalności produkcyjnej, handlowej lub usługowej wykonywane sporadycznie, jednak jedynie wtedy gdy okoliczności wskazują na zamiar wykonywania ich w sposób powtarzalny.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że sprzedaż dotyczy nieruchomości gruntowej zabudowanej, położonej w miejscowości W., która składa się z działki nr... o pow. 5.151 m², stanowiącej współwłasność dłużników. Dłużnicy nie figurują w CEIDG, GUS, KRS, jako osoby prowadzące działalność gospodarczą. Biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz przytoczone przepisy prawa należy stwierdzić, że dostawa przedmiotowych nieruchomości realizowana przez dłużników nie nosiłaby znamion działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, ponieważ nie prowadzą oni działalności gospodarczej, nieruchomość nie została nabyta z zamiarem wykorzystania jej do takiej działalności. Dłużnicy nie zostaliby zatem uznani za podatnika podatku od towarów i usług i transakcja ta nie podlegałaby opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), zgodnie z którym, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z tym przepisem, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pojęcie "działalność gospodarcza" zostało zdefiniowane w ust. 2 ww. artykułu. Zgodnie z tym przepisem obejmuje ona wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług - w świetle powyższych przepisów - jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: po pierwsze czynność winna być ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie - musi być zrealizowana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że jeśli osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Analiza przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz treści powołanych przepisów, prowadzi do stwierdzenia, że okoliczności sprawy nie wskazują, aby w związku z dostawą budynku mieszkalnego, którego adres pokrywa się z miejscem zamieszkania jednego z dłużników, w trybie egzekucji komorniczej, dłużnicy występowali w charakterze podatników VAT, gdyż czynność ta nie będzie stanowiła działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Dłużnicy nie figurowali w ewidencji CEID, GUS i KRS, jako osoby prowadzące działalność gospodarczą. Nie wynika zatem, aby dłużnicy wykorzystywali nieruchomość w działalności gospodarczej i podejmowali jakiekolwiek czynności mające na celu jej zbycie, tym samym jej sprzedaż w drodze licytacji publicznej będzie sprzedażą majątku osobistego dłużników, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania, a Pan z tytułu tej transakcji nie będzie zobowiązany do uiszczenia i odprowadzenia tego podatku.

Podkreślić należy, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.