ITPP2/443-259/13/AW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 13 marca 2013 r. (data wpływu 19 marca 2013 r.), uzupełnionym w dniu 31 czerwca 2013 r. (data wpływu), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku wystawienia faktury korygującej w związku ze zbyciem gruntu na rzecz użytkowników wieczystych - jest nieprawidłowe.

W dniu 19 marca 2013 r. został złożony wniosek, uzupełniony w dniu 31 czerwca 2013 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku wystawienia faktury korygującej w związku ze zbyciem gruntu na rzecz użytkowników wieczystych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Gmina jest podatnikiem podatku od towarów i usług. W dniu 19 lipca 2011 r. zawarła akt notarialny dotyczący zbycia gruntu użytkownikom wieczystym. Cena zbycia gruntu została ustalona na kwotę 246.800 zł, z której odliczono 165.200 zł za niewykorzystany okres prawa trwania użytkowania wieczystego i do zapłaty pozostała kwota 81.600 zł, do której został doliczony podatek od towarów i usług wg stawki 23%, tj. 18.768 zł. Nabywcy uregulowali podatek przed zawarciem umowy notarialnej bez zastrzeżeń. Według wiedzy Urzędu, w tamtym czasie podatek należało naliczyć tak, jak przy sprzedaży każdego innego gruntu. W dniu 19 lipca 2011 r. została wystawiona faktura. Podatek odprowadzono do właściwego urzędu skarbowego.

Obecnie zmieniły się przepisy prawa i od dnia 9 października 2011 r. każdy użytkownik wieczysty ma prawo skorzystać z ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności i w tym przypadku przekształcenie następuje na podstawie wydanej decyzji administracyjnej, a należność nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Nabywcy gruntów wnoszą o zwrot zapłaconego podatku, jako uregulowanego nienależnie oraz o korektę faktury wystawionej w 2011 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Gmina Miejska powinna dokonać korekty faktury z 2011 r. i zwrócić podatek nabywcom gruntu.

Zdaniem Wnioskodawcy, przedstawionym w uzupełnieniu wniosku, faktura została wystawiona prawidłowo i nie ma potrzeby wystawiania faktury korygującej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

Zaznaczenia wymaga, iż ww. przepis art. 7 ust. 1 ustawy, definiujący pojęcie "dostawa towarów" nie odwołuje się do cywilistycznych pojęć sprzedaży, czy też przeniesienia prawa własności, stąd też nie można utożsamiać dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług z przeniesieniem prawa własności na gruncie prawa cywilnego. W celu właściwego zinterpretowania pojęcia "przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel" należy mieć na uwadze, iż dotyczy ono tego rodzaju czynności, które dają nabywcy prawo do postępowania z nim jak właściciel. Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności, zatem wyrażenia "prawo do rozporządzania jak właściciel" nie można interpretować jako "prawo własności". Należy ponadto wskazać, iż czynności przejęcia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejęcie własności w sensie prawnym, bowiem "dostawa towarów" nie ogranicza się wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy. W konsekwencji pojęcie "dostawa towarów" oraz ekonomiczne aspekty transakcji, nie muszą wiązać się ze skutkami powstającymi na gruncie cywilistycznego prawa własności. Pozwala to na uznanie danej czynności za dostawę towarów, nawet w przypadkach nałożenia na nabywcę pewnych ograniczeń we władaniu towarem. Chwilą decydującą o przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z nabyciem towaru jest, co do zasady, wydanie towaru.

Wobec powyższego, uwzględniając szerokie, ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia "przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel", ustawodawca uznał, iż oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, wymieniając tę czynność w art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego, co sprawia, że może on rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki, jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak i w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, jak przy dokonywaniu sprzedaży gruntu przez właściciela.

Jak stanowi art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

W świetle ust. 4a cyt. artykułu, w przypadku gdy podstawa opodatkowania ulega zmniejszeniu w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze, obniżenia podstawy opodatkowania podatnik dokonuje pod warunkiem posiadania, przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługi otrzymał korektę faktury, potwierdzenia otrzymania korekty faktury przez nabywcę towaru lub usługi, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługi korekty faktury po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia korekty faktury za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano.

Zgodnie z ust. 4b powyższego artykułu, warunku posiadania przez podatnika potwierdzenia odbioru korekty faktury przez nabywcę towaru lub usługi nie stosuje się w:

Przepis ust. 4a stosuje się odpowiednio w przypadku stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze i wystawienia korekty faktury do faktury, w której wykazano kwotę podatku wyższą niż należna (art. 29 ust. 4c ustawy).

Stosownie do art. 106 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Zgodnie z przepisem § 13 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360 z późn. zm.), w przypadku gdy po wystawieniu faktury udzielono rabatów określonych w art. 29 ust. 4 ustawy, podatnik udzielający rabatu wystawia fakturę korygującą tę fakturę.

W świetle ust. 2 cyt. paragrafu, w przypadku gdy podatnik udziela rabatu w odniesieniu do jednej lub więcej dostaw towarów lub usług, faktura korygująca powinna zawierać:

Na podstawie ust. 5 tego paragrafu, przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio w przypadku:

Ustęp 8 analizowanego paragrafu stanowi, iż faktury korygujące powinny zawierać wyraz "KOREKTA" albo wyrazy "FAKTURA KORYGUJĄCA".

W myśl postanowień § 14 ust. 1 rozporządzenia, fakturę korygującą wystawia się również, gdy po wystawieniu faktury podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury.

W ust. 2 ww. paragrafu wskazano, że faktura korygująca wystawiana w przypadku podwyższenia ceny powinna zawierać:

Zgodnie z ust. 3 tego paragrafu, faktura korygująca wystawiana w przypadku stwierdzenia pomyłek, o których mowa w ust. 1, powinna zawierać dane określone w ust. 2 pkt 1 i dane określone w § 5 ust. 1 pkt 1-6 zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca, a także:

Na podstawie art. 233 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), użytkownik wieczysty (osoba fizyczna lub prawna) może w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego, bądź ich związków w użytkowanie wieczyste, korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać. Ten przepis, a także następne przepisy Kodeksu cywilnego (art. 234, art. 235, art. 237) kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i 2 k.c.) wskazują, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel.

Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.), nieruchomość gruntowa oddana w użytkowanie wieczyste może być sprzedana wyłącznie użytkownikowi wieczystemu.

Stosownie do ust. 2 ww. artykułu, z dniem zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości gruntowej wygasa, z mocy prawa, uprzednio ustanowione prawo użytkowania wieczystego (...).

Na podstawie art. 67 ust. 1 ww. ustawy, cenę nieruchomości ustala się na podstawie jej wartości. Natomiast w myśl art. 69 tej ustawy, na poczet ceny nieruchomości gruntowej sprzedawanej jej użytkownikowi wieczystemu zalicza się kwotę wartości prawa użytkowania wieczystego tej nieruchomości, określoną według stanu na dzień sprzedaży.

Zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym, Gmina jest podatnikiem podatku od towarów i usług. W dniu 19 lipca 2011 r., na podstawie aktu notarialnego, dokonała zbycia gruntu użytkownikom wieczystym. Cena została ustalona na kwotę 246.800 zł, z której odliczono 165.200 zł za niewykorzystany okres prawa trwania użytkowania wieczystego i do zapłaty pozostała kwota 81.600 zł, do której został doliczony podatek od towarów i usług wg stawki 23%, tj. 18.768 zł. Nabywcy uregulowali podatek przed zawarciem umowy notarialnej bez zastrzeżeń. W dniu 19 lipca 2011 r. została wystawiona faktura. Podatek odprowadzono do właściwego urzędu skarbowego. Nabywcy gruntów wnoszą o zwrot zapłaconego podatku, jako uregulowanego nienależnie oraz o korektę ww. faktury.

Mając na uwadze powyższe oraz treść powołanych przepisów należy stwierdzić, że w przypadku, gdy Gmina oddała grunty w użytkowanie wieczyste przed dniem 1 maja 2004 r., a więc przed wprowadzeniem przepisów, którymi ustawodawca objął tę czynność opodatkowaniem, nie podlegała ona opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W związku z powyższym, sprzedaż nieruchomości na rzecz użytkowników wieczystych, na rzecz których użytkowanie to ustanowiono przed 1 maja 2004 r., nie stanowiła dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, ani żadnej innej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, wobec czego pozostawała ona poza zakresem ww. ustawy. Natomiast jeżeli ustanowienie prawa użytkowania wieczystego nastąpiło po dniu 30 kwietnia 2004 r., to stanowiło dostawę towaru w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, z tą bowiem chwilą użytkownicy otrzymali prawo do faktycznego dysponowania nieruchomościami, jak gdyby byli ich właścicielami. Zatem sprzedaż przez Gminę nieruchomości, będącą w istocie "przekształceniem" prawa wieczystego użytkowania w prawo własności nieruchomości, nie mogła być traktowana jako ponowna dostawa tego samego towaru, gdyż nie wypełniała dyspozycji art. 7 ust. 1 ustawy. Stanowiła bowiem jedynie zmianę tytułu prawnego do nieruchomości, natomiast nie wpływała na "władztwo do rzeczy", które użytkownik uzyskał już w dacie ustanowienia użytkowania wieczystego. Wobec powyższego ww. sprzedaż nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji stwierdzić należy, że skoro w związku ze zbyciem prawa użytkowania wieczystego na rzecz dotychczasowych użytkowników (zarówno, gdy prawo to zostało ustanowione przed dniem 1 maja 2004 r., jak i po tej dacie) Gmina nie dokonała czynności podlegających opodatkowaniu, nie powstał obowiązek podatkowy, ani obowiązek wystawienia faktur.

Reasumując należy stwierdzić, że chcąc dokonać prawidłowego rozliczenia podatku należnego z tytułu tej transakcji, winna skorygować fakturę dokumentującą ww. czynność, poprzez wystawienie faktury korygującej, która będzie zawierać prawidłowe dane we wszystkich pozycjach, w tym również kwotę podatku należnego i dokonać ewentualnego rozliczenia z nabywcami.

Należy jednak zwrócić uwagę, że skoro - jak wskazano we wniosku - powyższe zbycie wiązało się z obowiązkiem zapłaty przez użytkownika wieczystego pozostałej kwoty należnej z tytułu ustanowienia prawa użytkowania wieczystego gruntu, to Gmina (o ile ustanowienie to miało miejsce po 30 kwietnia 2004 r.) zobowiązana była do wystawienia faktury na resztę należności z ww. tytułu i odprowadzenia wynikającego z niej podatku należnego.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.