ITPP2/443-239a/11/RS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 15 lutego 2011 r. (data wpływu), uzupełnionym w dniu 29 kwietnia 2011 r. (data wpływu), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych usług administrowania nieruchomością wspólną - jest nieprawidłowe.

W dniu 15 lutego 2011 r. został złożony wniosek, uzupełniony w dniu 29 kwietnia 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych usług administrowania nieruchomością wspólną.

W przedmiotowym wniosku oraz w jego uzupełnieniu, przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Na początku 2005 r. zostało zarejestrowane Stowarzyszenie. Z zapisu § 7 statutu wynika, że celem Stowarzyszenia jest:

Z kolei z § 8 statutu wynika, że Stowarzyszenie realizuje swoje cele poprzez:

Postanowieniem z dnia 2 czerwca 2010 r. Sąd Rejonowy, Wydział II Cywilny ustanowił Stowarzyszenie zarządcą nieruchomości stanowiącej działki nr 1/189, 1/190, 1/191 dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą Kw (...). Na tej podstawie zamierza sprawować zarząd częściami wspólnymi osiedla położonego na ww. nieruchomościach, których właścicielami są członkowie i nieczłonkowie Stowarzyszenia. Przez części wspólne osiedla rozumie się tzw. tereny przynależne tj. grunty, sieci i urządzenia stanowiące współwłasność mieszkańców osiedla. Zgodnie ze statutem członkami mogą być osoby fizyczne i prawne. Przy czym osoba prawna może być jedynie członkiem wspierającym Stowarzyszenie. Członkowie zwyczajni - w myśl statutu - są zobowiązani do uiszczania składek członkowskich, których wysokość określa Walne Zebranie Członków. Z tytułu uczestnictwa członkowie nie są podatnikami podatku od towarów i usług. Podstawą działania Stowarzyszenia jako zarządcy są: statut, postanowienie Sądu oraz przepisy art. 203 k.c., art. 611-616 k.p.c. oraz przepisy o zarządzie w toku egzekucji z nieruchomości art. 931-941 k.p.c.

Zarząd będzie sprawowany zgodnie z art. 611 -616 k.p.c. oraz 935-937 k.p.c., i obejmuje czynności takie jak: występowanie w sprawach sądowych, zawieranie umów w sprawach dotyczących nieruchomości, zapewnienie właściwej gospodarki ekonomiczno-finansowej, bezpieczeństwa użytkowania i właściwej eksploatacji nieruchomości, właściwej gospodarki energetycznej w rozumieniu przepisów Prawa energetycznego; bieżące administrowanie; utrzymanie nieruchomości w stanie niepogorszonym zgodnie z jej przeznaczeniem; uzasadnione inwestowanie w nieruchomość. Stowarzyszenie zamierza dokonywać kalkulacji opłat związanych z wykonywaniem wymienionych powyżej czynności tj. opłat na pokrycie kosztów odśnieżania dróg wewnętrznych osiedla, kosztów bieżącej eksploatacji (opłaty za usługi, w tym dostawę mediów), konserwacji urządzeń i sieci stanowiących części wspólne osiedla, kosztów sądowych, itp. Stowarzyszenie zamierza pobierać od współwłaścicieli opłaty na pokrycie kosztów zarządu częściami wspólnymi w formie miesięcznych zaliczek wpłacając je na wyodrębniony w tym celu rachunek bankowy. Po upływie każdego roku ww. opłaty zostaną rozliczone (nadpłata zostanie zaliczona na pokrycie kosztów zarządu w roku następnym, niedobór zostanie wyrównany przez współwłaścicieli). Stowarzyszenie wykonuje zarząd w ramach działalności statutowej i nie będzie pobierać wynagrodzenia za wykonywanie czynności zarządu. Część składowa opisanych powyżej opłat nie stanowi wynagrodzenie zarządcy. Podstawę pobierania zaliczek stanowi art. 203 k.c., art. 611-616 k.p.c. oraz przepisy o zarządzie w toku egzekucji z nieruchomości art. 931-941 k.p.c. Z powołanych przepisów wynika, iż w przypadku sądowego zarządcy nieruchomości w sytuacji, gdy uzyskane z nieruchomości pożytki nie pokrywają kosztów jej zarządu współwłaściciele są zobowiązani partycypować w kosztach zarządu. Ustalenie jednak wysokości opłat na pokrycie kosztów zarządu należy do czynności przekraczających zwykły zarząd. Stąd ustalenie wysokości takich opłat wymaga zgody wszystkich współwłaścicieli albo zezwolenia sądu, który wyznaczył zarządcę. Pobrane zaliczki są przeznaczane na pokrycie następujących kosztów:

* wynagrodzenia z tytułu obsługi księgowej Stowarzyszenia jako zarządcy częściami wspólnymi osiedla

* utrzymania czystości na terenie osiedla (sprzątanie ulic, odśnieżanie ulic, wywożenie śmieci),

* związanych z należnościami z tytułu dostarczania, poboru wody (różnica między wodomierzem głównym osiedla a wodomierzami mieszkańców),

* wynagrodzenia z tytułu obsługi prawnej Stowarzyszenia jako zarządcy częściami wspólnymi (obsługa bieżąca, w tym opinie i doradztwo oraz zastępstwo procesowe),

* opłat związanych z rachunkiem bankowym Stowarzyszenia jako zarządcy częściami wspólnymi (opłaty i prowizje bankowe),

* obsługi i konserwacji sieci oświetlenia ulic (wymiana żarówek, naprawy itp.),

* opłat związanych z postępowaniami sądowymi, administracyjnymi oraz egzekucją sądową i administracyjną,

* związanych z pracami na terenie osiedla (wyłożenie polbrukiem parkingu, budowa dróg, montaż separatorów itp.),

* związanych z należnościami za pobór energii elektrycznej w celu oświetlenia ulic wewnętrznych osiedla,

* związanych z pracami podjętymi w celu utrzymania w należytym stanie technicznym instalacji i dróg na osiedlu np. naprawa i czyszczenie kanalizacji, naprawa powierzchni dróg, montaż spowalniaczy.

Sprawowany przez Stowarzyszenie zarząd na gruncie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) może być zakwalifikowany jako usługi zarządzania nieruchomościami mieszkalnymi świadczone na zlecenie, z wyłączeniem nieruchomości będących we współwłasności (PKWiU ex 68.32.11.0) oraz usługi zarządzania nieruchomościami będącymi we współwłasności świadczone na zlecenie (PKWiU ex 68.32.12.0).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku uznania, iż Stowarzyszenie dokonując na podstawie postanowienia sądu zarządu częściami wspólnymi osiedla mieszkalnego prowadzi działalność gospodarczą można uznać, iż wszystkie czynności, w tym także pobieranie opłat z tytułu partycypowania w kosztach zarządu i przechowywanie kwot z tego tytułu na wyodrębnionym rachunku bankowym celem ich wydatkowania na koszty zarządu - stanowią ogółem czynności z zakresu usług kwalifikowanych jako usługi w zakresie zarządzania nieruchomościami mieszkalnymi, świadczone na zlecenie, które korzystają ze zwolnienia przedmiotowego uregulowanego w § 12 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia Ministra Finansów dnia 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, sprawowany przez Stowarzyszenie zarząd częściami wspólnymi osiedla na podstawie statutu i postanowienia sądu, w tym także pobieranie opłat od współwłaścicieli części wspólnych na pokrycie kosztów zarządu częściami wspólnymi osiedla i przechowywanie tych kwot na wyodrębnionym rachunku bankowym celem wydatkowania ich na pokrycie kosztów zarządu częściami wspólnymi - stanowią ogółem czynności z zakresu usług kwalifikowanych na gruncie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) jako usługi zarządzania nieruchomościami mieszkalnymi świadczone na zlecenie, z wyłączeniem nieruchomości będących we współwłasności (PKWiU ex 68.32.11.0) oraz usługi zarządzania nieruchomościami będącymi we współwłasności świadczone na zlecenie (PKWiU ex 68.32.12.0), które są zwolnione od podatku na podstawie § 13 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2010 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Zdaniem Stowarzyszenia, faktury dokumentujące zakup usług i towarów w związku z zarządzaniem częściami wspólnymi osiedla powinny być wystawiane na nie, a Stowarzyszenie może wystawiać faktury na współwłaścicieli części wspólnych osiedla, dokumentując ich udział w zakupie usług i towarów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z treści przepisu art. 7 ust. 1 powołanej ustawy wynika, że dostawą towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez świadczenie usług - w myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Przepis art. 41 ust. 1 ustawy, stanowi, że stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 1, wprowadzonym do ustawy art. 19 pkt 5 ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. Nr 238, poz. 1578), zmienionym na mocy art. 9 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726), w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści wskazanej ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

W oparciu o § 13 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonywania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392), zwalnia się od podatku usługi w zakresie zarządzania nieruchomościami mieszkalnymi, świadczone na zlecenie, z wyłączeniem wyceny nieruchomości mieszkalnych (PKWiU ex 68.32.11.0 i PKWiU ex 68.32.12.0).

Do dnia 5 kwietnia 2011 r. powyższa kwestia uregulowana była w podobny sposób (z powołaniem innych symboli PKWiU) w § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2010 r. w sprawie wykonywania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 246, poz. 1649).

Na podstawie art. 106 ust. 1 powołanej ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Podstawę prawną działalności sądowego zarządcy nieruchomości stanowi przepis art. 203 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) oraz przepisy art. 933-941 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.).

Na mocy art. 203 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może wystąpić do sądu o wyznaczenie zarządcy, jeżeli nie można uzyskać zgody większości współwłaścicieli w istotnych sprawach dotyczących zwykłego zarządu albo jeżeli większość współwłaścicieli narusza zasady prawidłowego zarządu lub krzywdzi mniejszość.

Na podstawie art. 935 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, zarządca zajętej nieruchomości obowiązany jest wykonywać czynności potrzebne do prowadzenia prawidłowej gospodarki. Ma on prawo pobierać zamiast dłużnika wszelkie pożytki z nieruchomości, spieniężać je w granicach zwykłego zarządu oraz prowadzić sprawy, które przy wykonywaniu takiego zarządu okażą się potrzebne. W sprawach wynikających z zarządu nieruchomością zarządca może pozywać i być pozywany.

Zgodnie z § 2 powyższego artykułu, zarządcy wolno zaciągać tylko takie zobowiązania, które mogą być zaspokojone z dochodów z nieruchomości i są gospodarczo uzasadnione.

Stosownie do § 3 tegoż artykułu, czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu zarządca może wykonywać tylko za zgodą stron, a w jej braku - za zezwoleniem sądu, który przed wydaniem postanowienia wysłucha wierzyciela, dłużnika i zarządcę, chyba że zwłoka groziłaby szkodą.

Zarządca odpowiada za szkodę wyrządzoną na skutek nienależytego wykonywania obowiązków (art. 938 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego).

W myśl art. 939 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, zarządca sądowy może żądać wynagrodzenia oraz zwrotu wydatków, które poniósł w związku z zarządem z własnych funduszy. Wysokość wynagrodzenia określa sąd odpowiednio do nakładu pracy i dochodowości nieruchomości.

Z treści wniosku wynika, iż Sąd, ustanowił Stowarzyszenie zarządcą nieruchomości stanowiącej działki nr 1/189, 1/190, 1/191. Na tej podstawie zamierza sprawować zarząd częściami wspólnymi osiedla położonego na ww. nieruchomościach. Właścicielami nieruchomości na osiedlu są członkowie i nieczłonkowie Stowarzyszenia. Wykonuje zarząd w ramach działalności statutowej i nie będzie pobierać wynagrodzenia za wykonywanie czynności zarządu. Planuje pobierać od współwłaścicieli jedynie opłaty na pokrycie kosztów zarządu częściami wspólnymi w formie miesięcznych zaliczek i wpłacać je na wyodrębniony w tym celu rachunek bankowy. Pobrane zaliczki są przeznaczane na pokrycie kosztów: wynagrodzenia z tytułu: obsługi księgowej i prawnej Stowarzyszenia, utrzymania czystości na terenie osiedla, dostarczania i poboru wody, energii elektrycznej, opłat związanych z rachunkiem bankowym, obsługi i konserwacji sieci oświetlenia ulic, opłat związanych z postępowaniami sądowymi, administracyjnymi oraz egzekucją sądową i administracyjną, związanych z pracami na terenie osiedla oraz podjętymi w celu utrzymania w należytym stanie technicznym instalacji i dróg. Na gruncie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) usługi sprawowania zarządu mogą być zakwalifikowany jako usługi zarządzania nieruchomościami mieszkalnymi świadczone na zlecenie, z wyłączeniem nieruchomości będących we współwłasności (PKWiU ex 68.32.11.0) oraz usługi zarządzania nieruchomościami będącymi we współwłasności świadczone na zlecenie (PKWiU ex 68.32.12.0).

Biorąc pod uwagę powyższe oraz treść powołanych przepisów należy stwierdzić, iż skoro za wykonywane czynności zarządu Stowarzyszenie będzie pobierało opłatę (nawet jeżeli jest ona skalkulowana na poziomie ponoszonych kosztów) to czynności te będą miały charakter odpłatny, co powoduje, że będą stanowiły świadczenie usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy. Zatem, o ile - jak wynika z treści wniosku - usługi te są sklasyfikowane w grupowaniu PKWiU ex 68.32.11.0 lub 68.32.12.0, ich świadczenie w części dotyczącej bezpośrednio nieruchomości mieszkalnych będzie korzystało ze zwolnienia od podatku na podstawie § 13 ust. 1 pkt 6 powołanego rozporządzenia. Natomiast pozostałe usługi (dotyczące utrzymania czystości na terenie osiedla, dostarczania energii elektrycznej celem oświetlenia ulic wewnętrznych, obsługi i konserwacji sieci oświetlenia ulic, prac dokonywanych na terenie osiedla, utrzymania w należytym stanie technicznym instalacji i dróg), będą opodatkowane stawką 23%. W konsekwencji - stosownie do treści art. 106 ust. 1 ustawy - powinny być udokumentowane fakturą VAT, pod warunkiem, że Stowarzyszenie jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Należy zaznaczyć, iż zgodnie z Komunikatem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie trybu udzielania, informacji dotyczących standardów klasyfikacyjnych (Dz. Urz. GUS Nr 1 poz. 11), zainteresowany podmiot sam klasyfikuje m.in. swoje produkty (wyroby i usługi), według zasad określonych w poszczególnych klasyfikacjach i nomenklaturach, wprowadzonych rozporządzeniami Rady Ministrów lub stosowanych bezpośrednio na podstawie przepisów Wspólnoty Europejskiej i to jego obciążają ewentualne negatywne konsekwencje z tytułu błędnego zaklasyfikowania usług. Wobec powyższego informuje się, że Minister Finansów nie jest uprawniony do klasyfikacji usług, w związku z czym niniejszą interpretację wydano wyłącznie w oparciu o wskazane przez Stowarzyszenie grupowanie statystyczne.

Ponadto, mając na uwadze fakt, że stroną wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w kwestii sposobu dokumentowania świadczonych usług i dostaw towarów na rzecz Stowarzyszenia, nie są podmioty świadczące usługi i dokonujące dostaw tych towarów, ale Stowarzyszenie jako nabywca, niniejsza interpretacja nie rozstrzyga ww. kwestii. Jednocześnie zaznacza się, iż podmioty wykonujące te czynności chcąc uzyskać interpretację indywidualną powinni wystąpić z odrębnymi wnioskami o jej udzielenie.

Jednocześnie informuje się, że w kwestii uznania wykonywanych przez Stowarzyszenie czynności za podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wydano postanowienie nr ITPP2/443-239b/11/RS.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.