ITPP2/443-1080/13/PS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 3 października 2013 r. (data wpływu 7 października 2013 r.), uzupełnionym w dniu 16 grudnia 2013 r. (data wpływu), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wyłączenia z opodatkowania czynności zbycia składników przedsiębiorstwa - jest prawidłowe.

W dniu 7 października 2013 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony w dniu 16 grudnia 2013 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wyłączenia z opodatkowania czynności zbycia składników przedsiębiorstwa.

We wniosku oraz jego uzupełnieniu, przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

H. Sp. z o.o. z siedzibą w B. (dalej: Spółka) jest spółką powołaną w celu nabycia zespołu zabudowań biurowo-magazynowych w B. W toku swojej działalności zaadaptowała budynek magazynowy dla celów biurowych (biurowiec XXX). XXX, to nowoczesny biurowiec o łącznej powierzchni biurowo-konferencyjnej 6.842 m², wraz z ponad 200 miejscami parkingowymi, położony przy ulicy x w x. Jest to budynek pięciokondygnacyjny. Aktualnie częściowo w przebudowie związanej z modernizacją. Jest to budynek niepodpiwniczony z uwagi na poprzednie przeznaczenie magazynowe o podwyższonych parametrach konstrukcyjnych. Ze względu na proces restrukturyzacyjny obecnie Spółka planuje utworzyć nową spółkę, w której będzie większościowym udziałowcem. Wniesie do nowo utworzonej spółki wkład niepieniężny w postaci biurowca XXX, wraz z prawem użytkowania wieczystego gruntu. Po otrzymaniu aportu nowoutworzona spółka będzie kontynuowała działalność prowadzoną obecnie przez Spółkę w biurowcu XXX polegającą na wynajmie pomieszczeń biurowych i magazynowych. Wkład niepieniężny oprócz biurowca i prawa użytkowania wieczystego gruntu, obejmuje:

* wszystkie przenoszalne składniki majątkowe, aktywa (środki trwałe, wyposażenie, inne rzeczowe składniki majątkowe);

* należności związane z działalnością biurowca, w tym należności z tytułu czynszów,

* zobowiązania - w tym zakresie przeniesione zostaną wyłącznie zobowiązania handlowe związane z prowadzeniem XXX, w tym koszty eksploatacyjne. Nie zostaną przeniesione zobowiązania inwestycyjne z tytułu zaciągniętych pożyczek/kredytów związanych z przedmiotową nieruchomością,

* umowy związane z prowadzeniem XXX (w tym umowy związane z obsługą biurowca, które są niezbędne do prawidłowej realizacji jego celu - umowa o zarządzenie nieruchomością, umowy na dostawę mediów, umowy serwisowe dotyczące sprzątania, czy ochrony. Spółka nie wyklucza jednak, że ze względów prawnych konieczne będzie rozwiązanie części umów przez nią podpisanych, a dotyczących biurowca i podpisanie nowych umów przez spółkę nowoutworzoną z dotychczasowymi usługodawcami),

* ewidencje księgowe i dokumenty związane z działalnością biurowca oraz nazwę biurowca (ewidencja księgowa jest prowadzona w taki sposób, że Spółka jest w stanie wyodrębnić przychody i zobowiązania przypisane tylko i wyłącznie do biurowca).

W zamian za aport nowoutworzona spółka wyda Spółce udziały o wartości nominalnej odpowiadającej wartości wkładu. Zgodnie z wyceną dokonaną przez rzeczoznawcę majątkowego wartość nieruchomości na dzień 14 sierpnia 2013 r. wynosi 31.165.000 zł.

Spółka wskazała, że:

* wnoszony aportem zespół składników materialnych i niematerialnych na dzień dokonania aportu będzie wyodrębniony funkcjonalnie i organizacyjnie w prowadzonym przedsiębiorstwie. W strukturze organizacyjnej przedmiot aportu jest wyodrębniony organizacyjnie jako biurowiec. Przedmiot aportu ma też przypisane określone zadania gospodarcze, które polegają na najmie powierzchni biurowych i magazynowych - na tym polega jego wyodrębnienie funkcjonalne;

* wnoszony aportem zespół składników materialnych i niematerialnych na dzień dokonania aportu będzie posiadał wyodrębnienie finansowe w istniejącym przedsiębiorstwie. Wyodrębnienie to polega na przypisaniu przedmiotowi aportu określonych przychodów (np. związanych z najmem pomieszczeń), jak i kosztów (np. związanych z kosztami utrzymania biurowca). Ponadto Spółka dla celów wewnętrznych sporządza dla biurowca rachunek zysków i strat. Przedmiot aportu nie jest natomiast samobilansującym się oddziałem;

* wnoszony aportem zespół składników materialnych i niematerialnych może stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze przypisane mu w ramach istniejącego przedsiębiorstwa (a więc działalność gospodarczą w zakresie najmu pomieszczeń biurowych i magazynowych);

* zaciągnięte pożyczki/kredyty które nie będą wchodziły w skład aportu, a są związane z opisaną nieruchomością zostały zaciągnięte na jej zakup, a następnie na jej adaptację do celów biurowych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy przedmiot aportu opisany w stanie faktycznym (zdarzeniu przyszłym) wypełnia definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, a w konsekwencji czy czynność wniesienia aportu do nowoutworzonej spółki nie będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, powołującego treść art. 4a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest dowolnym zbiorem składników majątkowych (materialnych i niematerialnych) wchodzących w skład przedsiębiorstwa, ale wyodrębnionym organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie zespołem tych składników, zdolnym do bycia oddzielnym przedsiębiorstwem, samodzielnie realizującym określone zadania gospodarcze. Spółka wskazała, że wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, oddział, wydział, sklep, czy też, jak w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, biurowiec. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza całkowitej samodzielności finansowej lecz sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Stwierdziła, że nie należy tego pojęcia utożsamiać z posiadaniem przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa pełnej samodzielności finansowej, czy też samodzielnym sporządzaniem bilansu. Podniosła, że odnośnie wyodrębnienia funkcjonalnego - kryterium to sprowadza się do ustalenia, czy wyodrębniona organizacyjnie całość jest w stanie przejąć zadania oraz samodzielnie funkcjonować na rynku (pogląd taki wyraził m.in. WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 6 lipca 2010 r. sygn. akt I SA/Gl 112/10, a także WSA w Krakowie w wyroku z dnia 15 kwietnia 2010 r., sygn. akt I SA/Kr 31/10). Spółka stwierdziła, że Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 22 grudnia 2011 r. (sygn. IBPBI/2/423-1186/11/MO) wskazał, że wyodrębnienie finansowe oznacza sytuację, gdy sposób prowadzenia ewidencji rachunkowej przedsiębiorstwa pozwala na przyporządkowanie majątku, przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa, a ściślej do realizowanych przez nią zadań gospodarczych. Nie należy jednak utożsamiać tego pojęcia z pełną samodzielnością finansową. Spółka stwierdziła, że w kontekście przedstawionych powyżej okoliczności nie powinno ulegać wątpliwości, że opisany w stanie faktycznym (zdarzeniu przyszłym) biurowiec XXX wraz z przypisanymi mu składnikami materialnymi i niematerialnymi wypełnia definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przedmiot aportu jest niewątpliwie wyodrębniony organizacyjnie i funkcjonalnie w istniejącym przedsiębiorstwie - jest to biurowiec przeznaczony pod najem powierzchni biurowych i magazynowych. Zarówno przed dokonaniem aportu, jak i po jego dokonaniu przedmiot wkładu niepieniężnego wykonuje więc określone zadania gospodarcze, które może wykonywać samodzielnie. Jest również wyodrębniony finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie - są do niego przypisane określone przychody (np. związane z najmem pomieszczeń), jak i koszty (przykładowo związane z kosztami utrzymania biurowca). Spółka stwierdziła, że mając na uwadze powyższe okoliczności przedmiot aportu wypełnia definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 4a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wskazała, że z uwagi na tożsamość definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa w ustawie o podatku od towarów i usług, jak i w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, argumentacja przedstawiona powyżej ma zastosowanie również na gruncie przepisów dotyczących podatku od towarów i usług. Spółka podniosła, że w konsekwencji w jej ocenie przedmiot aportu wypełnia również definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawartą w art. 2 pkt 27a ustawy o podatku od towarów i usług. Zatem w przedstawionym zdarzeniu przyszłym aport nie będzie podlegał opodatkowaniu na podstawie art. 6 pkt 1 ww. ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zastrzec należy, że stanowisko Spółki oceniono wyłącznie w kontekście definicji zawartej w art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług przy uwzględnieniu wykładni prowspólnotowej, a niniejsza interpretacja nie ocenia sformułowań zawartych we własnym stanowisku odnośnie przepisów w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 - w myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy - rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii, o czym stanowi art. 2 pkt 6 ww. ustawy.

Stosownie do postanowień art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Pojęcie "transakcja zbycia" należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu "dostawa towarów" w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. "zbycie" obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Przepis art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług stanowi, że pod pojęciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest więc to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział, itp. Przy czym w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze.

Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalne, niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

Zgodnie z art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L 347 str. 1 z późn. zm.), wcześniej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r., w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG Dz. Urz..UE z dnia 13 czerwca 1977 r. L 145 s.1 z późn. zm.), w przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego. W przypadkach gdy odbiorca nie podlega w pełni opodatkowaniu, państwa członkowskie mogą przedsięwziąć środki niezbędne w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji. Mogą także przyjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania poprzez wykorzystanie przepisów niniejszego artykułu.

Z powyższego przepisu wynika, że wprowadza on, tak samo jak ma to miejsce w ustawie o podatku od towarów i usług, możliwość wyłączenia z zakresu opodatkowania przekazania całości lub części majątku przedsiębiorstwa.

Zakres powyższego wyłączenia zdefiniował w wyrokach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie - nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu - do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego. Natomiast w wyroku C-444/10 z dnia 10 listopada 2011 r. TSUE wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.

Z powołanych orzeczeń wynika, że wyodrębnienie organizacyjne i finansowe (wskazane przepisami ustawy) nie musi mieć charakteru bardzo sformalizowanego. Bardziej istotne jest wyodrębnienie stricte funkcjonalne, które pozwala na dalsze funkcjonowanie części przedsiębiorstwa w sposób niezależny po oddzieleniu jego od reszty przedsiębiorstwa.

Analiza przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz treści powołanych przepisów prawa, przy uwzględnieniu orzecznictwa TSUE prowadzi do wniosku, że wyodrębniona część przedsiębiorstwa na dzień zbycia będzie posiadać cechy wymienione w art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług i będzie stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa, a czynność jej wniesienia do spółki - na podstawie art. 6 ust. 1 ww. ustawy - będzie wyłączona z opodatkowania tym podatkiem.

Jednocześnie podkreślić należy, że niniejsza interpretacja została wydana w oparciu o przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.