ITPP1/4512-332/15/MN

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 22 czerwca 2015 r. Izba Skarbowa w Bydgoszczy ITPP1/4512-332/15/MN

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku, który wpłynął do tut organu w dniu 23 marca 2015 r., uzupełnionym w dniu 11 czerwca 2015 r. (data wpływu), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania części wynagrodzenia (nazwanego przez Wnioskodawcę odszkodowaniem stanowiącym zadośćuczynienie za wyrządzoną szkodę - rekompensatą za powstałe straty i utracone korzyści), pobieranego na podstawie art. 79 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, na podstawie ugody sądowej lub pozasądowej - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 marca 2015 r. złożony ww. wniosek, uzupełniony w dniu 11 czerwca 2015 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania części wynagrodzenia (nazwanego przez Wnioskodawcę odszkodowaniem stanowiącym zadośćuczynienie za wyrządzoną szkodę - rekompensatą za powstałe straty i utracone korzyści), pobieranego na podstawie art. 79 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, na podstawie ugody sądowej lub pozasądowej.

W złożonym wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest wyłącznym posiadaczem majątkowych praw autorskich do utworów audiowizualnych (zwanych dalej "Utworami Audiowizualnymi"). W ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej Wnioskodawca świadczy usługi polegające na udzielaniu za wynagrodzeniem licencji na korzystanie z jego Utworów Audiowizualnych w sieci Internet.

Wnioskodawca ustalił, że przysługujące mu prawa autorskie do Utworów Audiowizualnych są naruszane w sieci Internet, w ten sposób, iż możliwi do namierzenia oraz zidentyfikowania użytkownicy sieci Internet (zwani dalej "Naruszycielami"), bezprawnie korzystają z pirackich kopii Utworów Audiowizualnych rozpowszechnianych za pośrednictwem różnych usług internetowych, co odbywa się bez zapłaty na rzecz Wnioskodawcy należnego mu wynagrodzenia licencyjnego z tytułu korzystania z Utworów Audiowizualnych.

Na skutek podejmowanych działań prawnych, Wnioskodawca zawiera z częścią Naruszycieli sądowe oraz pozasądowe ugody, zgodnie z którymi Naruszyciele zobowiązują się do uiszczenia na rzecz Wnioskodawcy należnej mu kwoty wynagrodzenia licencyjnego tytułem korzystania z Utworu Audiowizualnego oraz odszkodowania stanowiącego zadośćuczynienie za wyrządzoną szkodę (rekompensatę za powstałe straty i utracone korzyści).

Ww. majątkowe prawa autorskie do utworów audiowizualnych stanowią przedmiot prawa autorskiego w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.). Ugody pozasądowe z Naruszycielami zawierane są w formie ugody, określonej w art. 917 Kodeksu cywilnego.

Odszkodowanie będące przedmiotem wniosku przysługuje Wnioskodawcy na podstawie art. 79 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy uiszczane obok wynagrodzenia licencyjnego (które podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług), odszkodowanie wypłacane przez Naruszyciela, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, odszkodowanie wypłacane przez Naruszyciela, stanowiące zadośćuczynienie za wyrządzoną szkodę (rekompensatę za powstałe straty i utracone korzyści), nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ nie stanowi wynagrodzenia za dostawę towarów ani za świadczenie usług.

W ocenie Wnioskodawcy nie ulega wątpliwości, że w świetle postanowień ustawy o podatku od towarów i usług, a w szczególności jej art. 7 w związku z art. 2 pkt 6, w przypadku odszkodowania pieniężnego za szkodę powstałą na skutek bezprawnego naruszania majątkowych praw autorskich nie można mówić o dostawie towarów. Z drugiej zaś strony czynności faktyczne lub prawne, które w żaden sposób nie spełniają określonych w ustawie przesłanek niezbędnych dla przyjęcia, iż zrealizowana została dostawa towarów lub nastąpiło świadczenie usług, stanowią czynności neutralne dla podatku od towarów i usług (wyrok z dnia 1 kwietnia 2008 r., sygn. III SA/Wa 2166/07).

Poddając analizie definicję "świadczenia usług" zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, Wnioskodawca stwierdza, że ma ona charakter dopełniający definicję "dostawy towarów" i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej.

Odnosząc się zaś do samego pojęcia odszkodowania, Wnioskodawca zauważa, że jest to termin niezdefiniowany w ustawie o podatku od towarów i usług. Regulacje dotyczące odszkodowania zostały zawarte w Kodeksie cywilnym. I tak, z postanowień art. 361 k.c. wynika wprost, że odszkodowanie to zapłata za wyrządzone szkody, poniesione przez kogoś straty. Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego wynikła szkoda. Samo naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, jak i korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że przywołany przepis posługuje się pojęciem "zobowiązanego do odszkodowania", nie wskazując przy tym na to, co jest źródłem zobowiązania. Odszkodowanie nie jest więc niczym innym, jak rodzajem rekompensaty/zadośćuczynienia za spowodowane szkody. Istotą odszkodowania nie jest więc płatność w zamian za świadczenie, lecz rekompensata za wyrządzoną szkodę (w szczególności zwrot wydatków poniesionych w celu likwidacji wyrządzonej szkody). W takich przypadkach mamy do czynienia jedynie z płatnością, która stanowi rodzaj zadośćuczynienia za poniesione straty, nie zaś wynagrodzenie za świadczone usługi. Naprawienie szkody wyrządzonej czynem zabronionym w żadnym wypadku nie może zostać uznane za transakcję ekwiwalentną, tj. świadczenie w zamian za wynagrodzenie. Nie zmienia tego faktu sytuacja, w której odszkodowanie jest wypłacane na podstawie zawartego porozumienia, w którym poszkodowany zrzeka się wszelkich roszczeń w zamian za ustaloną kwotę odszkodowania.

Analizując zatem pojęcie odszkodowania oraz pojęcie świadczenia usług - zdaniem Wnioskodawcy - należy dojść do jednoznacznych wniosków, iż zapłata przez Naruszyciela na rzecz uprawnionego, odszkodowania z tytułu naruszenia jego praw autorskich, nie stanowi wynagrodzenia za świadczoną usługę. Otrzymane przez posiadacza majątkowych praw autorskich odszkodowanie nie jest bowiem związane z żadnym świadczeniem z jego strony na rzecz Naruszyciela. Zapłata odszkodowania pieniężnego wynika bowiem wyłącznie z faktu bezprawnego naruszenia praw autorskich i stanowi dla posiadacza praw autorskich jedynie rodzaj rekompensaty/zadośćuczynienia za poniesione wydatki w związku z koniecznością ochrony jego naruszonych praw autorskich.

Powyższe znajduje pełne potwierdzenie w niezwykle jednolitym orzecznictwie polskich sądów administracyjnych oraz ETS, np. wyrok z dnia 10 stycznia 2011 r. (III SA/Wa 1294/10); wyrok z dnia 1 kwietnia 2008 r. (III SA/Wa 2166/07), wyrok z dnia 15 grudnia 2010 r. (III SA/Wa 2774/10), orzeczenie ETS w sprawie C-16/93, R. J. Tolsama vs. Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden; orzeczenie ETS w sprawie C-213/99, Jose Teodoro de Andrade a Director da Alfandenga de Leixoes; orzeczenie w sprawie C-404/99 pomiędzy Komisją Europejską a Republiką Francuską).

Warto również nadmienić, że przedmiotowego odszkodowania nie można również w żadnym wypadku uznać za wynagrodzenie z tytułu jakiejkolwiek działalności gospodarczej. Ma ono bowiem na celu wyłącznie rekompensatę poniesionej lub przyszłej szkody, która niewątpliwie wystąpi po stronie posiadacza praw autorskich. W konsekwencji skoro odszkodowanie nie stanowi wynagrodzenia za świadczone usługi, to należy stwierdzić, iż podatnik nie realizuje żadnego obrotu. Zgodnie bowiem z art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku (kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy). Z kolei nieosiągnięcie obrotu powoduje brak obowiązku rozliczenia podatku od towarów i usług z tytułu otrzymania przez stronę odszkodowania (patrz np. wyrok z dnia 20 października 2010 r. sygn. akt III SA/Wa 305/10).

Przy rozważaniu przedmiotowego problemu nie sposób pominąć kwestii odpłatności. Wszakże, aby w ogóle mówić o opodatkowaniu świadczenia usług, muszą to być czynności odpłatne, albowiem to odpłatność jest elementem koniecznym dla powstania obowiązku w podatku od towarów i usług (nieodpłatne świadczenia określone w art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług stanowią więc przysłowiowe potwierdzenie tej reguły). Zatem dla prawidłowego rozpoznania obowiązku podatkowego konieczne jest zdefiniowanie, co oznacza odpłatność na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług. Ponieważ zarówno polska ustawa o, jak i obecna dyrektywa 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej nie definiuje wprost terminu odpłatności, należy sięgnąć do judykatury. Zgodnie zaś z powszechnym stanowiskiem judykatury opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega świadczenie usług za wynagrodzeniem, które powinno mieć formę przysporzenia (zwiększenia aktywów po stronie beneficjenta) z tytułu konkretnego świadczenia. W sytuacji odszkodowań brak jest zachowania symetrii pomiędzy świadczeniem a wynagrodzeniem. W takich przypadkach mamy co do zasady do czynienia jedynie z zapłatą, która stanowi formę zadośćuczynienia, zatem nie powoduje zwiększenia aktywów po stronie beneficjenta. Źródła takiego zadośćuczynienia mogą być zróżnicowane, począwszy od czynów niedozwolonych, wyrządzonych szkód, do niewypełnienia obowiązków wynikających z umowy.

Należy dodatkowo wskazać na niezwykle stanowcze stanowisko wyrażane przez sądy administracyjne, zgodnie z którym "tylko niektóre odszkodowania mają charakter wynagrodzenia, np. w sytuacji przymusowej dostawy na rzecz np. gminy gruntu pod inwestycje infrastrukturalne - jest to wówczas wynagrodzenie za dostawę. O pozostałym opodatkowaniu odszkodowań ustawodawca nie mówi nic. Uznać więc należy, także z tego względu, iż pozostałe odszkodowania nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT" (np. w przywoływanym już wyroku z dnia 20 października 2010 r. sygn. akt III SA/Wa 305/10.

Mając na uwadze powyższe, należy uznać, iż w przedstawionym stanie faktycznym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega jedynie wypłacana Wnioskodawcy przez Naruszyciela kwota wynagrodzenia licencyjnego za bezprawne skorzystanie z utworu audiowizualnego. Natomiast wypłacana Wnioskodawcy przez Naruszyciela kwota odszkodowania stanowiącego zadośćuczynienie za wyrządzoną szkodę (rekompensatę za powstałe straty i utracone korzyści), nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 5 ust. 2 ww. ustawy wynika, że czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa.

Z art. 7 ust. 1 cyt. ustawy wynika, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z przywołanych regulacji wynika, że usługą jest każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach działalności, które nie jest dostawą towarów, w tym m.in. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Zatem na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). W przypadku uznania danego świadczenia za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, winien istnieć bezpośredni konsument, beneficjent świadczenia, odnoszący wymierną korzyści.

Z treści powołanego art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

Przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest zatem określenie czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonywania tego świadczenia miało być wypłacone.

Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

* w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

* świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy przy tym podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało - jako usługa - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dana usługa podlega zatem opodatkowaniu wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Pokreślić należy również, że kwestia odpłatności była przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. I tak, przykładowo w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, TSUE uznał, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto, gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca jest wyłącznym posiadaczem majątkowych praw autorskich do utworów audiowizualnych. W ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej Wnioskodawca świadczy usługi polegające na udzielaniu za wynagrodzeniem licencji na korzystanie z jego Utworów Audiowizualnych w sieci Internet.

Wnioskodawca ustalił, że przysługujące mu prawa autorskie do Utworów Audiowizualnych są naruszane w sieci Internet, w ten sposób, iż możliwi do namierzenia oraz zidentyfikowania użytkownicy sieci Internet, bezprawnie korzystają z pirackich kopii Utworów Audiowizualnych rozpowszechnianych za pośrednictwem różnych usług internetowych, co odbywa się bez zapłaty na rzecz Wnioskodawcy należnego mu wynagrodzenia licencyjnego z tytułu korzystania z Utworów Audiowizualnych.

Na skutek podejmowanych działań prawnych, Wnioskodawca zawiera z częścią Naruszycieli sądowe oraz pozasądowe ugody, zgodnie z którymi Naruszyciele zobowiązują się do uiszczenia na rzecz Wnioskodawcy należnej mu kwoty wynagrodzenia licencyjnego tytułem korzystania z Utworu Audiowizualnego oraz odszkodowania stanowiącego zadośćuczynienie za wyrządzoną szkodę (rekompensatę za powstałe straty i utracone korzyści).

Ww. majątkowe prawa autorskie do utworów audiowizualnych stanowią przedmiot prawa autorskiego w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Ugody pozasądowe z Naruszycielami zawierane są w formie ugody, określonej w art. 917 Kodeksu cywilnego. Odszkodowanie będące przedmiotem wniosku przysługuje Wnioskodawcy na podstawie art. 79 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

W tym miejscu wskazać należy, że w myśl art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.) uprawniony, którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła te prawa:

1.

zaniechania naruszania;

2.

usunięcia skutków naruszenia;

3.

naprawienia wyrządzonej szkody:

a.

na zasadach ogólnych albo

b.

poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione - trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu;

4.

wydania uzyskanych korzyści.

Ponadto w myśl art. 917 Kodeksu cywilnego przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Wskazać należy, że - jak wcześniej wskazano - definicja świadczenia usług ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Z analizy treści art. 8 ust. 1 ustawy wynika, iż pojęcie świadczenia usług jest bardzo szerokie, obejmuje bowiem różnego rodzaju świadczenia nie będące dostawą towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nie czynienie bądź też tolerowanie). Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Wnioskodawca w sytuacji bezumownego korzystania z majątkowych praw autorskich uzyskuje wynagrodzenie w oparciu o przepis art. 79 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych na podstawie ugody sądowej lub pozasądowej. Ponadto należy podkreślić, iż sam fakt korzystania bezumownego z czyichś praw, a więc działanie nielegalne nie może samoistnie świadczyć o braku opodatkowania podatkiem VAT takiej czynności. Podatek VAT obejmuje swoim zakresem każde świadczenie niezależnie od form, czy ram prawnych, jakie ono przybiera. Biorąc pod uwagę fakt, iż w przypadku autorskich praw majątkowych mamy do czynienia z powszechnością wykorzystywania tych praw, nie można uznać, iż korzystanie z autorskich praw majątkowych podlega opodatkowaniu wyłącznie w sytuacji, gdy jest dokonywane w oparciu o umowę licencyjną.

Odnosząc się do pojęcia odszkodowania, należy zauważyć, iż termin ten nie został zdefiniowany w ustawie o podatku od towarów i usług. Z postanowień art. 361 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (§ 2 ww. artykułu). Zgodnie z art. 471 Kodeksu cywilnego, dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie, co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana ze zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Ustalanie statusu wypłacanej rekompensaty, jako podlegającej bądź niepodlegającej opodatkowaniu VAT, należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem. Zatem, jeżeli płatność o charakterze odszkodowawczym nie ma bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony wynajmującego, wówczas kwota wypłaconych odszkodowań nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Wobec powyższego, tylko wówczas, gdy płatności o charakterze odszkodowawczym nie mają bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego, wtedy kwota otrzymanych odszkodowań nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Odnosząc powyższe do przedstawionych okoliczności sprawy wskazać należy, iż aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności, dokonanej w zamian za "odszkodowanie", niezbędne jest rozstrzygnięcie, czy zachodzi związek ekwiwalentny pomiędzy wypłatą należności a otrzymaniem świadczenia wzajemnego.

Jak stwierdzono wyżej świadczeniem jest każde zachowanie polegające na działaniu, zaniechaniu działania lub znoszeniu (tolerowaniu) określonej sytuacji lub stanu rzeczy.

Zatem w sytuacji opisanej we wniosku w zakresie całego wynagrodzenia (tekst jedn.: licencyjnego tytułem korzystania z Utworu Audiowizualnego, jak i odszkodowania) mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie.

Należy podkreślić, że fakt, że strony podjęły ugodę, na podstawie której ustalają wartość należnego wynagrodzenia z tytułu naruszenia przysługujących Wnioskodawcy majątkowych praw autorskich (stanowiących wynagrodzenie licencyjne i odszkodowanie), nie może świadczyć o tym, że automatycznie dochodzi do powstania szkody, która wymaga wypłacenia odszkodowania. W świetle brzmienia art. 361 § 1 Kodeksu cywilnego, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność za normalne następstwa zaniechania, z którego szkoda wynikła, a w przedmiotowej sprawie, nie wynika z wniosku, aby ww. zmiany były skutkiem zaniechania najemcy, lecz w istocie strony - w ramach swobody kontraktowej - ułożyły stosunek prawny, poprzez zawarcie ugody w taki sposób, że cała należna kwota stanowi wynagrodzenie za świadczenie usług.

Wobec powyższego w analizowanym stanie faktycznym, kiedy to dochodzi do ugody stron co do wypłaty odpowiedniej kwoty pieniężnej, nie można uznać, że część tej kwoty stanowi odszkodowanie niepodlegające regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle powyższego należne Wnioskodawcy - na podstawie ugody - wynagrodzenie stanowi wynagrodzenie za konkretne świadczenie usługi, które podlega opodatkowaniu na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Zatem nie można zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, w części, w której uważa, że część wynagrodzenia stanowi odszkodowanie i nie podlega opodatkowaniu.

W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia ze świadczeniem usług, za które ustalona jest odpowiednia odpłatność. Istnieje bowiem świadczący usługę czyli Wnioskodawca oraz beneficjent tej usługi - odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym; tutaj jest nim tzw. Naruszyciel, czyli użytkownik sieci Internet naruszający przysługujące Wnioskodawcy prawa autorskie (dokonujący bezumownego korzystania z majątkowych praw autorskich). Zatem występują wszystkie elementy, które stanowią o tym, że mamy do czynienia z wykonaniem usługi za wynagrodzeniem, którego wysokość wynika w całości z zawartej ugody.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy - zgodnie z którym wynagrodzenie (nazwane przez Wnioskodawcę odszkodowaniem stanowiącym zadośćuczynieniem za wyrządzoną szkodę - rekompensatą za powstałe straty i utracone korzyści), pobierane na podstawie art. 79 ustawy, na podstawie ugody sądowej czy też ugody pozasądowej, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - uznano za nieprawidłowe

Jednocześnie podkreślić należy, że tut. organ nie ocenia skuteczności opisanych we wniosku czynności, zatem niniejsza interpretacja została wydana przy założeniu skuteczności tych czynności. Przepisy podatkowe bowiem nie regulują stosunków cywilnoprawnych ani nie mają wpływu na ich treść oraz sposób rozliczania transakcji.

Organy podatkowe nie mają prawa ingerować w treść zawieranych umów (ugód) i przyjęty w nich sposób ustalenia należności pomiędzy stronami, chyba że postanowienia umów naruszają przepisy podatkowe, a to może być stwierdzone jedynie w trakcie przeprowadzonego przez organ pierwszej instancji postępowania podatkowego. Zgodnie bowiem z art. 199a § 1 i 2 Ordynacji podatkowej, organ podatkowy dokonując ustalenia treści czynności prawnej, uwzględnia zgodny zamiar stron i cel czynności, a nie tylko dosłowne brzmienie oświadczeń woli złożonych przez strony czynności, a jeżeli pod pozorem dokonania czynności prawnej dokonano innej czynności prawnej, skutki podatkowe wywodzi się z tej ukrytej czynności prawnej. Natomiast organ uprawniony do wydania interpretacji indywidualnej nie ma prawnej możliwości ingerencji w treść tych umów. Z art. 14h Ordynacji podatkowej wynika bowiem, iż powołany przepis nie ma zastosowania w postępowaniu w przedmiocie wydawania interpretacji indywidualnej.

Wskazać również należy, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, to interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl