ITPP1/443-928/10/11-S/DM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów - uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 28 czerwca 2011 r. sygn. akt I SA/Gd 324/11 - stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 17 września 2010 r. (data wpływu 21 września 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie dokumentowania czynności wykonywanych przez Wspólnotę - jest nieprawidłowe.

W dniu 21 września 2010 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie dokumentowania czynności wykonywanych przez Wspólnotę.

W złożonym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wspólnota, którą tworzą właściciele ośmiu lokali użytkowych, jest od dnia 1 stycznia 2010 r. zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług i składa deklaracje VAT-7. Zakres działania Wspólnoty obejmuje zarząd nieruchomością wspólną, czyli częściami budynków i urządzeniami, które nie służą wyłącznie właścicielom lokali. Wspólnota ma podpisane umowy m.in. na zakup mediów, a całkowite koszty rozliczane są na poszczególne lokale. Rozliczenie odbywa się proporcjonalnie do udziałów w nieruchomości wspólnej i nie jest pobierana marża. Wspólnota pobiera od członków opłaty z tytułu funduszu remontowego, wynagrodzenia zarządcy, utrzymania części wspólnych, a także z tytułu mediów (ogrzewanie, podgrzewanie wody, zużycie wody do podgrzania, zimna woda, abonament wodomierza, oświetlenie zewnętrzne). Z tytułu powyższych opłat, Wspólnota wystawia faktury VAT na rzecz swoich członków będących również podatnikami podatku od towarów i usług, deklarując we właściwym urzędzie skarbowym podatek należny i odliczając naliczony. Każdy z członków Wspólnoty, otrzymuje w miesiącu dwie faktury VAT, jedną obejmującą opłaty z tytułu funduszu remontowego, wynagrodzenia zarządcy, utrzymania części wspólnych (wszystkie świadczenia z wykazaną 22% stawką podatku) i drugą z tytułu mediów, również z zastosowaniem 22% stawki podatku, a jedynie odnośnie zużycia wody do podgrzania, zimnej wody, abonamentu wodomierza - przy uwzględnieniu stawki 7%. Jeśli dany lokal jest wynajęty przez właściciela, Wspólnota, zgodnie ze stosowną uchwałą właścicieli, wystawia faktury VAT za media bezpośrednio na rzecz najemcy, co do zasady również podatnika podatku od towarów i usług. Faktury VAT obejmujące opłaty z tytułu funduszu remontowego, wynagrodzenia zarządcy, utrzymania części wspólnych, w każdym przypadku wystawiane są na rzecz właściciela lokalu.

W związku z powyższym w złożonym wniosku zadano następujące pytanie.

Czy w opisanym stanie faktycznym Wspólnota prawidłowo wystawia faktury VAT z tytułu pobieranych opłat.

Zdaniem Wnioskodawcy, zasady funkcjonowania Wspólnoty wynikają z przepisów ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, zgodnie z którą właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu, a także uczestniczy w kosztach zarządu związanych utrzymaniem nieruchomości wspólnej. Wspólnota nabywa wszelkie usługi we własnym imieniu, lecz na rzecz osób trzecich jakim są jej członkowie (najemcy lokali) i obciążenie tych osób kosztami jest świadczeniem usług na rzecz tych osób, które są ostatecznymi beneficjentami świadczeń. Nie ma znaczenia, czy środki otrzymane od ostatecznego beneficjenta usługi odpowiadają poniesionym kosztom. Wspólnota zauważa, że finalnym nabywcą towarów i usług świadczonych przez podmioty przykładowo dostarczające wodę, ogrzewanie, prąd, usługi administrowania jest nie Wspólnota, a każdy z jej członków z osobna (ewentualnie najemca lokalu). A zatem od Wspólnoty, jako od podatnika dokonującego zakupu towarów i usług od podmiotu zewnętrznego, każdy jej członek (lub najemca lokalu od członka) nabywa usługę. Zatem zakup przez Wspólnotę usług służących zaspokajaniu potrzeb każdego z członków Wspólnoty (najemców) powinien być refakturowany ze wszystkimi konsekwencjami wynikającymi z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Wspólnota przywołuje pogląd doktryny zgodnie, z którym wspólnota nie kupuje mediów, które dostarczane są do lokali dla siebie, lecz działa w imieniu właścicieli, a zatem tylko pośredniczy w zakupie mediów, "odsprzedając" je poszczególnym właścicielom i rozliczając się z nimi "po kosztach". Uznanie takich zdarzeń za usługę daje świadczącemu (Wspólnocie) pełne prawo, a nawet obowiązek zastosowania przepisów właściwych dla tego rodzaju usługi. Wspólnota, zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, jest zobowiązana dokumentować świadczenie usług wystawiając fakturę VAT nabywcom towarów i usług. Zatem zdaniem Wspólnoty, w opisanym stanie faktycznym Wspólnota prawidłowo wystawia faktury VAT z tytułu pobieranych opłat. Potwierdzeniem powyższego jest wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 marca 2009 r. sygn. akt I FSK 88/08.

W interpretacji indywidualnej z dnia 9 grudnia 2010 r. znak ITPP1/443-928/10/DM oceniono stanowisko Wspólnoty za nieprawidłowe.

Nie zgadzając się z treścią wydanej interpretacji, po uprzednim wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa, Wspólnota złożyła skargę.

Wyrokiem wydanym przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku z dnia 28 czerwca 2011 r. sygn. akt I SA/Gd 324/11, zaskarżona interpretacja została uchylona.

W dniu 23 wrzenia 2011 r. wpłynął do tut. organu prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 28 czerwca 2011 r. sygn. akt I SA/Gd 324/11. Sąd w wyroku tym, wskazał, że zakup przez Wspólnotę usług odprowadzania nieczystości, wywozu śmieci czy dostarczania wody i służących zaspokajaniu indywidualnych potrzeb każdego z członków wspólnoty powinien być refakturowany na członków wspólnoty ze wszystkimi konsekwencjami wynikającymi z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Wspólnota nie kupuje bowiem mediów, które dostarczane są do lokali dla siebie, lecz działa w imieniu właścicieli. A zatem w ocenie Sądu Wspólnota tylko pośredniczy w zakupie mediów, odsprzedając je poszczególnym właścicielom i rozliczając się z nimi po kosztach, a ponieważ odsprzedaż mediów jest świadczeniem usługi dla podatku VAT, Wspólnota musi - na żądanie właściciela - wystawić fakturę. Natomiast Wspólnota nie może wystawiać faktur VAT dla najemców lokali użytkowych od ich właściciela, ponieważ w tym przypadku nabywcą usług od wspólnoty nie jest najemca tego lokalu, lecz jego właściciel. W przypadku natomiast kosztów związanych z nieruchomością wspólną, przez którą rozumie się jedynie grunt oraz część budynku i urządzenia, które nie służą do wyłącznego użytku właścicieli lokali - sąd zauważył, że kwoty te nie podlegają refakturowaniu, gdyż w tym przypadku Wspólnota działa w imieniu własnym, na rzecz swoją, jako wspólnoty.

W świetle obowiązującego stanu prawnego - biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 28 czerwca 2011 r. sygn. akt I SA/Gd 324/11 - stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z art. 7 ust. 1 cyt. ustawy wynika, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast art. 8 ust. 1 ww. ustawy stanowi, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Przez sprzedaż natomiast, w myśl art. 2 pkt 22 cyt. ustawy, rozumieć należy odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Stosownie do art. 106 cyt. ustawy podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Generalnie zatem faktura jest dokumentem potwierdzającym zaistnienie określonej transakcji sprzedaży dokonanej przez podatnika podatku VAT.

Z opisanych we wniosku okoliczności wynika, iż Wspólnotę, będącą zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, tworzą właściciele ośmiu lokali użytkowych. Wspólnota ma zawarte umowy z dostawcami na dostawę mediów. Wspólnota pobiera od członków opłaty z tytułu funduszu remontowego, wynagrodzenia zarządcy, utrzymania części wspólnych, a także z tytułu mediów (ogrzewanie, podgrzewanie wody, zużycie wody do podgrzania, zimna woda, abonament wodomierza, oświetlenie zewnętrzne). Z tytułu powyższych opłat, Wspólnota wystawia faktury VAT na rzecz członków będących również podatnikami podatku od towarów i usług. Ponadto w sytuacji, gdy lokal jest wynajęty przez właściciela (członka Wspólnoty), na mocy zawartej uchwały, bezpośrednie rozliczenie za media dokonywane jest przez Wspólnotę z najemcą lokalu natomiast faktury VAT obejmujące opłaty z tytułu funduszu remontowego, wynagrodzenia zarządcy, utrzymania części wspólnych, w każdym przypadku wystawiane są na rzecz właściciela lokalu.

Ustosunkowując się do powyższego wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 6 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.) ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, tworzy wspólnotę mieszkaniową. Wspólnota mieszkaniowa może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozwana.

Jednostka powstała w oparciu o powyższy przepis, posiada określoną strukturę organizacyjną, w skład której wchodzą (tworzą ją) właściciele lokali, zobowiązani do określonych zachowań i czynności wynikających z tej ustawy. Regulacja art. 13 ust. 1 ustawy o własności lokali wskazuje na dwa rodzaje obowiązków członków wspólnoty mieszkaniowej: jedne związane z nieruchomością wspólną i drugie, związane z odrębną własnością lokalu. Tym samym właściciele lokali zobowiązani są uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z nieruchomością wspólną, na pokrycie których uiszczają zaliczki w formie bieżących opłat (art. 15 ustawy o własności lokali), oraz ponoszą wydatki związane z utrzymaniem własnych lokali (m.in. za wodę, ciepło, odprowadzanie ścieków, gaz, energię elektryczną).

Zatem Wspólnota realizując wspólny interes właścicieli występuje w odmiennych rolach w przypadku nabycia towarów i usług na potrzeby utrzymania poszczególnych lokali właścicieli oraz w przypadku nabycia towarów i usług w ramach zarządu nieruchomością wspólną.

Nabywając towary i usługi celem zaopatrzenia poszczególnych lokali, Wspólnota dokonuje nabycia w swoim imieniu, jednakże na rzecz właścicieli poszczególnych lokali, którzy dokonują na poczet tych zakupów stosownych opłat. W takim przypadku środki uiszczane przez właścicieli poszczególnych lokali na ich utrzymanie stanowią w istocie zapłatę za odsprzedawane im przez Wspólnotę towary i usługi. W konsekwencji w odniesieniu do rozliczania wydatków związanych z utrzymaniem poszczególnych lokali, ponoszonych m.in. z tytułu zakupu przez Wspólnotę towarów i usług do tych lokali, znajdą zastosowanie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług. Tym samym, w niniejszej sprawie, dokonując odsprzedaży tzw. mediów na rzecz właścicieli lokali, dotyczących poszczególnych lokali użytkowych, Wspólnota działa w charakterze podatnika, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, a czynności te na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W związku z tym, iż - jak wskazano we wniosku - właściciele lokali użytkowych są podatnikami VAT, w celu prawidłowego udokumentowania opisanej sprzedaży, Wspólnota, winna wystawić faktury VAT zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Natomiast Wspólnota nie może wystawiać faktur VAT dla najemców lokali użytkowych od ich właściciela, ponieważ w tym przypadku nabywcą usług od wspólnoty nie jest najemca tego lokalu, lecz jego właściciel.

Z kolei nabywając towary i usługi dla celów nieruchomości wspólnej, Wspólnota nie wykonuje żadnych czynności na rzecz właścicieli, działa zatem w imieniu własnym i na własny rachunek, jako podmiot stosunków zobowiązaniowych wynikających z zarządu nieruchomością wspólną. Z tych też względów uiszczane przez członków wspólnoty należności tytułem pokrycia kosztów związanych nieruchomością wspólną nie są objęte przepisami ustawy o podatku od towarów i usług. W konsekwencji brak jest podstaw do fakturowania przez Wspólnotę wewnętrznych rozliczeń między Wspólnotą, a jej członkami w związku z ponoszonymi kosztami zarządu nieruchomością wspólną.

Interpretacja ta dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.