ITPP1/443-915/11/BJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 25 czerwca 2011 r. (data wpływu 30 czerwca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży nieruchomości gruntowych - jest nieprawidłowe.

W dniu 30 czerwca 2011 r. został złożony wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży nieruchomości gruntowych.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Od 1982 jest Pan rolnikiem. Na początku gospodarstwo rolne liczyło 9,84 ha, ale w 1984 r. dokupił Pan ziemię i gospodarstwo zwiększyło się do ok. 19 ha. W roku 1990 otrzymał Pan w drodze darowizny od ojca gospodarstwo o pow. ok. 11 ha wraz z domem i budynkami gospodarczymi. Gospodarstwo to znajduję się w S. Ziemia ta jest górzysta i kamienista z przewagą klasy VI (część klasa V) i zdecydowanie nie przedstawia wartości rolniczej, a wkład w uprawę tej ziemi przewyższał jakiekolwiek z niej zyski. Prowadził Pan dwa odrębne gospodarstwa - własne, które przynosiło dochody oraz dotrzymane w darowiźnie, które przynosiło straty. Od 2008 r. do chwili obecnej jest Pan podatnikiem VAT czynnym. W 2009 r. gospodarstwo własne przekazał Pan w darowiźnie córce. Od tamtej chwili jest Pan w posiadaniu wyłącznie gospodarstwa bardzo słabo prosperującego otrzymanego w drodze darowizny od ojca. Od czasu otrzymania gospodarstwa nie dokonywał Pan na nim żadnych inwestycji. W związku z tym, iż gospodarstwo przynosi straty, jego niewielką część o pow. 0,51 ha, stanowiącą działkę o nr 105 przekształcił i podzielił Pan na 4 działki budowlane. Przedmiotowe działki zamierza Pan sprzedać, a uzyskane pieniądze przeznaczyć na własne potrzeby. Wskazał Pan, iż działka nr 105 nie jest objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy z tytułu planowanej sprzedaży 4 przedmiotowych działek będzie Pan zobowiązany zapłacić podatek VAT.

Pana zdaniem, ww. działki stanowią część majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedania (otrzymany w darowiźnie). Nie czerpał Pan z nich dochodów, z uwagi na bardzo zła klasę rolną ziemi i nie dokonywał żadnych inwestycji w otrzymane gospodarstwo. Interpretując art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, uważa Pan, że obowiązek podatkowy nie powstaje w sytuacji, gdy podmiot prowadzący działalność gospodarczą dokonuje czynność, która odnosi się do majątku osobistego niezwiązanego z prowadzeniem działalności gospodarczej. Nie jest działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu odsprzedaży, lecz spożytkowania na potrzeby własne. Pomimo podziału majątku własnego na kilka działek w celu sprzedaży, nie można mówić o częstotliwości, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, ponieważ dokonano tego jedynie w celu ułatwienia sprzedaży. Działania te nie są czynione z zamiarem nadania im stałego, zorganizowanego charakteru, tj. działalności gospodarczej. Uważa Pan, że nie można uzależniać statusu podatnika od tego, czy zbywa swoją własność łącznie, czy po podzieleniu jej na części. W obu przypadkach jest to ten sam przedmiot transakcji, a jego podział wiąże się jedynie z warunkami rynku. Podsumowując, stoi Pan na stanowisku, iż nie działa w charakterze handlowca, grunt nie został nabyty w celu dalszego odsprzedania (stanowi darowiznę) i jest majątkiem prywatnym nie wykorzystywanym w celach zarobkowych. Zatem nie może być uznana za działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy sprzedaż Pana majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedania, lecz w drodze darowizny w celu spożytkowania na własne potrzeby. W związku z tym ma Pan prawo do rozporządzania majątkiem własnym nie podlegając opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054) - zwanej dalej ustawą - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 45 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 Nr 16 poz. 93 z późn. zm.), rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne. W myśl art. 46 Kodeksu cywilnego, nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Pojęcia "podatnik" i "działalność gospodarcza", na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały zdefioniowane w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy. Podatnikami - według zapisu art. 15 ust. 1 - są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, zgodnie z ust. 2 tego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określając w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. czynności podlegające opodatkowaniu ustawodawca odszedł od czysto cywilistycznego pojęcia dostawy towarów jako przeniesienia własności towaru. Definiując w art. 15 ust. 1 ww. ustawy pojęcie podatnika, uwzględnił definicję zawartą w art. 4 ust. 1 Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów państw członkowskich, dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej (77/388/EWG) (Dz. Urz. UE L 145 z późn. zm.), który stanowi, że "podatnik" oznacza każdą osobę prowadzącą niezależnie od miejsca zamieszkania, działalność gospodarczą określoną w ustępie 2, bez względu na cel, czy rezultaty tej działalności. Ustęp 2 cyt. artykułu stanowił, że działalność gospodarcza, o której mowa w ustępie 1, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców i osób świadczących usługi, w tym działalność górniczą i rolniczą oraz działalność w ramach wolnych zawodów. Za działalność gospodarczą uznaje się również wykorzystywanie majątku rzeczowego i wartości niematerialnych i prawnych w celu uzyskiwania z tego tytułu stałego dochodu.

Zarówno z brzmienia ww. przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady, jak i art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów wynika, że warunkiem niezbędnym do uznania danego podmiotu za podatnika podatku od towarów i usług jest ustalenie, czy działa on niezależnie jako producent, handlowiec, usługodawca, pozyskujący zasoby naturalne, rolnik czy wykonujący wolny zawód.

Jednocześnie w świetle powołanych regulacji dopuszczalne jest uznanie przez państwo członkowskie za podatnika osoby, która dokonała okazjonalnej dostawy terenów budowlanych, w warunkach wskazujących, że czynność ta nie była związana z zaspokajaniem potrzeb osobistych tej osoby.

Definicja zawarta w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, jest pojęciem szerszym od definicji zawartej w art. 4 ust. 2 Szóstej Dyrektywy, przewidując, iż w odniesieniu do wszystkich kategorii osób wymienionych w tym przepisie, z działalnością gospodarczą mamy do czynienia również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar jej wykonywania w sposób częstotliwy, czego nie zawiera definicja zawarta w art. 4 ust. 2 Szóstej Dyrektywy. Stwierdzić jednakże należy, iż jest to formuła wykorzystująca możliwość stworzoną dla państw członkowskich w art. 4 ust. 3 Szóstej Dyrektywy (art. 12 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE), w myśl którego państwa członkowskie mogą uznać za podatnika jakąkolwiek osobę, która przeprowadza sporadycznie transakcje związane z działalnością wymienioną w ustępie 2, w szczególności dokonuje dostawy gruntów budowlanych.

Przez działalność rolniczą - w myśl art. 2 ust. 15 ustawy o podatku od towarów i usług - rozumie się, produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, gruntową, szklarniową i pod folią, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, chów, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego lub fermowego oraz chów i hodowlę ryb i innych organizmów żyjących w wodzie, a także uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin "in vitro", fermową hodowlę i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowlę i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, chów i hodowlę dżdżownic, entomofagów i jedwabników, prowadzenie pasiek oraz chów i hodowlę innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym oraz sprzedaż produktów gospodarki leśnej i łowieckiej, z wyjątkiem drewna okrągłego z drzew tropikalnych (PKWiU 02.20.13.0) oraz bambusa (PKWiU ex 01.29.30.0), a także świadczenie usług rolniczych;

Z regulacji art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969 z późn. zm.) wynika, że za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Rolnik, w świetle ustawy o podatku od towarów i usług, posiada status podatnika prowadzącego działalność gospodarczą (działalność rolniczą). Jeśli więc rolnik wykonuje inne czynności mieszczące się w zakresie przedmiotowym opodatkowania podatkiem od towarów i usług, brak jest podstaw prawnych do uznania, iż nie podlegają one opodatkowaniu, zwłaszcza że grunty mające być przedmiotem sprzedaży stanowią składnik majątkowy gospodarstwa rolnego.

W przypadku, gdy rolnik wytwarza produkty rolne, czyniąc to na gruntach wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, wówczas sprzedaż przez niego gruntu, który stanowi składnik majątkowy gospodarstwa rolnego, uznawana jest za działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem od towarów i usług. Zbywanie działek wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, nie stanowi sprzedaży majątku prywatnego, bowiem w takim przypadku dochodzi do sprzedaży składników majątkowych wykorzystywanych w działalności gospodarczej. Majątkiem osobistym są tylko te grunty, które podatnik posiada i wykorzystuje na potrzeby osobiste, a nie te, które użytkuje w ramach działalności gospodarczej - działalności rolniczej. Bowiem, aby rolnik mógł dokonywać produkcji roślinnej i zwierzęcej oraz innej wskazanej w art. 2 pkt 15 ustawy, a także uzyskiwać produkty, musi wykorzystywać grunt rolny, który w takiej sytuacji należy traktować jako część majątku związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą. Jednocześnie należy stwierdzić, że w świetle definicji zawartej w art. 15 ust. 2 ustawy, rolnicy traktowani są na tych samych zasadach co handlowcy, producenci, czy usługodawcy.

Stawka podatku, zgodnie z przepisem art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, wprowadzonym do ustawy art. 19 pkt 5 ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. Nr 238, poz. 1578), którego zdanie wstępne zostało zmienione art. 9 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726), w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, zastosowanie obniżonej stawki podatku lub zwolnienia od podatku od towarów i usług możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ww. ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

Z przedstawionego we wniosku opisu wynika, że od 1982 r. jest Pan rolnikiem, a od 2008 r. podatnikiem VAT czynnym. Będąc w posiadaniu własnego gospodarstwa rolnego o pow. ok. 19 ha, w roku 1990 otrzymał Pa w drodze darowizny od ojca gospodarstwo rolne o pow. ok. 11 ha wraz z domem i budynkami gospodarczymi. Do 2009 r. prowadził Pan dwa odrębne gospodarstwa. W 2009 r. własne gospodarstwo przekazał Pan w darowiźnie córce i od tamtej chwili jest Pan w posiadaniu wyłącznie bardzo słabo prosperującego gospodarstwa otrzymanego w darowiźnie od ojca. Obecnie planuje Pan sprzedać 4 działki budowlane (o łącznej pow. 0,51 ha), które zostały wydzielone z ww. gospodarstwa.

Mając na uwadze zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku, a także treść powołanych przepisów prawa, stwierdzić należy, że planowana przez Pana dostawa działek wykorzystywanych w działalności gospodarczej, jaką jest działalność rolnicza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem transakcje zbycia 4 działek budowlanych - wbrew stanowisku Wnioskodawcy - winny być opodatkowane podstawową stawką podatku, tj. 23%, o której mowa w art. 41 ust. 1 tej ustawy, gdyż zwolniona od podatku jest jedynie dostawa terenów niezabudowanych innych niż budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę (art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.