ITPP1/443-889a/11/AJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 20 czerwca 2011 r. (data wpływu 24 czerwca 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia statusu podatnika podatku od towarów i usług - jest nieprawidłowe.

W dniu 24 czerwca 2011 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia statusu podatnika podatku od towarów i usług.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Zgodnie z art. 23 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, starostowie gospodarują zasobem nieruchomości Skarbu Państwa. Realizują zadania z zakresu administracji rządowej nałożone ww. ustawą, działając nie w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność lecz w imieniu Skarbu Państwa. Wykonują w tym zakresie między innymi czynności sprzedaży, oddania w najem, dzierżawę nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa.

Z kolei zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 października 1995 r. prawo łowieckie, starosta wykonuje zadania z zakresu administracji rządowej, polegające na wydzierżawianiu polnych obwodów łowieckich kołom, na wniosek Polskiego Związku Łowieckiego, na okres nie krótszy niż 10 lat. Kwota czynszu naliczana jest jednorazowo w każdym roku.

Powyższe czynności oparte o zawarte umowy cywilnoprawne podlegają ustawie o podatku od towarów i usług. Podatek od tych czynności rozlicza Starostwo Powiatowe posługujące się własnym NIP. Jednostka wystawia faktury, prowadzi ewidencję sprzedaży, zakupu, składa miesięczne deklaracje VAT-7 do urzędu skarbowego, rejestruje operacje gospodarcze na odpowiednich kontach zgodnie z zasadami rachunkowości i planem kont dla jednostek budżetowych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Kto jest podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu wykonywania czynności z zakresu zadań zleconych nałożonych na starostę:

Zdaniem Wnioskodawcy, podatnikiem podatku od towarów i usług jest Starostwo Powiatowe, działające w formie jednostki budżetowej, uznane za czynnego podatnika podatku od towarów i usług.

Powołując się na zapis art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług Wnioskodawca wskazuje, iż do urzędów obsługujących organy władzy publicznej należy zaliczyć urzędy administracji rządowej lub jednostek samorządów terytorialnych, np: powiatowej administracji zespolonej, do której zalicza się starostwo powiatowe, powiatowy urząd pracy, jednostki organizacyjne stanowiące aparat pomocniczy kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży.

W myśl art. 33 i art. 35 ustawy o samorządzie powiatowym, starosta jest kierownikiem starostwa powiatowego stanowiącego powiatową administrację zespoloną. Starostwo powiatowe jako urząd obsługujący organy władzy publicznej, powinno wykonywać także zadania z zakresu administracji rządowej narzucone ustawami, między innymi z tytułu sprzedaży, oddania w najem i dzierżawę nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa czy dzierżawy obwodów łowieckich.

Natomiast art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami wskazuje, że organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta. Z art. 23 ust. 1 tej ustawy wynika, iż zasobem nieruchomości Skarbu Państwa gospodarują starostowie, wykonując zadania z zakresu administracji rządowej. Realizują te zadania między innymi w zakresie dotyczącym sprzedaży nieruchomości, najmu i dzierżawy.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 października 1995 r. prawo łowieckie, starosta wykonuje zadania z zakresu administracji rządowej polegające na wydzierżawianiu polnych obwodów łowieckich kołom Polskiego Związku Łowieckiego. Zgodnie z art. 31 ustawy prawo łowieckie czynsz dzierżawny jest rozliczany przez wydzierżawiającego między nadleśnictwami i gminami. Rozliczenie dokonywane jest w kwocie netto a podatek od towarów i usług odprowadzany do urzędu skarbowego.

Starosta wykonuje przedstawione zadania za pośrednictwem urzędu Starostwa Powiatowego. Czynności te podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Starostwo Powiatowe prowadzi ewidencje sprzedaży opodatkowanej i ewidencje zakupu, w oparciu o sporządzoną deklaracje VAT-7 odprowadza podatek VAT do budżetu państwa, prowadząc pełną księgowość rejestruje operacje gospodarcze na odpowiednich kontach zgodnie z zasadami rachunkowości i planem kont dla budżetów jednostek budżetowych. Jak wskazuje Wnioskodawca, potwierdzeniem tej sytuacji są aktualne przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek samorządowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, które nie przewidują kont do rozliczeń podatkowych dla jednostek samorządu terytorialnego, lecz przewidują tylko takie konta dla jednostek budżetowych, w tym dla urzędów - starostw powiatowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 33 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną. W myśl art. 34 ww. kodeksu, Skarb Państwa jest w stosunkach cywilnoprawnych podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia państwowego nie należącego do innych państwowych osób prawnych.

Wyjaśnić należy, iż Skarb Państwa stanowi osobę prawną "sui generis" (uważany jest). Do niego odnosi się zasada specjalnej zdolności prawnej (Kodeks cywilny. Księga Pierwsza. Część ogólna. K. Piasecki. Komentarz, Wydawnictwo Zakamycze 2003, Komentarz do art. 34). W obrocie Skarb Państwa (fiskus) bierze udział przez tzw. stationes fisci, będące określonymi jednostkami organizacyjnymi. W konsekwencji, w każdej sprawie przeciwko Skarbowi Państwa zachodzi potrzeba ustalenia właściwego statio fisci. Ponadto Skarb Państwa w stosunkach cywilnoprawnych jest podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia państwowego nie należącego do innych osób prawnych, zatem każda czynność cywilnoprawna państwowej jednostki organizacyjnej jest de iure civili czynnością Skarbu Państwa. Jednostki te działają na rachunek Skarbu Państwa, a przysporzenie majątkowe może nastąpić tylko na rzecz Skarbu Państwa. Jednostka organizacyjna Skarbu Państwa ma jedynie zdolność cząstkową, jej funkcją jest reprezentowanie interesów Skarbu Państwa i podejmowanie za niego czynności (K. Piasecki. Komentarz).

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. z Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651), z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z przepisów niniejszej ustawy oraz odrębnych ustaw, organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, a organami reprezentującymi jednostki samorządu terytorialnego są ich organy wykonawcze.

Stosownie zatem do powyższego Skarb Państwa, dokonując czynności prawnej, której przedmiotem jest dostawa nieruchomości, występuje przez reprezentanta w osobie starosty. Ustanowienie osoby upoważnionej do zawierania umów cywilnoprawnych mających za przedmiot nieruchomości gruntowe nie przesądza jednak kwestii kto występuje w charakterze podatnika podatku VAT w związku z dokonaną sprzedażą.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W świetle art. 15 ust. 2 cyt. ustawy, przez działalność gospodarczą, rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Stosownie natomiast do treści ust. 6 powołanego przepisu, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powiat, w rozumieniu ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 z późn. zm.), jest jednostką samorządu terytorialnego. Posiada osobowość prawną i wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Jest właścicielem mienia i innych praw majątkowych oraz samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową na podstawie budżetu powiatu.

Organami powiatu są rada powiatu i zarząd powiatu, zgodnie z art. 8 ust. 2 ww. ustawy. Zarząd jest organem wykonawczym powiatu (art. 26 ust. 1 powołanej ustawy). Stosownie do treści art. 26 ust. 2 cyt. ustawy, w skład zarządu powiatu wchodzą starosta jako jego przewodniczący, wicestarosta i pozostali członkowie. W myśl art. 33 powołanej ustawy, zarząd wykonuje zadania powiatu przy pomocy starostwa powiatowego oraz jednostek organizacyjnych powiatu, w tym powiatowego urzędu pracy. Z przepisu art. 34 ust. 1 tej ustawy wynika, że starosta organizuje pracę zarządu powiatu i starostwa powiatowego, kieruje bieżącymi sprawami powiatu oraz reprezentuje powiat na zewnątrz.

Jak wynika z powołanych wyżej norm starosta dokonuje określonych czynności nie w imieniu własnym lecz w imieniu Skarbu Państwa lub w imieniu jednostki samorządu terytorialnego (Powiatu).

Z powołanych norm prawnych wynika także, iż starostwo powiatowe jest jednostką pomocniczą, służącą zarządowi do wykonania zadań powiatu oraz obsługi techniczno - organizacyjnej powiatu. Tak rozumiane starostwo powiatowe jest wyspecjalizowanym biurem o pewnym zespole pracowników oraz zasobie środków materialnych, danych do pomocy organowi w celu realizacji jego zadań i kompetencji.

Samorządowe osoby prawne (gminy, powiaty, województwa) są jednostkami podziału terytorialnego, posiadają osobowość prawną, a zatem i zdolność do działania we własnym imieniu i na własny rachunek. Nie mają jednak własnych struktur organizacyjnych, a nałożone na nie zadania wykonują za pośrednictwem urzędu. Urzędy te realizując zadania spoczywające na samorządowych osobach prawnych, a skutkujące obowiązkiem podatkowym w podatku od towarów i usług, występują wyłącznie jako jednostki organizacyjne działające w imieniu i na rzecz ww. osób prawnych.

Z zapisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 128, poz. 861 z późn. zm.) wynika, że nie ma możliwości prowadzenia odrębnej ewidencji księgowej, dotyczącej rozliczeń podatku od towarów i usług dla samorządowych osób prawnych oraz dla ich urzędów, obsługujących od strony techniczno-organizacyjnej te osoby prawne.

Zatem, wszelkie dokumenty wymagające oznaczenia (numeru) NIP sporządzane przez starostwo dotyczące czynności przypisanych prawnie powiatowi, powinny być sygnowane numerem NIP osoby prawnej, w której imieniu wykonywane są te czynności, czyli numerem NIP Powiatu.

Stąd też podatnikiem podatku od towarów i usług w stosunku do całej działalności (powiatu i starostwa powiatowego) jest wyłącznie powiat jako jednostka samorządu terytorialnego posiadająca osobowość prawną. Zatem, z uwagi na to, że nie ma możliwości prowadzenia odrębnej ewidencji księgowej, zarówno powiat, jak i starostwo powiatowe, w związku ze swoimi działaniami powinny sporządzać jedno rozliczenie deklaracyjne dla podatku od towarów i usług.

Uwzględniając fakt, iż w stosunku do całej działalności (a więc powiatu i starostwa powiatowego), podatnikiem podatku od towarów i usług jest powiat, w deklaracji tej powinien być podawany numer identyfikacji podatkowej tej osoby prawnej, w imieniu której wykonywane są czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług, tj. numer nadany powiatowi.

Mając na uwadze powołane przepisy należy wskazać, iż wszelkie dokumenty wymagające oznaczenia (numeru) NIP sporządzane przez starostwo dotyczące czynności przypisanych prawnie powiatowi, powinny być sygnowane numerem NIP osoby prawnej, w której imieniu wykonywane są te czynności, czyli numerem NIP Powiatu.

Stąd też podatnikiem podatku od towarów i usług w stosunku do całej działalności (powiatu i starostwa powiatowego) jest wyłącznie powiat jako jednostka samorządu terytorialnego posiadająca osobowość prawną. Zatem, z uwagi na to, że nie ma możliwości prowadzenia odrębnej ewidencji księgowej, zarówno powiat, jak i starostwo powiatowe, w związku ze swoimi działaniami powinny sporządzać jedno rozliczenie deklaracyjne dla podatku od towarów i usług.

Przy czym, w deklaracji tej powinien być podawany numer identyfikacji podatkowej tej osoby prawnej, w imieniu której wykonywane są czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług, tj. numer nadany powiatowi.

Ze złożonego wniosku wynika, iż Starostwo Powiatowe, realizując zadania z zakresu administracji rządowej działa w imieniu Skarbu Państwa. Dokonuje sprzedaży, oddania w najem, dzierżawę nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa, a także wydzierżawia polne obwody łowieckie kołom, na wniosek Polskiego Związku Łowieckiego. W związku z tymi czynnościami, Starostwo Powiatowe wystawia faktury, prowadzi ewidencję sprzedaży, zakupu, składa miesięczne deklaracje VAT-7 do urzędu skarbowego, rejestruje operacje gospodarcze na odpowiednich kontach zgodnie z zasadami rachunkowości i planem kont dla jednostek budżetowych.

Odnosząc przedstawiony opis stanu faktycznego do powołanych przepisów prawa należy stwierdzić, iż zarówno w przypadku wykonywania czynności z zakresu zadań zleconych nałożonych na starostę ustawą o gospodarce nieruchomościami z tytułu najmu, dzierżawy sprzedaży nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa, jak i w przypadku wykonywania czynności nałożonych na starostę ustawą prawo łowieckie z tytułu dzierżawy obwodów łowieckich wynikających z zawartych umów cywilnoprawnych, to Powiat posiada status podatnika podatku od towarów i usług. Nie ma możliwości prowadzenia odrębnej ewidencji księgowej przez zarówno Powiat, jak i Starostwo Powiatowe. W związku z tymi działaniami powinno być sporządzane jedno rozliczenie deklaracyjne dla podatku od towarów i usług, a wszelkie dokumenty wymagające oznaczenia (numeru) NIP sporządzane przez Starostwo, dotyczące czynności przypisanych prawnie Powiatowi, powinny być sygnowane Numerem Identyfikacji Podatkowej osoby prawnej, w której imieniu wykonywane są te czynności, czyli NIP Powiatu.

Wynika to bowiem z faktu, iż Skarb Państwa - jako osoba prawna nie mająca własnych organów - opisane działania zleca jako zadanie z zakresu administracji rządowej Staroście. Taka procedura ustanowiona została w powołanym art. 11 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, przez dosłowne wskazanie podmiotu reprezentującego Skarb Państwa przy realizacji sprzedaży nieruchomości.

Starosta z kolei - stosownie do treści art. 34 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym - kieruje sprawami powiatu oraz reprezentuje powiat na zewnątrz. Dokonując zatem czynności o charakterze cywilnoprawnym (które ze względu na swój charakter nie korzystają z wyłączenia od opodatkowania wskazanego w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT), a przez to tworząc zdarzenie mające skutki podatkowe, wykonuje je w ramach działalności gospodarczej. Uwzględniając jednakże fakt, iż podatnikiem podatku od towarów i usług w stosunku do całej działalności (Powiatu i Starostwa Powiatowego) jest wyłącznie Powiat jako jednostka samorządu terytorialnego posiadająca osobowość prawną oraz to, że nie ma możliwości prowadzenia odrębnej ewidencji księgowej Powiatu i Starostwa Powiatowego w zakresie VAT, podatek od towarów i usług związany z wykonaniem opisanych we wniosku czynności w zakresie sprzedaży, oddania w najem, dzierżawę nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa reprezentowanego przez Starostę, zobowiązany jest rozliczyć Powiat.

Reasumując, Skarb Państwa reprezentowany przez Starostę w związku z dostawą nieruchomości opisanej we wniosku, nie wystąpi w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, bowiem obowiązki wynikające z czynności cywilnoprawnej sprzedaży czy dzierżawy gruntu spoczywają na podmiocie ustawowo zobowiązanym do realizacji tego zadania - gospodarowania nieruchomościami - tj. Starosty. Uwzględniając jednakże zapisy ustawy o samorządzie powiatowym oraz ustawy o podatku od towarów i usług, rolę podatnika w związku z przedmiotową dostawą pełnił będzie Powiat.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.