ITPP1/443-740/11/MS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 25 maja 2011 r. (data wpływu 30 maja 2011 r.), uzupełnionym w dniu 22 sierpnia 2011 r. (data wpływu), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji zbycia udziału w prawie własności lokalu użytkowego oraz prawie wieczystego użytkowania gruntu - jest nieprawidłowe

W dniu 30 maja 2011 r. został złożony wniosek, uzupełniony w dniu 22 sierpnia 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji zbycia udziału w prawie własności lokalu użytkowego oraz prawie wieczystego użytkowania gruntu.

W złożonym wniosku oraz jego uzupełnieniu, przedstawiono następujący stan faktyczny.

Jest Pani osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej i nie jest Pani podatnikiem podatku VAT. Jednoosobową działalność gospodarczą prowadzi natomiast Pani mąż, wykorzystując w tym celu wspólny majątek. Postanowieniem z dnia 7 grudnia 2004 r. Sąd Rejonowy przysądził na rzecz Pani oraz męża, pozostających wówczas w ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej, prawo własności lokalu użytkowego o łącznej powierzchni 291,80 m#178;, składającego się ze znajdujących się na pierwszej i drugiej kondygnacji (czyli na parterze i piętrze) łącznie dziesięciu pomieszczeń, dla którego prowadzona jest księga wieczysta X, wraz z prawem współużytkowania wieczystego działki, na której położony jest dom wielomieszkalny, dla którego prowadzona jest księga wieczysta Y oraz części budynku i urządzeń służących do wspólnego użytku ogółu mieszkańców, za określoną cenę. Nieruchomość ta została nabyta na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, regulujących egzekucję z nieruchomości. Nabywcy zapłacili cenę nabycia w całości gotówką. Nie przysługiwało im prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu ww. składników majątku (sprzedaż w ramach egzekucji nie została udokumentowana fakturą VAT). Nabycie nieruchomości nie nastąpiło z zamiarem jej późniejszego zbycia.

Od czerwca 2007 r. Pani mąż rozpoczął wykorzystywanie opisanej wyżej nieruchomości w swojej działalności gospodarczej.

W październiku 2008 r. uzyskano decyzję o warunkach zabudowy, ustalającą warunki zabudowy dla inwestycji dotyczącej rozbudowy budynku handlowo-usługowego (budynku wielomieszkalnego), o którym mowa wyżej, o część magazynową. Rozbudowana powierzchnia 99,03 m#178; została oddana do użytku w lipcu 2009 r. i wtedy też rozpoczęto jej użytkowanie. Rozbudowa była finansowana z prywatnych środków finansowych Pani i męża. Wydatki poniesione na rozbudowę lokalu stanowiły mniej niż 30% ceny, za którą lokal został nabyty wraz z prawem użytkowania wieczystego w 2004 r. Po rozbudowie lokal był wykorzystywany na potrzeby działalności gospodarczej Pani męża, w ramach której wykonuje on czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług. W dniu 1 kwietnia 2009 r. zawarła Pani wraz z mężem umowę majątkową małżeńską o ustanowieniu rozdzielności majątkowej. Z dniem zawarcia umowy wyłączono obowiązującą Państwa przed tym dniem majątkową wspólność ustawową i ustanowiono rozdzielność majątkową zwykłą. Nie przeprowadzono jednak podziału majątku dorobkowego. W konsekwencji do dnia złożenia niniejszego wniosku obowiązuje pomiędzy Panią i mężem ustrój, w którym funkcjonują wyłącznie 2 odrębne majątki (Pani oraz i męża), przy czym zarówno Pani, jak i mężowi przysługuje udział w wysokości #189; części w prawie własności każdego ze składników majątkowych, wchodzącego przed dniem 1 kwietnia 2009 r. w skład majątku objętego małżeńską wspólnością majątkową.

Pani mąż nigdy nie ujął lokalu (udziału w lokalu) ani prawa użytkowania wieczystego (udziału w tym prawie) w ewidencji środków trwałych. Żadne nakłady czynione na ww. nieruchomość, w tym również na rozbudowę lokalu, nie były uwzględniane w kosztach podatkowych Pani męża, który nie dokonywał również odliczeń VAT od żadnych wydatków związanych z ww. nieruchomością ani jej użytkowaniem (w tym również od wydatków na rozbudowę lokalu), poza wydatkami związanymi z bieżącym wykorzystywaniem nieruchomości na potrzeby działalności gospodarczej takimi jak koszty mediów (np. energii elektrycznej, wody), ogrzewania, wywozu nieczystości, podatku od nieruchomości. Mimo, że ww. składniki majątku nie zostały przez Pani męża ujęte w ewidencji środków trwałych, faktycznie są przez niego wykorzystywane do wykonywania działalności gospodarczej.

W związku z tym, że rozbudowa dotyczyła składnika majątku osobistego Pani i męża, nie otrzymywała Pani faktur dokumentujących poniesione wydatki, więc nie przysługiwało ani Pani, ani mężowi prawo do odliczenia podatku naliczonego z dokonanych zakupów.

Handel nieruchomościami nie mieści się w zakresie działalności gospodarczej Pani męża. Lokal nigdy nie był wynajmowany, ani dzierżawiony podmiotom trzecim. W chwili obecnej lokal został sprzedany i jest wynajmowany przez Pani męża od nowego właściciela (umowa najmu zawarta "od dnia 22 lipca 2011 r. do dnia 31 marca 2011 r.").

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

* Czy sprzedaż przysługującego Pani udziału w prawie własności lokalu oraz prawie użytkowania wieczystego nieruchomości podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

* Czy ewentualne rozwiązanie małżeńskiej umowy majątkowej o ustanowieniu rozdzielności majątkowej przed zawarciem umowy sprzedaży składników majątku opisanych we wniosku i przeniesienie przysługujących każdemu z małżonków udziałów w tych składnikach do majątku wspólnego będzie miało jakikolwiek wpływ na podatkowe skutki zbycia tych składników majątku wspólnie przez oboje małżonków.

Pani zdaniem, wyrażonym w uzupełnieniu wniosku, planowane zbycie tych składników majątku nie będzie podlegało opodatkowaniu i tym samym nie będzie zobowiązany do odprowadzenia podatku od towarów i usług. Powyższe stanowisko pozostaje aktualne również, kiedy przed zawarciem umowy sprzedaży nastąpi rozwiązanie małżeńskiej umowy majątkowej o ustanowieniu rozdzielności majątkowej i przeniesieniu udziałów do majątku wspólnego. Nie wpłynie to w żaden sposób na elementy stanu faktycznego istotne z punktu widzenia analizowanych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z brzmieniem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów rozumie się - w myśl dyspozycji art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy - przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W świetle art. 2 pkt 6 ustawy, towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Pojęcia "podatnik" i "działalność gospodarcza", na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 tej ustawy. Podatnikami - wg zapisu ust. 1 tego artykułu - są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza, zgodnie z ust. 2 powyższego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L 347/1), "podatnikiem" jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel, czy też rezultaty takiej działalności. "Działalność gospodarcza" obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Jednocześnie art. 12 ust. 1 lit. b) cyt. Dyrektywy wskazuje, że państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności dostawy terenu budowlanego.

Zarówno z brzmienia ww. przepisów Dyrektywy 2006/112/WE, jak i art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów wynika, że warunkiem niezbędnym do uznania danego podmiotu za podatnika podatku od towarów i usług jest ustalenie, czy działa on niezależnie jako producent, handlowiec, usługodawca, pozyskujący zasoby naturalne, rolnik czy wykonujący wolny zawód.

Jednocześnie w świetle powołanych regulacji dopuszczalne jest uznanie przez państwo członkowskie za podatnika osoby, która dokonała okazjonalnej dostawy terenów budowlanych, w warunkach wskazujących, że czynność ta nie była związana z zaspokajaniem potrzeb osobistych tej osoby.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Stosownie do treści art. 146a pkt 1, wprowadzonego do ustawy art. 19 pkt 5 ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. Nr 238, poz. 1578), zmienionego, w zakresie zdania wstępnego, art. 9 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726), w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Na podstawie regulacji zawartej w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, zwolniona od podatku została dostawa budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

Z cytowanego przepisu wynika, iż aby nastąpiło pierwsze zasiedlenie, musi dojść do oddania budynków, budowli lub ich części, do użytkowania w wykonaniu czynności podlegającej opodatkowaniu. Oznacza to, że jeżeli podatnik wybuduje obiekt lub zmodernizuje go ponosząc przy tym nakłady na ulepszenie przekraczające 30% wartości początkowej, a następnie obiekt ten (po wybudowaniu lub ulepszeniu) zostanie oddany do użytkowania w rozumieniu przepisów budowlanych i wprowadzony przez podatnika do ewidencji środków trwałych, nie jest to równoznaczne z jego zasiedleniem. W takim przypadku oddanie do użytkowania nie nastąpi bowiem w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Pierwsze zasiedlenie będzie miało natomiast miejsce, gdy nowowybudowany lub zmodernizowany obiekt zostanie sprzedany lub oddany w dzierżawę, czy najem, gdyż nastąpi wówczas wykonanie czynności podlegającej opodatkowaniu.

Zgodnie z ust. 10 powołanego wyżej artykułu, podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:

Z ust. 11 tegoż artykułu wynika, że oświadczenie, o którym mowa w ust. 10 pkt 2, musi również zawierać:

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10a powołanej ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

Na podstawie ust. 7a tegoż artykułu, warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b), nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat.

Zgodnie z art. 29 ust. 5 ustawy, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanym albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

W myśl postanowień zawartych w § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392), zbycie prawa wieczystego użytkowania gruntu, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, jeżeli budynki te lub budowle albo ich części są zwolnione od podatku

Z treści wniosku wynika, że postanowieniem z dnia 7 grudnia 2004 r. Sąd Rejonowy przysądził na rzecz Pani oraz Pani męża, pozostających w ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej, prawo własności lokalu użytkowego, składającego się z dziesięciu pomieszczeń o łącznej powierzchni 291,80 m#178; wraz z prawem współużytkowania wieczystego oraz części budynku i urządzeń służących do wspólnego użytku ogółu mieszkańców. Nie przysługiwało Pani prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu, gdyż sprzedaż nie została udokumentowana fakturą VAT. Od czerwca 2007 r. Pani mąż rozpoczął wykorzystywanie lokalu w swojej działalności gospodarczej wykonując czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W październiku 2008 r. wraz z mężem uzyskała Pani decyzję pozwalającą na rozbudowę lokalu o część magazynową. Rozbudowana powierzchnia 99,03 m#178; została oddana do użytku w lipcu 2009 r. Wydatki poniesione na rozbudowę stanowiły mniej niż 30% ceny, za którą dokonano nabycia lokalu wraz z prawem wieczystego użytkowania. Lokal (udział w lokalu), ani prawo użytkowania wieczystego (udział w tym prawie), nigdy nie zostały ujęte w ewidencji środków trwałych. Na poniesione nakłady, nie otrzymywano faktur VAT. Lokal nie był przedmiotem najmu, ani dzierżawy. W dniu 1 kwietnia 2009 r. została zawarta umowa majątkowa małżeńska o ustanowieniu rozdzielności majątkowej, ale nie przeprowadzono podziału majątku dorobkowego. W konsekwencji, pomiędzy małżonkami obowiązuje ustrój, w którym funkcjonują dwa odrębne majątki, przy czym zarówno Pani, jak i mężowi przysługuje udział w wysokości #189; części w prawie własności każdego ze składników majątkowych.

Nie prowadzi Pani działalności gospodarczej i nie jest Pani podatnikiem VAT.

Biorąc pod uwagę powyższe, w tym fakt, iż przedmiotowy lokal wykorzystywany był w prowadzonej przez Pani męża działalności gospodarczej, w ramach której wykonywane były czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz powołane regulacje zawarte w treści art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 15 ust. 1 i 2 ww. ustawy, należy stwierdzić, że zbycie udziału w prawie własności ww. lokalu oraz w prawie wieczystego użytkowania gruntu - wbrew Pani stanowisku - podlega opodatkowaniu, a Pani dokonując tej czynności uzyska status podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Z opisu przedstawionego we wniosku nie wynika, aby doszło do pierwszego zasiedlenia, w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy. Jednak z uwagi na fakt, iż przy nabyciu ww. lokalu, jak i ponoszeniu wydatków w związku z jego rozbudową nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, dostawa korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy. W konsekwencji zwolniona od podatku jest również sprzedaż udziału w prawie wieczystego użytkowania gruntu związanego z tym lokalem.

W związku z powyższym nie jest Pani zobowiązana do odprowadzenia podatku od towarów i usług z tytułu dokonanego zbycia.

Na obowiązek opodatkowania tej czynności oraz możliwość zastosowania do niej zwolnienia nie miał wpływu fakt, czy przed zbyciem nastąpiło rozwiązanie małżeńskiej umowy majątkowej o ustanowieniu rozdzielności majątkowej.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Krajowe Biuro Informacji Podatkowej ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.