ITPP1/443-667/11/BJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 9 maja 2011 r. (data wpływu 12 maja 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego na postawie duplikatów faktur - jest prawidłowe.

W dniu 12 maja 2011 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego na podstawie duplikatów faktur.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 30 maja 2007 r. nabyła Pani wspólnie z mężem dwa lokale użytkowe. Lokale te zostały nabyte, celem prowadzenia w nich działalności gospodarczej, opodatkowanej podatkiem od towarów i usług (usługi restauracji i pozostałych placówek gastronomicznych - kawiarnia). Nabycie przedmiotowych lokali zostało potwierdzone aktem notarialnym z dnia 30 maja 2007 r., w którym jako nabywcę określono małżonków nie posiadających rozdzielności majątkowej. Sprzedawca wystawił również faktury VAT dokumentujące te transakcje:

* dwie faktury VAT z dnia 27 lutego 2007 r. - jako opłaty rezerwacyjne na zakup lokali,

* dwie faktury VAT z dnia 31 maja 2007 r. - po zakończeniu transakcji kupna.

Faktur tych jednak nie otrzymała Pani i nie posiada wiedzy, co się z nimi stało. Posiadając akt notarialny uważała Pani, że jest to wystarczający dokument potwierdzający nabycie nieruchomości i dlatego nie zwróciła się Pani wcześniej do sprzedawcy o dostarczenie oryginałów faktur VAT. W związku z zauważonym brakiem posiadania faktur VAT na zakup lokali wystąpiła Pani do sprzedawcy o wystawienie duplikatów przedmiotowych faktur. Otrzymała je Pani w dniu 27 kwietnia 2011 r. z datą wystawienia 19 kwiecień 2011 r. Faktury zostały wystawione na Pani nazwisko, jako nabywcę. Dnia 11 października 2007 r. zarejestrowała Pani działalność gospodarczą w ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez Prezydenta Miasta (data rozpoczęcia działalności: 25 października 2007 r), polegającą na świadczeniu usług restauracji i pozostałych placówek gastronomicznych. Następnie dokonała Pani zgłoszenia rejestracyjnego na potrzeby podatku od towarów i usług, rezygnując z dniem 25 października 2007 r. ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy o VAT.

Po dokonaniu tego zgłoszenia, począwszy od miesiąca października 2007 r. składa Pani deklaracje VAT-7. W okresie od 25 października 2007 r. do 31 marca 2008 r. dokonywała Pani obniżenia podatku należnego o naliczony z faktur dokumentujących wydatki, które ponosiłam między innymi na zakup towarów i usług, mających na celu połączenie tych dwóch lokali w jeden i zaadaptowanie go na potrzeby prowadzonej tam działalności gospodarczej - kawiarni. Pierwszą sprzedaż opodatkowaną zaewidencjonowała Pani na kasie fiskalnej w dniu 7 kwietnia 2008 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy w stanie faktycznym przedstawionym powyżej, jest Pani uprawniona do dokonania odliczenia podatku od towarów i usług od wydatków poniesionych przed dniem 25 października 2007 r. na nabycie wskazanych dwóch lokali użytkowych i zważywszy na fakt, że nieruchomości zostały nabyte przez małżonków, ale przeznaczone w całości na potrzeby wykonywanej przez Panią działalności opodatkowanej ma Pani prawo do odliczenia w pełnej wysokości naliczonego podatku z faktur dokumentujących nabycie lokali oraz w jaki sposób powinna Pani dokonać odliczenia podatku od towarów i usług, wynikających z tych duplikatów faktur dokumentujących poniesione przed dniem 25 października 2007 r. wydatki na nabycie lokali użytkowych, które są wykorzystywane w działalności gospodarczej i mają ścisły związek z wykonywaniem czynności opodatkowanych.

Pani zdaniem, przysługuje prawo do odliczenia podatku od towarów i usług od wydatków poniesionych przed dniem 25 października 2007 r. na zakup dwóch lokali użytkowych, które zostały nabyte z myślą o prowadzeniu w nich działalności gospodarczej. W niniejszej sprawie istotne znaczenie ma fakt, iż wyłącznym celem nabycia tych nieruchomości był zamiar rozpoczęcia w nich wykonywania czynności opodatkowanych polegających na prowadzeniu działalności gospodarczej w zakresie usług restauracji.

Możliwość odliczenia podatku od towarów i usług wynikającego z faktur dokumentujących poniesienie wskazanych wyżej wydatków znajduje uzasadnienie w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, zm), zgodnie z którym podatnikowi podatku od towarów i usług przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Kwotę podatku naliczonego zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) i b ustawy o VAT, stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług oraz potwierdzających dokonanie przedpłat o ile wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego. Wskazała Pani, że nie ma znaczenia dla możliwości odliczenia podatku od towarów i usług fakt, że poniosła wydatki przed dokonaniem zgłoszenia rejestracyjnego na potrzeby podatku od towarów i usług. Art. 88 ust. 4 ustawy mówi, że obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96 ustawy o VAT. Nie ulega obecnie wątpliwości, że przepis ten nie uzależnia nabycia prawa do odliczenia podatku naliczonego od posiadania statusu podatnika zarejestrowanego w momencie otrzymania faktur dokumentujących nabycie towarów i usług, lecz jedynie wskazuje, że realizacja tego prawa jest możliwa po dokonaniu rejestracji. Prawo do obniżenia podatku należnego powstaje u wszystkich podatników, jeśli tylko ponoszone przez nich wydatki są związane z bieżącą lub przyszłą działalnością opodatkowaną. Warunek rejestracji jest natomiast jedynie niezbędny do skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego. Na potwierdzenie swojego stanowiska powołuje Pani wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 grudnia 2006 r., sygn. akt I FSK 378/06 oraz wyroki WSA: z dnia 30 stycznia 2007 r. o sygn. akt I SA/Kr 1218/05 i wyrok z dnia 5 sierpnia 2008 r. o sygn. akt I SA/Łd 149/08), oraz interpretacje indywidualne (m.in. z dnia 18 września 2008 r., sygn. ILPP2/443-565/08-4/SJ, z dnia 31 marca 2009 r., sygn. ILPP1/443-132/09-4/MP, z dnia 25 czerwca 2009 r., sygn. IPPP2/443-445/09-2/IK, z dnia 22 lipca 2009 r., sygn. ITPP1/443-405-09/AP, z dnia 18 lutego 2010 r., sygn. ILPP2/443-1745/09-2/SJ). Stoi Pani na stanowisku, że faktury VAT wystawione przez podatników podatku VAT są dokumentem służącym potwierdzeniu zawartych transakcji oraz podstawą do odliczenia podatku naliczonego. Fakt, że po stronie nabywcy występują małżonkowie (o czym przesądza akt notarialny) pozostający we współwłasności małżeńskiej, nie pozbawia możliwości odliczenia podatku naliczonego wynikającego z wystawionych faktur. Zakupione lokale służą czynnościom opodatkowanym i są używane w sposób wyłączny do celów prowadzenia działalności gospodarczej przez Panią i jako współwłaściciel korzysta z prawa do odliczenia całości podatku naliczonego od nabytych lokali. Albowiem prawo do obniżenia podatku należnego o naliczony wynikające z faktur przysługuje czynnemu podatnikowi podatku od towarów i usług, w takim zakresie, w jakim wydatki nimi udokumentowane wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych.

W Pani ocenie, powinna Pani dokonać odliczenia podatku od towarów i usług w miesiącu otrzymania duplikatów faktur VAT lub dwóch kolejnych miesiącach po ich otrzymaniu. Przedmiotowe prawo wynika, treści § 20 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 z późn. zm.), który stanowi, że jeżeli oryginał faktury lub faktury korygującej ulegnie zniszczeniu lub zginie, sprzedawca na wniosek nabywcy ponownie wystawia fakturę lub fakturę korygującą, zgodnie z danymi zawartymi na kopii tej faktury lub faktury korygującej. Faktura i faktura korygująca wystawiona ponownie musi dodatkowo zawierać wyraz "DUPLIKAT" oraz datę jej wystawienia. Z powyższego wynika, że duplikat faktury, jak i faktury korygującej, ma moc prawną równą fakturze pierwotnej, stanowiąc na równi z nią podstawę do odliczenia podatku naliczonego. Na potwierdzenie powyższego przywołuje Pani interpretacje indywidualne: z dnia 2 lipca 2010 r., sygn. ITPP1 /443-366/10/MN, z dnia 4 marca 2010 r., sygn. ILPP1 /443-1524/09-4/HW.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy, w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kwotę podatku naliczonego stanowi, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy).

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje tylko czynnym podatnikom podatku od towarów i usług w takim przypadku, gdy dokonywane zakupy mają związek z czynnościami opodatkowanymi. Odliczyć zatem można podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego. Wskazana norma prawna wyraża zasadę neutralności podatku od towarów i usług, w następstwie której podatnicy realizujący czynności zwolnione, są w podobnej sytuacji jak ostateczny nabywca (konsument) towaru lub usługi, z wyjątkiem przypadków jednoznacznie wskazanych w ustawie o podatku od towarów i usług. Ustawa wyłącza zatem możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 20.

Jak stanowi art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny z zastrzeżeniem pkt 2-5 oraz ust. 11, 12, 16 i 18.

Według art. 86 ust. 11 ustawy, jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 11, 12, 16 i 18, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego - art. 86 ust. 13 ustawy.

Stosownie do art. 106 ust. 1 ustawy - w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 marca 2011 r. podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Natomiast z dniem 1 kwietnia 2011 r. przepis ten brzmi następująco: podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Zasady wystawiania faktur VAT i innych dokumentów z nimi zrównanych uregulowane zostały szczegółowo w następujących przepisach wydanych na podstawie delegacji ustawowej, zawartej w art. 106 ust. 8 ww. ustawy:

* obowiązującemu od dnia 1 kwietnia 2011 r. rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360),

* obowiązującemu w okresie od dnia 1 grudnia 2008 r. do dnia 31 marca 2011 r. rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 z późn. zm.)

* obowiązującemu w okresie od dnia 1 czerwca 2005 r. do dnia 30 listopada 2008 r. rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798 z późn. zm.).

Faktura będąca podstawą odliczenia, winna zawierać co najmniej elementy wymienione odpowiednio w § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. i rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. oraz § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. tj.:

Ponadto, zgodnie z § 20 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r., jeżeli oryginał faktury lub faktury korygującej ulegnie zniszczeniu albo zaginie, sprzedawca na wniosek nabywcy ponownie wystawia fakturę lub fakturę korygującą, zgodnie z danymi zawartymi w kopii tej faktury lub faktury korygującej.

Faktura i faktura korygująca wystawiona ponownie musi dodatkowo zawierać wyraz "DUPLIKAT" oraz datę jej wystawienia (§ 20 ust. 3 rozporządzenia).

Stosownie natomiast do § 20 ust. 4 rozporządzenia, duplikat faktury i faktury korygującej wystawia się w dwóch egzemplarzach, przy czym oryginał otrzymuje nabywca, a kopię zatrzymuje sprzedawca.

Z powyższego wynika, że duplikat faktury, jak i faktury korygującej, ma moc prawną równą fakturze pierwotnej, stanowiąc na równi z nią podstawę do odliczenia podatku naliczonego.

Faktury wystawiane przez podatników VAT pełnią fundamentalną rolę na gruncie podatku od towarów i usług. Są one dokumentem służącym dokumentacji transakcji oraz będącym podstawą do jej zaksięgowania w księgach stron tej transakcji, jak również stanowią podstawę do odliczenia podatku naliczonego.

Biorąc po uwagę analizę powyższych przepisów stwierdzić należy, że skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego będzie przysługiwało jedynie, gdy faktura dokumentująca nabycie towarów i usług jako ich nabywcę będzie wskazywała na podatnika wykonującego działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ustawy. Przepisy prawa obowiązujące w zakresie wystawiania faktur i elementów, jakie winny one zawierać, nie regulują w sposób szczegółowy sytuacji, gdy towary i usługi nabywają małżonkowie, pozostający we wspólnocie majątkowej. Uznać zatem należy, że faktura VAT wystawiona na nazwisko Pani, jako osoby prowadzącej działalność gospodarczą, a nie na obojga małżonków nie narusza obowiązujących przepisów prawa i nie można jej uznać za wystawioną w sposób wadliwy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w dniu 30 maja 2007 r. nabyła Pani wraz z mężem 2 lokale użytkowe celem prowadzenia w nich działalności gospodarczej, opodatkowanej podatkiem od towarów i usług. Nabycie przedmiotowych lokali zostało potwierdzone aktem notarialnym z dnia 30 maja 2007 r., w którym jako nabywcę określono małżonków nieposiadających rozdzielności majątkowej. Dnia 11 października 2007 r. zarejestrowała Pani działalność gospodarczą (data rozpoczęcia działalności: 25 października 2007 r.), polegającą na świadczeniu usług restauracji i pozostałych placówek gastronomicznych. Następnie 25 października 2011 r. dokonała Pani zgłoszenia rejestracyjnego na potrzeby podatku od towarów i usług, począwszy od miesiąca października 2007 r. składa Pani deklaracje VAT-7. Z uwagi na fakt braku faktur dokumentujących zakup 2 lokali użytkowych wystąpiła Pani do sprzedawcy o wystawienie duplikatu tych faktur. Otrzymała je Pani w dniu 27 kwietnia 2011 r. z datą wystawienia 19 kwiecień 2011 r. Faktury zostały wystawione na Pani nazwisko, jako nabywcę.

Biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz powołane powyżej przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, a także mając na uwadze zasadę neutralności podatku VAT, należy uznać, iż przysługuje Pani prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z zakupami dokonanymi przed rejestracją dla celów VAT, związanych z działalnością opodatkowaną, pod warunkiem jednak posiadania prawidłowo wystawionych faktur VAT. W przedmiotowej sprawie należy bowiem zwrócić uwagę na przedstawione we wniosku okoliczności sprawy, w szczególności na fakt, że w celu prowadzenia działalności gospodarczej nabyła Pani 2 lokale użytkowe. Nabycie zostało udokumentowane aktem notarialnym. W dniu 27 kwietnia 2011 r. otrzymała Pani duplikaty faktur VAT potwierdzających zakup ww. lokali.

A zatem, będąc czynnym podatnikiem VAT i jednocześnie posiadając duplikaty faktur VAT związanych z nabyciem przedmiotowych lokali (w sytuacji, gdy nie otrzymała Pani faktur pierwotnych), wykorzystywanych wyłącznie do działalności opodatkowanej przysługuje Pani prawo, stosownie do art. 86 ust. 1 i 2 ww. ustawy, do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z tych faktur. Prawo to można zrealizować w terminie określonym w cyt. przepisach art. 86 ust. 10, 11 ww. ustawy, o ile nie zachodzą wyłączenia wskazane w art. 88 ustawy, przy czym za miesiąc otrzymania faktur należy przyjąć miesiąc otrzymania duplikatów.

Podzielić również należy Pani stanowisko, iż bez wpływu na prawo do odliczenia pozostaje fakt, iż w akcie notarialnym, jako nabywcy opisanych lokali występują małżonkowie pozostający we współwłasności małżeńskiej, skoro lokale te są wykorzystywane wyłącznie przez Panią do prowadzonej działalności, a ponadto - jak wskazano we wniosku - faktury dokumentujące nabycie tych lokali zostały wystawione wyłącznie na Panią.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.