ITPP1/443-649/11/DM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 29 kwietnia 2011 r. (data wpływu 9 maja 2011 r.) uzupełnionym w dniu 7 czerwca 2011 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku konieczności opodatkowania otrzymanego odszkodowania - jest prawidłowe.

W dniu 9 maja 2011 r. został złożony wniosek uzupełniony w dniu 7 czerwca 2011 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku konieczności opodatkowania otrzymanego odszkodowania.

W złożonym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca nabył nieruchomość składającą się z działek nr 2/3, 2/4, 2/7,2 /16, 10/6, położoną w S., dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą, na rzecz której ustanowiono służebność gruntową, polegającą na nieodpłatnym i na czas nieoznaczony prawie przejazdu i przechodu, w tym prawie przejazdu pojazdów ciężarowych po drodze o szerokości 6 m, a na łukach min. 7,5 m przez działki 2/5 i 2/17. Właścicielem działek obciążonych służebnością jest "C.", który zrealizował inwestycję budowlaną bez zachowania prawa służebności na rzecz Wnioskodawcy - nie została wybudowana droga o wymaganych parametrach. Wnioskodawca przed sądem domagał się realizacji swoich praw, w szczególności usunięcia przeszkód wybudowanych na tych drogach celem umożliwienia poruszania się pojazdom ciężarowym. Sąd przyznał Wnioskodawcy od "C." kwotę 1.051.414,58 zł tytułem zaliczki na poszerzenie dróg i usunięcie przeszkód. Strony czyniąc sobie wzajemne ustępstwa celem jednoznacznego uregulowania wszelkich roszczeń Wnioskodawcy wynikających z wyroku zawarły porozumienie, w którym postanowiły, że "C." celem jednoznacznego zrealizowania wszelkich roszczeń odnoszących się do służebności zapłaci Wnioskodawcy kwotę 700.000 zł tytułem odszkodowania za zrzeczenie się wszelkich roszczeń w stosunku do "C." Kwota powyższa obejmuje wszelkie opłaty, koszty jak też wszelkie inne koszty związane z przedmiotem ugody. Wnioskodawca oświadczył, iż realizacja warunków ugody (zapłata oznaczonej sumy) oznacza, że Wnioskodawca nie będzie egzekwować zapisów wyroku (w szczególności nie będzie przebudowywać dróg dojazdowych). "C." w dniu 21 kwietnia 2011 r. dokonał wpłaty przelewem bankowym na konto Wnioskodawcy kwoty 700.000 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy otrzymana kwota odszkodowania stanowić będzie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymana kwota odszkodowania nie będzie stanowiła przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ nie doszło do zbycia prawa, ani do jego wygaśnięcia. Odszkodowanie to nie pełni zatem funkcji wynagrodzenia za utracone w sensie ekonomicznym prawo służebności gruntowej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z art. 7 ust. 1 cyt. ustawy wynika, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu. Przy czym należy zwrócić uwagę w szczególności na przepis art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, który przez świadczenie usług nakazuje rozumieć także zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. W związku z powyższym przez świadczenie należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na świadczenie mogą się jednocześnie składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem. Zauważyć należy także, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Tak więc, czynność podlega opodatkowaniu nie tylko wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności, przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

We wniosku wskazano, że Wnioskodawca nabył nieruchomość gruntową, na rzecz której ustanowiono służebność, polegającą na nieodpłatnym i na czas nieoznaczonym prawie przejazdu i przechodu, w tym prawie przejazdu pojazdów ciężarowych po drodze o szerokości 6 m. Właściciel działek obciążonych służebnością gruntową, zrealizował inwestycję budowlaną bez zachowania prawa służebności gruntowej na rzecz Wnioskodawcy - nie została wybudowana droga o wymaganych parametrach. Wnioskodawca przed sądem domagał się realizacji swoich praw, w szczególności usunięcia przeszkód na drogach celem umożliwienia poruszania się pojazdom ciężarowym. Sąd przyznał Wnioskodawcy kwotę 1.051.414,58 zł tytułem zaliczki na poszerzenie dróg i usunięcie przeszkód. Strony czyniąc sobie wzajemne ustępstwa celem jednoznacznego uregulowania wszelkich roszczeń Wnioskodawcy, zawarły porozumienie i postanowiły, że "C." celem jednoznacznego zrealizowania wszelkich roszczeń odnoszących się do służebności zapłaci Wnioskodawcy kwotę 700.000 zł tytułem odszkodowania za zrzeczenie się wszelkich roszczeń. Realizacja warunków ugody (zapłata oznaczonej sumy) oznacza, że Wnioskodawca nie będzie egzekwować zapisów wyroku, w szczególności nie będzie przebudowywać dróg dojazdowych. W dniu 21 kwietnia 2011 r. kontrahent dokonał wpłaty na konto Wnioskodawcy kwoty 700.000 zł.

Mając powyższe na uwadze wskazać należy, że z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w zamian za kwotę wpłaconą przez właściciela działek obciążonych służebnością gruntową, Wnioskodawca zrzeka się całkowicie wszelkich roszczeń odnoszących się do służebności gruntowej. W wyniku zawartej ugody Wnioskodawca zobowiązał się do nieprzebudowywania dróg dojazdowych, a zatem uznał, że obecny ich stan jest wystarczający dla realizacji prawa służebności. Otrzymana w wyniku zawartej ugody, tytułem "odszkodowania za zrzeczenie się wszelkich roszczeń", kwota pieniężna, stanowi więc wyrównanie strat jakie Wnioskodawca poniósł w związku nieprawidłowym działaniem kontrahenta.

Uwzględniając powyższe, jak również przywołane przepisy stwierdzić należy, że ze strony Wnioskodawcy nie nastąpiła odpłatna dostawa towarów, ani też odpłatne świadczenie usług. W szczególności Wnioskodawca nie świadczy na rzecz kontrahenta usługi powstrzymania się od dokonania czynności - co miałoby miejsce w sytuacji, gdy Wnioskodawca mógłby wykonać jakieś działanie, lecz w zamian za wynagrodzenie nie czyni tego, a ponadto jak wynika z wniosku "zapłata oznaczonej sumy", a więc przyjęcie odszkodowania, powoduje, że wygasają wszelkie roszczenia - czy też tolerowania czynności lub sytuacji, jako że Wnioskodawca nie zobowiązuje się do tolerowania zachowań kontrahenta, a jedynie zrzeka się roszczeń przysługujących mu względem ustanowionej służebności gruntowej, z tytułu nie wykonania wymogów służebności. Ponadto Wnioskodawca nie zgadzając się z powstałą sytuacją, podjął środki prawne mające na celu jej zmianę, a tym samym okazał brak woli utrzymania istniejącej sytuacji, co wskazuje na brak związku pomiędzy otrzymanym odszkodowaniem, a nie tolerowaną przez Wnioskodawcę czynnością, tj. niezapewnienie drogi o określonych parametrach. Z tych też względów, w tym konkretnym przypadku Wnioskodawca nie będzie uznany za usługodawcę w związku z zaistnieniem zdarzeń będących wynikiem naruszenia przez kontrahenta warunków służebności gruntowej.

Reasumując, w analizowanym przypadku otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie, pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług i tym samym nie stanowiąc ekwiwalentu za świadczoną usługę, nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Końcowo informuje się, że pozostałe kwestie objęte przedmiotowym wnioskiem dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych zostały zawarte w odrębnym rozstrzygnięciu.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87-100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.