ITPP1/443-621/08/AJ - Czy wspólnoty mieszkaniowe mają obowiązek stosować kasy rejestrujące?

"(...) Spółka w zakresie swojej działalności wykonuje czynności na rzecz osób fizycznych, m.in. obsługa nieruchomości na zlecenie (zarządzanie nieruchomościami). Zarządzane wspólnoty mieszkaniowe nie dokonują sprzedaży w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług i nie są zarejestrowane dla tego podatku i nie składają deklaracji VAT-7. "Obrotem" poszczególnych wspólnot mieszkaniowych są wpłaty członków wspólnoty (w tym osób fizycznych) zobowiązanych do ponoszenia wydatków na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością zgodnie z ustawą o własności lokali. Koszty dotyczą zarządu częściami wspólnymi nieruchomości, jak również kosztów związanych z utrzymaniem poszczególnych lokali (dostawa zimnej wody, centralnego ogrzewania itp.). Wpłaty dokonywane są na rachunek bankowy i do kasy wspólnoty mieszkaniowej. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2007 r., wymienione usługi korzystały ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania przy zastosowaniu kas fiskalnych do dnia 30 czerwca 2008 r.

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 czerwca 2008 r. w załączniku czynności zwolnionych z obowiązku ewidencjonowania w poz. 16 przedłużyło zwolnienia ze stosowania kasy na ww. usługi, o ile zostanie zapewniona dokumentacja wykonywanych czynności poprzez wystawianie faktur.

(...) 1. Czy wspólnoty mieszkaniowe, które nie są podatnikami podatku od towarów i usług mogą wystawiać dla poszczególnych członków wspólnoty rachunki i dalej zachowują prawo do zwolnienia ze stosowania kas fiskalnych od 1 listopada 2008 r.?

(...) Obowiązek w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z art. 111 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm.).

W myśl ust. 1 tego przepisu, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani do prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Kwestie dotyczące między innymi zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących oraz terminów rozpoczęcia prowadzenia tej ewidencji, ustawodawca reguluje na mocy wydawanych rozporządzeń w zakresie kas rejestrujących.

W obecnym stanie prawnym obowiązują przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 czerwca 2008 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. nr 113, poz. 720).

Zgodnie z § 3a ust. 1 pkt 3 tego rozporządzenia, do dnia 31 grudnia 2008 r. z obowiązku prowadzenia ewidencji zwalnia się podatników, u których kwota obrotu z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy, nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 40.000 zł i jeżeli wcześniej nie powstał wobec nich obowiązek ewidencjonowania, z zastrzeżeniem ust. 4.

Stosownie do § 3 ust. 4, zwolnienie to traci moc po upływie dwóch miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło w 2008 r. przekroczenie kwoty obrotów w wysokości 40.000 zł, z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy.

Z powyższego wynika, że głównym kryterium decydującym o możliwości korzystania ze zwolnienia z obowiązku stosowania kasy rejestrującej jest wartość osiągniętego przez podatnika obrotu.

Na mocy art. 6 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 r. nr 80, poz. 903 ze zm.) ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, tworzy wspólnotę. Wspólnota może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozwana. Przepis ten nie daje wspólnocie przymiotu osoby prawnej, lecz przymiot jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. Jednostka powstała w oparciu o powyższy przepis, posiada określoną strukturę organizacyjną, w skład której wchodzą (tworzą ją) właściciele lokali, zobowiązani do określonych zachowań i czynności wynikających z ustawy.

Ustawa ta określa prawa i obowiązki członków wspólnoty oraz zakres zarządu nieruchomością wspólną. Zgodnie z ustawą właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu, a także uczestniczy w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej.

Jak wynika z treści z art. 14 ustawy na koszty zarządu nieruchomością wspólną składają się: wydatki na remonty i bieżącą konserwację, opłaty na dostawę energii elektrycznej i cieplnej, gazu i wody w części dotyczącej nieruchomości wspólnej, opłaty za antenę zbiorczą i windę, ubezpieczenia, podatki i inne opłaty publiczno-prawne, chyba, że są pokrywane bezpośrednio przez właścicieli poszczególnych lokali, wydatki na utrzymanie porządku i czystości oraz wynagrodzenie członków zarządu lub zarządcy.

Ponadto właściciele lokali ponoszą wydatki związane z utrzymaniem własnych lokali, np. koszty zużytej przez właściciela energii cieplnej, wody czy wywozu nieczystości. Zarząd Wspólnoty w zakresie dostawy mediów do poszczególnych lokali bądź części wspólnej nieruchomości zawiera umowy z ich dostawcami.

(...) Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że członkowie wspólnoty są zobowiązani do pokrycia kosztów zarządu częścią wspólną nieruchomości, jak również kosztów związanych z utrzymaniem poszczególnych lokali (dostawa zimnej wody, centralnego ogrzewania itp.), w związku z czym dokonują wpłat zarówno na rachunek bankowy, jak i do kasy swojej wspólnoty.

Zarządzane przez Spółkę wspólnoty, nie dokonują sprzedaży w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, a zatem w rozliczeniach wewnątrz wspólnoty nie występuje obrót w rozumieniu art. 29 ustawy, bowiem nie można mówić o dostawie lub świadczeniu usług przez daną wspólnotę, a więc jej członków na rzecz osób trzecich, a jedynie o zwrocie wyłożonych środków pieniężnych, która to czynność nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wobec powyższego wspólnoty (ich członkowie), nie dokonują sprzedaży w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, na rzecz samych siebie (również, gdy dotyczy to wyodrębnionych lokali, a nie części wspólnej).

W oparciu o przytoczone regulacje prawne należy stwierdzić, że wspólnota nie dokonuje odpłatnej dostawy towarów ani też odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Mając zatem na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego oraz obowiązujący w tym zakresie stan prawny stwierdzić należy, że z tytułu pobierania od członków wspólnot opłat na pokrycie kosztów zarządu, wobec wspólnoty nie występuje obowiązek w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących. (...)"