ITPP1/443-54/09/AT

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 20 stycznia 2009 r. (data wpływu 26 stycznia 2009 r.), uzupełnionym pismami z dnia 5 i 20 lutego 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania ustanowienia nieodpłatnej służebności osobistej - jest prawidłowe.

W dniu 26 stycznia 2009 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania ustanowienia nieodpłatnej służebności osobistej.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina R. jest właścicielem zabudowanej nieruchomości położonej w R. przy ul. N. oznaczonej numerem działki 1330 o powierzchni 598 m ^2, opisanej w księdze wieczystej. Wójt Gminy R. na mocy Zarządzenia z dnia 5 stycznia 2009 r. postanowił obciążyć ww. nieruchomość ustanawiając nieodpłatną służebność osobistą, polegającą na prawie przejścia i przejazdu na rzecz Wiesława i Andrzeja S. - użytkowników budynków gospodarczych na działce nr 799 położonej w R. stanowiącej własność Wspólnoty Gruntowej Wsi R. Ww. zarządzenie wejdzie w życie z dniem złożenia oświadczenia woli, o którym mowa w art. 245 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Nieruchomość zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego miejscowości gminnej R. zatwierdzonym uchwałą Rady Gminy R. nr XXXIX/188/06 z dnia 27 lipca 2006 r., przeznaczona została pod: zabudowę usługową z zakresu ochrony przeciwpożarowej i obsługi ludności i inne usługi z zakresu obsługi ludności z wykluczeniem działalności uciążliwej (w przypadku sprzedaży wystąpiłby podatek od towarów i usług według stawki 22%).

Pismem z dnia 5 lutego 2009 r. doprecyzowano wniosek poprzez wskazanie, iż zgodnie z wyceną rzeczoznawcy majątkowego cena gruntu o powierzchni 598 m ² wynosi 9.650,00 zł.

Ww. wniosek ponownie doprecyzowano pismem z dnia 20 lutego 2009 r. wskazując, iż Gmina R. stała się właścicielem nieruchomości, na której ustanowiono służebność na podstawie decyzji komunalizacyjnej Wojewody, zaś w związku z nabyciem tej nieruchomości nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Ponadto uszczegółowiono ww. pismem z dnia 20 lutego 2009 r., iż przedmiotowa nieruchomość nie była wykorzystywana w przedsiębiorstwie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy ustanowienie służebności osobistej nieodpłatnej powoduje powstanie obowiązku podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług.

Pismem z dnia 5 lutego 2009 r. Wnioskodawca wskazał, iż w jego ocenie, w przypadku nieodpłatnego ustanowienia służebności przejścia i przejazdu na gruncie komunalnym, nie wystąpi ani odpłatna dostawa towarów ani odpłatne świadczenie usług.

Wnioskodawca wyraził jednocześnie, pismem z dnia 20 lutego 2009 r., opinię, iż ww. czynność nie powoduje powstania obowiązku podatkowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 285 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).

Natomiast z dyspozycji art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) wynika, iż opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa powyżej, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej mniemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

Do czynności stanowiących świadczenie usług z tytułu zobowiązania do powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji można zaliczyć m.in. służebności gruntowe bierne i czynne, które mogą powstać np. w wyniku umowy, orzeczenia sądu, zasiedzenia lub orzeczenia administracyjnego. Ustanowienie służebności czynnej (zobowiązanie do tolerowania czynności lub sytuacji) lub biernej (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności) za wynagrodzeniem podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jeżeli świadczący usługę posiada status podatnika w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Należy zaznaczyć, iż nie każde zaniechanie czynności lub znoszenie stanów uważane jest za usługę w myśl cytowanego powyżej przepisu.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega tylko takie powstrzymanie się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji, które wynika z wyraźnego stosunku zobowiązaniowego, istnieje konkretny podmiot będący bezpośrednim konsumentem tego zobowiązania, a zobowiązanie to jest odpłatne. W przypadku gdy którykolwiek z wymienionych warunków nie zostanie spełniony, przedmiotowe zobowiązanie nie będzie podlegało opodatkowaniu.

Niezależnie od powyższego wskazać przy tym należy, iż na mocy art. 8 ust. 2 ustawy, nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.

Z okoliczności sprawy wynika, iż Wnioskodawca ustanawiając nieodpłatną służebność osobistą polegającą na prawie przejścia i przejazdu na nieruchomości będącej jego własnością, nie wykorzystywał jej w przedsiębiorstwie. Ponadto w związku z jej nabyciem Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Uwzględniając powyższe zauważyć należy, iż ustanowiona przez Gminę służebność gruntowa, o której mowa we wniosku, stanowi usługi o charakterze nieodpłatnym zgodnie z powołanym wcześniej przepisem art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, jednakże aby świadczenia te podlegały opodatkowaniu muszą zostać spełnione kumulatywnie określone w tym przepisie warunki, a mianowicie:

* świadczenia muszą być wykonane na potrzeby osobiste (i jedynie takie) podatnika lub jego pracownika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług,

* usługi te nie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa,

* podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części.

Konkludując, o ile w przedmiotowej sprawie nie zostaną spełnione łącznie warunki określone przez normę przepisu art. 8 ust. 2 ustawy, to tym samym nieodpłatne świadczenie usług związanych z ustanowieniem służebności gruntowej w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie będzie podlegało opodatkowaniu. Tym samym nie powstanie obowiązek podatkowy.

Jednocześnie należy zaznaczyć, iż zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, wyczerpujący opis stanu faktycznego winien wynikać z wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, a nie z załączonych do niego dokumentów, w związku z czym nie były one przedmiotem merytorycznej analizy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu datowania interpretacji.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej - powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.