ITPP1/443-526/11/KM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 6 kwietnia 2011 r. (data wpływu 12 kwietnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zwrotu poniesionych w imieniu i na rzecz kontrahenta kosztów - jest prawidłowe.

W dniu 12 kwietnia 2011 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zwrotu poniesionych w imieniu i na rzecz kontrahenta kosztów.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Prowadzi Pan działalność gospodarczą, polegającą na obsłudze prawnej osób prawnych i osób fizycznych. Nie podpisuje Pan umów ze wszystkimi zleceniodawcami, jedynie z tymi, gdzie przewidywany jest dłuższy okres współpracy (zwykle ponad 1 miesiąc).

Oprócz wynagrodzenia za obsługę prawną, przysługuje Panu zwrot wydatków takich jak: opłaty skarbowe od pełnomocnictw, wydatki na wpisy sądowe, opłaty kancelaryjne za sporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku, opłaty kancelaryjne za wydanie odpisu wyroku sądowego oraz innych należnych opłat sądowych oraz publicznoprawnych, które nie są skalkulowane w wynagrodzeniu, a poniesione zostały w imieniu i na rzecz klienta.

Najczęściej dokumentowane są przelewami dokonanymi z Pana konta na odpowiednie konta urzędów miejskich (opłaty skarbowe) oraz sądów (wydatki na opłaty sądowe). Jeżeli opłaty dokonywane są gotówką, to kwity kasowe wystawiane przez sądy lub urzędy miejskie wystawiane są na rzecz Pana. Poniesione opłaty nie są skalkulowane w cenie usługi świadczonej na rzecz kontrahenta. Do wydatków nie jest doliczana marża własna, dotyczą one bezpośrednio konkretnego kontrahenta. Prowadzi Pan podatkową księgę przychodów i rozchodów, dlatego wydatki te nie są ewidencjonowane na osobnych kontach. Wydatki ewidencjonowane są w podatkowej księdze przychodów i rozchodów - jako koszty - na podstawie dokonanych poleceń przelewu z Pana konta bankowego i w miesiącu otrzymania zwrotu poniesionych wydatków przez klienta, jako przychody podatkowe.

W związku z powyższym ograniczono się do następujących pytań:

Czy zwrócone przez klientów na Pana rachunek bankowy lub gotówką wydatki, które zostały opłacane w ich imieniu i na ich rzecz, m.in. z tytułu należnych w danym postępowaniu opłat skarbowych od pełnomocnictw, wpisów sądowych, opłat kancelaryjnych za sporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku, opłat kancelaryjnych za wydanie odpisu wyroku sądowego oraz innych należnych opłat sądowych oraz publicznoprawnych, winny być uznane za usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki podatkowej w wysokości 23%, która to usługa winna być udokumentowana fakturą VAT.

Pana zdaniem, powołując się na przepisy art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 7 ust. 1, art. 8 ust. 1 oraz art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, poniesione wydatki nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W ramach świadczenia usługi obsługi prawnej otrzymuje Pan wynagrodzenie, które dokumentuje fakturami VAT. Zgodnie z zapisami w zawartych umowach lub ustaleniami ustnymi w wypadku nie podpisywania umów, oprócz wynagrodzenia za obsługę prawną przysługuje Panu zwrot wydatków takich jak: opłaty skarbowe od pełnomocnictw, wydatki na wpisy sądowe oraz inne należne opłaty sądowe i publicznoprawne, które nie są skalkulowane w wynagrodzeniu a poniesione zostały w imieniu i na rzecz klienta. Najczęściej dokumentowane są przelewami dokonanymi z konta wnioskodawcy na odpowiednie konta urzędów miejskich (opłaty skarbowe) oraz sądów (wydatki na wpisy sądowe i inne opłaty sądowe). Jeżeli opłaty dokonywane są gotówką to "kwity kasowe" wystawiane przez sądy lub urzędy miejskie wystawiane są na Pana. Poniesione opłaty nie są skalkulowane w cenie usługi świadczonej na rzecz kontrahenta. Do wydatków nie jest doliczona marża własna, dotyczą bezpośrednio konkretnego kontrahenta, wynikają z zawartych między stronami umów lub ustaleń ustnych.

Powyższe czynności wykonywane są przez Pana w imieniu klienta, na jego rzecz oraz rachunek, zatem stosownie do treści art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, nie stanowią podstawy opodatkowania. W przedmiotowym przypadku występuje Pan w roli pośrednika i otrzymany zwrot wydatków poniesionych na rzecz zleceniodawcy nie stanowi podstawy opodatkowania VAT, gdyż nie jest on w istocie wynagrodzeniem za świadczenie usług (nie jest kwotą należną z tytułu sprzedaży).

W związku z powyższym - w Pana ocenie - wydatki takie jak: opłaty skarbowe od pełnomocnictw, wydatki na wpisy sądowe, poniesione w imieniu i na rzecz klienta oraz inne należne opłaty sądowe oraz publicznoprawne nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 cyt. ustawy. Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Z kolei jak stanowi art. 29 ust. 1 ustawy (w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2010 r.) podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku. Natomiast jak stanowi art. 29 ust. 1 ustawy (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia do 31 marca 2011 r.) podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Pozostała treść przepisu jest tożsama.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r.), podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Natomiast stosownie do art. 79 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 s. 1 z późn. zm.), podstawa opodatkowania nie obejmuje następujących elementów:

Podatnik musi przedstawić dowód na rzeczywistą kwotę kosztów, o których mowa w akapicie pierwszym lit. c), i nie może odliczyć VAT, który w danym przypadku mógł zostać naliczony.

Z przytoczonej wyżej regulacji art. 79 punkt c) Dyrektywy Rady wynika, iż wyłączeniu z podstawy opodatkowania podlegają kwoty otrzymane przez podatnika od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot wydatków poniesionych w imieniu i na rachunek nabywcy lub usługobiorcy.

Z opisu przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż świadczy Pan usługi obsługi prawnej na podstawie zawartych umów (pisemnych lub ustnych). Ponosi Pan w imieniu i na rzecz klienta wydatki takie jak: opłaty skarbowe od pełnomocnictw, wydatki na wpisy sądowe, opłaty kancelaryjne za sporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku, opłaty kancelaryjne za wydanie odpisu wyroku sądowego oraz inne należne opłaty sądowe oraz publicznoprawne. Wydatki te nie są skalkulowane w otrzymywanym wynagrodzeniu i przysługuje Panu zwrot z tytułu ich poniesienia. Dokumentowane są najczęściej dowodami zapłaty w postaci potwierdzenia przelewu z Pana rachunku bankowego lub kwitami kasowymi w przypadku dokonywania opłaty w formie gotówkowej. Jeżeli opłaty dokonywane są w formie gotówkowej to "kwity kasowe" wystawiane są na Pana. Do wydatków nie jest doliczona marża własna, dotyczą bezpośrednio konkretnego kontrahenta, wynikają z zawartych między stronami umów lub ustaleń ustnych.

Mając na uwadze cytowane powyżej przepisy należy stwierdzić, iż w analizowanej sprawie kwota zwrotu poniesionych przez Pana w imieniu kontrahenta kosztów, nie stanowi elementu kwoty należnej od klienta z tytułu sprzedaży usługi obsługi prawnej, o której mowa w art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, gdyż umowa zawarta z klientem nie przewiduje wynagrodzenia dla Pana za regulowanie w imieniu i na rzecz klienta wymienionych we wniosku opłat. Ponosząc wspomniane koszty w imieniu i na rzecz klienta występuje Pan jako pośrednik lub pełnomocnik i otrzymywany zwrot poniesionych na rzecz klientów wydatków nie stanowi dla Pana elementu podstawy opodatkowania podatkiem VAT.

W konsekwencji, jeżeli wartość nominalna opłat nie jest uwzględniona w cenie usługi obsługi prawnej świadczonej przez Pana na rzecz kontrahenta, a wydatki z tytułu ww. opłat zostały poniesione w imieniu i na rzecz klienta, obciążenie kontrahenta poniesionymi w jego imieniu i na jego rzecz opłatami, takimi jak opłaty skarbowe od pełnomocnictw, wydatki na wpisy sądowe, opłaty kancelaryjne za sporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku, opłaty kancelaryjne za wydanie odpisu wyroku sądowego oraz inne należne opłaty sądowe oraz publicznoprawne, pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT.

Tut. organ zwraca również uwagę na fakt, iż uznanie, że poniesione w imieniu i na rzecz klienta wydatki nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług powoduje, że w takim przypadku Spółka winna na potrzeby rozliczeń finansowych z klientami stosować inne niż faktura VAT dokumenty, np. noty księgowe.

Artykuł 106 ust. 1 ustawy stanowi, że podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Zauważa się, że gdyby z treści lub charakteru umowy cywilnoprawnej, łączącej Pana z klientem wynikało, iż wykonywane czynności, o których mowa we wniosku są częścią usługi głównej, w tej sytuacji podlegałyby one opodatkowaniu jak usługi wykonywane w ramach prowadzonej działalności. Konsekwencją tego, stosując się do postanowień art. 106 ust. 1 ustawy, zobowiązany byłaby Pan przedmiotowe czynności udokumentować fakturą VAT, opodatkowując je stawką właściwą dla usługi głównej.

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku VAT natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.