ITPP1/443-305/14/MS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 12 marca 2014 r. (data wpływu 20 marca 2014 r.), uzupełnionym w dniu 3 czerwca 2014 r., o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego oraz możliwości korzystania ze zwolnienia podmiotowego przez Stowarzyszenie - jest prawidłowe.

W dniu 20 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony w dniu 3 czerwca 2014 r., o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego oraz możliwości korzystania ze zwolnienia podmiotowego przez Stowarzyszenie.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Stowarzyszenie prowadzi działalność statutową, polegającą m.in. na promocji zdrowia psychicznego, dążeniu do zapewnienia opieki osobom chorym psychicznie, integracji osób bezdomnych, chorych psychicznie i osób w trudnej sytuacji życiowej. W ramach tzw. projektów unijnych Stowarzyszenie jest w trakcie realizacji projektu pod nazwą "U".

Wskazano, że Stowarzyszenie nie prowadzi działalności gospodarczej (nie jest wpisane do rejestru przedsiębiorców KRS) i nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT. Działalność "P. w T." realizowana będzie w ramach działalności statutowej Stowarzyszenia. Stowarzyszenie rozważa możliwość wprowadzenia odpłatności za usługi "P. w T.", jednak obroty z tego tytułu w roku podatkowym nie przekroczą kwoty 150.000 zł.

Z realizacją tego projektu związana jest kwestią kosztów kwalifikowanych, którymi są koszty faktycznie poniesione od dnia przyznania pomocy (w tym podatek podatku od towarów i usług) - jeśli beneficjent nie może go w żaden sposób odzyskać VAT.

W związku z powyższym opisem, zadano następujące pytania:

1. Czy Stowarzyszenie ma obowiązek rejestracji, jako podatnik podatku od towarów i usług.

2. Czy Stowarzyszenie, jako niezarejestrowany podatnik podatku od towarów i usług, ma prawo do pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony.

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanych okolicznościach Stowarzyszenie nie podlega obowiązkowi rejestracji jako podatnik podatku od towarów i usług, bowiem korzysta ze zwolnienia przedmiotowego z art. 43 ustawy o VAT. W przypadku Stowarzyszenia zastosowanie ma również zwolnienie podmiotowe z art. 113 ustawy. Stowarzyszenie nie prowadzi działalności gospodarczej. W świetle powyższego mając na uwadze art. 15, art. 86, art. 96 ustawy o VAT - Stowarzyszenie jako niezarejestrowany podatnik podatku od towarów i usług, nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do brzmienia art. 8 ust. 1 tej ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jak wynika z art. 96 ust. 1 ustawy, podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

W oparciu o art. 96 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług (w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r.), podmioty wymienione w art. 15, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.

W myśl art. 96 ust. 4 cyt. ustawy naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika i potwierdza jego zarejestrowanie jako "podatnika VAT czynnego" lub w przypadku podatników, o których mowa w ust. 3 - jako "podatnika VAT zwolnionego".

Ponadto, zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy - w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r. - zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Przy czym przez sprzedaż - zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy - rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Z kolei przepis art. 113 ust. 2 ustawy stanowi, że do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:

W myśl natomiast art. 113 ust. 5 ustawy, jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w ust. 1 - art. 113 ust. 9 ustawy.

Na podstawie art. 113 ust. 10 ustawy, jeżeli faktyczna wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 9, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę określoną w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Podatnik, który utracił prawo do zwolnienia sprzedaży od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w ust. 1 (art. 113 ust. 11 ustawy).

Zgodnie z art. 113 ust. 13 ustawy, zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników:

Generalna zasada określająca prawne możliwości odliczenia podatku naliczonego wyrażona jest w art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z tym przepisem w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2014 r.). Do dnia 31 grudnia 2013 r. obowiązywało następujące brzmienie art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy: "Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług."

Ustawodawca stworzył zatem podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Zgodnie z art. 88 ust. 4 tej ustawy, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2014 r., obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 20.

Natomiast z dniem 1 stycznia 2014 r. ww. art. 88 ust. 4 ustawy otrzymał następujące brzmienie: obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje tylko czynnym podatnikom podatku od towarów i usług w takim przypadku, gdy dokonywane zakupy mają związek z czynnościami opodatkowanymi. Odliczyć zatem można podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego. Wskazana norma prawna wyraża zasadę neutralności podatku od towarów i usług, w następstwie której podatnicy realizujący czynności zwolnione, są w podobnej sytuacji jak ostateczny nabywca (konsument) towaru lub usługi, z wyjątkiem przypadków jednoznacznie wskazanych w ustawie o podatku od towarów i usług. Ustawa wyłącza zatem możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu. Zrealizowanie prawa do odliczenia możliwe jest wyłącznie przez podatników zarejestrowanych jako "podatnicy VAT czynni", przez złożenie deklaracji VAT-7.

Z opisu sprawy wynika, że Stowarzyszenie prowadzi działalność statutową, polegającą m.in. na promocji zdrowia psychicznego, dążeniu do zapewnienia opieki osobom chorym psychicznie, integracji osób bezdomnych, chorych psychicznie i osób w trudnej sytuacji życiowej i korzysta ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie " art. 43" ustawy o VAT. Stowarzyszenie nie prowadzi działalności gospodarczej i nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT. Obecnie Stowarzyszenie realizuje projekt pod nazwą "U.". Działalność "P. w T." realizowana będzie w ramach działalności statutowej Stowarzyszenia. Stowarzyszenie rozważa wprowadzenie odpłatności za usługi prowadzone w pałacu, jednak obroty z tego tytułu w roku podatkowym nie przekroczą kwoty 150.000 zł. Na tym tle, Stowarzyszenie powzięło wątpliwości dotyczące obowiązku rejestracji jako podatnik VAT oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego poniesionego w związku z realizacja opisanego projektu.

Biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku opis i obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, że skoro wykonywane przez Stowarzyszenie czynności, korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (przy założeniu, że Stowarzyszenie faktycznie prawidłowo korzysta z tego zwolnienia), a Stowarzyszenie planuje wprawdzie wprowadzenie w przyszłości odpłatności za wykonywane usługi, jednak obroty z tego tytułu nie przekroczą kwoty 150.000 zł (i jednocześnie nie wykonuje usług i dostaw powodujących wyłączenie z prawa do korzystania ze zwolnienia, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy), to przysługuje prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego do momentu przekroczenia wartości sprzedaży 150.000 zł, określonej w art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, co powoduje, iż Wnioskodawca nie musi dokonywać rejestracji w zakresie VAT.

Mając zatem na uwadze powołany wyżej stan prawny w odniesieniu do okoliczności przedstawionych we wniosku stwierdzić należy, iż skoro Stowarzyszenie nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym, to przy założeniu, iż nadal będzie korzystało ze zwolnienia podmiotowego z tytułu świadczonych usług, a nabywane w ramach przedmiotowego projektu zakupy nie posłużą wykonywaniu czynności opodatkowanych, Stowarzyszeniu nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu wydatków poniesionych w związku z realizacją przedmiotowego zadania.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja nie rozstrzyga kwestii prawidłowości korzystania przez Stowarzyszenie ze zwolnienia przedmiotowego z tytułu wykonywania innych czynności, ponieważ w tym zakresie nie przedstawiono własnego stanowiska oraz nie zadano pytania, a fakt ten przyjęto jako element przedstawionego stanu faktycznego.

Końcowo zauważyć należy, że niniejsza interpretacja nie rozstrzyga kwestii możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowanych, gdyż kwestię tę rozstrzygają przepisy regulujące zasady korzystania ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego...., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.