ITPP1/443-234/14/KM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 27 lutego 2014 r. (data wpływu 5 marca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku opodatkowania realizowanych czynności wykonywanych przez Spółkę w ramach umowy systemu zarządzania środkami pieniężnymi na zasadach cash poolingu - jest prawidłowe.

W dniu 5 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku opodatkowania realizowanych czynności wykonywanych przez Spółkę w ramach umowy systemu zarządzania środkami pieniężnymi na zasadach cash poolingu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (sp. z o.o.) zamierza przystąpić do systemu wspólnego zarządzania płynnością finansową w ramach grupy kapitałowej (Cash-pooling transgraniczny). Spółka będzie stroną porozumienia w ramach swej grupy kapitałowej, którego celem jest zapewnienie optymalnej płynności finansowej wszystkich podmiotów uczestniczących (zwanych dalej: Uczestnikami), jak również zmniejszenie ich kosztów finansowania zewnętrznego. Techniczną realizację systemu cash-poolingu zapewni Bank (zwany dalej: Bankiem) z siedzibą na terenie państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, ale poza terytorium Polski.

Mechanizm prawny systemu cash-poolingu przedstawia się następująco:

Bank otworzy rachunek bankowy (Rachunek Grupowy), pełniący rolę rachunku podstawowego konsolidującego na bieżąco wszystkie salda podmiotów uczestniczących zarejestrowane na Rachunkach Transakcyjnych wchodzących w skład systemu. Rachunek Grupowy zostanie otwarty dla podmiotu wchodzącego w skład grupy kapitałowej (tzw. Pool Leader), do której należy Spółka. Pool Leader będzie miał siedzibę na terenie państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, ale poza terytorium Polski. Funkcją Pool Leadera będzie zarządzanie płynnością finansową grupy kapitałowej.

W ramach Rachunku Grupowego zostaną otwarte przez Bank dla wszystkich Uczestników systemu subkonta (Rachunki Transakcyjne), nie będące rachunkami bankowymi, służące ewidencjonowaniu wpływów do systemu oraz wypływów z systemu cash-poolingu środków pieniężnych należących do jego Uczestników, w tym do Spółki. Korzystanie z Rachunku Grupowego jest możliwe tylko poprzez Rachunki Transakcyjne. Uznanie Rachunku Transakcyjnego będzie oznaczać jednocześnie powiększenie salda na Rachunku Grupowym, a obciążenie Rachunku Transakcyjnego będzie oznaczać jednocześnie zmniejszenie salda Rachunku Grupowego. Rachunki Transakcyjne będą subkontami prowadzonymi przez Bank w imieniu i na rzecz Pool Leadera, ale zostaną przypisane konkretnym Uczestnikom, w tym Spółce. Jeden Rachunek Transakcyjny zostanie przypisany Pool Leaderowi.

Spółka posiada rachunek bankowy prowadzony przez. Bank z siedzibą w Polsce (zwany dalej Rachunkiem Własnym). Rachunek Własny będzie związany z jej Rachunkiem Transakcyjnym (stanowiącym subkonta Rachunku Grupowego).

Mechanizm powiązania Rachunku Własnego z jej Rachunkiem Transakcyjnym przedstawia się następująco:

Salda znajdujące się na Rachunku Własnym (zarówno dodatnie, jak i ujemne) będą przenoszone w całości lub w części na Rachunki Transakcyjne. Oznacza to, że salda ujemne będą pokrywane w drodze transferu z Rachunku Transakcyjnego. Dokonywane będą zatem przepływy środków pieniężnych z Rachunku Własnego na Rachunek Transakcyjny lub odwrotnie, z Rachunku Transakcyjnego na Rachunek Własny.

Spółka zawrze z. Bank z siedzibą w Polsce umowę w sprawie automatycznego przelewu środków pieniężnych oraz automatycznego polecenia zapłaty w obrocie zagranicznym w ramach jednej osoby prawnej. Umowa ta będzie określać kwotę środków pieniężnych wyznaczającą wymaganą wysokość salda określonego na Rachunku Własnym.

Funkcjonujące w systemie Rachunki Transakcyjne (w tym Rachunek Transakcyjny przypisany Spółce) zostaną poddane konsolidacji na Rachunku Grupowym, w ramach której wszystkie salda (dodatnie bądź ujemne) na Rachunkach Transakcyjnych będą automatycznie na bieżąco konsolidowane na Rachunku Grupowym. Od tak skonsolidowanego na Rachunku Grupowym salda Bank będzie obliczał oprocentowanie na rzecz Pool Leadera (dodatnie lub ujemne w zależności od stanu tego skumulowanego skonsolidowanego salda). Następnie będzie dokonywana alokacja odsetek na poszczególnych Uczestników zgodnie z przyjętymi ustaleniami. Spółka będzie uprawniona do uzyskania od Pool Leadera (bądź będzie zobowiązany do zapłaty na rzecz Pool Leadera) odsetek w zależności od salda na jej Rachunku Transakcyjnym.

Warunki handlowe (w szczególności stopy procentowe oraz wynagrodzenie Pool Leadera) dotyczące konsolidacji funduszy z Rachunków Transakcyjnych na Rachunku Grupowym będą odpowiadały warunkom rynkowym i będą określane na podstawie porozumienia (umowy) zawartego pomiędzy Uczestnikami cash-poolingu a Pool Leaderem.

Bank zrealizuje transfery i konsolidację sald na podstawie umowy zawartej z Pool Leaderem. Działalność Banku ograniczać się będzie do dostarczenia platformy (rozwiązania technicznego) do operacji w ramach zarządzania płynnością finansową oraz wykonywania czynności technicznych takich jak: otwarcie Rachunku Grupowego, Rachunków Transakcyjnych, dokonywanie transferów i konsolidacji sald itp.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym czynności wykonywane przez Pool Leadera w ramach realizacji funkcji zarządzania płynnością finansową grupy kapitałowej będą korzystały ze zwolnienia w podatku VAT.

2. Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym przekazanie przez Spółkę środków z jej Rachunku Własnego na Rachunek Transakcyjny oraz otrzymanie przez Spółkę środków z Rachunku Transakcyjnego na Rachunku Własnym będzie podlegało regulacjom ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Ad. 1 Zdaniem Wnioskodawcy, czynności wykonywane przez Pool Leadera w ramach realizacji funkcji zarządzania płynnością finansową grupy kapitałowej będą korzystały ze zwolnienia w podatku VAT.

Zgodnie z regulacjami zawartymi w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Powyższe zwolnienie jest bardzo szeroki zakres, obejmuje on usługi dotyczące wszelkich transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, depozytów, itp.

Zdaniem Wnioskodawcy czynności wykonywane w ramach usługi zarządzania płynnością finansową, której jednym z najistotniejszych elementów jest zarządzanie deponowanymi środkami pieniężnymi, dokonywanie ich rozliczeń, itp., mieści się w powyższej kategorii usług, tym samym czynności te korzystają ze zwolnienia w podatku VAT.

Dodatkowo wskazać należy, że przedmiotowe czynności nie mieszczą się w katalogu usług określonych w art. 43 ust. 15 ustawy o VAT, tj. nie stanowią one czynności ściągania długów (w tym faktoringu), usług doradztwa oraz usług leasingu.

Prawidłowość powyższego stanowiska Spółki, potwierdzają interpretacje indywidualne wydane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 29 marca 2011 r. znak IPPP3/443-1296/10-4/LK oraz z dnia 16 maja 2013 r. znak IPPP1/443-230/13-2/ISZ.

Ad. 2 W ocenie Wnioskodawcy przekazanie środków z jej Rachunku Własnego na Rachunek Transakcyjny oraz otrzymanie przez Spółkę środków z Rachunku Transakcyjnego na Rachunku Własnym nie stanowi czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT i nie będzie podlegało regulacjom tej ustawy.

Stosownie do uregulowań zawartych w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

Dodatkowo według art. 8 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w cyt. powyżej przepisie, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w myśl uregulowań ustawy.

Stwierdzić należy, iż Spółka jako uczestnik cash-poolingu nie przejawia praktycznie żadnej aktywności, nie podejmuje żadnych czynności, a zatem nie dokonuje żadnych świadczeń. Spółka jest jedynie odbiorcą usług, jej rola sprowadza się do uczestnictwa w określonej strukturze i umożliwienia dokonywania stosownych transferów środków pieniężnych. Nie odpowiada ona za prawidłowe funkcjonowanie systemu zarządzania płynnością finansową.

Wobec powyższego przepływy środków finansowych dokonywane pomiędzy Rachunkiem Spółki a jej Rachunkiem Transakcyjnym nie mieszczą się w katalogu czynności zawartym w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, a tym samym ustawa o VAT nie ma do nich zastosowania, a Spółka uczestnicząc w cash-poolingu nie będzie działała w charakterze podatnika.

Prawidłowość stanowiska Spółki potwierdzają następujące interpretacje indywidualne: interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 24 maja 2013 r. znak IPPP3/443-235/13-4/IG oraz interpretacja wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 27 czerwca 2013 r. znak IPTPP2/443-281/13-4/JN.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

Przez import usług - jak stanowi art. 2 pkt 9 ustawy - rozumieć należy świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, zgodnie z ust. 2 powyższego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

W myśl art. 28a ustawy, na potrzeby stosowania przepisów regulujących miejsce świadczenia przy świadczeniu usług:

Ww. przepis wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy o podatku od towarów i usług. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji, jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.

Stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Stosownie do treści art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w ustawie, jak i w przepisach wykonawczych do ustawy, ustawodawca przewidział stawki obniżone lub zwolnienie od podatku.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Jak stanowi ust. 13 tego artykułu, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy).

Analiza okoliczności faktycznych sprawy prowadzi do stwierdzenia, że skoro Spółka, jako nabywca usług zarządzania płynnością finansową (tzw. cash poolingu), jest podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy, miejscem ich świadczenia i opodatkowania - zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy - będzie terytorium kraju, w którym usługobiorca (Spółka) posiada siedzibę (tekst jedn.: Polska). W konsekwencji Spółka, w sytuacji gdy zagraniczny usługodawca nie posiada siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, będzie zobowiązana do rozpoznania importu usług w rozumieniu art. 2 pkt 9 w związku z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług, przy czym czynność ta korzystać będzie ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Jednocześnie wskazać należy, że w związku z przystąpieniem do opisanego systemu, Spółka nie będzie wykonywała czynności opodatkowanych podatkiem VAT, w szczególności nie będzie świadczyła usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Czynności wykonywane przez Spółkę jako uczestnika przedmiotowej usługi cash-poolingu, umożliwiające Pool-Leaderowi dokonywanie odpowiednich operacji związanych z funkcjonowaniem systemu, nie będą stanowić odrębnego (odpłatnego) świadczenia przez Spółkę usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego świadczenia usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową przez Pool-Leadera. W związku z powyższym, "przepływy środków finansowych dokonywane pomiędzy Rachunkiem Spółki a jej Rachunkiem Transakcyjnym" nie będą one podlegały opodatkowaniu - w Spółce - podatkiem od towarów i usług.

Mając powyższe na względzie, stwierdzić należy, że Spółka będąca uczestnikiem cash-poolingu nie powinna być uznana za podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług w odniesieniu do czynności wykonywanych w związku z uczestnictwem w opisanym systemie cash-poolingu.

Jednocześnie zauważyć należy, iż zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Wniosek o interpretację indywidualną może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych (art. 14b § 2 ustawa - Ordynacja podatkowa). A zatem wniosek o wydanie interpretacji może być złożony tylko w indywidualnej sprawie zainteresowanego, nie zaś grupy osób. Z tych też względów - z uwagi na indywidualny charakter interpretacji przepisów prawa podatkowego - zaznacza się, że niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy jedynie Wnioskodawcy, nie zaś banku czy pozostałych uczestników transakcji cash-poolingu. Uwzględniając powyższe zaznaczyć należy, że interpretacja nie wywołuje skutków prawnych dla banku i pozostałych uczestników, którzy chcąc uzyskać interpretację indywidualną powinni wystąpić z odrębnymi wnioskami o jej udzielenie. W konsekwencji regulacje zawarte w art. 14k-14n ustawy - Ordynacja podatkowa nie będą miały zastosowania dla tych podmiotów.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.