ITPP1/443-16/10/AT - Opodatkowanie podatkiem VAT otrzymanego w 2009 roku odszkodowania w związku z przejściem gruntów z mocy prawa w roku 2002 pod drogi publiczne.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112 poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 5 stycznia 2010 r. (data wpływu 8 stycznia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymanego w 2009 r. odszkodowania za działki gruntu znajdujące się na nieruchomościach oddanych w użytkowanie wieczyste w związku z wydzieleniem tych działek pod drogi publiczne - jest prawidłowe.

W dniu 8 stycznia 2010 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymanego w 2009 r. odszkodowania za działki gruntu znajdujące się na nieruchomościach oddanych w użytkowanie wieczyste w związku z wydzieleniem tych działek pod drogi publiczne.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Decyzją z dnia 3 grudnia 2001 r. prezydent miasta zatwierdził projekt podziału nieruchomości składającej się z następujących działek o Nr: 283 o pow. 1.347 m^2, 345/284 o pow. 2.622 m^2, 285 o pow. 150 m² oraz 286 o pow. 5.773 m² (łączna powierzchnia: 9.892 m²⁾, zapisanej w księdze wieczystej, stanowiącej własność gminy, a znajdującej się w wieczystym użytkowaniu Spółdzielni. Powyższy podział dokonany został na działki o Nr: 400/286 (pow. 6.072 m²⁾, 401/286 (pow. 3.480 m²⁾ - pod drogę publiczną, 402/286 (pow. 163 m²⁾ oraz 403/286 (pow. 177 m²⁾. Wydzielona pod drogę publiczną działka gruntu o ww. Nr 401/286 przeszła z mocy prawa na rzecz gminy z chwilą, gdy decyzja o podziale stała się ostateczna, zgodnie z art. 98 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, co miało miejsce w dniu 1 lutego 2002 r. Za wskazaną działkę gruntu przeznaczoną pod drogę publiczną przysługiwało, na mocy art. 98 ust. 3 ww. ustawy o gospodarce nieruchomościami, odszkodowanie, o które Spółdzielnia wystąpiła po raz pierwszy w dniu 10 stycznia 2002 r.

Ponadto, decyzją z dnia 31 października 2002 r. prezydent miasta zatwierdził projekt podziału nieruchomości składającej się z działki o Nr 346/11 (pow. 20.968 m²⁾, zapisanej w księdze wieczystej, stanowiącej własność gminy, a znajdującej się w wieczystym użytkowaniu Spółdzielni. Podział polegał na wydzieleniu działek o Nr: 368/11 (pow. 2.313 m²⁾, 369/11 (pow. 1.195 m²⁾ - pod drogę publiczną oraz 370/11 (pow. 17.460 m²⁾. Wydzielona pod drogę publiczną działka gruntu o ww. Nr 369/11 przeszła z mocy prawa na rzecz gminy z chwilą, gdy decyzja o podziale stała się ostateczna, co nastąpiło w dniu 17 grudnia 2002 r. Za wskazaną działkę gruntu przeznaczoną pod drogę publiczną przysługiwało odszkodowanie, o które Spółdzielnia wystąpiła w dniu 2 grudnia 2002 r.

Wnioski o przyznanie odszkodowania Spółdzielnia ponawiała cyklicznie, aż do dnia 14 sierpnia 2009 r., kiedy to podpisane zostało z gminą porozumienie, na mocy którego ustalona została wysokość odszkodowania w związku z przejściem z mocy prawa ww. działek gruntu na własność gminy, z przeznaczeniem pod drogę publiczną. Odszkodowanie wypłacono w dniu 28 sierpnia 2009 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zdarzenie w postaci przejścia z mocy prawa gruntów pod drogi publiczne w 2002 r. i otrzymane w 2009 r. odszkodowanie, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, opisane we wniosku zdarzenie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, potwierdza treść powołanych przez niego przepisów art. 2 pkt 6, art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 7 ust. 1 pkt 1 oraz art. 19 ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z tym, według Wnioskodawcy, momentem mającym znaczenie dla ustalenia obowiązku podatkowego jest chwila przejścia własności działek na rzecz gminy, co miało miejsce odpowiednio w lutym i w grudniu 2002 r.

Wnioskodawca twierdzi, że bez znaczenia dla ustalenia obowiązku podatkowego pozostaje fakt określenia wysokości odszkodowania, czy też jego wypłaty. Stanowisko to, jak zaznacza Wnioskodawca, potwierdza dokonana przez dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy interpretacja indywidualna z dnia 7 lipca 2009 r. znak ITPP2/443-272b/09/AK.

Wnioskodawca prezentuje pogląd, zgodnie z którym skoro w dacie wystąpienia skutku mającego znaczenie dla ustalenia obowiązku podatkowego obowiązywała ustawa z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, która nie uznawała gruntu za towar, zaś czynności związane z obrotem gruntami nie były w świetle tej ustawy czynnością podlegającą opodatkowaniu, przejście na rzecz gminy z mocy prawa własności działek wydzielonych pod drogę publiczną mające miejsce w 2002 r. oraz otrzymane w 2009 r. odszkodowanie stanowi zdarzenie niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami natomiast, w rozumieniu art. 2 pkt 6 ww. ustawy, są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 omawianej ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż na mocy dwóch decyzji: z dnia 3 grudnia 2001 r. oraz 31 października 2002 r. prezydent miasta zatwierdził projekt podziału dwóch nieruchomości stanowiących własność gminy, a znajdujących się w wieczystym użytkowaniu Spółdzielni. W ramach powyższych podziałów wydzielono grunty pod drogi publiczne (działka Nr 401/286 oraz Nr 369/11), które przeszły z mocy prawa na rzecz gminy z chwilą, gdy decyzje o podziałach stały się ostateczne, co odpowiednio miało miejsce w dniach 1 lutego 2002 r. oraz 17 grudnia 2002 r. Wnioski o przyznanie odszkodowań Spółdzielnia składała odpowiednio w dniach 10 stycznia 2002 r. oraz 2 grudnia 2002 r., występując o nie cyklicznie aż do dnia 14 sierpnia 2009 r., kiedy to podpisane zostało z gminą porozumienie, na mocy którego ustalona została wysokość odszkodowania w związku z przejściem z mocy prawa ww. działek gruntu na własność gminy z przeznaczeniem pod drogę publiczną. Odszkodowanie wypłacono 28 sierpnia 2009 r.

W świetle powyższego wskazać należy, iż zgodnie z art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.), działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe - z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis ten stosuje się także do nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek użytkownika wieczystego, z tym że prawo użytkowania wieczystego działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne wygasa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis stosuje się odpowiednio przy wydzielaniu działek gruntu pod poszerzenie istniejących dróg publicznych.

Z kolei, na podstawie art. 98 ust. 3 tej ustawy, za działki gruntu, o których mowa w ust. 1, przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem lub użytkownikiem wieczystym a właściwym organem. Przepis art. 131 stosuje się odpowiednio. Jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości.

W myśl art. 131 ust. 1 ww. ustawy, w ramach odszkodowania właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu wywłaszczonej nieruchomości może być przyznana, za jego zgodą, odpowiednia nieruchomość zamienna. Różnicę między wysokością odszkodowania ustalonego w decyzji a wartością nieruchomości zamiennej wyrównuje się przez dopłatę pieniężną (art. 131 ust. 4 ustawy).

Skoro z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż datą nabycia przedmiotowych gruntów z mocy prawa przez gminę są odpowiednio następujące dni: 1 lutego 2002 r. oraz 17 grudnia 2002 r. (dni, w których decyzje o przejściu z mocy prawa na rzecz gminy wskazanych działek gruntu stały się ostateczne), uznać należy, iż przeniesienie własności tych gruntów nastąpiło przed dniem wejścia w życie przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r., tj. jeszcze w okresie obowiązywania ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.), która zakresem opodatkowania nie obejmowała przeniesienia prawa własności gruntu w zamian za odszkodowanie.

Ponadto, zwrócić należy uwagę, iż z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (1 maja 2004 r.), zmieniła się także definicja towaru.

Przed dniem 1 maja 2004 r., zgodnie z definicją zawartą w art. 4 pkt 1 ww. ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, grunt nie był uznawany za towar, więc obrót nim nie podlegał opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Uwzględniając powyższe wskazać należy, iż do opisanego we wniosku stanu faktycznego nie można stosować przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, bowiem zaczął on obowiązywać dopiero od dnia 1 maja 2004 r., a wiec przed zaistnieniem opisanych we wniosku okoliczności.

Reasumując, otrzymane w dniu 28 sierpnia 2009 r. przez Spółdzielnię odszkodowanie za nabycie z mocy prawa odpowiednio w dniach: 1 lutego 2002 r. oraz 17 grudnia 2002 r. przez gminę działek przeznaczonych pod drogi publiczne, znajdujących się na nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste Wnioskodawcy, nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r.

Tym samym stanowisko prezentowane przez Wnioskodawcę uznano za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.