ITPP1/443-1555/11/MS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 15 listopada 2011 r. (data wpływu 18 listopada 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia dla usług związanych z usługami ubezpieczeniowymi - jest nieprawidłowe.

W dniu 18 listopada 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia dla usług związanych z usługami ubezpieczeniowymi.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka zamierza podjąć współpracę brokerem ubezpieczeniowym dotyczącą obsługi czynności ubezpieczeniowych w zakresie zawieranych umów ubezpieczeniowych. Nie będzie to działalność wiodąca Spółki, ale dodatkowa. Spółka nie będzie sama wystawiać polis ubezpieczeniowych.

W ramach współpracy z brokerem Spółka ma wykonywać następujące czynności:

* wskazanie Zleceniodawcy podmiotu do potencjalnego ubezpieczenia oraz przygotowanie programu ubezpieczeniowego dla ubezpieczających wraz z porównaniem ofert ubezpieczeniowych,

* uzyskanie i dostarczenie brokerowi pełnomocnictwa do reprezentowania ubezpieczających przez brokera,

* dostarczanie i przyjmowanie wniosków o ubezpieczenie, potwierdzeń odbioru polisy ubezpieczeniowej oraz dostarczania ich w sposób wskazany przez brokera,

* dostarczanie ubezpieczającym polisy, ogólnych warunków ubezpieczenia, druków wpłat składek,

* informowanie ubezpieczających o ewentualnej konieczności wykonania badań lekarskich przez ubezpieczonych,

* doręczenie ubezpieczającym: nowych druków wpłat, informacji o saldach na rachunku ubezpieczającego,

* przypominanie ubezpieczającym o terminach wynikających obowiązków stron umowy ubezpieczenia,

* pomoc w kontaktach ubezpieczających z brokerem, np. w celu przygotowania dokumentów niezbędnych do wypłaty świadczenia,

* doradztwo związane z decyzjami inwestycyjnymi ubezpieczających, w tym: przygotowanie analizy szkodliwości dla ubezpieczających i prowadzenie negocjacji z Zakładem Ubezpieczeń w imieniu ubezpieczających,

* analiza ryzyk ubezpieczeniowych występujących u ubezpieczających.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Jaką stawkę należy stosować do opisanych usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, do opisanych usług Spółka zamierza wystawiać faktury VAT z tytułu wykonania czynności ubezpieczeniowych z adnotacją "zwolnienie z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Stawka podatku - zgodnie z przepisem art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług - wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, przewidziano opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ww. ustawy o podatku od towarów i usług.

Na mocy obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 r. art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Jak stanowi obowiązujący od dnia 1 stycznia 2011 r. art. 43 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41, o czym stanowi art. 43 ust. 14 wskazanej ustawy.

Zgodnie natomiast z art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Zatem, w pierwszej kolejności należy określić jakie czynności miał na myśli prawodawca formułując w art. 43 ust. 1 pkt 37 zwolnienie dla świadczonych usług ubezpieczeniowych, usług reasekuracyjnych i usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych.

Natomiast w świetle art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej z dnia 28 listopada 2006 r. (Dz. Urz. UE L Nr 347), państwa członkowskie zwalniają transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

Dyrektywa nie podaje definicji transakcji ubezpieczeniowych ani usług pokrewnych świadczonych przez maklerów i pośredników ubezpieczeniowych.

W tym miejscu wskazać należy, iż zgodnie ze stanowiskiem Trybunału Sprawiedliwości UE, zajętym w wyroku C-8/01 z dnia 20 listopada 2003 r. w sprawie Taksatorrigen, istotą transakcji ubezpieczeniowej jest w ogólnym rozumieniu, to iż ubezpieczyciel zobowiązuje się, w przypadku, gdy zaistnieje ryzyko objęte ubezpieczeniem, świadczyć ubezpieczonemu usługę uzgodnioną podczas zawierania umowy w zamian za uprzednią wpłatę składki (sprawy: Card Protection Plan C-349/96, paragraf 17 i Skania C-240/99, paragraf 37).

Trybunał wprawdzie orzekł, że wyrażenie "transakcje ubezpieczeniowe" nie obejmuje wyłącznie transakcji dokonywanych przez samych ubezpieczycieli, ale zasadniczo jest na tyle obszerne, że obejmuje zapewnienie ochrony ubezpieczeniowej przez podatnika, który sam nie jest ubezpieczycielem, ale w kontekście polisy blokowej dostarcza swoim klientom taką ochronę, korzystając z wpływów od ubezpieczyciela, który przyjmuje na siebie ryzyko objęte w ubezpieczeniu (sprawy: Card Protection Plan, paragraf 22 i Skandia, paragraf 38).

Jednak w akapicie 41 sprawy Skania, Trybunał podtrzymał stanowisko, że zgodnie z definicją transakcji ubezpieczeniowych zawartą w akapicie 39 niniejszego wyroku okazuje się, iż tożsamość osoby, której świadczy się usługę, jest istotna w rozumieniu definicji rodzaju usług objętych artykułem 13B (a) szóstej dyrektywy i że transakcja ubezpieczeniowa nieodzownie pociąga za sobą istnienie umowy między dostawcą usługi ubezpieczeniowej i osobą, która jest ubezpieczona na wypadek ryzyka, czyli ubezpieczonym.

Z okoliczności sprawy wynika, iż w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Spółka zamierza podjąć współpracę brokerem ubezpieczeniowym. Będzie to dodatkowa działalność Spółki. Współpraca pomiędzy brokerem a Spółką dotyczyć ma obsługi czynności ubezpieczeniowych w zakresie zawieranych umów ubezpieczeniowych, jednak Spółka nie będzie sama wystawiać polis ubezpieczeniowych. Spółka w ramach współpracy ma wykonywać następujące czynności: wskazywać Zleceniodawcy podmiot do potencjalnego ubezpieczenia oraz przygotowywać program ubezpieczeniowy dla ubezpieczających wraz z porównaniem ofert ubezpieczeniowych, uzyskiwać i dostarczać brokerowi pełnomocnictwa do reprezentowania ubezpieczających przez brokera; dostarczać i przyjmować wnioski o ubezpieczenie, potwierdzenia odbioru polisy ubezpieczeniowej oraz dostarczać je w sposób wskazany przez brokera; dostarczać ubezpieczającym polisy, ogólne warunki ubezpieczenia, druki wpłat składek; informować ubezpieczających o ewentualnej konieczności wykonania badań lekarskich przez ubezpieczonych; doręczać ubezpieczającym: nowe druki wpłat, informacje o saldach na rachunku ubezpieczającego; przypominać ubezpieczającym o terminach wynikających obowiązków stron umowy ubezpieczenia; pomagać w kontaktach ubezpieczających z brokerem, np. w celu przygotowania dokumentów niezbędnych do wypłaty świadczenia; prowadzić doradztwo związane z decyzjami inwestycyjnymi ubezpieczających (w tym: przygotowanie analizy szkodliwości dla ubezpieczających i prowadzenie negocjacji z Zakładem Ubezpieczeń w imieniu ubezpieczających); prowadzić analizę ryzyk ubezpieczeniowych występujących u ubezpieczających.

A zatem w przedmiotowa kwestia sprowadza się do oceny, czy świadczone przez Spółkę usługi stanowią usługi ubezpieczeniowe oraz czy można je uznać za element usługi ubezpieczeniowej, stanowiący odrębną całość, który jest właściwy oraz niezbędny dla usługi zwolnionej.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, iż Spółka nie wykonuje czynności ubezpieczeniowych w rozumieniu powołanych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Czynność ubezpieczeniowa charakteryzuje się bowiem tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy. W niniejszej sprawie Spółka nie występuje w roli ubezpieczyciela, który w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia będzie zobowiązany do świadczenia na rzecz ubezpieczonego klienta.

Zauważyć należy, iż "czynność ubezpieczeniowa", w każdym wypadku związana będzie z istnieniem stosunku umownego między ubezpieczycielem, który na podstawie przepisów o podatku od towarów i usług może korzystać ze zwolnienia z tego podatku, a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym. Natomiast z opisanego stanu faktycznego wynika, iż między Spółką, a klientami nie istnieje żaden stosunek prawny ubezpieczenia.

Ponadto z przedstawionych okoliczności wniosku wynika, iż przedmiotowe usługi nie stanowią usług reasekuracyjnych, polegających na wykonywaniu czynności związanych z przyjmowaniem ryzyka cedowanego przez zakład ubezpieczeń lub przez zakład reasekuracji oraz dalsze cedowanie przyjętego ryzyka.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy, a w szczególności treść art. 43 ust. 14 ustawy w związku z art. 43 ust. 1 pkt 37 oraz art. 43 ust. 13 ustawy - usługi, które Spółka zamierza świadczyć w ramach współpracy z brokerem nie będą korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Problem tzw. usług "back office" był przedmiotem wyroku Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich z dnia 3 marca 2005 r. w sprawie Staatssecretaris van Financiën przeciwko Arthur Andersen Co. Accountants c.s. (C-472/03). W wyroku tym TSUE stwierdził, iż Artykuł 13 część B lit. a Szóstej Dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że czynności "back office", polegające na wykonywaniu za wynagrodzeniem usług na rzecz zakładu ubezpieczeniowego, nie stanowią usług pokrewnych czynnościom ubezpieczeniowym dokonywanym przez brokera bądź pośrednika ubezpieczeniowego w rozumieniu tego przepisu. Usługi świadczone przez ACMC na rzecz UL (zakładu ubezpieczeniowego przyp. Tut. Organu) muszą być w rezultacie rozumiane jako forma współpracy polegająca na wspieraniu UL za wynagrodzeniem w wykonywaniu należącej do niej działalności, bez wchodzenia w stosunki umowne z ubezpieczonymi.

Reasumując, przedmiotowe czynności wykonywane przez Spółkę na podstawie zawartej umowy z brokerem ubezpieczeniowym, polegające na stałym świadczeniu ww. usług - nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, określonego w art. 43 ust. 1 pkt 37 i ust. 13 ustawy. A zatem stawką właściwą dla opodatkowania przedmiotowych czynności wykonywanych na rzecz brokera ubezpieczeniowego jest podstawowa stawka podatku, od dnia 1 stycznia 2011 r. w wysokości 23%.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń