ITPP1/443-1528/11/MS - VAT w zakresie możliwości stosowania nazwy skróconej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 31 październikami 2011 r. (data wpływu 14 listopada 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości stosowania nazwy skróconej - jest nieprawidłowe.

W dniu 14 listopada 2011 r. złożono wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości stosowania nazwy skróconej.

W złożonym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Jako osoba fizyczna prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Według wpisu oznaczenie przedsiębiorcy to (...). Skrócona nazwa przedsiębiorcy według zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej to (...). Działalność gospodarczą rozpoczął Pan w dniu r. Jako podatnik VAT wystawia Pan faktury VAT posługując się czasami skrótem nazwy przedsiębiorcy bez podawania na fakturach imienia i nazwiska, ponieważ w ustawie o działalności gospodarczej ustawodawca określił oznaczenie przedsiębiorcy właśnie poprzez jego nazwę.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wystawiając faktury VAT oraz je otrzymując, aby mieć prawo do odliczenia podatku naliczonego od towarów i usług, może Pan posługiwać się nazwą skróconą podaną w zgłoszeniu, czy też musi się Pan posługiwać nazwą pełną.

Pana zdaniem, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług - może Pan posługiwać się nazwą skróconą.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. W myśl art. 15 ust. 2, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Stosownie do art. 106 ust. 1 cytowanej ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Szczegółowe zasady wystawiania faktur zostały określone w obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r. rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. (Dz. U. Nr 68, poz. 360). w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Zgodnie z § 5 ust. 1 ww. rozporządzenia, faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna zawierać co najmniej:

Z cytowanych powyżej przepisów wynika, iż faktura dokumentująca sprzedaż powinna przede wszystkim zawierać dane określone w art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. m.in. dane dotyczące nabywcy. Natomiast w myśl cytowanego powyżej § 5 ust. 1 rozporządzenia, który precyzyjniej określa treść faktury, winna ona zawierać m.in. imię i nazwisko lub nazwę bądź nazwę skróconą nabywcy oraz jego adres, a także numer NIP nabywcy.

Stosownie natomiast do art. 5 ust. 1 (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2011 r.) ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681 z późn. zm.), podatnicy obowiązani są do dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego; zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się jednokrotnie, bez względu na rodzaj oraz liczbę opłacanych przez podatnika podatków, formę opodatkowania, liczbę oraz rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz liczbę prowadzonych przedsiębiorstw.

Zgodnie z ust. 2 tego artykułu, zgłoszenie identyfikacyjne osób fizycznych zawiera nazwisko, imiona, imiona rodziców, datę i miejsce urodzenia, płeć, nazwisko rodowe, obywatelstwo lub obywatelstwa, adres miejsca zamieszkania, adres miejsca zameldowania na pobyt stały lub czasowy, rodzaj i numer dowodu tożsamości oraz numer ewidencyjny PESEL.

Natomiast w myśl art. 6 ust. 1 ww. ustawy o NIP, podatnicy podatku od towarów i usług lub podatku akcyzowego są obowiązani dokonać zgłoszenia identyfikacyjnego przed dokonaniem pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu jednym z tych podatków. Zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się niezależnie od zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w art. 96 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (...).

W myśl art. 96 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

Z kolei zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towar usług w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie zaś do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a cyt. ustawy o kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Natomiast zgodnie z art. 88 ust. 3a ustawy, w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2011 r. nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy:

Natomiast od dnia 1 lipca 2011 r. zmianie uległa treść art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a. który otrzymał brzmienie: "a) wystawionymi przez podmiot nieistniejący".

Z powołanych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, o ile nie zachodzą przesłanki je wyłączające, o których mowa w art. 88 ust. 3a ustawy o podatku od towarów i usług.

Ogólne zasady działania przedsiębiorstw osób fizycznych określone zostały w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z art. 431 Kodeksu cywilnego przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 331 § 1, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. Przedsiębiorca działa pod firmą - art. 432 § 1 Kodeksu. Stosownie do art. 434 Kodeksu cywilnego firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko. Nie wyklucza to włączenia do firmy pseudonimu lub określeń wskazujących na przedmiot działalności przedsiębiorcy, miejsce jej prowadzenia oraz innych określeń dowolnie obranych.

Zatem podatnikiem i przedsiębiorcą jest osoba fizyczna z imienia i nazwiska, posługująca się nadanym jej numerem identyfikacji podatkowej NIP, a nie firma prowadzona przez tę osobę. Odzwierciedleniem tej tendencji są dane wykazane w zgłoszeniu rejestracyjnym VAT-R. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 kwietnia 2004 r. w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją podatników w zakresie podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 55, poz. 539 z późn. zm.) w § 1 określa wzór zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku od towarów i usług, stanowiący załącznik nr 1 do rozporządzenia (VAT-R). W przypadku podatnika będącego osobą fizyczną w części B.1. tego zgłoszenia określającej dane identyfikacyjne należy podać nazwisko, pierwsze imię, drugie imię podatnika, imię ojca i matki, numer ewidencyjny PESEL, datę urodzenia. Ponadto w prawie cywilnym określono firmę osoby fizycznej przez jej imię i nazwisko.

Na podstawie ww. przepisów stwierdzić należy, że przez "imiona i nazwiska lub nazwy bądź nawy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy" należy rozumieć w przypadku sprzedawcy/nabywcy będącego osobą fizyczną - imię i nazwisko, w przypadku osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej - nazwę bądź nazwę skróconą. Firma osoby fizycznej może zawierać dodatki, np. określenie wskazujące na przedmiot działalności przedsiębiorcy, ale dane te mogą być umieszczone jedynie w formie dodatku fakultatywnego.

Z opisu przedstawionego we wniosku wynika, iż jako osoba fizyczna prowadzi Pan działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej (według wpisu oznaczenie przedsiębiorcy to "Pana imię i nazwisko pod firmą. (...)). Skrócona nazwa przedsiębiorcy według zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej to (...). Działalność gospodarczą rozpoczął Pan w dniu. i w ramach prowadzonej działalności wystawia faktury VAT, posługując się czasami skrótem nazwy przedsiębiorcy bez podawania na fakturach imienia i nazwiska.

Biorąc więc pod uwagę powołane na wstępie przepisy art. 106 ustawy o podatku od towarów i usług oraz § 5 ww. rozporządzenia z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, (pomimo, że w ewidencji działalności gospodarczej, została zgłoszona nazwa skrócona firmy Wnioskodawcy) na fakturach VAT dokumentujących sprzedaż lub nabycie towarów i usług konieczne jest umieszczanie imienia i nazwiska Wnioskodawcy, będącego osobą fizyczną, jako nazwy sprzedawcy/nabywcy towaru czy usługi. Tak więc posługiwanie się wyłącznie nazwą skróconą firmy Wnioskodawcy bez podania jego imienia i nazwiska nie jest wystarczające.

Dla oceny zaistniałego stanu faktycznego należy jednakże rozpatrzyć jakie konsekwencje prawne powoduje stosowanie w fakturach dokumentujących poniesione wydatki błędnej nazwy podmiotu wskazanego jako nabywca.

Generalnie faktura VAT jest dokumentem odzwierciedlającym prawidłowy przebieg zdarzenia gospodarczego zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział. Przy ocenie zdarzenia gospodarczego nie można pominąć okoliczności towarzyszących transakcji, wskazujących, na rzeczywisty charakter podmiotu dokonującego zakupu. Faktury VAT są dokumentem o charakterze sformalizowanym.

Co do zasady zatem, faktury muszą być wystawione zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa krajowego w tym względzie. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze. A contrario nie będzie można uznać za prawidłową faktury, gdy sprzecznie z jej treścią wykazuje ona zdarzenie gospodarcze, które w ogóle nie zaistniało bądź zaistniało w innych rozmiarach albo między innymi podmiotami. Faktura VAT potwierdza zaistniałe zdarzenia gospodarcze, a jej elementy formalne wymagane przez art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług mają wyłącznie znaczenie dowodowe. Jedynie braki merytoryczne faktury mogą wywołać skutek materialny w postaci zmian w przedmiocie lub podstawie opodatkowania, a także doprowadzić do niewłaściwego określenia wysokości podatku.

A zatem, chociaż zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług faktura powinna zawierać dane dotyczące podatnika i nabywcy, to jednak nie wszystkie wykazane braki faktur wykluczają możliwość ustalenia tych danych przy prawidłowej analizie innych zapisów zawartych w fakturach. W szczególności należy to odnieść do takich wad, jak brak jednostek miary towaru, jego ilości i ceny jednostkowej. Są to elementy rachunkowe faktury, mające zasadnicze znaczenie dla określenia wysokości zobowiązania podatkowego, bez których nie jest możliwe zweryfikowanie, czy wysokość podatku została ustalona prawidłowo.

Należy zatem zauważyć, iż błędna (niepełna) nazwa podmiotu (w przedmiotowej sprawie brak umieszczenia na fakturze imienia i nazwiska nabywcy) przy jednoczesnym prawidłowym numerze NIP jest jedynie wadą techniczną, niewyłączającą możliwości prawidłowego określenia nabywcy towaru, a jednocześnie pozostająca bez znaczenia dla prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Z powyższego wynika, iż o prawidłowości faktur VAT wystawianych i otrzymywanych przez podatników powinny decydować przede wszystkim ustalenia, czy dokumenty te potwierdzają rzeczywiste transakcje handlowe. A zatem, jeżeli w fakturach dokumentujących transakcje występują tzw. wadliwości mniejszej wagi, należy uznać, że nie ma podstawy do kwestionowania faktur VAT wyłącznie z powodu wspomnianych braków mających charakter wadliwości mniejszej wagi. Są to tego rodzaju wadliwości, które, co prawda, powodują, że faktura nie odpowiada wymogom określonym w przepisach, jednakże same w sobie nie wpływają one na przedmiot i podstawę opodatkowania.

Z tego też względu należy uznać, iż chociaż faktury VAT, w których figuruje nazwa skrócona firmy Wnioskodawcy, adres miejsca prowadzenia działalności gospodarczej oraz numer identyfikacji podatkowej (bez wskazania imienia i nazwiska Wnioskodawcy) nie spełniają wymogów określonych przepisami prawa, nie można uznać, że faktury te zawierają błędy, które nie pozwalają na rzeczywiste odzwierciedlenie przebiegu zdarzeń gospodarczych.

Zatem pomimo, że na przedmiotowych fakturach VAT zamiast imienia i nazwiska nabywcy umieszczono nazwę skróconą firmy Wnioskodawcy, lecz na podstawie innych danych zawartych w fakturze, takich jak adres miejsca prowadzenia działalności gospodarczej oraz numer identyfikacji podatkowej NIP Wnioskodawca może być zidentyfikowany, faktury te stanowią podstawę do obniżenia podatku należnego, o ile dokumentują one zakupy związane ze sprzedażą opodatkowaną i nie zachodzą przesłanki negatywne, o których mowa w art. 88 ust. 3a ustawy.

Oceniając całościowo stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku, należało je uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń