ITPP1/443-136/14/AP - Możliwość zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności udzielenia przez spółkę pożyczki.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 3 lutego 2014 r. (data wpływu 10 lutego 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielenia pożyczek - jest prawidłowe.

W dniu 10 lutego 2014 r. został złożony ww. wniosek, o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielenia pożyczek.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Świadczenie usług finansowych, w tym udzielanie pożyczek nie znajduje się w katalogu przedmiotu działalności Spółki, wymienionym w akcie założycielskim Spółki. W dniu 7 sierpnia 2012 r. Spółka zawarła z innym podmiotem gospodarczym umowę, której przedmiotem było udzielenie przez Spółkę dla podmiotu pożyczki pieniężnej w kwocie 1.000.000 zł (jeden milion złotych). W umowie Strony nie wskazały przeznaczenia pożyczki. W dniu 28 listopada 2013 r. Spółki zawarły kolejną umowę pożyczki: Wnioskodawca udzielił na rzecz podmiotu pożyczki w kwocie 2.500.000 zł (dwa miliony pięćset tysięcy złotych) z przeznaczeniem tej kwoty na spłatę czynszu dzierżawnego należnego dla Wnioskodawcy z tytułu umowy dzierżawy z dnia 16 września 2010 r. Oprocentowanie pożyczek zostało ustalone na warunkach rynkowych. W terminach przewidzianych przepisami prawa pożyczkobiorca, złożył deklaracje dla celów podatku od czynności cywilnoprawnych i dokonał zapłaty tego podatku. Wnioskodawca zamierza udzielać następnych pożyczek.

W związku z powyższym opisem, zadano następujące pytanie:

Czy udzielenie pożyczki przez Wnioskodawcę na rzecz pożyczkobiorcy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i korzysta ze zwolnienia od podatku, na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy obie transakcje udzielenia pożyczki na rzecz innej Spółki podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i jednocześnie korzystały ze zwolnienia od podatku, na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług. Art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samość ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatkowi podlegają między innymi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przepis art. 5 ust. 2 stanowi, że czynności wymienione w art. 5 ust. 1, w tym także odpłatne świadczenie usług, podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. Przez dostawę towarów, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast jak stanowi art. 8 ust. 1 powołanej ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Według Wnioskodawcy powyższe pozwala stwierdzić, że udzielenie oprocentowanej pożyczki będzie stanowić odpłatne świadczenie usług, w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Zdaniem Wnioskodawcy fakt, że udzielanie pożyczek nie jest jednym z przedmiotów działalności Spółki pozostaje bez znaczenia dla uznania, że obie transakcje pożyczek należy uznać za świadczenie usług, w rozumieniu art. 8 ustawy VAT. Zgodnie bowiem z przepisem art. 5 ust. 2 ustawy odpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostało wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. Żaden przepis ustawy VAT nie uzależnia uznania czynności za podlegającą przepisom tej ustawy od faktu zarejestrowania przez podatnika w odpowiednim rejestrze przedmiotu działalności gospodarczej w zakresie do jakiego dana czynność należy. Natomiast zgodnie z przepisem art. 15 ustawy podatnikami tego podatku są m.in. osoby prawne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Definicja sformułowana w przepisie art. 15 ust. 2 ustawy stanowi, że "działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych". Ponieważ bezspornie - zdaniem Wnioskodawcy - można stwierdzić, że:

1. Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT,

to należy uznać, że obie umowy pożyczek pieniężnych podlegają przepisom ustawy o podatku od towarów i usług, a co za tym idzie zgodnie z przepisem art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku, usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych. Zdaniem Wnioskodawcy, usługa udzielenia pożyczki na rzecz innego podmiotu będzie mieścić się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT. Biorąc pod uwagę powyższe, usługa udzielenia pożyczki przez Wnioskodawcę będzie korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Oznacza to, ze naliczone odsetki stanowiące wynagrodzenie Wnioskodawcy za świadczona usługę powinny zostać udokumentowane fakturą VAT wystawioną przez Wnioskodawcę z zastosowaniem stawki VAT "zw".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast jak stanowi art. 8 ust. 1 powołanej ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pojęcie działalności gospodarczej zostało zdefiniowane w ust. 2 ww. artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z ww. przepisem, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy.

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże, w myśl art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w rozporządzeniach wykonawczych do niej przewidziano możliwość zastosowania obniżonych stawek podatku, a nawet zwolnień od podatku.

I tak, na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwolnione są od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Ponadto, zgodnie z zapisem art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13 nie mają zastosowania do:

Powyższe regulacje stanowią implementację do krajowego porządku prawnego zapisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U.UE.L Nr 347, str. 1 z późn. zm.). Zgodnie z regulacją zawartą w art. 135 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE Rady, Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę.

Z opisu sprawy wynika, że Spółka jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Świadczenie usług finansowych, w tym udzielanie pożyczek nie znajduje się w katalogu przedmiotu działalności Spółki, wymienionym w akcie założycielskim. Spółka udzieliła dwóch odpłatnych pożyczek pieniężnych. Pożyczki udzielone zostały według kryteriów rynkowych. W obu umowach pożyczek strony ustaliły wynagrodzenie w postaci odsetek, zatem czynność ta w ocenie Spółki ma charakter zarobkowy. Spółka zamierza udzielać następnych pożyczek.

Mając na uwadze powyższe oraz powołane regulacje prawne należy stwierdzić, że czynność udzielania pożyczek przez Spółkę, będącej czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, stanowi czynności wykonywaną w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem udzielając pożyczek Spółka działa jako podatnik, o którym mowa w ust. 1 ww. artykułu. Przedmiotowa usługa - stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy - podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, przy czym - biorąc pod uwagę treść art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy - korzystać będzie ze zwolnienia od podatku.

Jednocześnie wskazać należy, że w zakresie dotyczącym opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87-100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.