ITPP1/443-1196/11/DM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 24 sierpnia 2011 r. (data wpływu 29 sierpnia 2011 r.) uzupełnionym w dniu 11 października 2011 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania ustanowienia służebności przesyłu i prawa do zwolnienia podmiotowego - jest prawidłowe.

W dniu 29 sierpnia 2010 r. został złożony wniosek uzupełniony w dniu 11 października 2011 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania ustanowienia służebności przesyłu i prawa do zwolnienia podmiotowego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest rolnikiem i wspólnie z żoną prowadzi gospodarstwo rolne. Rok 2011 jest kolejnym rokiem prowadzenia przez małżonków działalności rolniczej. Na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej Wnioskodawca jest właścicielem nieruchomości gruntowych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego. Żadne z małżonków nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT. W miesiącu maju 2011 r. Wnioskodawca wspólnie z żoną ustanowił na ww. nieruchomościach gruntowych służebność przesyłu na rzecz przedsiębiorcy polegającą na:

* prawie budowy i utrzymania przez okres 25 lat na terenie nieruchomości obciążonej linii elektroenergetycznej o napięciu 110 KV przebiegającej pod powierzchnią ziemi na głębokości minimum 1/3 metra wraz z obiektami i urządzeniami niezbędnymi do jej eksploatacji,

* prawie usunięcia drzew rosnących na trasie budowanej linii,

* prawie nieograniczonego dostępu do nieruchomości obciążonej w celu wykonania niezbędnych robót związanych z eksploatacją, konserwacją i naprawą oraz przebudową i remontami linii, w szczególności swobodnego dojścia i dojazdu na teren nieruchomości obciążonej średnim i ciężkim sprzętem budowlanym,

* obowiązku każdoczesnego właściciela nieruchomości obciążonej powstrzymania się od budowy w odległości 3 metrów od osi linii w każdą stronę budynków mieszkalnych oraz sadzenia drzew wysokopiennych, jak również powstrzymaniu się od dokonywania na tym obszarze wszelkich działań, które mogłyby prowadzić do utrudnienia prawidłowego wykorzystywania linii.

Służebność przesyłu została ustanowiona odpłatnie za kwotę 380.000 zł płatną jednorazowo. Należność ta została już Wnioskodawcy i jego żonie przez przedsiębiorcę przekazana. Strony umowy postanowiły, że ww. wynagrodzenie obejmuje również należności za przedwczesny wyrąb lasu i wycinkę pojedynczych drzew w pasie nowobudowanej linii. Jedynym źródłem przychodów małżonków w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług była do chwili ustanowienia służebności przesyłu sprzedaż produktów rolnych pochodzących z prowadzonej działalności rolniczej.

W uzupełnieniu wniosku wskazano, że całość nieruchomości gruntowych, na których ustanowiono służebność to grunty rolne. Wskazanie w opisie stanu faktycznego odszkodowania za wyrąb lasu, wynika wyłącznie z zacytowania zawartej umowy, której standardową treść zaproponował przedsiębiorca, na którego rzecz ustanowiono służebność. Grunty, na których ustanowiono służebność nie obejmują lasów.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy odpłatne ustanowienie służebności przesyłu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 w związku z art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, a jeżeli tak, to czy w opisanym stanie faktycznym zastosowanie będzie miało zwolnienie z podatku, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy, czy może zwolnienie, o którym mowa w art. 113 ust. 9 ustawy i czy przysługiwać będzie ono odrębnie każdemu z małżonków.

Zdaniem wnioskodawcy odpłatne ustanowienie służebności przesyłu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 w związku z art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług. W opisanym stanie faktycznym zastosowanie będzie miało zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy przysługujące odrębnie każdemu z małżonków.

Uzasadniając stanowisko Wnioskodawca, przywołując art. 5 ust. 1, art. 8 ust. 1 i ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług zauważa, że wiele wątpliwości związanych jest z opodatkowaniem odszkodowań oraz kar umownych, gdyż podatkiem od towarów i usług nie jest objęte odszkodowanie "jako takie". Wypłata odszkodowania nie jest ani czynnością, ani zdarzeniem podlegającym opodatkowaniu. U podstaw wypłaty odszkodowania leży fakt powstania szkody po stronie podmiotu uprawnionego do odszkodowania. Samo powstanie szkody również nie jest czynnością ani zdarzeniem podlegającym opodatkowaniu. Czynnością opodatkowaną jest natomiast świadome dopuszczenie do powstania szkody po swojej stronie, w wyniku czego podmiot zobowiązany do odszkodowania uzyskuje jakieś korzyści. Kwota odszkodowania - które na gruncie podatku od towarów i usług musi być uznane za wynagrodzenie za tę czynność opodatkowaną - stanowi zaś obrót. Najczęściej obrót opodatkowany mogą kreować odszkodowania za utracone korzyści (lucrum cessans). W tym przypadku bowiem podmiot uprawniony, postępując zgodnie ze swoją wolą i świadomie, pozbawia się pewnych korzyści, najczęściej zobowiązując się do zaniechania określonych działań, w wyniku czego inny podmiot (najczęściej zobowiązany do wypłaty odszkodowania) uzyskuje określone korzyści. Jeśli takiej czynności dopełnia podmiot działający w charakterze podatnika, wówczas będziemy mieli do czynienia z opodatkowaniem, (por. A. Bartosiewicz, R. Kubacki, VAT Komentarz, wyd. 5, Wolters Kluwer Polska). Wnioskodawca zauważa, że ustanowienie służebności przesyłu za jednorazowym wynagrodzeniem wypełnia znamiona art. 8 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy zatem podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy. Zgodnie z treścią art. 29 ust. 1 cyt. ustawy podstawą opodatkowania jest obrót, a obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku zatem jednorazowa należność za ustanowienie służebności gruntowej jest kwotą brutto zawierającą w sobie podatek. Powołując natomiast art. 113 ust. 1 i ust. 3 ustawy Wnioskodawca podnosi, że ze względu na to, że Wnioskodawca i jego małżonka są współwłaścicielami będących częścią gospodarstwa rolnego nieruchomości gruntowych, na których ustanowiono służebność przesyłu uznać należy, że wobec braku odmiennych ustaleń kwota uzyskana z tytułu ustanowienia służebności przesyłu przypada po połowie każdemu z małżonków. W opisanym stanie faktycznym na każdego z małżonków przypadnie więc kwota 190.000 zł. Wnioskodawca wskazuje, że osoba fizyczna nie staje się podatnikiem z tytułu ustanowienia służebności. Ustawa o podatku od towarów i usług przy definiowaniu podatnika, posługuje się pojęciem działalności gospodarczej, zdefiniowanym w art. 15 ust. 2 ustawy, tylko dla potrzeb podatku od towarów i usług. Wnioskodawca jest wspólnie z małżonką właścicielem gospodarstwa rolnego i prowadzi działalność rolniczą, zatem, z tego tytułu jest podatnikiem VAT w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy korzystającym ze zwolnienia podmiotowego. Powołując z kolei art. 113 ust. 5 ustawy Wnioskodawca wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odrębnie u każdego z małżonków przypadająca na każdego z nich nadwyżka ponad kwotę 150.000 zł, tj. kwota 40.000 zł.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z art. 7 ust. 1 cyt. ustawy wynika, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu. Przy czym należy zwrócić uwagę w szczególności na przepis art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, który przez świadczenie usług nakazuje rozumieć także zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. W związku z powyższym przez świadczenie należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Zauważyć należy także, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Tak więc, czynność podlega opodatkowaniu nie tylko wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności, przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Podatnikami, w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Natomiast z art. 15 ust. 2 ww. ustawy wynika, że działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Instytucja służebności przesyłu uregulowana została w art. 305¹-305⁴ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). W świetle art. 305¹ tej ustawy, nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).

Należy zauważyć, iż zgodnie z art. 49 § 1 k.c., urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa.

Jeżeli właściciel nieruchomości odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna dla właściwego korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 przedsiębiorca może żądać jej ustanowienia za odpowiednim wynagrodzeniem (art. 305² § 1 ustawy - Kodeks cywilny). Zgodnie z art. 305² § 2 tej ustawy, jeżeli przedsiębiorca odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna do korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu.

Służebność przesyłu to rodzaj służebności gruntowej, o czym jednoznacznie przesądza art. 305⁴ Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych.

Z kolei pojęcie służebności gruntowej zdefiniowane zostało w art. 285 § 1 ustawy - Kodeks cywilny. Zgodnie z tym przepisem nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności.

Z powyższego wynika, że ustanowienie służebności przesyłu (jako rodzaju służebności gruntowej) wiąże się ze zobowiązaniem właściciela gruntu do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest rolnikiem i wspólnie z żoną prowadzi gospodarstwo rolne. Na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej Wnioskodawca jest właścicielem nieruchomości gruntowych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego. Żadne z małżonków nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT. W miesiącu maju 2011 r. Wnioskodawca wspólnie z żoną ustanowił na ww. nieruchomościach gruntowych służebność przesyłu na rzecz przedsiębiorcy. Służebność przesyłu została ustanowiona odpłatnie za kwotę 380.000 zł płatną jednorazowo, która została już Wnioskodawcy i jego żonie przekazana.

Ustosunkowując się do powyższego w pierwszej kolejności zauważyć należy, że zgodnie z art. 2 pkt 19 ustawy o podatku od towarów i usług rolnik dokonujący dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczącego usługi rolnicze, korzystającego ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3, z wyjątkiem rolnika obowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych, zwany jest rolnikiem ryczałtowym. Osoby prowadzące wyłącznie działalność rolniczą (gospodarstwo rolne) co do zasady nie mają obowiązku rozliczania podatku od towarów i usług, gdyż w myśl art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy zwalnia się od podatku dostawę produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej, dokonywaną przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego.

Zwolnienie wynikające ze wskazanego przepisu ma zatem charakter przedmiotowo-podmiotowy - zwolnieni są tylko rolnicy ryczałtowi i tylko w zakresie wyraźnie wskazanym w przepisie. Jednakże status rolnika ryczałtowego nie wyklucza wykonywania innej niż rolnicza działalności gospodarczej. Innego rodzaju działalność prowadzona przez rolnika ryczałtowego, nie uprawniająca go do zwolnienia przedmiotowego wymaga jednak odrębnego jej rozliczenia, na zasadach ogólnych.

Świadczenia związane z ustanowieniem służebności gruntowej nie mogą być zaliczone do działalności rolniczej, której definicję ustawodawca zawarł w art. 2 pkt 15 ustawy o podatku od towarów i usług. Wynika z niej bowiem, że za działalność rolniczą rozumie się produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, gruntową, szklarniową i pod folią, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, chów, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego lub fermowego oraz chów i hodowlę ryb i innych organizmów żyjących w wodzie, a także uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin "in vitro", fermową hodowlę i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowlę i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, chów i hodowlę dżdżownic, entomofagów i jedwabników, prowadzenie pasiek oraz chów i hodowlę innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym oraz sprzedaż produktów gospodarki leśnej i łowieckiej, z wyjątkiem drewna okrągłego z drzew tropikalnych (PKWiU 02.20.13.0) oraz bambusa (PKWiU ex 01.29.30.0), a także świadczenie usług rolniczych.

Do działalności tej nie zalicza się żadnych innych działalności, które nie zostały wymienione w tym przepisie, a zatem - jak ma to miejsce w analizowanej sytuacji - wynagrodzenia związanego z ustanowieniem służebności przesyłu, nawet jeśli służebność ta została ustanowiona na gruntach wykorzystywanych w działalności rolniczej.

Podejmując się wykonywania innej niż rolnicza działalności gospodarczej, Wnioskodawca w zakresie tej działalności staje się zatem podatnikiem podatku od towarów i usług na zasadach ogólnych.

Uwzględniając stan faktyczny wskazać należy, że poprzez ustanowienie służebności przesyłu na rzecz podmiotu trzeciego, Wnioskodawca świadczy w ramach działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług (definicja działalności gospodarczej nie odnosi się do sposobu regulowania należności, a zatem bez względu czy wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu wypłacane jest jednorazowo, czy okresowo, spełnia przesłankę świadczenia usług w ramach działalności gospodarczej) usługi definiowane w art. 8 ust. 1 tej ustawy. Czynności te ze względu na ich odpłatny charakter podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w oparciu o art. 5 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy. Otrzymane od przedsiębiorcy świadczenie pieniężne stanowi w istocie wynagrodzenie za świadczoną usługę, dającą wypłacającemu je przedsiębiorcy wyraźne i bezpośrednie korzyści w postaci możliwości korzystania w oznaczonym zakresie z nieruchomości.

Z wniosku wynika ponadto, że grunty, na których ustanowiono służebność przesyłu należą do gospodarstwa rolnego, które Wnioskodawca prowadzi wraz z małżonką, a Wnioskodawca na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej jest ich współwłaścicielem. Służebność przesyłu została ustanowiona wspólnie przez małżonków za odpłatnością.

W związku z powyższym należy przytoczyć przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.). W myśl art. 31 § 1 tej ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa), obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać lub zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku (art. 35 ww. Kodeksu).

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 ww. Kodeksu, oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 cyt. ustawy, zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług małżonkowie nie są uznawani za jeden podmiot podatkowy. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną, bowiem żaden z przepisów ustawy nie zabrania im prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.

Jeżeli zatem przedmiotem czynności jest rzecz stanowiąca majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług, w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, będzie ten małżonek, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu, czyli ten, który dokonuje jej we własnym imieniu (jest stroną czynności prawnej). Natomiast jeżeli małżonkowie dokonają czynności wspólnie, to każdy z nich z osobna będzie podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r., zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Natomiast w myśl art. 113 ust. 2 cyt. ustawy do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku, a także towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Stosownie do art. 113 ust. 3 ustawy w przypadku prowadzenia przez rolnika ryczałtowego korzystającego ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 3 także działalności innej niż działalność rolnicza do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1 i 10, dokonywanej przez tego podatnika nie wlicza się sprzedaży produktów rolnych pochodzących z prowadzonej przez niego działalności rolniczej.

Z art. 113 ust. 5 ustawy wynika natomiast, że jeżeli wartość sprzedaży u podatników zwolnionych od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc w momencie jej przekroczenia. Obowiązek podatkowy powstaje z momentem przekroczenia, a opodatkowaniu podlega nadwyżka ponad tę kwotę (...).

Jak stanowi art. 113 ust. 9 ustawy podatnik rozpoczynający w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5 jest zwolniony od podatku, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w ust. 1.

Ponieważ, jak wskazano powyżej, dla celów podatku od towarów i usług małżonkowie są odrębnymi podatnikami, to oboje - co do zasady - są zobowiązani do rozliczenia podatku od towarów i usług od otrzymanego wynagrodzenia z tytułu wspólnego ustanowienia służebności przesyłu posiadanych na zasadach wspólności majątkowej małżeńskiej gruntów. Limit zwolnienia podmiotowego przysługuje wówczas każdemu z małżonków osobno.

Z tych też względów, wobec braku odmiennych ustaleń, Wnioskodawca (który - jak wynika z wniosku - poza prowadzeniem gospodarstwa rolnego nie prowadzi odrębnej działalności gospodarczej) jako współwłaściciel będących częścią gospodarstwa rolnego nieruchomości gruntowych, na których wspólnie z małżonką ustanowił służebność przesyłu, mógł skorzystać ze zwolnienia podmiotowego określonego w art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług z tytułu czynności dodatkowych podjętych poza działalnością rolniczą. Jednakże w sytuacji, gdy przypadająca na Wnioskodawcę część wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu przekroczyła limit zwolnienia podmiotowego określony w ww. przepisie, tj. 150.000 zł, Wnioskodawca zobowiązany był do rozliczenia podatku od towarów i usług od nadwyżki ponad wskazaną kwotę.

Ponadto jak wynika z art. 113 ust. 3 ustawy, do wartości sprzedaży uprawniającej do zwolnienia podmiotowego, Wnioskodawca nie powinien uwzględniać sprzedaży produktów rolnych pochodzących z prowadzonej działalności rolniczej.

W tym miejscu zauważyć należy, że tut. organ nie może dokonać oceny wyliczeń przedstawionych przez Wnioskodawcę, gdyż rolą tut. organu jest wyłącznie interpretacja przepisów prawa podatkowego, a nie badanie poprawności dokonanych wyliczeń.

Ponadto zwrócić należy także uwagę na to, że art. 113 ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług, ustanawiając zwolnienie podmiotowe stanowi ogólnie o podatnikach rozpoczynających wykonywanie czynności określonych w art. 5, a więc dotyczy również podatników dokonujących, np. odpłatnej dostawy towarów (produktów) rolnych i odpłatnego świadczenia usług rolniczych. Z tych też względów będąc rolnikiem i dokonując sprzedaży produktów rolnych pochodzących z prowadzonej działalności rolniczej, Wnioskodawca wykonuje czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, zwolnione jednak z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy (Wnioskodawca - jak wynika z wniosku - nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT). W związku z tym, w sytuacji kiedy Wnioskodawca podjął działalność gospodarczą inną niż rolnicza (ustanowienie służebności gruntowej) i nie rozpoczął wykonywania czynności określonych w art. 5 w trakcie roku podatkowego (art. 113 ust. 9 ustawy), to w tej sytuacji zastosowanie znajduje zapis art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Końcowo wskazać należy, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. A zatem kwestia przedstawiona we własnym stanowisku, dotycząca podstawy opodatkowania, która nie została objęta pytaniem - nie może być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - w niniejszej interpretacji rozpatrzona. Ponadto dodatkowo wskazać należy, że wysokość podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług wynikać powinna wyłącznie z umowy zawartej pomiędzy kontrahentami. Organy podatkowe nie mają prawa ingerować w treść zawieranych umów i przyjęty w nich sposób rozliczeń pomiędzy stronami, chyba że postanowienia umów naruszają przepisy podatkowe, a to może być stwierdzone jedynie w trakcie przeprowadzonego przez organ pierwszej instancji postępowania podatkowego. Z tych też względów, zgodnie z przepisami rozdziału 1a ustawy - Ordynacja podatkowa, tut. organ nie ma uprawnień aby w ramach postępowania o wydanie interpretacji indywidualnej uznać, czy "jednorazowa należność za ustanowienie służebności gruntowej jest kwotą brutto zawierającą w sobie podatek VAT", czy też jest wartością bez podatku (wartością netto).

Z kolei mając na uwadze, że to Pan jest stroną wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, jak również uwzględniając indywidualny charakter interpretacji przepisów prawa podatkowego oraz fakt, iż na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług małżonkowie nie są uznawani za jeden podmiot podatkowy, bowiem każdy z nich wykonując samodzielnie czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest odrębnym podatnikiem tego podatku, zaznacza się, iż interpretacja nie wywołuje skutków prawnych dla Pana małżonki, która chcąc uzyskać interpretację indywidualną powinna wystąpić z odrębnym wnioskiem o jej udzielenie. W konsekwencji regulacje zawarte w art. 14k-14n ustawy - Ordynacja podatkowa nie będą miały zastosowania dla Pana żony.

Informuje się także, że pozostałe kwestie objęte przedmiotowym wnioskiem dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych zostaną zawarte w odrębnym rozstrzygnięciu.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87-100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.