ITPP1/443-1165/13/DM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 30 października 2013 r. (data wpływu 13 listopada 2013 r.) przesłanym według właściwości przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w G o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania czynności realizowanych przez Wnioskodawcę w ramach współpracy naukowo-badawczej i rozwojowej - jest prawidłowe.

W dniu 13 listopada 2013 r. został złożony ww. wniosek, o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności realizowanych przez Wnioskodawcę w ramach współpracy naukowo-badawczej i rozwojowej.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca od ponad dwudziestu lat prowadzi działalność gospodarczą w zakresie produkcji leków i kosmetyków. Wnioskodawca samodzielnie opracowuje receptury wytwarzanych przez siebie wyrobów, zatrudniając w tym celu specjalistów z dziedziny chemii kosmetyków.

Wnioskodawca planuje podjąć współpracę naukowo-badawczą i rozwojową z P (dalej Uczelnia), w ramach projektu "dyplom". Celem współpracy będzie uzyskanie przez strony projektowanej umowy obopólnych korzyści, które będą polegały na:

Współpraca stron będzie polegała na:

Planowane jest zawarcie przez strony współpracy w ramach projektu "dyplom" pisemnej umowy, która nie będzie przewidywała jakiejkolwiek odpłatności za aktywności stron.

Zakres czynności Wnioskodawcy będzie dostosowany do zakresu współpracy naukowo-badawczej i rozwojowej z uczelnią. Planowana umowa nie przewiduje dokonywania przez Wnioskodawcę na rzecz uczelni jakichkolwiek świadczeń, które nie miałyby na celu prowadzenia wspólnych badań naukowych. Planowana współpraca nie przewiduje również dokonywania jakichkolwiek rozliczeń finansowych pomiędzy Wnioskodawcą a uczelnią.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy wykonywanie przez Wnioskodawcę planowanej umowy o współpracy naukowo-badawczej i rozwojowej, to jest udział pracowników Wnioskodawcy we wspólnych badaniach naukowych, przekazywanie wiedzy i doświadczenia, jak również materiałów do prowadzenia badań naukowych, będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, czynności Wnioskodawcy w ramach projektu "dyplom" nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ nie będą wykonywane odpłatnie (za wynagrodzeniem) w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, jeżeli istnieje bezpośredni i niezbędny związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami. Co równie istotne, wynagrodzenie za daną czynność powinno dawać się wyrazić w pieniądzu. Powyższe wynika z wyroków TSUE z dnia 5 lutego 1981 r., wydanego w sprawie C-154/80 oraz z dnia 3 marca 1994 r., wydanego w sprawie C-16/93.

Wnioskodawca zauważył, że w zamian za zaangażowanie własnych pracowników oraz przekazanie wiedzy, doświadczenia, materiałów do badań naukowych Wnioskodawcy nie przysługuje wynagrodzenie, które można by wyrazić w pieniądzu. Wnioskodawca może mieć jedynie nadzieję na uzyskanie korzyści materialnych z wykonywania umowy, ponieważ w naukach przyrodniczych nigdy nie można być pewnym, czy badania naukowe zakończą się wynikiem pozytywnym, czyli w niniejszej sprawie uzyskaniem nowej wiedzy możliwej do zastosowania w produkcji leków i kosmetyków.

Ponadto zasadniczym celem umowy jest wspólne prowadzenie badań naukowych, zaś materiały, wiedza i doświadczenie Wnioskodawcy będą wykorzystywane do realizacji tego właśnie celu. Wnioskodawca nie będzie podejmował działań, których głównym zakładanym celem będzie uzyskanie przez uczelnię korzyści ekonomicznych.

Ze względu na wyżej zaprezentowane stanowisko Trybunału, w orzecznictwie polskich sądów administracyjnych dominuje pogląd, zgodnie z którym wspólne przedsięwzięcia, w ramach których nie dochodzi do dostaw towarów ani do świadczenia usług za wynagrodzeniem, nie powodują po stronie uczestników powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług. Przykładem takiego orzeczenia jest wyrok NSA z dnia 12 czerwca 2013 r., wydany w sprawie o sygn. akt i FSK 1128/12, w którym sąd orzekł "Naczelny Sąd Administracyjny orzekający w tej sprawie podziela także utrwalone już w orzecznictwie sądów administracyjnych stanowisko, że przy ustalaniu na gruncie art. 8 ust. 1 ustawy VAT, jako przedmiotu opodatkowania, świadczenia usług o złożonym charakterze, jakie stanowią umowy o współpracy (kooperacyjne), należy przede wszystkim uwzględniać cel takich porozumień gospodarczych, a nie dokonywać wyodrębniania. Na potrzeby podatkowe poszczególnych czynności służących realizacji tego celu (tak NSA w wyroku z dnia 23 kwietnia 2008 r., sygn. akt I FSK 1788/07, wyroku z dnia 9 października 2008 r. w sprawie sygn. akt I FSK 291/08 czy wyroku z dnia 29 lutego 2012 r. w sprawie sygn. akt I FSK 562/11). W powołanych orzeczeniach zaprezentowany został pogląd, że celem kooperacji (współpracy, współdziałania) jest uzyskanie poprzez skoordynowane i wspólne działania partnerów rezultatu o korzystnym dla nich wymiarze ekonomicznym. Działań takich nie można, do celów podatku od towarów i usług, wydzielać i oceniać jednostkowo, lecz z uwzględnieniem ich charakteru działania złożonego i wspólnego, tworzącego w aspekcie gospodarczym jedną całość, którego końcowym efektem, jest zrealizowanie wspólnego przedsięwzięcia."

Wnioskodawca wskazał, że planowana współpraca naukowo-badawcza i rozwojowa stanowi kooperację, o której mowa w wyżej cytowanym orzeczeniu NSA, a zatem należy przyjąć, że w zdarzeniu przyszłym przedstawionym w niniejszym wniosku, Wnioskodawca nie będzie dokonywał czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ponadto, w przeciwieństwie do podstawy faktycznej orzekania przez NSA w sprawie sygn. akt I FSK 1128/12, Wnioskodawca nie będzie otrzymywał od uczelni jakichkolwiek środków pieniężnych, np. tytułem rozliczenia ponoszonych przez Wnioskodawcę kosztów współpracy czy udziału w zyskach ze wspólnego przedsięwzięcia. Tym samym ewidentnie w zamian za udział w przedsięwzięciu Wnioskodawca nie otrzyma od uczelni żadnego wynagrodzenia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z art. 7 ust. 1 cyt. ustawy wynika, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Jak stanowi art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Ponadto w myśl art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

Mając na uwadze powołane przepisy wskazać należy, że z tak szeroko sformułowanej definicji usług wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, przy czym w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Zatem powinien wystąpić związek pomiędzy świadczoną usługą a przekazanym wynagrodzeniem.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Skoro w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatne świadczenie usług, zatem wskazać należy, że zaistnienie czynności opodatkowanej ma miejsce wyłącznie wówczas, gdy istnieje ścisły związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymywanego wynagrodzenia oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami i jednocześnie strony umowy określiły wynagrodzenie należne z tytułu danego świadczenia.

Jeśli zatem z zawartej umowy partnerskiej zobowiązującej partnerów do wspólnego realizowania projektu wynika, że nie jest dokonywane żadne świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, wówczas nie występuje w rozumieniu przepisów art. 8 ww. ustawy świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W sytuacji natomiast gdy czynności wykonywane w ramach projektu są realizowane na zlecenie na rzecz zamawiającego, który będzie odbiorcą usługi, dysponentem czy zarządzającym prawami do wykorzystania efektów powstałych w wyniku realizacji projektu, wówczas czynność taką należy uznać za świadczenie usług, podlegającą opodatkowaniu.

O rozstrzygnięciu, czy wykonywane przez Wnioskodawcę świadczenie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług czy też nie, decydują zatem warunki umowy zawartej pomiędzy partnerami, współwykonawcami projektu.

Z przestawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie produkcji leków i kosmetyków. Wnioskodawca planuje podjąć współpracę naukowo-badawczą i rozwojową z uczelnią, w ramach projektu "dyplom". Celem współpracy będzie uzyskanie przez strony obopólnych korzyści, które będą polegały na dostępie przez studentów i doktorantów uczelni do praktycznej wiedzy i doświadczenia zgromadzonych przez Wnioskodawcę, korzystaniu przez studentów i doktorantów uczelni z dostarczonych przez Wnioskodawcę, niezbędnych do prowadzenia wspólnych badań naukowych, próbek substancji czynnych, surowców, produktów leczniczych, wzorców, odczynników oraz akcesoriów, nabyciu przez Wnioskodawcę od uczelni autorskich praw majątkowych do wyników prac dyplomowych i doktorskich, jak również praw majątkowych do projektów wynalazczych oraz rozwiązań innowacyjnych, powstałych w związku z realizacją przez studentów i doktorantów projektu. Współpraca stron będzie polegała na wskazywaniu przez Wnioskodawcę tematów prac dyplomowych oraz rozpraw doktorskich, wspólnych badaniach naukowych, w tym analizach i próbach laboratoryjnych, prowadzonych przez studentów i doktorantów uczelni oraz specjalistów zatrudnianych przez Wnioskodawcę, cyklicznych spotkaniach osób zaangażowanych we współpracę w celu omówienia wyników badań naukowych. Planowane jest zawarcie pisemnej umowy, która nie będzie przewidywała jakiejkolwiek odpłatności. Zakres czynności Wnioskodawcy będzie dostosowany do zakresu współpracy naukowo-badawczej i rozwojowej z uczelnią. Planowana umowa nie przewiduje dokonywania przez Wnioskodawcę na rzecz uczelni jakichkolwiek świadczeń, które nie miałyby na celu prowadzenia wspólnych badań naukowych. Planowana współpraca nie przewiduje również dokonywania jakichkolwiek rozliczeń finansowych pomiędzy Wnioskodawcą a uczelnią.

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że planowane czynności realizowane przez Wnioskodawcę w oparciu o postanowienia umowy umożliwią wykonanie zamierzonych czynności naukowo-badawczych. Czynności związane z realizowanym projektem nie mieszczą się jednak w pojęciu dostawy towarów, stosownie do art. 7 oraz świadczenia usług, zgodnie z art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług. Zatem wykonywane przez Wnioskodawcę czynności w związku z realizacją wspólnego z uczelnią projektu, stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy, nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.