ITPP1/443-1098a/10/AJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 4 listopada 2010 r. (data wpływu 9 listopada 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wystawiania faktur - jest nieprawidłowe.

W dniu 9 listopada 2010 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie m.in. wystawiania faktur.

W złożonym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest samorządową jednostką budżetową świadczącą usługi edukacyjne, mające służyć doskonaleniu zawodowemu nauczycieli. Organizuje różnego rodzaju kursy, warsztaty oraz inne formy doskonalenia. Usługi te są odpłatne. Nauczyciele, czyli odbiorcy usług świadczonych przez Wnioskodawcę, dokonują wpłat w formie gotówkowej lub poleceniem przelewu na rachunek bankowy. Często jest to część lub całość wpłaty dokonanej przed terminem rozpoczęcia danej formy doskonalenia. W związku z tym, że ewidencja sprzedaży prowadzona jest za pomocą kasy fiskalnej, wpłaty dokumentowane są paragonem fiskalnym. Jednak na żądanie osoby fizycznej wystawiana jest faktura VAT w terminie siedmiu dni po dokonanej wpłacie. Do wpłat dokonanych przez osoby fizyczne poleceniem przelewu, po otrzymaniu wyciągu bankowego (jest to z reguły dzień następny) sporządzany zostaje paragon fiskalny. Występują jednak przypadki, gdy wpłat na rachunek bankowy dokonano w ostatnim dniu miesiąca, a wyciąg bankowy Wnioskodawca otrzymuje w dniu następnym, ale jest to już nowy miesiąc. W związku z tym paragon fiskalny zostaje wystawiony w nowym miesiącu a co za tym idzie, sprzedaż również zostaje zaewidencjonowana i rozliczona w miesiącu następnym - różnym od daty wpływu wpłaty na rachunek bankowy.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy dopuszczalne jest wystawianie faktur VAT na rzecz osób fizycznych, dokumentujących płatność po upływie siedmiu dni od otrzymania wpłaty.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z § 10 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część lub całość należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym otrzymano część lub całość należności od nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3. Wnioskodawca wskazuje, iż art. 106 ustawy o podatku od towarów i usług nie określa terminu w jakim nabywca będący osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, może domagać się od sprzedawcy wystawienia faktury VAT, ale § 10 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów mówiący o siedmiodniowym terminie wystawiania faktury VAT nie określa, czy jest to osoba fizyczna, czy prawna. Ponieważ ustawa o podatku od towarów i usług nakłada na podatnika obowiązek wystawiania faktur, to zgodnie z art. 87 § 1 Ordynacji podatkowej, podatnik nie ma obowiązku wystawiania rachunków. Dlatego też, w ocenie Wnioskodawcy, przepis art. 87 § 4 Ordynacji podatkowej, określający trzymiesięczny termin zgłoszenia żądania wystawienia rachunku nie ma zastosowania do faktur. Faktura to szczególny rodzaj rachunku, a przepisy jej dotyczące są szczególne w stosunku do ogólnych przepisów Ordynacji podatkowej. Zdaniem Wnioskodawcy, niesłuszny jest pogląd, w myśl którego zgodnie z Ordynacją podatkową, rachunek należy wystawić na żądanie w ciągu 3 miesięcy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Obowiązek wystawienia faktury wynika z art. 106 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

Zgodnie z tym przepisem, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Natomiast stosownie do art. 106 ust. 4 ustawy, podatnicy, o których mowa w ust. 1-3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.

Szczegółowe zasady dotyczące wystawiania faktur uregulowane zostały w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 z późn. zm.).

Stosownie do zapisu § 4 ust. 1 ww. rozporządzenia, zarejestrowani podatnicy jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej, wystawiają faktury oznaczone wyrazami "FAKTURA VAT".

Zgodnie z § 5 ust. 1 pkt 4 powołanego rozporządzenia, faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna zawierać m.in. dzień, miesiąc i rok wystawienia faktury, a w przypadku, gdy data ta różni się od daty sprzedaży, również datę sprzedaży.

Z treści § 7 ust. 3 powołanego rozporządzenia, w przypadku, gdy faktura dotyczy sprzedaży zarejestrowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, do kopii faktury podatnik obowiązany jest dołączyć paragon dokumentujący tę sprzedaż. Zatem wystawiając fakturę na żądanie nabywcy na podstawie okazanego przez niego paragonu dokumentującego sprzedaż, Spółka winna wystawiony uprzednio paragon dołączyć do wystawianej faktury.

Natomiast jak wynika z § 9 ust. 1 rozporządzenia, fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem § 10-12.

Jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część lub całość należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym otrzymano część lub całość należności od nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3 (§ 10 ust. 1).

Jednym z podstawowych obowiązków podatników podatku od towarów i usług jest prawidłowe, rzetelne i terminowe dokumentowanie sprzedaży. Powołane wyżej przepisy wskazują, iż faktura VAT jest podstawowym dokumentem, jaki, nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi, obowiązany jest wystawić zarejestrowany i czynny podatnik podatku od towarów i usług.

Powołany przepis § 9 ust. 1 rozporządzenia, określający termin, w którym należy wystawić fakturę VAT, ma charakter instrukcyjny. Wyznaczenie w nim 7-dniowego terminu na wystawienie faktury, licząc od dnia wykonania usługi (w przypadku Wnioskodawcy), jest ściśle związane z zasadami ustalania momentu powstania obowiązku podatkowego u podatnika wykonującego świadczenie.

Jak bowiem wynika z zapisu art. 19 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Z kolei z treści art. 19 ust. 4 ustawy, wynika, iż jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Natomiast jak wynika z art. 19 ust. 11, jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.

Należy wskazać, iż na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług brak jest określenia, w jakim terminie nabywca będący osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej może domagać się od sprzedawcy wystawienia faktury VAT w trybie art. 106 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług. Wobec tego należy się odnieść do przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.).

W myśl art. 87 § 1 ww. ustawy, jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy prowadzący działalność gospodarczą obowiązani są na żądanie kupującego lub usługobiorcy wystawić rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi.

Stosownie do art. 87 § 3 ww. ustawy, podatnicy wymienieni w § 1, od których zażądano rachunku przed wykonaniem usługi lub wydaniem towaru, wystawiają rachunek nie później niż w terminie 7 dni od dnia wykonania usługi lub wydania towaru. Jeżeli jednak żądanie wystawienia rachunku zostało zgłoszone po wykonaniu usługi lub wydaniu towaru, wystawienie rachunku następuje w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia żądania.

Natomiast stosownie do zapisu art. 87 § 4 Ordynacji podatkowej, podatnik nie ma obowiązku wystawienia rachunku, jeżeli żądanie zostało zgłoszone po upływie 3 miesięcy od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Z opisu stanu faktycznego zawartego w złożonym wniosku wynika, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca organizuje odpłatnie różnego rodzaju kursy, warsztaty oraz inne formy doskonalenia, za które należne wpłaty dokonywane są w formie gotówkowej lub poleceniem przelewu na rachunek bankowy Wnioskodawcy. Często jest to część lub całość wpłaty dokonanej przed terminem rozpoczęcia danej formy doskonalenia. W związku z tym, że ewidencja sprzedaży prowadzona jest za pomocą kasy fiskalnej, wpłaty dokumentowane są paragonem fiskalnym, przy czym na żądanie osoby fizycznej wystawiana jest faktura VAT w terminie siedmiu dni po dokonanej wpłacie. Do wpłat dokonanych przez osoby fizyczne poleceniem przelewu, po otrzymaniu wyciągu bankowego (jest to z reguły dzień następny) sporządzany zostaje paragon fiskalny.

Z powyższego wynika, iż nabywcy usług, będący osobami fizycznymi otrzymują dokument zakupu w postaci paragonu fiskalnego. Powyższe wskazuje, iż Wnioskodawca postępuje prawidłowo dokumentując transakcję paragonem fiskalnym i wystawiając fakturę VAT na żądanie tych osób.

Mając na uwadze powołane przepisy Ordynacji podatkowej należy stwierdzić, iż obowiązek wystawienia faktury na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej powstaje wskutek złożenia oświadczenia, iż żąda ona jej wystawienia, pod warunkiem, że żądanie to zostało zgłoszone we właściwym terminie, tj. w terminie 3 miesięcy od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Żądanie wystawienia faktury po upływie 3 miesięcy nie wywiera takiego skutku i nie rodzi po stronie sprzedawcy, czy też usługodawcy obowiązku wystawienia faktury. Wskazać dodatkowo należy, iż wystawienie faktury po upływie trzymiesięcznego terminu jest prawem, a nie obowiązkiem podatnika i to do niego należy decyzja dotycząca jej wystawienia.

Odnosząc powołane przepisy do opisanego we wniosku stanu faktycznego stwierdzić należy, że jeżeli nabywca, będący osobą fizyczną żąda wystawienia faktury VAT dokumentującej uiszczenie zaliczki przed wykonaniem usługi, Wnioskodawca ma obowiązek jej wystawienia nie później niż w terminie 7 dni od dnia wykonania tej usługi.

Natomiast, jeżeli zgłoszenie żądania wystawienia faktury następuje po wykonaniu usługi, lecz przed upływem 3 miesięcy od daty jej wykonania, Wnioskodawca ma obowiązek wystawienia faktury w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia żądania, zgodnie z art. 87 § 4 Ordynacji podatkowej. Jeżeli natomiast żądanie wystawienia faktury nastąpiło po upływie 3 miesięcy od dnia wykonania usługi, Wnioskodawca ma prawo odmówić jej wystawienia.

Należy jednak wskazać, iż fakt późniejszego zgłoszenia żądania wystawienia faktury, jak też sam fakt jej wystawienia, nie wywołują zmiany momentu powstania obowiązku podatkowego. Wystawienie faktury po upływie 7-dniowego terminu nie wywołuje negatywnych skutków prawnych po stronie sprzedawcy, pozostając bez wpływu na jego rozliczenia podatkowe, o ile w dacie powstania obowiązku podatkowego dokonano rozliczenia.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska Nr 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87-100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.