ITPP1/443-1047a/09/MN - Opodatkowanie podatkiem VAT nieodpłatnego udostępniania lokalu mieszkalnego byłemu pracownikowi przez okres trzech miesięcy po ustaniu zatrudnienia w Służbie Leśnej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 28 października 2009 r. (data wpływu 2 listopada 2009 r.) uzupełnionym w dniu 18 stycznia 2010 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania czynności nieodpłatnego udostępnienia lokalu mieszkalnego byłemu pracownikowi - jest prawidłowe.

W dniu 2 listopada 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania czynności nieodpłatnego udostępnienia lokalu mieszkalnego byłemu pracownikowi.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Na podstawie art. 46 ust. 1 pkt 2 i ust. 4 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach i zgodnie z zarządzeniem MOŚZNiL z dnia 14 marca 1995 r. - obecnie rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 marca 2007 r. w sprawie określenia stanowisk w Służbie Leśnej, zatrudnionym przez Wnioskodawcę pracownikom przysługuje bezpłatne mieszkanie. W dniu 2 stycznia 2003 r. zawarto umowę o udostępnianie bezpłatnego lokalu mieszkalnego. Zgodnie z § 4 umowa obowiązywała na czas zatrudnienia w Służbie Leśnej. Z dniem 31 marca 2009 r. nastąpiło rozwiązanie umowy o pracę. Umowa o udostępnienie lokalu mieszkalnego wygasa w przypadku ustania warunków do korzystania z bezpłatnego mieszkania. § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 marca 2007 r. stanowi, iż w przypadku ustania zatrudnienia na stanowisku, na którym przysługuje bezpłatne mieszkanie, pracownik zwalnia bezpłatne mieszkanie w terminie 3 miesięcy od dnia ustania zatrudnienia. W tym przypadku umowa o bezpłatne korzystanie z mieszkania wygasa w terminie 3 miesięcy od daty ustania zatrudnienia na stanowisku uprawniającym do bezpłatnego mieszkania, tj. z dniem 30 czerwca 2009 r. Były pracownik przez trzy miesiące korzystał z bezpłatnego mieszkania.

Zgodnie z wyjaśnieniem Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, w ciągu trzech miesięcy przeznaczonych na opuszczenie bezpłatnego mieszkania nie należało pobierać czynszu, ani zawierać umowy najmu, co jest zgodne z § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 marca 2007 r. w sprawie określenia stanowisk w Służbie Leśnej, na których zatrudnionym pracownikom przysługuje bezpłatne mieszkanie (...).

Wnioskodawca na podstawie tej informacji nie obciążył byłego pracownika czynszem, jak również nie została zawarta z nim umowa najmu. Po upływie trzech miesięcy były pracownik nie wydał Wnioskodawcy zajmowanego mieszkania. Od dnia 1 lipca do dnia 31 sierpnia 2009 r. były pracownik korzystał bez tytułu prawnego z zajmowanego lokalu mieszkalnego i budynków gospodarczych. W związku z zajmowaniem lokalu bez tytułu prawnego były pracownik za dwa miesiące: lipiec i sierpień 2009 r. uiścił odszkodowanie, zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, w myśl którego osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie.

W uzupełnieniu wniosku wskazano dodatkowo, że zgodnie z § 6 ust. 2 umowy o udostępnienie bezpłatnego lokalu mieszkalnego, pracownik w razie ustania stosunku pracy na stanowisku, na którym przysługuje bezpłatne mieszkanie, w terminie 3 miesięcy obowiązany był je opuścić i wydać byłemu pracodawcy. W związku z tym, iż zapis ten jest jednoznaczny, Wnioskodawca nie podjął jakichkolwiek czynności mających na celu wydanie nieruchomości przez byłego pracownika.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy czynność nieodpłatnego (bezpłatnego) udostępniania przez trzy miesiące mieszkania byłemu pracownikowi na podstawie § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Środowiska - podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług... Jeżeli tak, to na podstawie jakich przepisów...

Zdaniem Wnioskodawcy, biorąc pod uwagę fakt, iż zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska istnieje obowiązek bezpłatnego udostępnienia lokali mieszkalnych określonym pracownikom, posiadanie lokali jest ściśle związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a ich bezpłatne udostępnianie nie jest świadczeniem na cele osobiste, niezwiązane z przedsiębiorstwem, to czynność nieodpłatnego udostępnienia mieszkania nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, pomimo, iż osoba zajmująca lokal mieszkalny nie pozostaje w stosunku pracy. Przepisy określone w powołanym rozporządzeniu nakładają na Wnioskodawcę obowiązek nieodpłatnego (bezpłatnego) udostępniania lokalu przez określony czas. W związku z tym, skoro czynność nie podlega opodatkowaniu i nie stanowi czynności nieodpłatnego świadczenia usług niebędących dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników (art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług) brak jest podstaw prawnych do wystawienia faktury wewnętrznej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast według art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Na mocy art. 8 ust. 2 cyt. ustawy nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.

Stosownie do art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16. W przypadku czynności wymienionych w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, oraz importu usług wystawiane są faktury wewnętrzne; za dany okres rozliczeniowy podatnik może wystawić jedną fakturę dokumentującą te czynności dokonane w tym okresie. Faktury wewnętrzne są wystawiane także dla udokumentowania zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze (art. 106 ust. 7 ustawy).

Należy zauważyć, iż nieodpłatne świadczenie usług jest zrównane z odpłatnym świadczeniem usług w momencie, gdy spełnione są łącznie dwa warunki:

Za usługi niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ponadto z powyższego przepisu wynika, że opodatkowaniu podlega tylko takie nieodpłatne świadczenie usług na rzecz pracowników, które służąc celom osobistym pracowników (ich celom bezpośrednio konsumpcyjnym), nie ma jednocześnie żadnego związku z działalnością przedsiębiorstwa podatnika.

Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, iż Wnioskodawca udostępniał nieodpłatnie mieszkanie byłemu pracownikowi przez okres trzech miesięcy od daty ustania zatrudnienia.

Zgodnie z treścią § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 marca 2007 r. w sprawie określenia stanowisk w Służbie Leśnej, na których zatrudnionym pracownikom przysługuje bezpłatne mieszkanie albo równoważnik pieniężny oraz sposobu i trybu przyznawania i zwalniania tych mieszkań, a także ustalania i wypłaty równoważnika pieniężnego (Dz. U. Nr 58, poz. 398), w przypadku ustania zatrudnienia na stanowisku, na którym przysługuje bezpłatne mieszkanie, pracownik zwalnia bezpłatne mieszkanie w terminie 3 miesięcy od dnia ustania zatrudnienia.

Usługę nieodpłatnego udostępniania mieszkania byłemu pracownikowi, któremu przysługiwało prawo do bezpłatnego mieszkania, przez okres trzech miesięcy od dnia ustania zatrudnienia należy uznać za czynność związaną z prowadzeniem przedsiębiorstwa, bowiem jak wskazał Wnioskodawca, ciążył na nim obowiązek nieodpłatnego udostępniania lokalu przez określony czas. Zatem czynność ta nie jest świadczeniem usług w rozumieniu art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, co w konsekwencji oznacza, że brak jest podstaw prawnych do wystawienia faktury wewnętrznej.

Interpretacja ta dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.