ITPP1/423-234/12/KM - VAT w zakresie dokumentowania świadczonej usługi holowania pojazdów.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 21 lutego 2012 r. (data wpływu do tut. organu 27 lutego 2012 r.) uzupełnionym w dniu 24 maja 2012 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie dokumentowania świadczonej usługi holowania pojazdów - jest nieprawidłowe.

W dniu 27 lutego 2012 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie dokumentowania świadczonej usługi holowania pojazdów.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Prowadzi Pan działalność gospodarczą w zakresie m.in. usuwania i holowania pojazdów oraz przechowywania ich na parkingu strzeżonym, a "ewidencja" prowadzona jest w formie księgi przychodów i rozchodów.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami usuwanie pojazdów (art. 130a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 z późn. zm.)), jest zadaniem własnym powiatów, czyli jeżeli właściciel (widniejący w dowodzie rejestracyjnym) nie odbierze z parkingu strzeżonego pojazdu usuniętego na podstawie ww. artykułu, to po upływie 3 miesięcy starosta staje się jego właścicielem.

Najczęściej jest tak, że pojazd nie jest odbierany przez właściciela widniejącego w dowodzie, sprawa trafia do sądu, a ten orzeka o przepadku pojazdu na rzecz powiatu. W takiej sytuacji starostwo odbiera pojazd z parkingu (koniec świadczenia usługi przechowywania pojazdu) i jest Pan zobowiązany przepisami do wystawienia faktury VAT dla powiatu (już jako właściciela) za usługę przechowywania pojazdu, ale również do wystawienia faktury za usunięcie pojazdu z drogi (usługa holowania), gdyż nikt przez okres 3 miesięcy faktycznie nie uiścił za nią opłaty. Czyli od tej samej usługi odprowadza Pan podatek dwukrotnie - pierwszy raz podatek wynika z rejestracji wykonania usługi na kasie fiskalnej w momencie zakończenia usługi holowania danego pojazdu, a drugi raz podatek za tą samą usługę holowania pojazdu na parking strzeżony wynika z wystawienia faktury VAT dla starosty.

W uzupełnieniu wniosku wskazano, iż Starosta zawiadomieniem z dnia 26 lipca 2011 r. zaprosił przedsiębiorców (w tym Pana) prowadzących parkingi strzeżone do składania ofert na świadczenie usług, będących przedmiotem zawiadomienia w trybie art. 4 pkt 8 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 z późn. zm.). Po złożeniu oferty, w dniu 4 września 2011 r. otrzymał Pan od Starosty Drawskiego postanowienie (na podstawie art. 123 ust. 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) oraz art. 130a ust. 5f ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym), z którego wynika, iż spełnia Pan jako przedsiębiorca kryteria stanowiące podstawę do wyznaczenia jako jednostki do usuwania pojazdów i prowadzenia parkingu strzeżonego w trybie art. 130a ust. 5b i ust. 5d ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym. Zgodnie z art. 130a ust. 5f ustawy - usuwanie pojazdów oraz prowadzenie parkingu strzeżonego dla pojazdów usuniętych w przypadkach, o których mowa w art. 130a ust. 1 lub 2 ustawy, należy do zadań własnych powiatu. Starosta realizuje te zadania przy pomocy powiatowych jednostek organizacyjnych lub powierza ich wykonanie zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych.

Działając na podstawie ww. "wyznaczenia" jest Pan zobowiązany do usuwania i przechowywania pojazdów na podstawie dyspozycji wydawanych przez organy administracji publicznej, tj. policję, straż miejską, a w wyjątkowych okolicznościach przez straż gminną. Do ich zadań należy także poinformowanie właściciela usuniętego pojazdu o jego miejscu przechowywania. Po wykonaniu usługi holowniczej i przyjęciu pojazdu na parking strzeżony ww. sprzedaż ewidencjonuje Pan na kasie fiskalnej zgodnie z art. 19 ust. 1 i art. 111 ust. 1 ustawy o VAT. Wysokość opłat za pojazd usunięty z drogi i umieszczony na parkingu strzeżonym podatnika do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie ustala rada powiatu w drodze uchwały (art. 130a ust. 6 ustawy - Prawo o ruchu drogowym) i to właśnie na jej podstawie ustala Pan wartość wynagrodzenia za wykonaną usługę, zarówno usunięcia pojazdu, jak i przechowywania. Ze względu na to, iż dyspozycje nie zawierają wystarczających danych dotyczących właściciela pojazdu skierowanego na parking, na podstawie których mógłby Pan ustalić jego dane osobowe i adres zamieszkania, do wydrukowanych paragonów fiskalnych dotyczących usługi usunięcia pojazdu z drogi, nie może Pan wystawić faktury VAT.

Jeżeli w okresie 3 miesięcy od momentu usunięcia pojazdu, właściciel przechowywanego na parkingu samochodu:

W związku z powyższym zadano następujące pytanie doprecyzowane w uzupełnieniu wniosku:

Jaki dokument księgowy powinien wystawić podatnik dla starostwa, po upływie tych 3 miesięcy (przypadek opisany w pkt b), aby odzyskać koszty holowania pojazdu poniesione i zaewidencjonowane na kasie fiskalnej w dniu rzeczywistego usunięcia.

Pana zdaniem, słusznym będzie wystawienie po upływie 3 miesięcy noty obciążeniowej na nowego właściciela (starosta), celem odzyskania kosztów holowania i wystawienie faktury VAT za usługę przechowywania pojazdu (zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o VAT).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), opodatkowaniu tym podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów - stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy - rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast przez świadczenie usług - stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zgodnie z wyżej wskazanymi regulacjami, przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie stanowi dostawy w rozumieniu art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni jego odbiorca odnoszący korzyść związaną z tym świadczeniem.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

W odniesieniu do pobierania opłat za czynności przechowywania pojazdów usuniętych z drogi wskazać należy, iż stosownie do przepisu art. 130a ust. 1 ustawy z dnia 2 czerwca 2005 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 108, poz. 908 z późn. zm.), pojazd jest usuwany z drogi na koszt właściciela w przypadku:

W myśl ust. 2 powołanego wyżej artykułu, pojazd może być usunięty z drogi na koszt właściciela, jeżeli nie ma możliwości zabezpieczenia go w inny sposób, w przypadku gdy:

Zgodnie z art. 130a ust. 5c ustawy - Prawo o ruchu drogowym - w brzmieniu obowiązującym od dnia 21 sierpnia 2011 r. - pojazd usunięty z drogi w przypadkach, o których mowa w ust. 1 lub 2, umieszcza się na parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłat za jego usunięcie i przechowywanie.

W myśl art. 130a ust. 5f. ww. ustawy, usuwanie pojazdów oraz prowadzenie parkingu strzeżonego dla pojazdów usuniętych w przypadkach, o których mowa w ust. 1 lub 2, należy do zadań własnych powiatu. Starosta realizuje te zadania przy pomocy powiatowych jednostek organizacyjnych lub powierza ich wykonanie zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych.

Stosownie do ust. 6 cytowanego artykułu, rada powiatu, biorąc pod uwagę konieczność sprawnej realizacji zadań, o których mowa w ust. 1 i 2, oraz koszty usuwania i przechowywania pojazdów na obszarze danego powiatu, ustala corocznie, w drodze uchwały, wysokość opłat, o których mowa w ust. 5c, oraz wysokość kosztów, o których mowa w ust. 2a (...).

W art. 130a ust. 6a ww. ustawy ustalone zostały maksymalne wysokości stawek kwotowych opłat, k których mowa w ust. 5c.

Opłaty, o których mowa w ust. 6, stanowią dochód własny powiatu (art. 130 ust. 6e).

Z treści art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.) wynika, iż dochodami publicznymi są daniny publiczne, do których zalicza się: podatki, składki, opłaty, wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych i jednoosobowych spółek Skarbu Państwa, a także inne świadczenia pieniężne, których obowiązek ponoszenia na rzecz państwa, jednostek samorządu terytorialnego, państwowych funduszy celowych oraz innych jednostek sektora finansów publicznych wynika z odrębnych ustaw.

Z opisu sprawy wynika, iż wykonuje Pan - jako podmiot wyłoniony zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych - zadania powiatu, obejmujące usuwanie pojazdów oraz prowadzenie strzeżonego parkingu dla tych pojazdów. Jeżeli w okresie 3 miesięcy od momentu usunięcia pojazdu, właściciel przechowywanego na parkingu samochodu pojawi się po jego odbiór - ustala Pan "wynagrodzenie" za parking zgodnie z uchwałą rady powiatu, ewidencjonując na kasie fiskalnej oraz pobiera opłatę za usunięcie pojazdu, która już wcześniej została ujęta "na kasie", w dniu rzeczywistego wykonania usługi holowniczej. Natomiast gdy pojazd przez właściciela widniejącego w dowodzie nie jest odbierany, sprawa trafia do sądu, a ten orzeka o przepadku pojazdu na rzecz powiatu. W takiej sytuacji jest Pan zobowiązany do wystawienia dla starostwa faktury VAT, dotyczącej zarówno usunięcia pojazdu, jak i jego przechowywania na parkingu strzeżonym, co spowoduje podwójne opodatkowanie tej samej usługi holowniczej. Pierwszy raz - na kasie fiskalnej w dniu rzeczywistego usunięcia pojazdu z drogi i przyjęcia go na parking strzeżony, i drugi raz - w momencie odbioru tego pojazdu, po upływie 3 miesięcy od usunięcia, przez Starostę - w celu odzyskania poniesionych kosztów holowniczych.

W tym miejscu wskazać należy, iż usunięcie i przechowywanie pojazdów w trybie art. 130a ustawy następuje przymusowo, najczęściej wbrew woli nieobecnego właściciela pojazdu, w ramach scedowanego ustawą władztwa publicznoprawnego, przyznanego organom uprawnionym do wydawania dyspozycji usunięcia oraz samemu powiatowi. Elementem tego władztwa w przypadku powiatu jest m.in. przymusowe ściąganie opłat za usunięcie i przechowywanie pojazdu, określanych przez radę powiatu w drodze uchwały, która podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym i jest aktem prawa miejscowego powszechnie obowiązującym na obszarze powiatu.

Wobec powyższego, stosunek prawny pomiędzy powiatem a właścicielem pojazdu lub solidarnie inną osobą dysponującą pojazdem - nie ma charakteru cywilnoprawnego, lecz publicznoprawny i władczy. Organ władzy publicznej na podstawie dyspozycji uprawnionego organu, przepisów ustawy i aktu prawa miejscowego jednostronnie kreuje obowiązki właściciela pojazdu, polegające na obowiązku uiszczenia należnych opłat oraz odbioru pojazdu albo przymusowym przeniesieniu własności nieodebranego pojazdu (przepadku) na rzecz powiatu. Potwierdza to przepis ustawy przewidujący wydanie decyzji administracyjnej i egzekucji administracyjnej w przypadku przepadku pojazdu.

Stosunek cywilnoprawny powstaje natomiast pomiędzy powiatem a jednostką, której powierzono jego zadanie własne polegające na usuwaniu i przechowywaniu pojazdów, o których mowa w art. 130a ust. 1 i 2 ww. ustawy na podstawie m.in. przepisów o zamówieniach publicznych. Za wykonaną usługę (tekst jedn.: realizację powierzonego zadania powiatu), wykonawcy należy się wynagrodzenie umowne, jako takie opodatkowane według zasad ogólnych podatkiem od towarów i usług i płatne na podstawie faktury VAT.

Zatem biorąc pod uwagę opis stanu faktycznego oraz obowiązujące przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, iż w tym konkretnym przypadku - przyjmując przedstawiony przez Pana sposób rozliczenia - mamy do czynienia z należnościami cywilnoprawnymi, które pobiera Pan na swój rachunek za wykonaną usługę na rzecz powiatu, a nie na rzecz właściciela pojazdu.

Konsekwentnie usługi holowania pojazdów powinny być udokumentowane fakturami VAT, gdyż zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Nie wystąpi w stosunku do nich obowiązek ewidencjonowania na kasie fiskalnej jako obrotu na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.

Ponadto podkreślić należy, iż niniejsza interpretacja dotyczy oceny przedstawionego stanu faktycznego wyłącznie w zakresie zadanego pytania i stanowiska Wnioskodawcy, natomiast nie rozstrzyga kwestii prawidłowości ewidencjonowania na kasie rejestrującej kwot opisanych we wniosku - w momencie zakończenia holowania.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.