ITPB4/4511-735/15/AS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 21 grudnia 2015 r. (data wpływu 29 grudnia 2015 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia kosztów uzyskania przychodu ze zbycia Certyfikatów Inwestycyjnych - jest prawidłowe.

W dniu 29 grudnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia kosztów uzyskania przychodu ze zbycia Certyfikatów Inwestycyjnych.

We wniosku tym przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną posiadającą miejsce zamieszkania na terytorium Polski oraz podlegającą w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Wnioskodawca zawarł ze spółką kapitałową z siedzibą na Słowacji ("SloCo") umowę nabycia wierzytelności pieniężnych ("Wierzytelność") wobec funduszu inwestycyjnego zamkniętego z siedzibą w Polsce, funkcjonującego w oparciu o przepisy ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 157 z późn. zm.) ("FIZ"). Zgodnie z umową, cena nabycia Wierzytelności uregulowana miała być w terminie do dnia 30 września 2015 r. W efekcie SloCo przysługiwała wobec Wnioskodawcy wierzytelność o zapłatę ceny za nabycie Wierzytelności.

Przed upływem terminu płatności, swoją wierzytelność wobec Wnioskodawcy SloCo zbyła na rzecz zależnej od Wnioskodawcy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Polsce ("SPZOO"). W celu pozyskania środków na uregulowanie ceny zakupu Wierzytelności, Wnioskodawca zawarł ze SPZOO umowę pożyczki.

W konsekwencji, Wnioskodawcy przysługiwała wierzytelność wobec SPZOO o wydanie przedmiotu pożyczki, tj. środków finansowych, zaś SPZOO przysługiwała wierzytelność wobec Wnioskodawcy o zapłatę ceny za Wierzytelność.

Celem rozliczenia wzajemnych należności pomiędzy Wnioskodawcą oraz SPZOO, zostały potrącone wierzytelności Wnioskodawcy o wydanie przedmiotu pożyczki oraz wierzytelności SPZOO o zapłatę ceny z tytułu sprzedaży Wierzytelności.

W wyniku potrącenia doszło do wzajemnego uregulowania należności Wnioskodawcy (o wydanie przedmiotu pożyczki, tj. środków finansowych) oraz należności SPZOO (o zapłatę ceny za Wierzytelność). W przypadku otrzymania przez Wnioskodawcę spłaty Wierzytelności, kosztem uzyskania przychodu dla Wnioskodawcy będzie wartość potrąconej (uregulowanej) wierzytelności SPZOO wobec Wnioskodawcy o zapłatę ceny z tytułu sprzedaży Wierzytelności, co zostało potwierdzone interpretacją indywidualną o sygn. XXX/XXX-XXX/XX/XX.

Aktualnie Wnioskodawca planuje objąć certyfikaty inwestycyjne nowej emisji FIZ ("Certyfikaty Inwestycyjne"). Statut FIZ będzie stanowił, że Certyfikaty Inwestycyjne będą mogły zostać wydane osobom, które nie opłaciły w pełni ceny emisyjnej Certyfikatów Inwestycyjnych. Tym samym, w okresie przyjmowania zapisów na Certyfikaty Inwestycyjne, Wnioskodawca dokona wpłaty jedynie określonej w statucie FIZ części ceny emisyjnej Certyfikatów Inwestycyjnych. W efekcie - po zamknięciu emisji - po stronie Wnioskodawcy powstanie zobowiązanie do uregulowania pozostałej części ceny emisyjnej Certyfikatów Inwestycyjnych. Rozliczenie tego zobowiązania nastąpi poprzez zawarcie pomiędzy FIZ a Wnioskodawcą umowy potrącenia wzajemnych wierzytelności, tj. wierzytelności FIZ wobec Wnioskodawcy o zapłatę pozostałej części ceny emisyjnej Certyfikatów Inwestycyjnych z pozostałą do spłaty przez FIZ Wierzytelnością Wnioskodawcy. Wnioskodawca rozważa przy tym późniejsze odpłatne zbycie, bądź też umorzenie objętych Certyfikatów Inwestycyjnych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w sytuacji gdy cena emisyjna Certyfikatów Inwestycyjnych opłacona zostanie częściowo w formie pieniężnej oraz częściowo poprzez potrącenie wierzytelności FIZ wobec Wnioskodawcy z tytułu niepełnego opłacenia ceny emisyjnej Certyfikatów Inwestycyjnych z pozostałą do spłaty przez FIZ Wierzytelnością przysługującą Wnioskodawcy wobec FIZ, wydatkiem Wnioskodawcy na objęcie Certyfikatów Inwestycyjnych, w przypadku ich późniejszego odpłatnego zbycia bądź też umorzenia, będzie wartość wpłat na Certyfikaty Inwestycyjne dokonanych przez Wnioskodawcę:

Zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji gdy cena emisyjna Certyfikatów Inwestycyjnych opłacona zostanie częściowo w formie pieniężnej oraz częściowo poprzez potrącenie wierzytelności FIZ wobec Wnioskodawcy z tytułu niepełnego opłacenia ceny emisyjnej Certyfikatów Inwestycyjnych z Wierzytelnością przysługującą Wnioskodawcy wobec FIZ, wydatkiem Wnioskodawcy na objęcie Certyfikatów Inwestycyjnych, w przypadku ich późniejszego odpłatnego zbycia bądź też umorzenia, będzie wartość wpłat na Certyfikaty Inwestycyjne dokonanych przez Wnioskodawcę

Zgodnie z art. 5a pkt 11 ustawy o PIT ilekroć w ustawie mowa jest o papierach wartościowych oznacza to papiery wartościowe, o których mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622, Nr 131 poz. 763 i Nr 234, poz. 1391: "Ustawa o Obrocie").

Definicja papierów wartościowych została zawarta w art. 3 pkt 1 Ustawy o Obrocie. Stosownie do tego przepisu przez papiery wartościowe rozumie się:

Z kolei w myśl art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy PIT od dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy. Dochód kalkulowany jest jako różnica pomiędzy przychodem uzyskanym z umorzenia certyfikatów a wydatkami poniesionymi na objęcie tych certyfikatów (art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 30b ust. 1 ustawy PIT, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu. Z kolei zgodnie z treścią art. 30b ust. 2 pkt 1 ustawy PIT, dochodem, o którym mowa w ust. 1, jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g, lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14 ustawy PIT.

Tak więc koszt objęcia przez Wnioskodawcę Certyfikatów Inwestycyjnych, w przypadku ich późniejszego odpłatnego zbycia bądź też umorzenia, należy ustalić na podstawie wydatków poniesionych przez Wnioskodawcę na ich objęcie.

Przepisy ustawy o PIT nie zawierają definicji "wydatków na objęcie". Dla ustalenia znaczenia tego sformułowania należy posłużyć się wykładnią językową, która w braku definicji legalnej nakazuje nadawać interpretowanym zwrotom prawnym znaczenie tożsame do potocznego znaczenia danego zwrotu. Zgodnie z definicją wskazaną w "Uniwersalnym słowniku języka polskiego" pod redakcją profesora Stanisława Dubisza (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003) wyraz "wydatek" oznacza "sumę, która ma być wydana albo sumę wydaną na coś". Uwzględniając powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, wydatek to kwota (suma), która ma być wydana na dany cel, a "wydatek na objęcie" to kwota (suma), która ma być wydana na dany, konkretny cel jakim jest owo objęcie. Nie powinno jednak ulegać wątpliwości, że w przypadku objęcia Certyfikatów Inwestycyjnych przez Wnioskodawcę wydatkami Wnioskodawcy na objęcie Certyfikatów Inwestycyjnych powinna być wartość wpłaty na rzecz FIZ za te certyfikaty. Bez znaczenia przy tym pozostaje, w jaki sposób wpłata na Certyfikaty Inwestycyjne zostanie faktycznie spełniona, a więc czy poprzez dokonanie przelewu środków pieniężnych na rzecz FIZ, czy też poprzez potrącenie wzajemnych wierzytelności pomiędzy FIZ a Wnioskodawcą.

Procedura dokonywania wpłat (którą jest również potrącenie wierzytelności z tytułu niepełnego opłacenia ceny emisyjnej certyfikatów z inną wierzytelnością przysługującą podmiotowi obejmującemu certyfikaty wobec funduszu) do funduszu inwestycyjnego w celu objęcia certyfikatów inwestycyjnych w funduszu została uregulowana w ustawie z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm. - dalej "Ustawa").

Z uwagi na fakt, że funduszowi inwestycyjnemu, jako osobie prawnej, na gruncie art. 3 ust. 1 Ustawy przypisana jest nie tylko zdolność do bycia przedmiotem praw i obowiązków, ale także możliwość nabywania i zbywania praw oraz zaciągania zobowiązań we własnym imieniu - fundusz inwestycyjny może zawrzeć umowę potrącenia.

Ustawa nie zawiera postanowień, które wskazywałyby literalnie, że fundusz inwestycyjny nie może przystępować do tego rodzaju umów. Czynność potrącenia będzie czynnością ważną, jako że nie będzie stanowić czynności sprzecznej z Ustawą.

Zgodnie z art. 137 Ustawy, certyfikat imienny funduszu inwestycyjnego zamkniętego może być wydany uczestnikowi, który nie opłacił w całości ceny emisyjnej certyfikatu, jeżeli fundusz tak stanowi. W myśl art. 134 ust. 4 Ustawy, wpłaty na certyfikaty inwestycyjne nieopłacone w całości powinny być dokonywane równomiernie na wszystkie certyfikaty w terminach i w wysokości określonych w statucie funduszu lub uchwałach zgromadzenia inwestorów.

Regulacje dotyczące dokonywania wpłat na certyfikaty inwestycyjne nieopłacone w całości zostały umieszczone w osobnym artykule Ustawy. Opłacenie pozostałej do opłacenia ceny emisyjnej certyfikatu następuje po wydaniu uczestnikowi funduszu certyfikatu, a więc po zamknięciu emisji certyfikatów inwestycyjnych. Stąd też nie mają tutaj zastosowania postanowienia art. 130 Ustawy, które odnoszą się do form dokonywania wpłat tytułem przeprowadzanej emisji. W konsekwencji, po dokonaniu przez fundusz przydziału certyfikatów, wartość wynikająca z pozostałej do opłacenia ceny emisyjnej przydzielonych i wydanych certyfikatów stanowi aktywo funduszu w formie należności wobec uczestnika. Uregulowanie tej należności przez uczestnika odbywa się poprzez uregulowanie pozostałej do opłacenia ceny emisyjnej funduszowi. O uznaniu pozostałej do opłacenia ceny emisyjnej za należność przesądza brzmienie art. 137 ust. 7 Ustawy, który wprost określa obowiązek dopłaty jako należność funduszu wobec uczestnika.

Reasumując, powyższe cechy zobowiązania uczestnika do funduszu z tytułu dopłat na certyfikaty nieopłacone pozwalają uznać te zobowiązania jako wierzytelność o charakterze majątkowym w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121, dalej jako "Kodeks cywilny") oraz nie wykluczają stosowania do tych wierzytelności przepisów Kodeksu cywilnego dotyczących wykonania świadczenia.

Zgodnie z art. 498 § 1 Kodeksu cywilnego, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelnością drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.

Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej (art 498 § 2 Kodeksu cywilnego).

Powyższe oznacza, że potrącenie wierzytelności jest jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia poprzez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami. Wygaśnięcie zobowiązania przez potrącenie (kompensata wierzytelności), następuje wówczas, gdy jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, tj. ma zarówno wierzytelności, jak i zobowiązania względem drugiej strony. Zatem, potrącenie stanowi formę wzajemnej zapłaty za istniejące pomiędzy stronami zobowiązania, co pozwala na traktowanie jej na równi z zapłatą, uregulowaniem zobowiązania.

Za takim rozumieniem pojęcia "uregulowanie" przemawia również jego literalne brzmienie. Zgodnie ze słownikiem języka polskiego PWN "uregulować" znaczy m.in. "uiścić jakąś należność". Z kolei "uiścić - uiszczać" oznacza "uregulować należność za coś". Natomiast "uiszczać" oznacza "wywiązywać się z jakiegoś zobowiązania finansowego". W konsekwencji, należy uznać, iż "uregulować", zgodnie z literalnym brzmieniem, oznacza spełnienie świadczenia skutkującego wywiązaniem się z zobowiązania finansowego, a co za tym idzie - wygaśnięciem zobowiązania.

Samo zresztą brzmienie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że potrącenie wierzytelności jest traktowane jako dokonanie zapłaty przez podatnika - np. art. 24c ust. 7 Ustawy o PIT stanowi, że "Za koszt poniesiony, o którym mowa w ust. 2 i 3, uważa się koszt wynikający z otrzymanej faktury (rachunku) albo innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), a za dzień zapłaty, o którym mowa w ust. 2 i 3, dzień uregulowania zobowiązań w jakiejkolwiek formie, w tym w wyniku potrącenia wierzytelności".

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, iż Wnioskodawca z tytułu zbycia, umorzenia lub rozporządzenia Certyfikatami Inwestycyjnymi w inny odpłatny sposób, powinien ustalić wydatki na ich objęcie w wysokości ceny emisyjnej Certyfikatów Inwestycyjnych opłaconej przez Wnioskodawcę poprzez dokonanie wpłat na Certyfikaty Inwestycyjne w formie pieniężnej oraz poprzez potrącenie pozostałej do zapłaty ceny emisyjnej Certyfikatów Inwestycyjnych z Wierzytelnością Wnioskodawcy wobec FIZ.

Nie ma przy tym żadnego znaczenia fakt, iż Wnioskodawca dokona częściowej wpłaty na Certyfikaty Inwestycyjne w formie pieniężnej, a pozostała część ceny emisyjnej Certyfikatów Inwestycyjnych zostanie uregulowana po ich objęciu przez Wnioskodawcę poprzez potrącenie Wierzytelności przysługującej Wnioskodawcy wobec FIZ z wierzytelnością FIZ wobec Wnioskodawcy z tytułu niepełnego opłacenia ceny emisyjnej Certyfikatów Inwestycyjnych. Zarówno w jednym, jak i w drugim przypadku Wnioskodawca poniesie wydatki na nabycie tych samych Certyfikatów Inwestycyjnych. Łączną wartość tych wydatków rozpozna - jako swój koszt uzyskania przychodu - dopiero w momencie ich odpłatnego zbycia bądź też umorzenia zgodnie z regulacją, o której mowa w art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT.

Stanowisko powyższe, zgodnie z którym wartość potrąconej wierzytelności o zapłatę ceny za nabyte bądź objęte udziały, akcje, certyfikaty inwestycyjne stanowi "wydatek na ich nabycie bądź objęcie" przy ustalaniu dochodu z ich odpłatnego zbycia znajduje jednolite potwierdzenie w interpretacjach podatkowych wydawanych przez Ministra Finansów, m.in. w interpretacji:

* Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 1 października 2013 r. (sygn. ITPB1/415-707/13/AD)"Reasumując, stwierdzić należy, iż wydatek na nabycie przez Wnioskodawcę akcji (udziałów) poniesiony poprzez potrącenie wzajemnych wierzytelności wynikających z transakcji sprzedaży oraz umowy pożyczki w momencie ich zbycia na rzecz podmiotu trzeciego będzie kosztem uzyskania przychodu na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych";

* Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25 listopada 2013 r. (sygn. IPPB2/415-680/13-2/MK): "Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że w przypadku odpłatnego wykupu i umorzenia certyfikatów inwestycyjnych nabytych w formie potrącenia wierzytelności pieniężnych, dochodem podlegającym opodatkowaniu będzie różnica pomiędzy przychodem osiągniętym z tytułu wykupu certyfikatów, a kosztami poniesionymi na nabycie tych certyfikatów. Koszt uzyskania przychodów stanowić będzie na gruncie ww. art. 23 ust. 1 pkt 38 u.p.d.o.f. "wydatek na nabycie tytułów uczestnictwa (...) w funduszach kapitałowych". Kosztem uzyskania przychodów będzie zatem wartość potrąconej wierzytelności (...)";

* Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 8 stycznia 2014 r. (sygn. IPPB2/415-726/13-3/MK)"Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że w przypadku odpłatnego zbycia, czy umorzenia certyfikatów inwestycyjnych nabytych w formie potrącenia wierzytelności pieniężnych, dochodem podlegającym opodatkowaniu będzie różnica pomiędzy przychodem osiągniętym z tytułu zbycia czy umorzenia certyfikatów, a kosztami poniesionymi na nabycie tych certyfikatów. Koszt uzyskania przychodów stanowić będzie na gruncie ww. art. 23 ust. 1 pkt 38 u.p.d.o.f. "wydatek na nabycie tytułów uczestnictwa (...) w funduszach kapitałowych". Kosztem uzyskania przychodów będzie zatem wartość potrąconej wierzytelności odpowiadająca wartości wpłat na objęcie certyfikatów inwestycyjnych";

* Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 22 stycznia 2014 r. (sygn. IPPB2/415-769/13-2/MK): "Reasumując, stwierdzić należy, iż wydatek na nabycie przez Wnioskodawcę akcji (udziałów) poniesiony poprzez potrącenie wzajemnych wierzytelności wynikających z transakcji sprzedaży akcji (udziałów) oraz umowy pożyczki w momencie ich zbycia będzie stanowił koszt uzyskania przychodów na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych".

Biorąc pod uwagę powyższe, w przypadku objęcia przez Wnioskodawcę Certyfikatów Inwestycyjnych, jeżeli wierzytelność FIZ z tytułu niepełnego opłacenia ceny emisyjnej Certyfikatów Inwestycyjnych zostanie potrącona z Wierzytelnością, wartość Wierzytelności odpowiadająca pozostałej do zapłaty cenie emisyjnej Certyfikatów Inwestycyjnych zostanie również zaliczona przez Wnioskodawcę do wydatków na nabycie Certyfikatów Inwestycyjnych.

Reasumując, w ocenie Wnioskodawcy, koszt objęcia Certyfikatów Inwestycyjnych przez Wnioskodawcę pomniejszający przychód z tytułu odpłatnego zbycia (w szczególności na rzecz FIZ w ramach ich wykupu przez FIZ w celu umorzenia), powinien być ustalony w wysokości wpłat na Certyfikaty Inwestycyjne dokonanych:

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy, do źródeł przychodów zalicza się kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c).

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 1c (pkt 5) i przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych oraz realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (pkt 6 lit. a i b).

Papierami wartościowymi - w rozumieniu art. 5a pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - są papiery wartościowe, o których mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2014 r. poz. 94 z późn. zm.).

W myśl przepisu art. 3 pkt 1 lit. a ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, ilekroć w ustawie jest mowa o papierach wartościowych rozumie się przez to akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego.

Zgodnie z art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu. Dochodem, o którym mowa w ust. 1, jest w przypadku papierów wartościowych różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g, lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14 (art. 30b ust. 2 pkt 1 ustawy).

Pojęcie "fundusze kapitałowe" w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zdefiniowane zostało w art. 5a pkt 14 ustawy. Zgodnie z tym przepisem przez "fundusze kapitałowe" należy rozumieć fundusze inwestycyjne i fundusze zagraniczne (o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych) oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe, działające na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Pojęcie to nie obejmuje funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.

Podstawą opodatkowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym przychodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych jest dochód.

Zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy, od dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy. Dochód kalkulowany jest jako różnica pomiędzy przychodem uzyskanym z umorzenia certyfikatów a wydatkami poniesionymi na nabycie tych certyfikatów (art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy).

Dochodów (przychodów) z tytułu udziału w funduszach kapitałowych nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 (art. 30a ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie z generalną zasadą ustalania kosztów uzyskania przychodów, określoną w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Przepis art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy stanowi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e. Zastrzeżenie powyższe stanowi, że przepisu ust. 1 pkt 38 zdanie po średniku nie stosuje się przy zamianie jednostek uczestnictwa subfunduszu na jednostki uczestnictwa innego subfunduszu tego samego funduszu inwestycyjnego z wydzielonymi subfunduszami dokonanej na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że statut funduszu inwestycyjnego zamkniętego (FIZ) będzie stanowił, że certyfikaty inwestycyjne będą mogły zostać wydane osobom, które nie opłaciły w pełni ich ceny emisyjnej. Tym samym, w okresie przyjmowania zapisów na certyfikaty inwestycyjne, Wnioskodawca dokona wpłaty jedynie określonej w statucie FIZ części ceny emisyjnej certyfikatów inwestycyjnych. W efekcie - po zamknięciu emisji - po stronie Wnioskodawcy powstanie zobowiązanie do uregulowania pozostałej części ceny emisyjnej certyfikatów inwestycyjnych. Rozliczenie tego zobowiązania nastąpi poprzez zawarcie pomiędzy FIZ a Wnioskodawcą umowy potrącenia wzajemnych wierzytelności.

Wnioskodawca rozważa przy tym późniejsze odpłatne zbycie, bądź też umorzenie certyfikatów inwestycyjnych.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą określenia, czy kosztem uzyskania przychodu (wydatkiem Wnioskodawcy na objęcie certyfikatów inwestycyjnych) w opisanej sytuacji będzie zarówno wartość wpłat dokonanych w formie pieniężnej, jak i wartość wpłat dokonanych poprzez potrącenie pozostałej do zapłaty ceny emisyjnej z wcześniej istniejącą wierzytelnością Wnioskodawcy wobec FIZ.

Potrącenie jest czynnością prawną uregulowaną w art. 498-505 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.). Istotą potrącenia jest umorzenie wierzytelności dwóch osób będących jednocześnie wierzycielami i dłużnikami, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Potrącenie (konwersja) wierzytelności jest więc jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia poprzez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami.

Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że w przypadku odpłatnego zbycia czy umorzenia certyfikatów inwestycyjnych nabytych częściowo w formie potrącenia wierzytelności pieniężnych, a częściowo przez wpłatę w formie pieniężnej, dochodem podlegającym opodatkowaniu będzie różnica pomiędzy przychodem osiągniętym z tytułu zbycia czy umorzenia certyfikatów, a kosztami poniesionymi na nabycie tych certyfikatów. Koszt uzyskania przychodów stanowić będzie na gruncie ww. art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy "wydatek na nabycie tytułów uczestnictwa (...) w funduszach kapitałowych".

Kosztem uzyskania przychodów będzie zatem łączna wartość wpłat na objęcie certyfikatów inwestycyjnych, dokonanych zarówno w formie pieniężnej jak i poprzez potrącenie wierzytelności.

Poniesiony w ten sposób przez Wnioskodawcę wydatek będzie kosztem uzyskania przychodu w momencie, w którym ma miejsce zbycie lub umorzenie tych certyfikatów inwestycyjnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.