ITPB4/4511-61/15/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 14 kwietnia 2015 r. (data wpływu 20 kwietnia 2015 r.), uzupełnionym w dniu 15 czerwca 2015 r. o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania przychodu (dochodu) podlegającego opodatkowaniu w przypadku dobrowolnego umorzenia bez wynagrodzenia udziałów posiadanych przez spółkę mającą siedzibę na terytorium jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością mającej siedzibę na terytorium Polski - jest prawidłowe.

W dniu 20 kwietnia 2015 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony w dniu 15 czerwca 2015 r. o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania przychodu (dochodu) podlegającego opodatkowaniu w przypadku dobrowolnego umorzenia bez wynagrodzenia udziałów posiadanych przez spółkę mającą siedzibę na terytorium jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością mającej siedzibę na terytorium Polski.

We wniosku tym po uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną, objętą zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nieograniczonym obowiązkiem podatkowym na terytorium Polski. Wnioskodawca będzie posiadać udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, mającej siedzibę na terytorium Polski (Spółka PL). Inna spółka, mająca siedzibę na terytorium jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej (Spółka EU) rozważa wniesienie wkładu niepieniężnego w postaci praw majątkowych do Spółki PL w zamian za udziały w Spółce PL. W zależności od rozwoju i perspektyw działalności gospodarczej Spółki UE może dojść do umorzenia dobrowolnego udziałów posiadanych przez Spółkę UE w Spółce PL za wynagrodzeniem lub bez wynagrodzenia.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku gdyby doszło do umorzenia dobrowolnego bez wynagrodzenia udziałów posiadanych przez Spółkę UE w Spółce PL, u Wnioskodawcy powstanie przychód (dochód) podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedmiotowym zdarzeniu przyszłym nie powstanie przychód (dochód) podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów. Do katalogu tego zaliczają się m.in. przychody z kapitałów pieniężnych (art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Dany rodzaj przychodu może być przypisany wyłącznie do jednego źródła. Jeżeli zatem Wnioskodawca posiadać będzie udziały w spółce kapitałowej (Spółka PL), które to udziały zaliczają się do kapitałów pieniężnych, to rozpoznanie ewentualnych przychodów należy rozpatrywać w świetle przepisów regulujących przychody z kapitałów pieniężnych.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do przychodów z kapitałów pieniężnych zaliczają się:

9a) u wspólnika, określoną w umowie spółki, o której mowa w art. 5a pkt 28 lit. c i d, wartość wkładu niepieniężnego wniesionego w postaci rzeczy lub praw, w zamian za który wspólnikowi nie są wydawane udziały (akcje), o których mowa w pkt 9;

10. przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających.

Powyżej opisany katalog, zawarty w art. 17 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest zamknięty. Enumeratywne wyliczenie rodzajów przychodów z kapitałów pieniężnych oznacza, że wyłącznie określone w tym przepisie przysporzenia mają charakter przychodu. Zatem wszelkie zdarzenia prawne, które wiążą się z posiadaniem kapitałów pieniężnych, tylko wówczas skutkują przypisaniem przychodu u posiadającego te kapitały, jeżeli zdarzenie to mieści się w katalogu z art. 17 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponieważ w katalogu tym brak jest zdarzenia prawnego w postaci umorzenia udziałów innego wspólnika w spółce kapitałowej bez wynagrodzenia, należy bezwzględnie uznać, iż takie zdarzenie prawne nie powoduje powstania przychodu po stronie wspólnika pozostającego w spółce. W konsekwencji, w przedmiotowym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca nie uzyska przychodu (dochodu) z tytułu umorzenia udziałów posiadanych przez Spółkę UE w Spółce PL bez wynagrodzenia. Brak jest bowiem podstawy prawnej do przypisania takiego przychodu (dochodu). Należy też mieć na uwadze, iż z punktu widzenia Wnioskodawcy umorzenie udziałów Spółki UE nie powoduje powstania jakiegokolwiek efektywnego przysporzenia majątkowego. Dopiero bowiem w momencie sprzedaży udziałów, wypłaty dywidendy albo podwyższenia kapitału zakładowego zaistnieje skutek prawny wynikający z umorzenia udziałów w Spółce PL posiadanych przez Spółkę UE - w postaci osiągnięcia przez Wnioskodawcę większego przychodu z kapitałów pieniężnych. Wówczas dopiero nastąpi opodatkowanie tego przychodu. Przypisanie przychodu na etapie umorzenia udziałów posiadanych przez Spółkę UE w Spółce PL doprowadziłoby do podwójnego opodatkowania tego samego przychodu. Wynika to również z art. 25 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym dochodem z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód faktycznie uzyskany z tego udziału. W przedmiotowym zdarzeniu przyszłym na etapie umorzenia udziałów, które Spółka UE posiada w Spółce PL, nie następuje faktyczne uzyskanie dochodu po stronie Wnioskodawcy.

Należy również wskazać, że zaprezentowana ocena znajduje potwierdzenie w ugruntowanym stanowisku organów podatkowych. W interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu nr ILPB2/415-1032/13-2/JK z dnia 20 stycznia 2014 r., Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził, że "podsumowując powyższe rozważania stwierdzić należy, że nieodpłatne umorzenie udziałów należących do jednego ze wspólników spółki nie powoduje powstania przychodu po stronie wspólników pozostających w spółce. Oznacza to, że w przedstawionym stanie faktycznym, w momencie umorzenia części udziałów w spółce, po stronie wnioskodawcy, który pozostanie w spółce jako udziałowiec, nie powstanie dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, ani z żadnego innego tytułu, który byłby opodatkowany PIT".

W interpretacji indywidualnej z dnia 19 grudnia 2012 r. Nr ITPB3/423-574/12/AM, Dyrektor Izby Skarbowej uznał stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe, odstępując od uzasadnienia prawnego i zgadzając się z wnioskodawcą, że: "reasumując, umorzenie udziałów posiadanych przez innego wspólnika w spółce zależnej, w formie umorzenia bez wynagrodzenia, nie będzie skutkować powstaniem przychodu (dochodu) po stronie wnioskodawcy jako wspólnika pozostającego w spółce zależnej w następstwie omawianego zdarzenia, a w konsekwencji nie będzie podlegać po stronie wnioskodawcy opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych".

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 29 października 2013 r., Nr IBPBII/2/415-798/13/JG, stwierdził, że: "w przypadku umorzenia dobrowolnego udziałów bez wynagrodzenia jednego ze wspólników spółki z o.o. nie powstanie przysporzenie majątkowe po stronie innego wspólnika pozostającego w spółce, gdyż nie osiąga on żadnych korzyści, w tym żadnego wynagrodzenia z tego tytułu. Nie osiąga on zatem przychodu (dochodu), który mógłby podlegać opodatkowaniu w momencie umorzenia dobrowolnego udziałów innego udziałowca. W związku z umorzeniem udziałów danego wspólnika bez wynagrodzenia pozostali wspólnicy nie otrzymują pieniędzy ani wartości pieniężnych (jak również świadczenia te nie są postawione do ich dyspozycji). Brak jest również podstaw do uznania, że w związku z tym zdarzeniem otrzymują oni świadczenia w naturze lub inne nieodpłatne świadczenia. W szczególności odpłatne zbycie udziałów na rzecz spółki w celu umorzenia należących do danego udziałowca nie oznacza otrzymania udziałów danego udziałowca przez pozostałych wspólników. Stąd na podstawie art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie można mówić w takim przypadku o powstaniu przychodu podatkowego. Tym samym w związku z dobrowolnym umorzeniem udziałów posiadanych przez spółkę kapitałową w kapitale spółki zależnej bez wynagrodzenia, za zgodą spółki kapitałowej, po stronie wnioskodawcy pozostającego udziałowcem w spółce zależnej nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Stanowisko wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe".

Z kolei Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 3 stycznia 2014 r., Nr IPPB3/423-838/13-2/MC, stwierdził, że: "reasumując, zdaniem wnioskodawcy, dobrowolne umorzenie udziałów posiadanych przez innego wspólnika w kapitale spółki bez wynagrodzenia, za zgodą takiego wspólnika, nie będzie skutkować powstaniem przychodu (dochodu) po stronie wnioskodawcy, tak jako udziałowca pozostającego w spółce w następstwie omawianego umorzenia, jak również jako wspólnika spółki komandytowej pozostającej udziałowcem spółki, a w konsekwencji nie będzie podlegać po stronie wnioskodawcy opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe".

Ponadto skutki podatkowe przedmiotowego zdarzenia prawnego wyjaśnił Minister Finansów w piśmie z dnia 7 marca 2002 r. (PB4/BA/8214-34-15/02, Biuletyn Skarbowy 2002/2, str. 15), w którym potwierdził, iż: "(...) Oceniając zaś skutki dla udziałowców, którzy pozostali w spółce z ograniczoną działalnością, stwierdzić należy, że po ich stronie nie powstaje dochód do opodatkowania z tytułu umorzenia udziałów w tym celu skupionych - zarówno w przypadku, gdy umorzenie tych udziałów jest dokonane w ciężar kapitału zakładowego, jak i bez obniżania kapitału zakładowego".

Podsumowując należy stwierdzić, iż w przedmiotowym zdarzeniu przyszłym po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód (dochód) do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zawiera art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl natomiast art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawierający katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych nie wskazuje aby źródło przychodu - po stronie wspólnika pozostającego w spółce i którego udziały nie będą odpłatnie zbywane - stanowiło zbycie udziałów przez innego wspólnika na rzecz spółki w celu umorzenia.

Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z udziałów. Instytucja umorzenia udziałów wspólnika spółki kapitałowej została uregulowana w art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeksu spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030 z późn. zm.). Przepis art. 199 § 1 ww. ustawy stanowi, że udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki. Zgodnie z art. 199 § 3 ww. ustawy, za zgodą wspólnika umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia.

Z informacji zawartych przez Wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wynika, iż spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, której udziałowcem będzie Wnioskodawca nabędzie udziały należące do innego wspólnika (spółki mającej siedzibę na terytorium jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej), w celu ich umorzenia.

Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych. Fakt zbycia przez jednego z udziałowców udziałów w spółce kapitałowej nie jest jednak tożsamy z dokonaniem zbycia udziałów przez pozostałych udziałowców, którzy takiego zbycia nie dokonują. Ponadto, wyżej wymieniona ustawa podatkowa nie zawiera innych regulacji, które pozwalałyby na uznanie, że w związku ze zbyciem udziałów (celem umorzenia) przez jednego z udziałowców po stronie pozostałych udziałowców (których udziały nie są zbywane i umarzane) powstaje przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Co więcej, po stronie Wnioskodawcy nie dojdzie do jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego w związku z zaistnieniem opisanego zdarzenia, co wyklucza możliwość zastosowania dyspozycji art. 11 ust. 1 ustawy.

Mając na uwadze zacytowane przepisy oraz opis zdarzenia przyszłego, stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie w wyniku zbycia bez wynagrodzenia udziałów na rzecz Spółki PL dokonanego przez innego udziałowca Spółkę UE po stronie Wnioskodawcy (jako udziałowca, którego udziały nie będą podlegały umorzeniu) nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Niniejszą interpretację wydano w oparciu o opis zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku. Należy przy tym zastrzec, iż rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę.

Jeżeli w toku ewentualnego postępowania organ uzna, że zdarzenie opisane we wniosku różni się od zdarzenia występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych wskazać należy, że orzeczenia te dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast organy podatkowe, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, ponieważ nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87 - 100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.