ITPB4/4511-266/15/MK - Ustalenie skutków podatkowych uczestnictwa w programie motywacyjnym.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 8 lipca 2015 r. (data wpływu 14 lipca 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 29 września 2015 r. (data wpływu 6 października 2015 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego w zakresie skutków podatkowych uczestnictwa w programie motywacyjnym - jest prawidłowe.

W dniu 14 lipca 2015 r. został złożony ww. wniosek, o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, uzupełniony w dniu 6 października 2015 r. w w odpowiedzi na wezwanie organu z dnia 24 września 2015 r., znak ITPB4/4511-266/15-2/MK.

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest pracownikiem Spółki (dalej. Spółka), przedsiębiorstwa prowadzącego działalność gospodarczą m.in. w zakresie dostawy systemów informatycznych, sieci telekomunikacyjnych, jak również integracji systemów teleinformatycznych.

W celu zwiększenia motywacji kluczowych pracowników oraz członków zarządu do osiągania jak najlepszych wyników finansowych przez Spółkę, Spółka planuje wprowadzić program motywacyjny (dalej: Program). Programem zostaliby objęci kluczowi pracownicy Spółki (dalej także: Uczestnicy), w tym również Wnioskodawca. Na mocy zawartych z Uczestnikami umów cywilnoprawnych o pochodne instrumenty finansowe (dalej: Umowa) nastąpi kreacja pochodnych instrumentów finansowych (dalej: Jednostki Uczestnictwa).

Według najlepszej wiedzy Wnioskodawcy, Jednostki Uczestnictwa stanowią pochodne instrumenty finansowe, w rozumieniu art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, gdyż wypełnią dyspozycję ww. przepisu, tj. są niebędącymi papierami wartościowymi innymi instrumentami pochodnymi, których instrumentem bazowym jest wskaźnik finansowy (skumulowany zysk netto Spółki za lata 2015-2016, skorygowany o wynik zdarzeń jednorazowych), które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne.

Tego rodzaju instrumenty finansowe (Jednostki Uczestnictwa) nie są dostępne innym osobom niż pracownicy Spółki. Program ma charakter motywacyjny i skierowany jest wyłącznie do pracowników Spółki. W konsekwencji Jednostki Uczestnictwa nie są dostępne na rynku instrumentów finansowych.

W związku z faktem, iż Jednostki Uczestnictwa nie są dostępne osobom innym niż pracownicy Spółki i nie są dostępne na rynku instrumentów finansowych, brak jest podstaw do twierdzenia, że Uczestnicy Programu występują w pozycji uprzywilejowanej w porównaniu z innymi uczestnikami rynku.

Jednostka Uczestnictwa będzie niezbywalnym, warunkowym prawem majątkowym, którego wykonanie będzie mogło nastąpić w przyszłości wyłącznie przez rozliczenie pieniężne, a jego cena zależeć będzie od wartości instrumentu bazowego, tj. skumulowanego zysku netto Spółki za lata 2015-2016, skorygowanego o wynik zdarzeń losowych (dalej: Wskaźnik).

Z Uczestnikami podpisane zostaną Umowy określające indywidualne parametry i warunki uczestnictwa w Programie, w tym liczbę przyznanych im Jednostek Uczestnictwa. Liczba Jednostek Uczestnictwa może zostać zredukowana w trakcie rozliczania Programu, w przypadku niezrealizowania indywidualnych celów przez Uczestnika, jednakże cena Jednostki Uczestnictwa zależy wyłącznie od wartości Wskaźnika.

Obliczenia wartości Jednostek Uczestnictwa dokona Zarząd Spółki, a zatwierdzi Rada Nadzorcza po zatwierdzeniu przez Walne Zgromadzenie sprawozdania finansowego Spółki za rok 2016.

Rozliczenie pieniężne Jednostek Uczestnictwa, w postaci wypłaty na rzecz Uczestników środków pieniężnych nastąpi na żądanie Uczestników zgłoszone w terminie 30 dni od dnia zatwierdzenia przez Radę Nadzorczą obliczenia wartości Jednostek Uczestnictwa.

Jednym z warunków uzyskania rozliczenia pieniężnego przez Uczestnika będzie pozostawanie ze Spółką lub jej spółką zależną w stosunku pracy do końca roku 2016.

Prawo uczestnictwa w Programie potwierdzone zawartą Umową jest niezależne od zapisów umowy o pracę łączącej Uczestnika ze Spółką i w żaden sposób nie wpływa na wysokość wynagrodzenia za pracę wynikającego z umów o pracę zawartych między pracownikami będącymi Uczestnikami a Spółką.

Jednostki Uczestnictwa w dniu zawarcia Umowy nie przedstawiają żadnej wartości rynkowej - nie jest ona możliwa do obliczenia, gdyż w dniu zawarcia Umowy nie jest znana wartość Wskaźnika, od którego zależy wartość Jednostek Uczestnictwa. Kwota ewentualnego rozliczenia pieniężnego jest niezależna od wysokości wynagrodzenia wynikającego z umowy o pracę łączącej Uczestnika ze Spółką. Uczestnictwo w Programie jest dobrowolne. Nabycie Jednostek Uczestnictwa Spółki jest nieodpłatne. Fakt przystąpienia do Programu nie daje Uczestnikom żadnych natychmiastowych ani pewnych co do wartości korzyści, gdyż ewentualna wypłata kwoty z tytułu rozliczenia pieniężnego uzależniona jest od kształtowania się wartości Wskaźnika.

W przypadku braku zgłoszenia Jednostek Uczestnictwa do realizacji w wymaganym terminie, nastąpi ich automatyczne umorzenie. Uczestnicy, którzy nie zgłoszą Jednostek Uczestnictwa do realizacji w wymaganym terminie, będą mogli otrzymać akcje Spółki, po podjęciu stosownych Uchwał przez jej władze.

Uchwała Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy przyznająca akcje nowej emisji Uczestnikom, jako osobom uprawnionym do ich otrzymania, zostanie podjęta nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia upływu terminu na zgłoszenie żądania realizacji Jednostek Uczestnictwa przez Uczestników. Otrzymanie akcji Spółki będzie dla Uczestników nieodpłatne.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy ewentualne przysporzenie majątkowe, uzyskane przez Uczestnika, z tytułu realizacji praw wynikających z Jednostek Uczestnictwa, powinno zostać zakwalifikowane jako przychód z kapitałów pieniężnych.

2. Czy momentem powstania ewentualnego przychodu po stronie Uczestnika będzie moment realizacji praw wynikających z Jednostek Uczestnictwa.

3. Czy ewentualny dochód uzyskany przez Uczestnika z realizacji praw wynikających z Jednostek Uczestnictwa będzie podlegał opodatkowaniu według stawki podatku w wysokości 19%.

4. Czy dochód po stronie Uczestnika związany z objęciem akcji powstanie dopiero w momencie ich zbycia.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad 1) Ewentualne przysporzenie majątkowe, uzyskane przez Uczestnika, z tytułu realizacji praw wynikających z Jednostek Uczestnictwa, powinno zostać zakwalifikowane jako przychód z kapitałów pieniężnych.

Ad 2) Momentem powstania ewentualnego przychodu po stronie Uczestnika będzie moment realizacji praw wynikających z Jednostek Uczestnictwa.

Ad 3) Ewentualny dochód uzyskany przez Uczestnika z realizacji praw wynikających z Jednostek Uczestnictwa będzie podlegał opodatkowaniu według stawki podatku w wysokości 19%.

Ad 4) Dochód Uczestnika związany z objęciem akcji powstanie dopiero w momencie zbycia akcji.

Ad 1) Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: Ustawa PIT), źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 10 Ustawy PIT, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się między innymi przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających.

Pojęcie "pochodnych instrumentów finansowych" zostało zdefiniowane w art. 5a pkt 13 Ustawy PIT. Należy przez nie rozumieć instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2014 r. poz. 94 z późn. zm., dalej: Ustawa OIF).

Zgodnie z przywołanym wyżej art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c Ustawy OIF, pochodnymi instrumentami finansowymi są m.in. opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne.

Dodatkowo, zgodnie z art. 3 pkt 28a Ustawy OIF, przez instrumenty pochodne należy rozumieć opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny lub wartości instrumentów finansowych, walut stóp procentowych, rentowności, indeksów finansowych, wskaźników finansowych, towarów, zmian klimatycznych, stawek frachtowych, poziomów emisji, stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, a także innych aktywów, praw, zobowiązań, indeksów lub wskaźników (instrumentów bazowych) oraz instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego.

Biorąc powyższe pod uwagę, w ocenie Wnioskodawcy, Jednostki Uczestnictwa, wykonywane przez rozliczenie pieniężne i zbudowane w oparciu o instrument bazowy w postaci Wskaźnika stanowią pochodne instrumenty finansowe zarówno w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c, art. 3 pkt 28a Ustawy OIF, i tym samym - art. 5a pkt 13 Ustawy PIT.

Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 14 listopada 2014 r., sygn. akt II FSK 2524/12, "nie można obowiązku udzielania przez organ podatkowy pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego zawężać wyłącznie do ustaw zawierających w tytule pojęcie prawa podatkowego, ponieważ nie tylko w tych ustawach uregulowano elementy, od których zależy opodatkowanie i jego wysokość. Prawo podatkowe w kontekście wymogów dotyczących wydawania jego indywidualnych interpretacji, należy określić jako ogół przepisów regulujących zasady powstawania, ustalania oraz wygasania zobowiązań podatkowych oraz obowiązki podatników, płatników i inkasentów poszczególnych podatków oraz traktujących także o obowiązujących procedurach, które powinny być przestrzegane przez organy podatkowe oraz strony w trakcie postępowania podatkowego i wykonywania innych czynności zmierzających do ustalenia prawidłowej wysokości zobowiązania podatkowego i skutecznego poboru podatku. Pod pojęciem prawa podatkowego należy więc rozumieć wszelkie normy prawne, które regulują elementy konstrukcyjne, tj. podmiotowe i przedmiotowe podatku, zatem także normy prawne nie znajdujące się w ustawach podatkowych".

Z kolei w wyroku NSA z dnia 6 września 2013 r., sygn. akt I FSK 1297/12 Sąd orzekł, że "pojęcia przepisów prawa podatkowego, o którym mowa w art. 14b § 1 O.p. nie można ograniczać wyłącznie do ustaw, które w swoim tytule zawierają takie pojęcie, lecz chodzi o rzeczywistą treść zawartych w ustawach regulacji mających wpływ na ich opodatkowanie (por. wyroki: WSA w Bydgoszczy z dnia 26 maja 2009 r. sygn. akt I SA/Bd 197/09; WSA w Warszawie i dnia 21 listopada 2007 r. sygn. akt III SA/Wa 1737/07, opubl. CBOSA)".

Również w prawomocnym wyroku WSA w Rzeszowie z dnia 8 maja 2007 r., sygn. akt I SA/Rz 254/07 Sąd konstatuje, że "utożsamianie przez Dyrektora Izby Skarbowej pojęcia prawa podatkowego, o którym mowa w art. 14a § 1 Ordynacji podatkowej z pojęciem ustaw prawa podatkowego, o których mowa w art. 3 pkt 1 Ordynacji podatkowej jest nieuprawnione. Przez pojęcie prawa podatkowego należy rozumieć wszelkie normy prawne zarówno ustawowe, jak i wydane na podstawie upoważnienia ustawowego, które regulują wszystkie elementy konstrukcyjne tj. podmiotowe i przedmiotowe podatku".

Biorąc pod uwagę brzmienie powyższych przepisów oraz jednolitą linię orzeczniczą sądów administracyjnych, dokonując wykładni przepisów prawa podatkowego Wnioskodawca, jak również organ podatkowy, do którego skierowany jest wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w niniejszej sprawie, winien posiłkować się ww. przepisami Ustawy OIF tak, aby w pełni poprawnie odkodować treść art. 5a pkt 13 Ustawy PIT.

Opierając się na treści powyższych regulacji należy stwierdzić, że źródłem ewentualnego przychodu uzyskanego przez Uczestnika z tytułu realizacji praw z Jednostek Uczestnictwa, które stanowią pochodne instrumenty finansowe w rozumieniu art. 5a pkt 13 Ustawy PIT, będą kapitały pieniężne, o czym stanowi art. 17 ust. 1 pkt 10 Ustawy PIT.

Ad 2) Jak stanowi art. 17 ust. 1b Ustawy PIT, przychód określony w ust. 1 pkt 10 powstaje w momencie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych. Z treści ww. przepisu wynika precyzyjnie moment powstania przychodu, którym jest moment realizacji praw z danego instrumentu, a jego wykładnia nie budzi wątpliwości.

Potwierdzają to interpretacje indywidualne wydane w imieniu Ministra Finansów, tj. między innymi stanowisko wyrażone przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 26 listopada 2014 r., nr ITPB1/415-1071/14/DP, z którego wynika że "fakt przyznania Uprawnionemu pochodnych instrumentów finansowych - po spełnieniu warunków (tekst jedn.: odpowiedniej realizacji wskaźnika ekonomicznego Spółki) - nie rodzi skutku w postaci powstania przychodu. Otrzymanie prawa w ramach programu motywacyjnego przez Uprawnionego stanowiących pochodne instrumenty finansowe nie stanowi nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ nie jest związane z przysporzeniem majątku osoby otrzymującej instrumenty finansowe. Jak bowiem wynika z wniosku prawo ma charakter warunkowy i w momencie jego przyznania nie można stwierdzić, czy jego realizacja przyniesie Uprawnionemu wymierne korzyści majątkowe. Prawo to jest przyznawane wyłącznie uczestnikom programu i nie jest możliwe ustalenie jego wartości rynkowej".

Ad 3) Podatek od ewentualnego przychodu po stronie Wnioskodawcy będzie podlegał opodatkowaniu według stawki o której mowa w art. 30b ust. 1 Ustawy PIT, tj. 19%. Przepis ten stanowi, że od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

W myśl art. 30b ust. 6 Ustawy PIT, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 1, wykazać dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, w tym również dochody, o których mowa w art. 24 ust. 14, dochody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych, a także dochody z realizacji praw z nich wynikających, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółce albo wkładów w spółdzielniach, w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, i obliczyć należny podatek dochodowy.

Potwierdza to m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 14 listopada 2014 r., nr ITPB1/415-990/14/DP, wydana w zbliżonym stanie faktycznym, z której wynika, że "w związku z realizacją opcji stanowiących pochodny instrument finansowy w momencie realizacji powstanie po stronie Wnioskodawcy przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym zgodnie z art. 30b ust. 1 ww. ustawy i wykazaniu w zeznaniu podatkowym składanym przez Wnioskodawcę stosownie do art. 30b ust. 6 ww. ustawy".

Analogiczne stanowisko wynika także min. z:

* interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 6 maja 2015 r., nr IBPBII/2/4511-177/15/ŁCz,

* interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 6 maja 2015 r., nr IBPBII/2/4511-185/15/HS,

* interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 21 kwietnia 2015 r., nr IPTPB1/4511-61/15-2/ASZ.

Ad 4) Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 Ustawy PIT, źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 6 Ustawy PIT, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się między innymi należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych.

W myśl art. 5a pkt 11 Ustawy PIT, przez pojęcie papierów wartościowych należy rozumieć papiery wartościowe, o których mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622, Nr 131, poz. 763 i Nr 234, poz. 1391).

Zgodnie z art. 3 pkt 1 tej ustawy, papierami wartościowymi są m.in.:

Zgodnie z art. 30b ust. 1 Ustawy PIT od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

O sposobie obliczania dochodu i momencie powstania przychodu z tytułu zbycia akcji przesądza treść art. 24 ust. 11 Ustawy PIT, zgodnie z którym dochód stanowiący nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji objętych (nabytych) przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia a wydatkami poniesionymi na ich objęcie (nabycie) nie podlega opodatkowaniu w momencie objęcia (nabycia) tych akcji. Zasadę określoną w zdaniu pierwszym stosuje się odpowiednio do dochodu stanowiącego nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji a wydatkami poniesionymi na ich nabycie od spółki posiadającej osobowość prawną, która objęła (nabyła) te akcje wyłącznie w celu przeniesienia tytułu ich własności na osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki będącej emitentem akcji.

Biorąc pod uwagę treść powyższych przepisów, zdaniem Wnioskodawcy należy stwierdzić, że ewentualny dochód związany z objęciem akcji powstanie dopiero w momencie ich zbycia.

Powyższe stanowisko jest zgodne z poglądami prezentowanymi przez organy podatkowe, m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 10 lutego 2015 r., nr IPPB2/415-938/14-2/AS, gdzie organ upoważniony przez Ministra Finansów stwierdza, że "nadwyżka w postaci różnicy pomiędzy wartością rynkową a wydatkami na objęcie akcji nie podlega opodatkowaniu w momencie objęcia akcji. Opodatkowanie tej nadwyżki nastąpi dopiero w momencie zbycia akcji".

Identyczne stanowisko znajdujemy w prawomocnym wyroku WSA w Warszawie z dnia 17 września 2012 r., sygn. akt III SA/Wa 3562/11, który potwierdził stanowisko wnioskodawcy, który wskazywał, iż "nie ma obowiązku rozpoznania przychodu ze stosunku pracy w przypadku swoich pracowników, ani w momencie przyznania prawa do nabycia bądź objęcia przez tych pracowników akcji szwajcarskiej spółki N na preferencyjnych warunkach, w związku z ich uczestnictwem w programie zarządzanym przez szwajcarską spółkę N, gdyż przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wiążą skutków podatkowych z nabywaniem akcji, rozpoznając przychód dopiero w sytuacji zbycia bądź realizacji praw z papierów wartościowych".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób, których skutkiem jest nieodpłatne - to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu - przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Jednocześnie, stosownie do art. 11 ust. 2 ww. ustawy, wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 2-2c, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Na podstawie art. 11 ust. 2a ww. ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

Zgodnie natomiast z art. 11 ust. 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.

W myśl art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wartość pieniężną świadczeń w naturze przysługujących pracownikom na podstawie odrębnych przepisów ustala się według przeciętnych cen stosowanych wobec innych odbiorców - jeżeli przedmiotem świadczenia są rzeczy lub usługi wchodzące w zakres działalności pracodawcy.

Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b (art. 12 ust. 3 ww. ustawy).

Należy również wskazać, że na podstawie art. 13 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.

Z kolei w pkt 9 art. 13 ww. ustawy za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się również przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej - z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty, na co wskazuje użyty w przepisie zwrot "w szczególności". W związku z tym nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Należy stwierdzić, że sam fakt przyznania Uczestnikom pochodnych instrumentów finansowych - po spełnieniu określonych warunków - nie rodzi skutku w postaci powstania przychodu. Otrzymanie w ramach programu motywacyjnego przez Uczestników pochodnych instrumentów finansowych nie stanowi nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ nie jest związane z przysporzeniem majątku osoby otrzymującej instrumenty finansowe.

W odniesieniu do skutków podatkowych związanych z realizacją praw wynikających z otrzymanego w ramach umowy pochodnego instrumentu finansowego wyjaśnić należy, że w myśl art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy jednym ze źródeł przychodów są m.in. kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c).

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających.

Jak stanowi art. 17 ust. 1b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za datę powstania przychodu z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych uważa się moment realizacji tych praw.

Ponadto, w myśl art. 5a pkt 13 ww. ustawy ilekroć w ustawie jest mowa o pochodnych instrumentach finansowych oznacza to instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2014 r. poz. 94), z wyłączeniem tytułów uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania oraz instrumentów rynku pieniężnego.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy, instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są niebędące papierami wartościowymi:

Z kolei, zgodnie z § 3 pkt 4 rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 149, poz. 1674 z późn. zm.) instrument pochodny to taki instrument finansowy, którego:

Cechą pochodnych instrumentów finansowych jest fakt, że ich wartość uzależniona jest od wartości instrumentów bazowych, do których mogą należeć różnego rodzaju wskaźniki, w tym wskaźniki finansowe. Instrument pochodny będzie więc realizowany przez rozliczenie pieniężne, którego wartość całkowicie zależy od wartości wskaźników finansowych.

Należy zatem stwierdzić, że w momencie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, Uczestnicy otrzymają przychód, o którym mowa w cytowanym powyżej art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Stosownie natomiast do art. 30b ust. 2 pkt 3 ww. ustawy dochodem, o którym mowa w ust. 1, tj. z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających, jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38a.

Jak stanowi art. 30b ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 1, wykazać dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, w tym również dochody, o których mowa w art. 24 ust. 14, dochody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych, a także dochody z realizacji praw z nich wynikających, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółce albo wkładów w spółdzielniach, w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, i obliczyć należny podatek dochodowy.

Na podatniku, który uzyskał dochód (poniósł stratę) z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b ciąży obowiązek złożenia we właściwym urzędzie skarbowym zeznania według ustalonego wzoru (formularz PIT-38), w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art. 45 ust. 1a pkt 1 w związku z art. 30b ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). W tym samym terminie jest on zobowiązany do wpłaty należnego podatku wynikającego z zeznania (art. 45 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Odnosząc się natomiast do kwestii objęcia akcji Spółki w przypadku braku zgłoszenia Jednostek Uczestnictwa do realizacji należy zauważyć, że ustawodawca odroczył moment powstania obowiązku podatkowego dotyczącego dochodu uzyskanego z tytułu nabycia akcji przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia. Zgodnie bowiem z art. 24 ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochód stanowiący nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji objętych (nabytych) przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia a wydatkami poniesionymi na ich objęcie (nabycie) nie podlega opodatkowaniu w momencie objęcia (nabycia) tych akcji. Zasadę określoną w zdaniu pierwszym stosuje się odpowiednio do dochodu stanowiącego nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji a wydatkami poniesionymi na ich nabycie od spółki posiadającej osobowość prawną, która objęła (nabyła) te akcje wyłącznie w celu przeniesienia tytułu ich własności na osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki będącej emitentem akcji.

Powyższa zasada nie ma zastosowania do dochodu osiągniętego ze zbycia akcji, przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki będącej emitentem akcji (art. 24 ust. 12 ww. ustawy).

Natomiast stosownie do art. 24 ust. 12a ww. ustawy wskazane powyżej przepisy ust. 11 i 12 mają zastosowanie do dochodu uzyskanego przez osoby uprawnione z tytułu objęcia (nabycia) akcji spółek, których siedziba znajduje się na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Zgodnie z wykładnią językową cytowanych powyżej przepisów, a także zakazem rozszerzającego interpretowania przepisów zawierających preferencje podatkowe należy stwierdzić, że przepisy te odraczają moment opodatkowania dochodu wynikającego z różnicy między wartością rynkową akcji a wydatkami poniesionymi na ich objęcie (nabycie), w sytuacji, gdy spełnione są wskazane w nim warunki, tj.:

* musi nastąpić objęcie (nabycie) akcji,

* osoby obejmujące (nabywające) te akcje muszą być uprawnione do takiego nabycia na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki będącej ich emitentem,

* spółka, której akcje są nabywane ma siedzibę na terytorium Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Podsumowując, dochód powstały w momencie objęcia akcji Spółki nie podlega opodatkowaniu w dacie ich objęcia. Na mocy art. 24 ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych następuje odroczenie opodatkowania do momentu odpłatnego zbycia akcji.

Natomiast przysporzenie majątkowe uzyskane przez Uczestnika z tytułu realizacji praw wynikających z Jednostek Uczestnictwa jest przychodem z kapitałów pieniężnych. Momentem powstania przychodu po stronie Uczestnika będzie moment realizacji praw wynikających z Jednostek Uczestnictwa, a osiągnięty dochód będzie podlegał opodatkowaniu według stawki podatku w wysokości 19%.

Jednocześnie podkreślenia wymaga, że przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Wskazać bowiem należy, że w postępowaniu o wydanie interpretacji organ podatkowy nie przeprowadza dowodów w rozumieniu art. 180 i następnych Ordynacji podatkowej i nie ocenia ich w myśl art. 191 ustawy, gdyż nie jest to postępowanie podatkowe. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Tym samym przedstawione stanowisko oparte zostało na oświadczeniu Wnioskodawcy, że przyznane Uczestnikom prawo stanowi instrument finansowy, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, tj. jako innego rodzaju instrument pochodny.

Ponadto informuje się, że stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Oznacza to, że niniejsza interpretacja została wydana wyłącznie w indywidualnej sprawie Wnioskodawcy i nie wywołuje skutków prawnych dla innych podmiotów (w tym Uczestników programu motywacyjnego i płatnika).

Odnosząc się do przywołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych wskazać należy, że organy podatkowe, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, ponieważ nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.