ITPB3/4510-479/15-2/JG

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 12 listopada 2015 r. Izba Skarbowa w Bydgoszczy ITPB3/4510-479/15-2/JG

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy - przedstawione we wniosku z dnia 7 września 2015 r. (data wpływu 11 września 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia w koszty uzyskania przychodów odsetek od udzielonych pożyczek z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 września 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia w koszty uzyskania przychodów odsetek od udzielonych pożyczek z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

S.A. (zwana dalej: Wnioskodawcą lub Spółką) będąca polskim rezydentem podatkowym, podlegającym w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, jest obecnie w procesie aktywnego poszukiwania nowego inwestora, efektem czego będzie zmiana akcjonariuszy posiadających pakiet akcji Spółki.

Jednocześnie, Spółka jest stroną zawartych z niezależnymi podmiotami - bankiem oraz innym zagranicznym podmiotem rynku finansowego (dalej łącznie zwanymi: Instytucjami Finansowymi), umów pożyczki/kredytu (przy czym niewykluczone jest, że Spółka zawrze z Instytucjami Finansowymi kolejne umowy pożyczki lub kredytu) (zwane dalej łącznie: Pożyczką lub Pożyczkami).

Należy podkreślić, że Instytucje Finansowe nie są podmiotami wymienionymi w przepisach art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W związku z tym Instytucje Finansowe nie są bezpośrednim ani pośrednim akcjonariuszem Spółki ani spółkami, w których bezpośredni lub pośredni akcjonariusz Wnioskodawcy posiada nie mniej niż 25% udziałów (akcji). Tym samym odsetki wypłacane na rzecz Instytucji Finansowych nie podlegały/nie będą podlegały ograniczeniom wynikającym z przepisów dot. tzw. niedostatecznej kapitalizacji.

Po zmianie akcjonariuszy posiadających pakiet akcji Spółki, nowy akcjonariusz będzie posiadał ponad 25% akcji Spółki. Potencjalny nowy akcjonariusz Spółki w przypadku przejęcia akcji Spółki w celu zrestrukturyzowania źródeł finansowania Spółki może dokonać przeniesienia wierzytelności z tytułu Pożyczek na siebie (nowy akcjonariusz ureguluje całkowicie zadłużenie Wnioskodawcy w Instytucjach Finansowych). W związku z tym, nowy akcjonariusz, w drodze subrogacji wejdzie w prawa i obowiązki Instytucji Finansowych wynikające z tytułu udzielonych przez Instytucje Finansowe Pożyczek.

Ponadto, po dokonaniu subrogacji Pożyczek, Wnioskodawca nie wyklucza, że nowy akcjonariusz dokona obniżenia oprocentowania Pożyczek, zmiany okresu, na który udzielono Pożyczek, zmiany/zdjęcia ciążących na Spółce zabezpieczeń lub innych modyfikacji zapisów umów Pożyczek.

W kontekście przedstawionego zdarzenia przyszłego postawiono następujące pytania:

1. Czy zapłacone przez Wnioskodawcę na rzecz nowego akcjonariusza odsetki od Pożyczek udzielonych przez Instytucje Finansowe a następnie przeniesionych w drodze subrogacji na nowego akcjonariusza, będą podlegały ograniczeniom wynikającym z art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowego od osób prawnych.

2. Czy w przypadku zmiany warunków Pożyczek udzielonych przez Instytucje Finansowe, a następnie przeniesionych w drodze subrogacji na nowego akcjonariusza, odsetki zapłacone przez Spółkę na rzecz nowego akcjonariusza po zmianie warunków Pożyczek będą podlegały ograniczeniom wynikającym z art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Niniejsza interpretacja stanowi ocenę stanowiska Spółki w części dotyczącej pytania oznaczonego we wniosku numerem 1. W zakresie pytania oznaczonego we wniosku numerem 2 zostanie Wnioskodawcy wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stanowisko Wnioskodawcy do pytania numer 1.

Zdaniem Wnioskodawcy zapłacone przez Spółkę na rzecz nowego akcjonariusza odsetki od Pożyczek udzielonych przez Instytucje Finansowe a następnie przeniesionych w drodze subrogacji na nowego akcjonariusza, nie będą podlegały ograniczeniom wynikającym z art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów). Z kolei w myśl art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).

Ponadto, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udzielonych łącznie przez podmioty posiadające łącznie bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, uwzględniającego również zadłużenie z tytułu pożyczek, przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki - w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia wobec tych podmiotów, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu własnego takiej spółdzielni.

Zgodnie z wyrażoną w powyższych przepisach zasadą, odsetki od pożyczek mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w momencie, gdy zostały faktycznie zapłacone, czy też, gdy uległy kapitalizacji, z wyjątkiem sytuacji, w której wystąpią okoliczności przewidziane w art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a więc pożyczka zostanie udzielona przez określoną kategorię podmiotów, wobec których wartość zadłużenia pożyczkobiorcy przekroczy wartość jego kapitału własnego.

Rozwijając powyższe należy wskazać, że ograniczenia przewidziane w przepisach o niedostatecznej kapitalizacji wystąpią w przypadku spełnienia dwóch przesłanek:

1.

pożyczka zostanie udzielona przez określoną kategorię podmiotów, tj. przez podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo zostanie udzielona łącznie przez podmioty, które posiadają łącznie bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% (akcji) udziałów tej spółki - dalej jako "Podmiot kwalifikowany",

2.

wartość zadłużenia spółki (określona na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek) wobec podmiotów wymienionych w wyżej powołanych przepisach przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki otrzymującej pożyczkę.

Należy zauważyć, że ograniczenia wynikające z przepisów o tzw. niedostatecznej kapitalizacji wystąpią tylko wówczas, gdy wyżej wymienione przesłanki wystąpią łącznie.

Mając więc na uwadze powyższe należy wskazać, że jeżeli pożyczka zostanie udzielona przez podmiot, który na dzień jej udzielenia nie spełniał warunków pozwalających na uznanie go za Podmiot kwalifikowany, wówczas warunek przewidziany w pkt 1 nie zostaje spełniony i nawet jeśli spełniony jest warunek określony w pkt 2 to taka pożyczka nie będzie podlegać ograniczeniom wynikającym z przepisów o tzw. niedostatecznej kapitalizacji. Podkreślić należy, że taka właśnie sytuacja ma miejsce w przypadku Wnioskodawcy.

Wnioskodawca otrzymał bowiem Pożyczki od Instytucji Finansowych, które w momencie ich udzielenia nie zaliczały się do kategorii podmiotów kwalifikowanych. Następnie dokonana zostanie zmiana wierzycieli w drodze subrogacji - nowy akcjonariusz zaspokoi w jej ramach wierzycieli - Instytucje Finansowe. W konsekwencji Wnioskodawca stanie się zobowiązanym wobec nowego akcjonariusza z tytułu Pożyczek. Należy zauważyć, że pomimo, że nowy akcjonariusz wchodząc w prawa wierzycieli będzie posiadał ponad 25% akcji Spółki, subrogacja nie prowadzi do powstania nowego stosunku zobowiązaniowego z tytułu pożyczek a jedynie w miejsce dawnego wierzyciela wchodzi nowy. Tym samym nie dochodzi w tym przypadku do udzielenia nowej pożyczki, zmienia się tylko strona podmiotowa już istniejącego stosunku prawnego.

Jednocześnie należy zauważyć, że to czy spełnione są warunki nakazujące stosowanie ograniczeń wynikających z przepisów o tzw. niedostatecznej kapitalizacji należy oceniać na dzień udzielenia pożyczki. Takie rozumienie wynika przede wszystkim z literalnego brzmienia przepisu, w którym wskazano, że za koszty uzyskania przychodów nie uznaje się odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez Podmiot kwalifikowany. Sformułowanie takie jednoznacznie wskazuje na to, że zamiarem ustawodawcy było objęcie powyższymi ograniczeniami pożyczek, które w momencie ich udzielenia spełniały warunki przewidziane w przepisach o niedostatecznej kapitalizacji.

Na literalną wykładnię art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wskazuje również fakt, że wprowadza on ograniczenia w zakresie możliwości zaliczenia odsetek od pożyczek do kosztów uzyskania przychodów. Zgodnie natomiast z utrwalonym w doktrynie stanowiskiem, wyjątki winny być interpretowane ściśle, tym samym dokonywanie rozszerzającej wykładni tego przepisu jest niedopuszczalne.

Podkreślić jednocześnie należy, że powyższe stanowisko znajduje oparcie w utrwalonej linii interpretacyjnej organów podatków.

Przywołać można tutaj interpretację indywidualną z dnia 19 lutego 2015 r., sygnatura PPB3/423-1274/14-2/MS, w której Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie potwierdził stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym "Ustawodawca przy tym, biorąc pod uwagę kształt regulacji art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 Ustawy o CIT, ustanowił określoną sekwencję badania statusu podmiotów należących do obu z wyżej wymienionych kategorii. Rezultaty wykładni językowej przedmiotowego przepisu wskazują jednoznacznie, że w odniesieniu do pożyczek udzielonych przez podmioty objęte dyspozycją art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 Ustawy o CIT ("pożyczkodawcy kwalifikowani"), status tych podmiotów ("pożyczkodawców kwalifikowanych") należy badać na dzień udzielenia pożyczki. Innymi słowy, odsetki od pożyczek udzielonych przez "pożyczkodawców kwalifikowanych" objęte są, co do zasady, ograniczeniami wynikającymi z art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 Ustawy o CIT, nie zaś odsetki od pożyczek, które płacone/kapitalizowane są na rzecz "podmiotów kwalifikowanych ". Jeżeli pożyczka została udzielona przez "pożyczkodawcę kwalifikowanego", niezbędne jest sprawdzenie czy ograniczenia wynikające z przekroczenia progu zadłużenia (określonego w art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 Ustawy o CIT) względem "znaczących udziałowców" w stosunku do kapitału mają zastosowanie w odniesieniu do płaconych/kapitalizowanych odsetek. W sytuacji natomiast, gdy przedmiotowa przesłanka (a) nie wystąpiła, tj. pożyczka nie została udzielona przez "pożyczkodawcę kwalifikowanego ", brak jest konieczności dalszej weryfikacji czy ten próg zadłużenia został przekroczony. Odmienne stanowisko byłoby nieuprawnioną, rozszerzającą wykładnią, jasnych i czytelnych w tym zakresie przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 Ustawy o CIT".

Ponadto można wskazać interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego z dnia 20 listopada 2014 r.; sygn. PPB3/423-910/14-2/k.k., w której Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie potwierdził stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym "dla zastosowania ograniczenia z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 u.p.d.o.p. niezbędne jest wystąpienie dwóch okoliczności faktycznych we właściwym czasie - najpierw (1) zaistnienie po stronie pożyczkodawcy statusu podmiotu kwalifikowanego w dacie udzielenia pożyczki, a następnie (2) odpowiedni poziom zadłużenia spółki wobec jej udziałowców (akcjonariuszy) posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takich udziałowców (akcjonariuszy) oraz w przypadku udzielenia pożyczki (kredytu) przez spółkę siostrę zadłużenia wobec tej spółki, w dacie zapłaty odsetek. A zatem w przypadku Wnioskodawcy, który otrzymał pożyczkę od Pożyczkodawcy, niebędącego podmiotem kwalifikowanym, nie został spełniony warunek (1) dla zastosowania ograniczeń z tytułu cienkiej kapitalizacji z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61, tak więc Wnioskodawca jest uprawniony do zaliczenia odsetek spłacanych do Wspólnika (po dokonaniu zmiany wierzyciela na Wspólnika) do kosztów podatkowych w pełnej wysokości w dacie ich zapłaty".

Czy też interpretację indywidualną z dnia 14 listopada 2011 r., sygn. IBPBI/2/423-1009/11/BG, w której Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdził, że "dla oceny wystąpienia przesłanek zastosowania ograniczeń wynikających z tych przepisów należy brać pod uwagę (w pierwszej z wymienionych przesłanek) status udziałowca/akcjonariusza udzielającego pożyczki, czyli pożyczkodawcy/finansującego, a więc określa się go na dzień zawarcia umowy pożyczki/kredytu. Zmiana wierzyciela (strony umowy,) np. poprzez przeniesienie wierzytelności z tytułu pożyczki/odsetek od pożyczki na inną spółkę nie skutkuje ponowną weryfikacją wystąpienia ograniczeń wynikających z niedostatecznej kapitalizacji, w odniesieniu do określenia rodzaju pożyczek/kredytów nimi objętych. W wyniku przeniesienia wierzytelności na inną spółkę przechodzi ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki wiązał go z dłużnikiem. Sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega jednak zmianie, zmienia się spółka uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela."

Na aktualność powyższych interpretacji jak również stanowiska Wnioskodawcy nie ma wpływu fakt, że na mocy ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1328) przepisom art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nadano nowe brzmienie. Wprowadzone zmiany nie dotyczyły bowiem momentu, na który ocenia się czy przesłanki przewidziane w art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nakazujące uznanie pożyczkodawcy za Podmiot kwalifikowany zostały spełnione.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym zdarzeniu przyszłym, ograniczenie przewidziane w art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie znajdzie zastosowania do odsetek od Pożyczek udzielonych przez Instytucje Finansowych a następnie przeniesionych w drodze subrogacji na nowego akcjonariusza, zapłaconych przez Wnioskodawcę na rzecz nowego akcjonariusza, gdyż udzielającymi Pożyczek nie były podmioty kwalifikowane (Pożyczek nie udzielił nowy akcjonariusz tylko niezależne podmioty trzecie - bank i inny zagraniczny podmiot rynku finansowego). Tym samym nie dojdzie do spełnienia przesłanek przewidzianych w art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Konsekwentnie, odsetki zapłacone przez Spółkę na rzecz nowego akcjonariusza od Pożyczek udzielonych przez Instytucje Finansowe a następnie przeniesionych w drodze subrogacji na nowego akcjonariusza, nie będą podlegały ograniczeniom z tytułu tzw. niedostatecznej kapitalizacji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego - jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (niewymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Tak więc kosztami uzyskania przychodów są wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów) z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów). Natomiast stosownie do treści art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów). Odsetki od pożyczki mogą więc zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów dopiero w momencie ich faktycznej zapłaty lub kapitalizacji, jednak pod warunkiem, że nie zachodzą m.in. okoliczności, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Wskazać należy, że ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1328 z późn. zm.), dokonano szeregu zmian przepisów m.in. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Skutkiem uchwalenia powyższych zmian była zmiana przepisów o niedostatecznej kapitalizacji. Z dniem 1 stycznia 2015 r. nowe brzmienie otrzymały art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 oraz art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zostały dodane również nowe przepisy regulujące ww. kwestię, tj. art. 16 ust. 7g i 7 h oraz art. 15c. Zmiany te spowodowały, że od 1 stycznia 2015 r. zasady stosowania przepisów o niedostatecznej kapitalizacji, znacznie różnią od obowiązujących do 31 grudnia 2014 r.

I tak, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udzielonych łącznie przez podmioty posiadające łącznie bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, uwzględniającego również zadłużenie z tytułu pożyczek, przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki - w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia wobec tych podmiotów, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu własnego takiej spółdzielni.

Natomiast na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 61 ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez inną spółkę, jeżeli w obu tych spółkach ten sam podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę wobec spółki udzielającej pożyczki oraz wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki otrzymującej pożyczkę, uwzględniającego również zadłużenie z tytułu pożyczek, przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki otrzymującej pożyczkę - w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu własnego takiej spółdzielni.

Według art. 16 ust. 6 ustawy wskaźnik procentowy, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61, posiadanych udziałów (akcji) w spółce określa się na podstawie liczby praw głosu, jakie w związku z posiadanymi udziałami (akcjami) przysługują danemu podmiotowi; przepis art. 11 ust. 5b stosuje się odpowiednio. W przypadku wspólnika spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, niebędącego akcjonariuszem uważa się, że ten wskaźnik procentowy pozostaje spełniony bez względu na wielkość jego udziału w tej spółce.

Natomiast zgodnie z art. 16 ust. 7b, przez pożyczkę, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 oraz art. 15c, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także kredyt, emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę; pochodnych instrumentów finansowych nie uważa się za pożyczkę w rozumieniu tego przepisu.

Należy wskazać, że na gruncie art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych warunkiem wyłączenia części odsetek z kosztów uzyskania przychodów jest:

* udzielenie oprocentowanej pożyczki;

* udzielenie tej pożyczki spółce (tekst jedn.: podatnikowi podatku dochodowego od osób prawnych)

* udzielenie pożyczki przez tzw. kwalifikowanego pożyczkodawcę, tj. podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki-pożyczkobiorcy albo łącznie przez podmioty posiadające łącznie bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki-pożyczkobiorcy,

* przekroczenie przez spółkę łącznego poziomu zadłużenia wobec określonych podmiotów, tj. wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, odpowiadającego wartości kapitału własnego spółki- -pożyczkobiorcy.

Natomiast na gruncie art. 16 ust. 1 pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych warunkiem wyłączenia części odsetek z kosztów uzyskania przychodów jest:

* udzielenie oprocentowanej pożyczki;

* udzielenie tej pożyczki spółce (tekst jedn.: podatnikowi podatku dochodowego od osób prawnych);

* udzielenie pożyczki przez tzw. kwalifikowanego pożyczkodawcę, tj. spółkę, w której podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki-pożyczkobiorcy posiada bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji);

* przekroczenie przez spółkę łącznego poziomu zadłużenia wobec określonych podmiotów, tj. wobec spółki udzielającej pożyczki oraz wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki otrzymującej pożyczkę, odpowiadającego wartości kapitału własnego spółki otrzymującej pożyczkę.

Jak wynika z powyższego do kategorii kwalifikowanych pożyczkodawców należą:

* podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki-pożyczkobiorcy jak również podmioty posiadające łącznie bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki-pożyczkobiorcy - nie jest istotny status prawny podmiotu (podmiotów) udzielających pożyczki (pożyczek), ale procent posiadanych przez nich bezpośrednio lub pośrednio udziałów (akcji) spółki- -pożyczkobiorcy; sposób określania wskaźnika procentowego posiadanych udziałów normuje art. 16 ust. 6 omawianej ustawy;

* spółka, w której podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki-pożyczkobiorcy posiada bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) - istotne jest, że pożyczkodawcą jest spółka, a więc (zgodnie z powoływanym już art. 4a pkt 21 ustawy) spółka będąca podatnikiem; sposób określania wskaźnika procentowego posiadanych udziałów normuje art. 16 ust. 6 ustawy.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest stroną zawartych z niezależnymi podmiotami - bankiem oraz innym zagranicznym podmiotem rynku finansowego (dalej: łącznie zwanymi Instytucjami Finansowymi) - umów pożyczek/kredytów (dalej: Pożyczka lub Pożyczki) i że zamierza zawrzeć z tymi podmiotami kolejne umowy pożyczki lub kredytu. Wnioskodawca stwierdził, że Instytucje Finansowe, które udzieliły mu pożyczek nie są podmiotami wymienionymi w przepisach art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tym samym odsetki zapłacone na ich rzecz nie będą podlegały ograniczeniom wynikającym, z przepisów o tzw. niedostatecznej kapitalizacji.

Wnioskodawca obecnie aktywnie poszukuje nowego inwestora, a konsekwencją znalezienia go będzie zmiana akcjonariuszy posiadających pakiet akcji Spółki. Nowy akcjonariusz będzie posiadał ponad 25% akcji Spółki.

Ponadto w celu zrestrukturyzowania źródeł finansowania Spółki nowy akcjonariusz może dokonać w drodze subrogacji przeniesienia wierzytelności Spółki z tytułu Pożyczek zaciągniętych w Instytucjach Finansowych na siebie (nowy akcjonariusz ureguluje całkowicie zadłużenie Wnioskodawcy w Instytucjach Finansowych). Tym samym wejdzie w prawa i obowiązki Instytucji Finansowych z tytułu udzielonych Wnioskodawcy Pożyczek.

Subrogacja (łac. subrogatio; inaczej cesja ustawowa) - to instytucja prawa cywilnego polegająca na wstąpieniu w prawa zaspokojonego wierzyciela. Wierzytelność może być spłacona przez osobę trzecią w całości lub do określonej wysokości. Subrogacja regulowana jest przepisami artykułu 518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121,z późn. zm. - dalej: Kodeks cywilny).

Zgodnie z art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego, osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty:

1.

jeżeli płaci cudzy dług, za który jest odpowiedzialna osobiście albo pewnymi przedmiotami majątkowymi;

2.

jeżeli przysługuje jej prawo, przed którym spłacona wierzytelność ma pierwszeństwo zaspokojenia;

3.

jeżeli działa za zgodą dłużnika w celu wstąpienia w prawa wierzyciela; zgoda dłużnika powinna być pod nieważnością wyrażona na piśmie;

4.

jeżeli to przewidują przepisy szczególne.

Zgodnie z art. 518 § 2 Kodeksu cywilnego w wypadkach powyższych wierzyciel nie może odmówić przyjęcia świadczenia, które jest już wymagalne. Natomiast w myśl art. 518 § 3 Kodeksu cywilnego, jeżeli wierzyciel został spłacony przez osobę trzecią tylko w części, przysługuje mu co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed wierzytelnością, która przeszła na osobę trzecią wskutek zapłaty częściowej.

Zatem w wyżej wymienionym przypadku nowy akcjonariusz, spłacając wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty i w tym zakresie, z mocy prawa, wstępuje w prawa zaspokojonego wierzyciela i korzysta z tych samych praw, które przysługiwały pierwotnemu wierzycielowi.

Biorąc powyższe pod uwagę, w wyniku subrogacji, w dniu spłaty odsetek wierzycielem Spółki z tytułu Pożyczek będzie nowy akcjonariusz, tj. podmiot spełniający przesłanki wskazane w art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Należy jednak podkreślić, że ustawowo określony warunek udzielenia spółce pożyczki przez tzw. kwalifikowanego pożyczkodawcę odnosi się do momentu udzielania pożyczki, natomiast późniejsze zmiany dotyczące osoby pożyczkodawcy - zarówno związane ze zmianą statusu pożyczkodawcy w kontekście warunków bycia kwalifikowanym pożyczkodawcą (np. zostanie wspólnikiem spółki-pożyczkobiorcy, zwiększenie poziomu udziałów posiadanych w spółce-pożyczkobiorcy) jak i zmiana osoby pożyczkodawcy (np. w wyniku subrogacji wierzytelności pożyczkowej na inny podmiot) nie mają wpływu na ocenę spełnienia tego warunku.

Powiązania kapitałowe pomiędzy podmiotem udzielającym finansowania a podmiotem je otrzymującym należy bowiem oceniać na moment zaciągnięcia Pożyczek przez dłużnika.

Skoro zatem na moment udzielenia pożyczki w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 w związku z art. 16 ust. 7b udzielający pożyczki nie był kwalifikowanym pożyczkodawcą, to późniejszy fakt przejęcia tej wierzytelności w drodze subrogacji przez wierzyciela legitymującego się takim statusem nie oznacza, że przedmiotowe finansowanie będzie objęte zakresem stosowania przepisów o niedostatecznej kapitalizacji. Językowa wykładnia przepisów o niedostatecznej kapitalizacji wskazuje, że dla stosowania ograniczeń z nich wynikających istotne jest to, żeby udzielający finansowania posiadał status tzw. kwalifikowanego pożyczkodawcy w momencie zawierania umowy pożyczki.

Reasumując, w opisanym zdarzeniu przyszłym, ograniczenie przewidziane w art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie znajdzie zastosowania do odsetek od Pożyczek udzielonych przez Instytucje Finansowe, następnie przeniesionych w drodze subrogacji na nowego akcjonariusza i zapłaconych przez Wnioskodawcę na rzecz nowego akcjonariusza, gdyż Pożyczek nie udzielił nowy akcjonariusz tylko Instytucje Finansowe niebędące kwalifikowanymi pożyczkodawcami.

Tym samym należy zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, zgodnie z którym w analizowanym zdarzeniu przyszłym spłata odsetek od pożyczki nie będzie podlegała przepisom o tzw. niedostatecznej kapitalizacji z uwagi na brak spełnienia przesłanki udzielenia pożyczki przez tzw. kwalifikowanego pożyczkodawcę.

Odnośnie powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych, wskazać należy, że zostały wydane w indywidualnych sprawach w określonych stanach faktycznych i tylko do nich się odnoszą. Co więcej nie są one sprzeczne z rozstrzygnięciem w niniejszej sprawie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl