ITPB3/4510-39/16-9/DK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 7 stycznia 2016 r. (data wpływu 18 stycznia 2016 r.) - uzupełnionym w dniu w dniu 29 i 30 marca 2016 r. - o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie skutków podatkowych związanych poręczeniami udzielonymi Spółce w związku z jej uczestnictwem w systemie cash poolingu - jest prawidłowe.

W dniu 18 stycznia 2016 r. wpłynął ww. wniosek - uzupełniony w dniu w dniu 29 i 30 marca 2016 r. - o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie skutków podatkowych związanych poręczeniami udzielonymi Spółce w związku z jej uczestnictwem w systemie cash poolingu.

W złożonym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

X Spółka Akcyjna (dalej: "Wnioskodawca", "Spółka" lub "Agent"), zawarł z Y Spółka Akcyjna (dalej: "Bank") i innymi spółkami z grupy (dalej: "Uczestnicy"), "Umowę..." (dalej: "Umowa"), na podstawie której Bank świadczyć będzie na rzecz Uczestników usługę cash poolingu. Stronami Umowy będą podmioty, które wraz z Wnioskodawcą wchodzą w skład jednej grupy kapitałowej. Zarówno Uczestnicy jak i Bank są podmiotami mającymi siedzibę na terytorium Polski, podlegającymi w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Bank, który będzie świadczył na rzecz Uczestników usługę cash poolingu nie będzie podmiotem powiązanym w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z żadnym z Uczestników.

Co do zasady, celem świadczonej przez Bank usługi cash poolingu jest zwiększenie efektywności gospodarczej przez Uczestników poprzez odpowiednie wykorzystanie sumy dziennych sald na rachunkach bankowych Uczestników. Uczestnictwo w umowie przyczynia się do zmniejszenia obciążeń z tytułu odsetek od wierzytelności Banku wobec posiadaczy rachunków oraz pozwala na uzyskiwanie większych przychodów z tytułu odsetek od środków zgromadzonych w Banku na rachunkach bieżących. Pozwoli także zoptymalizować koszty podatkowe ponoszone w ramach grupy, w tym poprzez uniknięcie zaciągania zobowiązań kredytowych czy pożyczkowych przez poszczególne spółki z grupy kapitałowej.

Jeden z Uczestników, pełni funkcję Agenta. Jest nim Wnioskodawca. Bank otworzył dla niego specjalny rachunek bankowy, zwany Rachunkiem Agenta. W ramach Umowy, na koniec każdego dnia roboczego dochodzić będzie do automatycznego bilansowania (konsolidacji) sald na rachunkach bankowych poszczególnych Uczestników, w taki sposób, że na koniec każdego dnia roboczego, salda rachunków bankowych Uczestników, z wyjątkiem Rachunku Agenta, wynosić będą zero.

Bilansowanie odbywa się w następujący sposób:

* w odniesieniu do rachunków bankowych mających saldo ujemne - Bank przenosi na Rachunek Agenta wierzytelności Banku wobec każdego z Uczestników, którego rachunek wykazuje saldo ujemne; przeniesienie wierzytelności następuje za zapłatą przez Agenta na rzecz Banku wartości nominalnej wierzytelności (co odbywa się poprzez obciążenie przez Bank Rachunku Agenta);

* w odniesieniu do rachunków bankowych mających saldo dodatnie - Agent przejmuje od Banku jego zobowiązanie wobec każdego z Uczestników, których rachunek wykazuje saldo dodatnie; przejęcie zobowiązania Banku następuje za zapłatą przez Bank na rzecz Agenta wartości nominalnej zobowiązania (co odbywa się poprzez uznanie przez Bank Rachunku Agenta).

Od salda występującego na Rachunku Agenta po globalnym dziennym bilansowaniu, Bank nalicza/pobiera odsetki w wysokości ustalonej w Umowie (odpowiednio odsetki debetowe w przypadku globalnego salda ujemnego oraz odsetki kredytowe w przypadku globalnego salda dodatniego).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w związku z wykonywaniem przez Spółkę funkcji Agenta Spółka świadczy usługi podlegające opodatkowaniu VAT?

2. Jeżeli odpowiedź na powyższe pytanie byłoby twierdzące tj. w ocenie organu podatkowego Spółka świadczy jednak usługi w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT, to czy obrót z tego tytułu byłby zwolniony od podatku VAT i nie wchodziłby do proporcji obliczanej w oparciu o art. 90 Ustawy VAT?

3. Biorąc pod rozwagę, iż w ramach rzeczonej Umowy Spółki jest zarówno Uczestnikiem jak i Agentem, to czy udostępnienie przez Spółkę jako Uczestnika kont na rzecz Banku w celu wykonania przez bank czynności w ramach realizowanych usługi cash poolingu stanowi odpłatne świadczenie usług i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

4. Czy w związku z uczestnictwem w Umowie, na Wnioskodawcy, na zasadach opisanych na wstępie będzie spoczywał obowiązek sporządzania dokumentacji, o której mowa w art. 9a ustawy o CIT?

5. Czy zgodnie z treścią opisanego powyżej stanu faktycznego, odsetki płacone przez Wnioskodawcę na rzecz Uczestników będą podlegały ograniczeniom wynikającym z przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o CIT, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2015 r., w zakresie uznania ich za koszty uzyskania przychodów Wnioskodawcy?

6. Czy przepływy środków finansowych tytułem zerowania sald dodatnich i ujemnych na Rachunkach na koniec każdego dnia roboczego stanowią dla Spółki odpowiednio, przychód albo koszt dla celów podatku dochodowego, w opisanych stanach faktycznych?

7. Czy w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, odsetki płacone/otrzymywane przez Wnioskodawcę będą stanowiły koszt uzyskania przychodów lub odpowiednio przychody podatkowe Wnioskodawca na zasadzie kasowej?

8. Czy poręczenie o charakterze wzajemnym, udzielone Wnioskodawcy zgodnie z Umową przez pozostałych Uczestników stanowią dla Wnioskodawcy przychód z nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT?

Niniejsza interpretacja stanowi odpowiedź na pytanie ósme w pozostałym zakresie sprawa zostanie rozpoznana odrębnie.

We własnym stanowisku w sprawie w odniesieniu do pytania ósmego Wnioskodawca wskazał, że Umowa nie ustanawia wynagrodzeń za udzielane na jej podstawie poręczenia. Wprawdzie zawarty jest w niej zapis o wzajemnym potrącaniu takich wynagrodzeń, jednak zdanie to samo w sobie nie przesądza jeszcze o ustaleniu wynagrodzenia. Przeciwnie, aby istniała możliwość wzajemnego potrącenia wynagrodzenia najpierw umowa musi w ogóle takie wynagrodzenie wprowadzać, ustalając jednocześnie jego wysokość lub sposób określenia tej wysokości. Tymczasem Umowa nie zawiera żadnych tego typu postanowień zaś pojedyncze zdanie o kompensatach nie jest w stanie spełnić tej roli. W istocie to zdanie wspominające o kompensatach jest, jakkolwiek niezbyt fortunnie ujętym w słowa, wyrazem specyficznego charakteru poręczeń występujących w Umowie, o czym będzie jeszcze mowa poniżej. Jednocześnie, pomimo braku wynagrodzenia za poręczenia, zdaniem Wnioskodawcy, udzielone Spółce przez pozostałych Uczestników poręczenia nie stanowią dla Spółki przychodu z nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT. Zgodnie z przepisem art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, przychodem, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest w szczególności wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie. Ustawa o CIT nie precyzuje, co należy rozumieć przez "nieodpłatne świadczenie", ograniczając się jedynie do wskazania, w art. 12 ust. 6 i 6a sposobu i kryteriów ustalania wartości nieodpłatnych i częściowo odpłatnych świadczeń.

Z tego właśnie względu pojęcie "świadczenia" należy rozpatrywać z punktu widzenia zobowiązaniowego, tj. na tle art. 353 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.), zgodnie z którym zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu (art. 353 § 2).

Jednakże, pojęcie "nieodpłatnego świadczenia" oparte na gruncie przepisów prawa podatkowego ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Może bowiem obejmować wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Zatem, w świetle art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, aby można było określone świadczenie zaliczyć do kategorii świadczeń nieodpłatnych stanowiących źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu, musi dojść do stosunku prawnego, w wyniku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, drugi natomiast to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie, zwiększając w ten sposób swoje przychody podatkowe.

Świadczenia występujące pomiędzy podmiotami powiązanymi ze sobą umową cash poolingu (poręczenia) nie mają charakteru świadczeń nieodpłatnych (częściowo odpłatnych) w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT. W szczególności, wskazać należy, że celem spółek uczestniczących w umowie cash poolingu jest osiągnięcie oszczędności związanych z kosztami finansowymi, czy też administracyjnymi, nie zaś uzyskanie nieodpłatnego przysporzenia lub dokonanie takiego przysporzenia na rzecz innego uczestnika umowy cash poolingu. Świadczenia spółek uczestniczących w cash poolingu uznać należy, co do zasady za świadczenia wzajemne, za współdziałanie przy wykonaniu zobowiązania, gdyż wynikają one z istoty umów tego typu.

Zdaniem Wnioskodawcy wartość wzajemnych poręczeń Uczestników cash poolingu, które są ściśle związane z zawartą umową cash poolingu i bezpośrednio z niej wynikają nie stanowią u Wnioskodawcy przychodu podatkowego w świetle art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w odniesieniu do przedstawionego pytania jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.