ITPB3/4510-330/15-2/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 1 lipca 2015 r. (data wpływu 8 lipca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów wydatków - jest prawidłowe.

W dniu 8 lipca 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie możliwości zaliczenia kosztów uzyskania przychodów wydatków z tytułu odszkodowania i kosztów procesu oraz powstania przychodu w związku z otrzymanymi środkami pieniężnymi od ubezpieczyciela.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca - Szpital wskazał, że w ramach prowadzonej działalności leczniczej wykonał na pacjencie zabieg medyczny (pobranie materiału do badania) w celu przeprowadzenia badania diagnostycznego. Pobrany materiał został następnie zbadany przez Szpital a wynik dokonanej analizy medycznej przez pracownika szpitala dał rezultat wskazujący, iż pacjent nie ma znamion choroby. Na podstawie tego badania pacjent nie został poddany procesowi leczenia.

Po upływie 10 miesięcy od dokonania badania diagnostycznego pacjent zgłosił się z tymi samymi dolegliwościami, które zostały poddane ponownie badaniu. W wyniku tych badań u pacjenta stwierdzono poważną chorobę i rozpoczęto proces leczenia, ale po kilku latach pacjent zmarł. Po śmierci pacjenta jego rodzina wystąpiła do sądu cywilnego z pozwem o wypłatę odszkodowania za błąd medyczny (błędna diagnoza), którego wynikiem była śmierć pacjenta.

Sąd Okręgowy w 2014 r. wydał wyrok w którym to zasądził na rzecz członków rodziny zmarłego pacjenta zapłatę odszkodowania oraz zwrot kosztów procesu sądowego. Wyrok ten został zaskarżony do Sądu Apelacyjnego ale bezskutecznie. Orzeczenie stało się prawomocne i podlegało wykonaniu. Szpital po uprawomocnieniu się wydanego wyroku dokonał zapłaty odszkodowania i poniesionych kosztów procesu sądowego na rzecz członków rodziny zgodnie z wyrokiem. Zdaniem Szpitala poniesione wydatki na zapłatę odszkodowania i kosztów procesu sądowego powinny stanowić koszty uzyskania przychodów i powinny być ujęte w rozliczeniach podatku dochodowego.

Szpital posiada polisę ubezpieczeniową obejmującą tego typu zdarzenia medyczne a co za tym idzie firma ubezpieczeniowa dokonuje wypłaty odszkodowania za zasądzone odszkodowania i koszty sądowe dla pacjentów. W praktyce zdarza się tak, iż ubezpieczyciel wypłaca środki pieniężne w terminie późniejszym niż zapłata odszkodowania i kosztów procesu sądowego przez Szpital.

W przedstawionym stanie faktycznym Szpital dokonał zapłaty zasądzonego odszkodowania i kosztów procesu sądowego. Jednocześnie Szpital zapłacił podatek od tzw. kosztów niebędących kosztami uzyskania przychodów. Następnie po kilku miesiącach otrzymał zwrot tych wydatków od firmy ubezpieczeniowej. Firma ubezpieczeniowa zwróciła część kwoty zapłaconej poszkodowanym do wysokości objętej polisą.

Szpital otrzymane środki pieniężne od firmy ubezpieczeniowej potraktował jako przychody podatkowe i uwzględnił je w przychodach w dniu ich otrzymania na rachunek bankowy.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy poniesione wydatki na zapłatę odszkodowania i kosztów procesu sądowego stanowią koszty uzyskania przychodów ?

2. Czy otrzymane środki pieniężne od firmy ubezpieczeniowej stanowiące zwrot poniesionych wydatków na zapłatę odszkodowania i kosztów procesu sądowego stanowią przychody podatkowe ?

Przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej stanowi odpowiedź na pytanie pierwsze. Wniosek Spółki w zakresie pytania drugiego zostanie rozpatrzony odrębną interpretacją indywidualną.

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle przepisu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014. poz. 851, z późn. zm.) dalej zwaną ustawą o CIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy.

W związku z tym aby dany wydatek mógł stanowić koszt podatkowy powinien potencjalnie przyczynić się do powstania przychodu, jego zachowania lub zabezpieczenia oraz nie powinien znajdować się w art. 16 ust. 1 ustawy tzw. negatywnym katalogu kosztów.

W negatywnym katalogu nie zostały wymienione koszty stanowiące odszkodowania za błędy medyczne zasądzone przez sądy powszechne ani też koszty takich postępowań sądowych. Nie można tego typu odszkodowań traktować jako kosztów o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT. Przepis ten obejmuje wyłącznie kary i odszkodowania w skutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań umownych w rezultacie czego doszło do wyrządzenia szkody.

W związku z tym o możliwości ujęcia takich kosztów dla celów podatkowych decyduje spełnienie przesłanek celowościowych wynikających z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Z analizy tego przepisu wynika, że wydatek może być zaliczony do kosztów podatkowych, jeżeli będą łącznie spełnione następujące warunki:

W związku z powyższym, aby wydatki poniesione na wypłatę przez Szpital odszkodowania i kosztów sądowych mogły podlegać zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów powinny zostać spełnione warunki określone punktach 1-4.

W przedstawionym stanie faktycznym odszkodowania oraz koszty postępowań sądowych zostały opłacone przez Szpital z posiadanych środków pieniężnych. W związku z tym Szpital ponosi wydatek w sensie realnym, tj. dochodzi do uszczuplenia jego zasobów majątkowych, z których ten wydatek jest dokonywany. Oznacza to, iż Szpital jest podmiotem, który definitywnie ponosi koszt odszkodowania i kosztów sądowych.

Szpital prowadzi działalność leczniczą polegającą między innymi na wykonywaniu badań diagnostycznych. W tym przypadku doszło do wypłaty odszkodowania w związku z wykonanym badaniem diagnostycznym, które jak się w późniejszym czasie okazało nie było wykonane w sposób właściwy. Zatem związek pomiędzy zapłatą odszkodowania i kosztów postępowania sądowego jest bezpośrednio związany z prowadzoną działalnością Szpitala.

Jeżeli chodzi o cel poniesienia tego kosztu to zdaniem Szpitala cel był tutaj wyraźny - zachowanie źródła przychodów podatkowych. Szpital będąc stroną postępowania sądowego został pozwany o zapłatę odszkodowania oraz zwrot kosztów postępowania sądowego. W związku z tym został wciągnięty w spór sądowy mający na celu rozstrzygnięcie czy w tym przypadku wykonał swoje świadczenie polegające na przeprowadzeniu badania diagnostycznego w sposób prawidłowy Szpital w celu zachowania działalności działu szpitala zajmującego się badaniami diagnostycznymi, który to dział przynosi dla szpitala przychody musiał ponieść wydatek na zapłatę odszkodowania wraz z kosztami procesu sądowego Niezapłacenie odszkodowania mogłoby doprowadzić do sytuacji, w której Szpital zostałby narażony na dodatkowe koszty związane z postępowaniem egzekucyjnym a poza tym utraciłby wiarygodność podmiotu ponoszącego odpowiedzialność za swoje zaniedbania i błędy co zapewne doprowadziłoby w krótkim okresie czasu do utraty ilości pacjentów korzystających z badań diagnostycznych przeprowadzanych przez Szpital.

Ponadto, można wskazać, że poniesiony wydatek daje prawo Szpitalowi do ubiegania się o zwrot tego wydatku od firmy ubezpieczeniowej na podstawie posiadanej polisy ubezpieczeniowej, który to stanowi przychód podatkowy o czym mowa poniżej. W związku z tym poniesiony przez szpital wydatek na wypłatę odszkodowania wraz z kosztami postępowania sądowego ma również związek z uzyskaniem w terminie późniejszym przychodu na podstawie polisy ubezpieczeniowej.

W odniesieniu do prawidłowości udokumentowania poniesionego wydatku to Szpital posiada prawomocne orzeczenie sądowe na podstawie którego doszło do zapłaty odszkodowania wraz z kosztami postępowania sądowego oraz bankowy dowód zapłaty.

Zatem wydatek dla celów podatkowych jest udokumentowany w sposób prawidłowy. W związku z powyższym poniesiony koszt odszkodowania i koszty procesu sądowego stanowią zdaniem Szpitala koszty uzyskania przychodów.

Reasumując, zdaniem Szpitala, poniesiony wydatek na zapłatę odszkodowania i kosztów postępowania sądowego stanowi koszt uzyskania przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie kosztów uzyskania przychodów jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej przez Spółkę oceny swego stanowiska.

Podkreślić należy, że niniejsza interpretacja została wydana w oparciu o przedstawione we wniosku stan faktyczny/opis zdarzenia przyszłego, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.