ITPB3/423-92/09/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni przedstawione we wniosku z dnia 16 lutego 2009 r. (data wpływu 20 lutego 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych dochodów uzyskanych z tytułu przedawnionych zobowiązań - jest prawidłowe.

W dniu 20 lutego 2009 r. wpłynął do tut. organu wniosek Spółdzielni o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych dochodów uzyskanych z tytułu przedawnionych zobowiązań.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółdzielnia wskazała, że prowadzi gospodarkę zasobami mieszkaniowymi i w swoich zasobach posiada wyłącznie lokale mieszkalne.

W latach 1996-1999 zapadły wyroki sądowe zasądzające zwrot wkładów budowlanych wraz z odsetkami na rzecz osób, które zrezygnowały z lokali mieszkalnych. W 2008 r. doszło, jak i w 2009 r. dojdzie do przedawnienia zasądzonych kwot (10 letni okres przedawnienia). Niektóre osoby zrezygnowały z lokali mieszkalnych i nie zostały im zwrócone wkłady budowlane. Wobec tych osób też upłynął trzyletni okres przedawnienia.

Ponadto Jednostka zaznaczyła, że wkłady budowlane przeznacza na budowę budynków będących w jej zasobach.

W związku z powyższym Wnioskodawca zadał następujące pytanie:

Czy przychody związane z przedawnieniem zobowiązań na podstawie z art. 117 i art. 118 Kodeksu cywilnego, odpisane w pozostałe przychody finansowe stanowią podstawę do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych jako przychody z innych źródeł.

W odniesieniu do przedstawionego sformułowanego pytania Spółdzielnia podniosła, że jej zdaniem ww. przychody (uwzględnione w pozostałych przychodach operacyjnych i przychodach finansowych) nie stanowią podstawy do opodatkowania.

Zgodnie ze statutem Spółdzielnia ma na celu zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych członków przez dostarczane lokali mieszkalnych. Kwoty z wyroków sądowych dotyczyły wpłaconych wkładów budowlanych, które przeznaczone zostały na budowę budynków będących w jej zasobach mieszkaniowych. Jednostka zaznaczyła ponadto, że osiąga przychody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, a nie osiąga przychodów i pożytków z innych źródeł.

Na tle przedstawionego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 powołanej ustawy, wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

Stosownie do wyżej cytowanego przepisu (wprowadzonego przepisem art. 1 pkt 18 lit. a) tiret czwarte ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - Dz. U. Nr 217, poz. 1589), z dniem 1 stycznia 2007 r. - zwolnione od podatku są wyłącznie te dochody spółdzielni mieszkaniowych, które zostały uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi i które zostały przeznaczone na utrzymanie tych zasobów.

Wobec tego opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają dochody uzyskane z:

* gospodarki zasobami mieszkaniowymi, które nie zostały przeznaczone na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych oraz

* innej działalności niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi, nawet wówczas, gdy zostaną przeznaczone na utrzymanie tych zasobów mieszkaniowych.

W poprzednim stanie prawnym zakres zwolnienia był szerszy albowiem obejmował dochody, które osiągała spółdzielnia mieszkaniowa (bez względu na źródło ich pochodzenia), z wyjątkiem określonych w art. 17 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, pod warunkiem przeznaczenia ich na utrzymanie zasobów mieszkaniowych i inne cele statutowe, z wyjątkiem działalności gospodarczej.

Powołana ustawa o podatku dochodowym nie zawiera definicji: "zasobów mieszkaniowych" oraz "gospodarki zasobami mieszkaniowymi". Zakresu tych pojęć nie da się także wywieść z przepisów ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.). Zauważyć należy jednak, że w języku potocznym, pojęcie "gospodarka" - w kontekście omawianego przypadku oznacza dysponowanie i zarządzanie czymś.

"Zasób" zaś to m.in. pewna nagromadzona ilość czegoś. Natomiast pojecie "mieszkanie" jest równoznaczne w swojej treści z pomieszczeniem, w którym się mieszka (vide: Słownik Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, http://sjp.pwn.pl). Tak więc przymiotnik "mieszkaniowy" "mieszkaniowych", określa rzeczy związane z mieszkaniem. W konsekwencji z interpretacji językowej pojęcia "gospodarka zasobami mieszkaniowymi" wynika w sposób jednoznaczny, oczywisty, że gospodarka ta obejmuje dysponowanie i zarządzanie zgromadzonymi pomieszczeniami mieszkalnymi.

Charakteru tego nie mają natomiast lokale użytkowe własnościowe i w najmie, gdyż działalność w nich prowadzona nie jest niezbędna ani funkcjonalnie związana z prawidłowym korzystaniem z pomieszczeń mieszkalnych. Dlatego też przez "zasoby mieszkaniowe", o których mowa w wyżej wymienionym przepisie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, należy zdaniem organu podatkowego rozumieć: budynki mieszkalne (w zakresie istniejących w nich pomieszczeń mieszkalnych) wraz z wyposażeniem technicznym oraz pomieszczeniami do nich przynależnymi, pomieszczenia znajdujące się w budynku mieszkalnym lub poza nim, związane z administrowaniem i zapewnieniem bezawaryjnego funkcjonowania osiedlowych budynków mieszkalnych, urządzenia i uzbrojenie terenów, na których znajdują się budynki wyżej wymienione, budowle komunikacyjne oraz inne budowle i urządzenia związane z ukształtowaniem i zagospodarowaniem terenu, mające wpływ na prawidłowe funkcjonowanie osiedlowych budynków mieszkalnych.

Związane z wyżej wymienionymi budowlami (pomieszczeniami), obiektami i urządzeniami przychody, w tym opłaty pobierane od lokatorów oraz sfinansowane z nich koszty, stanowią przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Stanowią one jednocześnie przychody i koszty podatkowe w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (odpowiednio art. 12 i art. 15 ust. 1, z uwzględnieniem art. 16 ust. 1 ustawy). Uzyskany z tego tytułu dochód, zgodnie z cytowanym wcześniej art. 17 ust. 1 pkt 44 tej ustawy jest wolny od podatku, tylko jeśli zostanie przeznaczony na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegać będzie zatem dochód osiągnięty z innej działalności niż gospodarka zasobami mieszkalnymi, bez względu na cel, na jaki zostanie przekazany.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że członkowie Spółdzielni wnieśli wkłady (które nie stanowiły przychodów w Spółdzielni), na poczet należnych im zasobów mieszkaniowych. Środki pieniężne wpłacone tytułem wkładów budowlanych zostały przeznaczone na budowę lokali mieszkalnych. Niemniej jednak część członków zrezygnowała z prawa do lokali mieszkalnych, jednakże równowartość wniesionych wkładów nie została im zwrócona, pomimo, że w latach 1996-1999 zapadły wyroki sądowe zasądzające na ich rzecz zwrot wkładów budowlanych wraz z odsetkami. W 2008 r. doszło do przedawnienia zasądzonych wyrokami roszczeń.

Podkreślić należy, że zgodnie z art. 117 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. W myśl art. 117 § 2 Kodeksu cywilnego po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.

Zatem po upływie terminu przedawnienia dłużnik może uchylić się od spełnienia świadczenia. Natomiast zrzeczenie się prawa do korzystania z zarzutu przedawnienia oznacza, że wierzyciel może nadal ubiegać się o spełnienie świadczenia. Z cytowanych wyżej przepisów art. 117 § 1 i § 2 kodeksu cywilnego wynika, że przedawnienie roszczenia majątkowego następuje zawsze, natomiast skutki z tym związane nie następują tylko wówczas, gdy zobowiązany (dłużnik) zrzeka się korzystania z przedawnienia.

W wyniku przedawnienia zobowiązań, w dacie ich przedawnienia, wartość tych zobowiązań stanowi przysporzenie majątkowe. Zgodnie bowiem z art. 12 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności: wartość, z zastrzeżeniem ust. 4 pkt 8, umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy oraz umorzonych lub przedawnionych środków na rachunkach bankowych - w bankach.

W związku z tym, że środki pieniężne wpłacone tytułem wkładów budowlanych zostały przeznaczone na wybudowanie lokali mieszkalnych i zawierają się w pojęciu gospodarki zasobami mieszkaniowymi, uzyskane przez Jednostkę przychody z tytułu przedawnionych zobowiązań wobec osób, które dokonały wpłat środków pieniężnych (wkładów budowlanych) stanowią przychody osiągnięte z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, które mają wpływ na wysokość dochodu osiągniętego z tej gospodarki. Podlega on zwolnieniu od podatku dochodowego, w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 44 cyt. ustawy.

Reasumując, ww. dochody z tytułu przedawnionych zobowiązań podlegają zwolnieniu od podatku dochodowego od osób prawnych, o ile zostaną przeznaczone na cele związane z utrzymaniem istniejących zasobów mieszkaniowych.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, że niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 ustawy - Ordynacja podatkowa).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi

- Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87 - 100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.