ITPB3/423-77/08/09-S/DK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów - uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 21 stycznia 2009 r. sygn. akt I SA/Bk 559/08 - stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 6 lutego 2008 r. (data wpływu 11 lutego 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odszkodowań za bezumowne korzystanie z gruntów - jest prawidłowe.

W dniu 11 lutego 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odszkodowań za bezumowne korzystanie z gruntów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka w dniu 1 lipca 2007 r. przejęła w drodze aportu samobilansujący się oddział Z. S.A. zajmujący się dystrybucją energii elektrycznej. Obowiązek wyodrębnienia oddziału wynikał z Dyrektywy 2003/54/WE dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej. Zgodnie z jej postanowieniami operatorzy systemu dystrybucyjnego (dalej OSD) powinni zostać wydzieleni jako niezależne podmioty prawne. Przekształcenia, zgodnie z wymogami unijnej Dyrektywy, zostały uregulowane ustawą z dnia 4 marca 2005 r. o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz ustawy - Prawo ochrony środowiska, na mocy której w ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne dodano m.in., art. 9d ust. 1 stanowiący, że OSD będący w strukturze przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo, powinien pozostawać pod względem formy prawnej i organizacyjnej oraz podejmowania decyzji niezależny od innych działalności niezwiązanych z przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej. Przejęcie przez Spółkę samobilansującego się oddziału dystrybucji energii nie nastąpiło na podstawie przepisów kodeksu spółek handlowych regulujących kwestię podziału spółek. W skład majątku będącego przedmiotem aportu wchodzą m.in. słupy i stacje transformatorowe umiejscowione na gruntach należących do prywatnych osób. Właściciele nieruchomości, na których postawiono słupy i stacje transformatorowe, żądają odszkodowań za bezumowne korzystanie z ich gruntów. Spółka chce pozawierać porozumienia z właścicielami gruntów, na podstawie których wypłaci odszkodowania za bezumowne korzystanie z ich nieruchomości. Odszkodowania będą dotyczyć także bezumownego korzystania z gruntów za okres sprzed 1 lipca 2007 r., czyli okresu kiedy działalność dystrybucyjną prowadził Z. S.A. (odszkodowania nie obejmą okresu, dla których roszczenie nie uległo przedawnieniu).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wypłacone odszkodowania dotyczące okresów sprzed 1 lipca 2007 r. będą stanowiły dla Spółki koszt uzyskania przychodów.

Zdaniem Wnioskodawcy, wypłacone odszkodowania stanowić będą koszt uzyskania przychodów. Na moment zawierania porozumienia z właścicielami gruntów zajętych pod słupy i transformatory właścicielem słupów i transformatorów jest Spółka i to ona będzie stroną porozumienia. Ponadto Spółka osiąga przychody z tytułu wykorzystania słupów i transformatorów posadowionych na cudzym gruncie do przesyłania energii elektrycznej. Wskazać także trzeba, że zgodnie z art. 55 ⁴ ustawy - Kodeks cywilny, "nabywca przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego jest odpowiedzialny solidarnie ze zbywcą za jego zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa lub gospodarstwa, chyba że w chwili nabycia nie wiedział o tych zobowiązaniach, mimo zachowania należytej staranności. Odpowiedzialność nabywcy ogranicza się do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub gospodarstwa według stanu w chwili nabycia, a według cen w chwili zaspokojenia wierzyciela. Odpowiedzialności tej nie można bez zgody wierzyciela wyłączyć ani ograniczyć." Wniesiony aportem do Spółki samobilansujący się oddział stanowił przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55 ¹ powołanej ustawy. Pogląd, że organizacyjnie wyodrębniony samobilansujący się oddział stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu ww. przepisu został wyrażony w orzecznictwie. Przykładowo Sąd Najwyższy w wyroku z 8 kwietnia 2003 r. sygn. akt IV CKN 51/01, orzekł, że "przedsiębiorstwem w znaczeniu przedmiotowym jest pewien zorganizowany zespół dóbr materialnych i niematerialnych przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych. Tak rozumiane przedsiębiorstwo może stanowić zakład lub oddział innego większego przedsiębiorstwa, w tym spółki prawa handlowego, a zatem takie oddziały czy zakłady dostatecznie wyodrębnione i odpowiednio zorganizowane stanowią przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55 ¹ ustawy - Kodeks cywilny." Ponieważ Spółka jako nabywca przedsiębiorstwa w postaci samobilansującego się oddziału, ponosi odpowiedzialność za jego zobowiązania, w tym także za zobowiązania powstałe przed datą jego nabycia, posiada tytuł prawny do zawierania porozumień z właścicielami gruntów oraz do wypłacania im odszkodowań z tytułu bezumownego wykorzystywania ich nieruchomości za okresy sprzed 1 lipca 2007 r. Spółce będzie przysługiwać ewentualny regres wobec Z. S.A. o zwrot wypłaconych odszkodowań, jednakże fakt ten nie ma żadnego znaczenia dla uznania wypłaconych odszkodowań za koszt uzyskania przychodów.

W dniu 23 kwietnia 2008 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy wydał interpretację indywidualną Nr ITPB3/423-77/08/DK stwierdzając, iż stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 6 lutego 2008 r. (data wpływu 11 lutego 2008 r.) jest nieprawidłowe. W dniu 15 maja 2008 r. Spółka złożyła wezwanie do usunięcia naruszenia prawa przedmiotowej interpretacji. Odpowiedź na ww. wezwanie została udzielona pismem z dnia 30 maja 2008 r. znak ITPB3/423W-34/08/AW (doręczono w dniu 16 czerwca 2008 r.) W dniu 21 lipca 2008 r. wpłynęła do tutejszego organu podatkowego skarga na ww. interpretację, w której wniesiono o uchylenie jej w całości oraz zasądzenie na rzecz strony skarżącej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Wyrokiem z dnia 21 stycznia 2009 r. sygn. akt I SA/Bk 559/08 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku uchylił zaskarżoną interpretację i stwierdził, że uchylona interpretacja nie może być wykonana w całości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego - biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w powołanym wyroku - stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...).

Z powyższego przepisu wynika, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie koszty, bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskiwaniem przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 powołanej ustawy.

Zauważyć należy, iż przepisy omawianej ustawy nie przewidują bezpośredniego wyłączenia wypłaconych odszkodowań z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości niebędącej własnością strony skarżącej, na której postawiono bądź stacje transformatorowe, bądź słupy linii energetycznych. W konsekwencji możliwość zaliczenia wskazanych wydatków do kosztów uzyskania przychodów uzależnione jest od oceny, czy zostały one poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego stan faktyczny należy wskazać, iż przedmiotowe wydatki mają związek z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą, a ich charakter uzasadnia stwierdzenie, iż służą zachowaniu bądź zabezpieczeniu źródła przychodu, tym samym spełniają warunki uprawniające do zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodów Spółki na podstawie art. 15 ust. 1 ww. ustawy.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej - powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 ustawy - Ordynacja podatkowa).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.