ITPB3/423-69/11/AM

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 29 kwietnia 2011 r. Izba Skarbowa w Bydgoszczy ITPB3/423-69/11/AM

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 1 lutego 2011 r. (data wpływu 4 lutego 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 lutego 2011 r. złożono ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka prowadzi działalność gospodarczą od 1997 r. polegającą głównie na świadczeniu usług hotelarskich, usług związanych z przechowywaniem i postojem jachtów oraz wynajmem i dzierżawą pomieszczeń oraz gruntów. Wnioskodawca realizując działalność statutową nabył aktem notarialnym na dwadzieścia pięć lat, licząc od dnia 18 lipca 1997 r., prawo użytkowania m.in. zabudowanego budynkami prawa wieczystego użytkowania, t.j. prawo używania i pobierania pożytków. Nabycie przez Spółkę niniejszego prawa zostało potwierdzone fakturą VAT z wykazaniem jako opłata za użytkowanie w okresie 25 lat nieruchomości zgodnie z aktem notarialnym i jako niepodlegająca podatkowi od towarów i usług. Wynagrodzenie za użytkowanie nieruchomości zostało wniesione przez Spółkę za cały okres użytkowania "z góry". Opłata ta jest rozliczana w czasie i ujmowana w kosztach w okresach miesięcznych.

Właścicielem nieruchomości była i nadal pozostaje Gmina, która oddała w wieczyste użytkowanie ww. nieruchomość osobie prawnej (użytkownikowi wieczystemu). Wieczysty użytkownik umową w formie aktu notarialnego oddał ww. nieruchomość w użytkowanie Wnioskodawcy. Dnia 11 czerwca 2008 r. odbyła się licytacja publiczna, w wyniku której syndyk masy upadłości użytkownika wieczystego zbył na rzecz Gminy prawo wieczystego użytkowania gruntów oraz związane z tym prawem prawo własności posadowionych na tym gruncie budynków, które to nieruchomości były dodatkowo obciążone na rzecz Wnioskodawcy ograniczonym prawem rzeczowym - użytkowaniem. Powyższa sprzedaż prawa wieczystego użytkowania odbyła się w drodze licytacji publicznej, w myśl art. 120 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. - Prawo upadłościowe. Zgodnie ze wspomnianym przepisem, sprzedaż dokonana w postępowaniu upadłościowym ma te same skutki prawne, jakie ma sprzedaż w postępowaniu egzekucyjnym.

W związku z tym, że Spółka zapłaciła "z góry" za 25 lat użytkowania niniejszej nieruchomości, zażądała zwrotu swoich poniesionych nakładów na ten cel wchodząc w spór na drodze sądowej z Gminą. Sąd Rejonowy po rozpatrzeniu sprawy uznał, że na skutek zawartej umowy sprzedaży, którą poprzedziła odbyta w dniu 11 czerwca 2008 r. licytacja publiczna, w wyniku której syndyk masy upadłości użytkownika wieczystego zbył na rzecz Gminy prawo wieczystego użytkowania gruntów, doszło do wygaśnięcia ex lege prawa użytkowania ustanowionego na czas oznaczony umową w formie aktu notarialnego z dnia 18 lipca 1997 r. Dnia 16 grudnia 2010 r. została zawarta ugoda pomiędzy Gminą a Spółką, na mocy której Wnioskodawca zobowiązał się do wydania do dnia 31 stycznia 2011 r. włącznie nieruchomości, w zamian za zapłatę określonego wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości za okres od czerwca 2008 r. do 31 stycznia 2011 r.

W trakcie trwającego sporu, zarówno o ważność prawną zawartej umowy sprzedaży, jak i o zwrot poniesionych nakładów, pomiędzy Spółką a Gminą, tj. w okresie od 12 czerwca 2008 r. do 31 stycznia 2011 r., Spółka realizując tak jak dotychczas umowę ustanowienia prawa użytkowania, osiągała przychody podlegające opodatkowaniu i ponosiła koszty, a w szczególności do kosztów uzyskania tych przychodów zaliczyła:

* koszty bieżącej eksploatacji niniejszej nieruchomości w postaci m.in. energii elektrycznej, ochrony mienia, materiałów gospodarczych, itp.,

* koszty comiesięcznych rat opłaconych "z góry" za prawo użytkowania niniejszej nieruchomości,

* koszty wynagrodzenia za okres użytkowania nieruchomości w okresie trwającego sporu, t.j. od czerwca 2008 r. do 31 stycznia 2011 r., wynikającego z zawartej ugody pomiędzy Gminą a Spółką w dniu 16 grudnia 2010 r.,

* koszty pozostałej nierozliczonej opłaty wniesionej "z góry" do 18 lipca 2023 r. wskutek wygaśnięcia umowy prawa użytkowania z mocy prawa,

* koszty sądowe, koszty procesu i zastępstwa procesowego poniesione przez Spółkę w czasie toczącego się sporu przed Sądem.

W związku z powyższym Wnioskodawca zadał następujące pytanie:

Czy poniesione koszty w okresie trwającego sporu pomiędzy Spółką a Gminą, t.j. od 12 czerwca 2008 r. do 31 stycznia 2011 r., w postaci:

* kosztów bieżącej eksploatacji niniejszej nieruchomości w postaci m.in. energii elektrycznej, ochrony mienia, materiałów gospodarczych, itp.,

* kosztów comiesięcznych rat opłaconych "z góry" za prawo użytkowania niniejszej nieruchomości,

* kosztów wynagrodzenia za okres użytkowania nieruchomości w okresie trwającego sporu, t.j. od czerwca 2008 r. do 31 stycznia 2011 r., wynikającego z zawartej ugody pomiędzy Gminą a Spółką w dniu 16 grudnia 2010 r.,

* kosztów pozostałej nierozliczonej opłaty wniesionej "z góry" do 18 lipca 2023 r. wskutek wygaśnięcia umowy prawa użytkowania z mocy prawa,

* kosztów sądowych, koszty procesu i zastępstwa procesowego poniesione przez Spółkę w czasie toczącego się sporu przed Sądem,

są kosztami uzyskania przychodów w świetle art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, kwalifikując koszty uzyskania przychodów należy kierować się ogólną regułą zawartą w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, która stanowi, ze kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu uzyskania przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

W opisanym stanie faktycznym wszystkie wymienione i poniesione koszty mają bezsporny związek z osiąganymi w tym okresie przychodami podlegającymi opodatkowaniu, w tym również pozostała nierozliczona opłata wniesiona "z góry" ma bezsporny związek przyczynowo-skutkowy, albowiem umowa ustanowienia prawa użytkowania wygasła w czasie jej trwania nie z winy Spółki, lecz z mocy prawa.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) - dalej: ustawa - kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy. W oparciu o kryterium stopnia tego powiązania ustawodawca wyróżnia koszty podatkowe bezpośrednio związane z przychodami i inne niż bezpośrednio z nimi związane, których nie można wprost przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako zmierzające do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie).

Tak więc, aby wydatek poniesiony przez podatnika mógł stanowić koszt uzyskania przychodów, muszą zaistnieć łącznie następujące przesłanki:

* został poniesiony przez podatnika,

* jest definitywny, a więc bezzwrotny,

* pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

* poniesiony został w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,

* nie jest kosztem wymienionym w art. 16 ust. 1 ustawy,

* został właściwie udokumentowany.

W niniejszej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której Wnioskodawca nabył prawo użytkowania zabudowanego budynkami prawa wieczystego użytkowania, dokonując "z góry" zapłaty za cały okres użytkowania tego prawa. Od dnia 12 czerwca 2008 r. (w wyniku zbycia przez syndyka prawa wieczystego użytkowania gruntów) Spółka nie dysponowała już prawem użytkowania wskazanych we wniosku nieruchomości, w dalszym ciągu jednakże wykorzystując je w prowadzonej działalności, za co Gminie przypadło określone ugodą wynagrodzenie.

Skoro więc przedmiot użytkowania wykorzystywany był w działalności gospodarczej Spółki, a osiągane przychody były następstwem tego używania, Wnioskodawca ma możliwość ujęcia w rachunku podatkowym wydatków wykazujących bezsprzeczny związek przyczynowy z uzyskiwanymi przychodami, t.j. wydatków poniesionych na bieżącą eksploatację rzeczonej nieruchomości (w postaci m.in. energii elektrycznej, ochrony mienia, materiałów gospodarczych, itp.), wynagrodzenia za okres użytkowania nieruchomości w okresie trwającego sporu oraz dotyczącej tego okresu części opłaty uiszczonej jednorazowo za prawo użytkowania.

Takiego związku nie można natomiast upatrywać w odniesieniu do pozostałej nierozliczonej części opłaty wniesionej "z góry", gdyż jej poniesienie w żaden sposób nie wpływa na wielkość osiąganego przychodu, jak i nie przyczyni się do ich osiągania w przyszłości, albowiem przedmiot użytkowania nie służy już uzyskiwaniu przychodów. W konsekwencji opłata obejmująca okres po dniu 31 stycznia 2011 r. do 18 lipca 2023 r., pomimo wygaśnięcia umowy prawa użytkowania z mocy prawa, nie stanowi kosztu uzyskania przychodów, ze względu na nie wypełnianie ustawowej dyspozycji "kosztów poniesionych w celu osiągnięcia lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów".

Rozpatrując z kolei kwestię zasadności kwalifikacji do kosztów uzyskania przychodów kosztów sądowych, kosztów procesu i zastępstwa procesowego, wynikających z sądowego sporu prowadzonego z Gminą, wskazać należy, iż każdy przypadek ponoszenia takich wydatków wymaga indywidualnej analizy uwzględniającej szczegóły danej sprawy i przesłanki, jakimi kierowała się Spółka, a także strona przeciwna. Mimo że tego rodzaju wydatków nie umieszczono w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów na podstawie wyłączenia zawartego w art. 16 ustawy, nie przesądza to automatycznie o możliwości ich ujęcia jako kosztów uzyskania przychodów. Wydatki te muszą bowiem spełniać ogólną zasadę zawartą w art. 15 ust. 1 ustawy, czyli zostać poniesionymi w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Z opisu przedstawionego stanu faktycznego wynika, że wejście przez Spółkę w spór na drodze sądowej miało na celu ochronę swoich interesów. W tym konkretnym przypadku można zatem uznać, iż przedmiotowe koszty sporu sądowego miały na celu zachowanie (zabezpieczenie) źródła przychodów, co przekłada się na możliwość ich podatkowego rozliczenia jako kosztów związanych z funkcjonowaniem Spółki, gdyż powiązanie z konkretnym przychodem uzyskanym przez Wnioskodawcę jest w tym wypadku niemożliwe.

Reasumując, Wnioskodawca jest uprawniony do podatkowego rozliczenia wskazanych we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej kosztów, poza kosztami pozostałej nierozliczonej opłaty wniesionej "z góry" do dnia 18 lipca 2023 r. z racji braku związku przyczynowego z uzyskiwanymi przychodami.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl