ITPB3/423-639b/10/MT

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Jednostki przedstawione we wniosku z dnia 16 listopada 2010 r. (data wpływu 22 listopada 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie momentu rozpoznawania przychodów uzyskiwanych z działalności statutowej - jest prawidłowe.

W dniu 22 listopada 2010 r. do tutejszego organu wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie momentu rozpoznawania przychodów uzyskiwanych z działalności statutowej.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo - Kredytowa prowadzi działalność na podstawie przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 1, poz. 2 z późn. zm.). Na podstawie przepisu art. 2 tej ustawy można stwierdzić, że Wnioskodawca jest spółdzielnią, do której w zakresie nieuregulowanym odmiennie przepisami ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo - kredytowych stosuje się przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 1995 r. Nr 54, poz. 288 z późn. zm.). Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, Wnioskodawca prowadzi działalność niezarobkową. Celem statutowym działalności Wnioskodawcy jest w szczególności: gromadzenie środków pieniężnych wyłącznie swoich członków, udzielanie im pożyczek i kredytów, przeprowadzanie na ich zlecenie rozliczeń finansowych oraz pośredniczenie przy zawieraniu umów ubezpieczenia na zasadach określonych w ustawie z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej.

W toku prowadzonej działalności Wnioskodawca nabywał w latach 2008 - 2010 oraz planuje nabywać w przyszłości składniki majątku wykorzystywane przy wykonywaniu działalności statutowej, np. nieruchomości gruntowe, budynki, lokale, prawo użytkowania wieczystego gruntu, urządzenia i sprzęt biurowy: meble biurowe, urządzenia klimatyzacyjne, komputery, serwery, urządzenia wielofunkcyjne, drobny sprzęt biurowy, urządzenia telekomunikacyjne, samochody (osobowe oraz inne niż osobowe), a także szereg innych składników majątku, niezbędnych do prowadzenia działalności. Wskazane składniki majątku mają różne przewidywane okresy eksploatacji, co do zasady jednak okres wykorzystywania tych składników majątkowych w działalności prowadzonej przez Wnioskodawcę przekracza rok. Nabywane składniki majątku stanowią własność lub współwłasność Wnioskodawcy, są kompletne i zdatne do używania zgodnie z ich przeznaczeniem.

Wnioskodawca, przy wykorzystaniu wskazanych wyżej składników majątku, realizując cele statutowe, świadczy na rzecz osób fizycznych będących członkami Wnioskodawcy odpłatne usługi finansowe, polegające w szczególności na udzielaniu pożyczek i kredytów swoim członkom oraz pośredniczeniu w rozliczeniach finansowych. Z tytułu świadczenia przedmiotowych usług Wnioskodawca osiąga przychody, podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Dochody Wnioskodawcy nie korzystają ze zwolnień podmiotowych ani przedmiotowych od podatku dochodowego od osób prawnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Niniejsza interpretacja indywidualna stanowi ocenę stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania drugiego. Stanowisko Jednostki w zakresie pytania pierwszego będzie przedmiotem odrębnego rozstrzygnięcia.

Przedstawiając własne stanowisko w przedmiotowej sprawie, Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo - kredytowych, prowadzona przez niego działalność ma charakter niezarobkowy. W ocenie Zainteresowanego, powyższe oznacza, że nie spełnia ona warunków umożliwiających uznanie jej za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 3 pkt 9 Ordynacji podatkowej, za którą uznaje się każdą działalność zarobkową w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, w tym wykonywanie wolnego zawodu, a także każdą inną działalność zarobkową wykonywaną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet gdy inne ustawy nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej lub osoby wykonującej taką działalność - do przedsiębiorców. Na zarobkowy charakter działalności gospodarczej wskazuje również definicja tej działalności przewidziana w art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zgodnie z którą działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Jak podkreśla przy tym Jednostka, w orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, że za działalność gospodarczą nie można uznać działalności skierowanej "do wewnątrz", realizowanej wyłącznie na rzecz członków osoby prawnej, np. członków spółdzielni. Skoro zatem zgodnie z ustawą o spółdzielczych kasach oszczędnościowo - kredytowych oraz statutem Wnioskodawcy, działalność jego polega na gromadzeniu środków pieniężnych wyłącznie swoich członków, udzielaniu im pożyczek i kredytów, przeprowadzaniu na ich zlecenie rozliczeń finansowych oraz pośredniczeniu przy zawieraniu umów ubezpieczenia, tj. świadczy on odpłatne usługi wyłącznie na rzecz swoich członków, a prowadzona działalność nie jest nakierowana "na zewnątrz" wobec osób trzecich, to prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności statutowej nie można uznać za działalność gospodarczą.

Mając powyższe na uwadze Wnioskodawca wskazuje, że zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Z kolei w myśl art. 12 ust. 3 tej ustawy, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Tym samym, w ocenie Wnioskodawcy, skoro prowadzona przez niego działalność nie może być uznawana za działalność gospodarczą, wobec osiąganych przez niego przychodów nie może być stosowany przepis art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dotyczący wyłącznie przychodów związanych z działalnością gospodarczą. Przychody Jednostki z tytułu usług wykonywanych w ramach prowadzonej działalności statutowej powstawać będą natomiast na zasadach ogólnych, określonych w art. 12 ust. 1 tej ustawy, tj. w dacie faktycznego otrzymania przychodów (metoda kasowa).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe, wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń (art. 12 ust. 1 pkt 1-2 powołanej ustawy). Na podstawie art. 12 ust. 1 omawianej ustawy można stwierdzić, że zasadniczo przychodem jest każda wartość wchodzącą do majątku podatnika, powiększającą jego aktywa, mającą definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną. Co do zasady przychód powstaje zatem z momentem jego faktycznego uzyskania przez podatnika.

Wyjątek od powyższej reguły wprowadza art. 12 ust. 3 powołanej ustawy, w myśl którego, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Przepis ten normuje ujmowanie dla celów podatkowych przychodów, które jeszcze nie zostały otrzymane przez podatnika, ale są mu należne, tj. stanowią przedmiot wymagalnych świadczeń. Możliwość ta dotyczy jednak wyłącznie przychodów związanych z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej.

W treści art. 2 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ustawodawca wskazał rodzaje działalności zaliczane do działów specjalnych produkcji rolnej. Nie wprowadził natomiast do omawianej ustawy definicji działalności gospodarczej.

Znaczenie tego pojęcia na gruncie prawa podatkowego zostało jednak wyjaśnione w art. 3 pkt 9 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem, ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej rozumie się przez to każdą działalność zarobkową w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, w tym wykonywanie wolnego zawodu, a także każdą inną działalność zarobkową wykonywaną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet gdy inne ustawy nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej lub osoby wykonującej taką działalność - do przedsiębiorców. W myśl natomiast art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 z późn. zm.), działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Jak wynika z powołanych unormowań, konstytutywną cechą działalności gospodarczej jest jej zarobkowy charakter. Zarobkowy oznacza przy tym nakierowany na osiągnięcie zysku, mający na celu uzyskanie dochodu. Brak tej cechy przesądza o braku możliwości uznania danej działalności za działalność gospodarczą w rozumieniu prawa podatkowego.

Wobec powyższego, rozstrzygnięcie, czy przychody Wnioskodawcy z tytułu wykonywania działalności statutowej, polegającej na świadczeniu swoim członkom odpłatnych usług finansowych, powinny być rozpoznawane dla celów podatkowych:

Wnioskodawca jest spółdzielczą kasą oszczędnościowo - kredytową. Zasady funkcjonowania tych jednostek normuje ustawa z dnia 14 grudnia 1995 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo - kredytowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 1, poz. 2 z późn. zm.). W myśl art. 2 ww. ustawy, kasa jest spółdzielnią, do której w zakresie nie uregulowanym odmiennie tą ustawą stosuje się przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 - Prawo spółdzielcze (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 188, poz. 1848 z późn. zm.). Celem kas, zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo - kredytowych, jest gromadzenie środków pieniężnych wyłącznie swoich członków, udzielanie im pożyczek i kredytów, przeprowadzanie na ich zlecenie rozliczeń finansowych oraz pośredniczenie przy zawieraniu umów ubezpieczenia na zasadach określonych w ustawie o działalności ubezpieczeniowej. Na mocy art. 3 ust. 2 tej ustawy, kasy prowadzą działalność niezarobkową.

Niezarobkowy charakter działalności wykonywanej przez spółdzielcze kasy oszczędnościowo - kredytowe wskazuje, że nie prowadzą one działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów prawa podatkowego. Za takim wnioskiem przemawia również okoliczność, że działalność ta skierowana jest do członków tych spółdzielni i służy realizacji celów wskazanych w art. 3 ust. 1 ww. ustawy.

Działalność prowadzona przez spółdzielcze kasy oszczędnościowo - kredytowe nie jest ponadto zaliczana do działów specjalnych produkcji rolnej, zdefiniowanych w art. 2 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

A zatem, Wnioskodawca jako spółdzielcza kasa oszczędnościowo - kredytowa prowadzi działalność niezarobkową. Niezarobkowy charakter tej działalności uniemożliwia uznanie jej za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 3 pkt 9 Ordynacji podatkowej. Jednocześnie, przedmiot tej działalności nie pozwala na zaliczenie jej do kategorii działów specjalnych produkcji rolnej, o których mowa w art. 2 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wobec powyższego, skoro przychody Wnioskodawcy uzyskiwane z działalności statutowej nie są związane z działalnością gospodarczą ani z działami specjalnymi produkcji rolnej, nie mogą być wykazywane jako przychody należne na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Oznacza to, że przedmiotowe przychody będą rozpoznawane dla celów podatkowych w oparciu o tzw. zasadę kasową, wynikającą z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Podsumowując, w analizowanej sytuacji, przychody uzyskiwane przez Wnioskodawcę z działalności statutowej polegającej na świadczeniu na rzecz swoich członków odpłatnych usług finansowych, powinny być rozpoznawane dla celów podatkowych w dacie ich otrzymania, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.