ITPB3/423-635/10/MK - Opodatkowanie przychodów spółdzielni z tytułu uzyskanego odszkodowania w skutek utraty zasobu mieszkaniowego poprzez przejęcie części działki pod drogę publiczną.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni przedstawione we wniosku z dnia 12 listopada 2010 r. (data wpływu 18 listopada 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie zwolnienia z opodatkowania dochodu uzyskanego z tytułu odszkodowania - jest prawidłowe.

W dniu 18 listopada 2010 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zwolnienia z opodatkowania dochodu uzyskanego z tytułu odszkodowania uzyskanego w związku z przejęciem przez gminę, z mocy prawa, działki gruntu - wydzielonej pod drogi publiczne.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawcą jest Spółdzielnia, która funkcjonuje w oparciu o przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz. U. 2003 r. Nr 119 z późn. zm.). Podstawowym celem Spółdzielni (art. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych i § 4 Statutu spółdzielni) jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków spółdzielni oraz ich rodzin poprzez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych, a także lokali o innym przeznaczeniu.

Dla prawidłowego korzystania z mieszkań niezbędnym jest korzystanie z:

* pomieszczeń przynależnych oraz wyposażenia technicznego, t.j: dźwigi osobowe, klatki schodowe, piwnice, komórki, balkony, garaże,

* pomieszczeń znajdujących się w budynku mieszkalnym lub poza nim, związanych z administrowaniem i bezawaryjnym funkcjonowaniem,

* urządzeń i uzbrojenia terenów, na których znajdują się budynki mieszkalne, takich jak: rurociągi i przewody sieci wodociągowo - kanalizacyjnej, gazowej, ciepłowniczej, sieci elektroenergetyczne i telekomunikacyjne, budowle inżynieryjne, a budowle komunikacyjne, takie jak: drogi osiedlowe, ulice, chodniki, a inne budowle i urządzenia związane z ukształtowaniem i zagospodarowaniem terenu, mające wpływ na prawidłowe funkcjonowanie osiedlowych budynków mieszkalnych, jak: latarnie oświetleniowe, parkingi, trawniki, ogrodzenia.

Spółdzielnia wybudowała budynki mieszkalne i infrastrukturę, na gruntach będących w wieczystym użytkowaniu, gdzie właścicielem gruntu jest Gmina Miasta. Dla realizacji celu, o którym mowa wyżej Spółdzielnia prowadzi działalność statutową. Przedmiotem działalności statutowej jest między innymi:

* obsługa nieruchomości na własny rachunek,

* wynajem nieruchomości na własny rachunek,

* działalność związana z kulturą, rekreacją sportem,

* zarządzanie nieruchomościami niestanowiącymi mienia spółdzielni lub mienia członków.

Gmina Miasta na mocy art. 98 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. Nr 115, poz. 741 z 1997 r.; tekst jedn. Dz. U. 46 poz. 543 z 2000 r.) przejęła z mocy prawa działki gruntu - będące w wieczystym użytkowaniu Spółdzielni Mieszkaniowej wydzielone pod drogi publiczne. Zgodnie z art. 98 ust. 3 tej ustawy Gmina zobowiązana jest do wypłaty odszkodowania za pozbawienie prawa użytkowania wieczystego działek gruntu i zaproponowała zawarcie porozumienia ze Spółdzielnią o wypłatę odszkodowania.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

* Czy odszkodowanie za pozbawienie Spółdzielni prawa użytkowania wieczystego działek gruntu stanowić będzie dla Spółdzielni przychód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, co oznacza, że podlegać ono będzie zwolnieniu od podatku dochodowego od osób prawnych w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy ww. dochody są wolne od opodatkowania w części w jakiej dochody te przeznaczy na potrzeby gospodarki zasobami mieszkaniowymi - przyznane odszkodowanie od Gminy stanowić będzie przychód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, co oznacza, ze podlegać będzie zwolnieniu od podatku dochodowego według zasad określonych w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Spółdzielnia podniosła, że zgodnie z ustawą o spółdzielniach mieszkaniowych podstawowym celem spółdzielni mieszkaniowej jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków spółdzielni oraz ich rodzin poprzez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych a także lokali o innym przeznaczeniu. Przedmiotem działalności spółdzielni jest między innymi: budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków spółdzielczych lokatorskich praw do znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych; budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków odrębnej własności znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu; zarządzanie nieruchomościami stanowiącymi jej mienie lub nabyte na podstawie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych mienie jej członków.

Artykuł 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych określa obowiązki członków spółdzielni i osób niebędących członkami w zakresie uczestniczenia w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni.

Zmiany w podatku dochodowym od osób prawnych obowiązujące od 1 stycznia 2007 r. wprowadziły zapis, że zwolnione od podatku są wyłącznie dochody spółdzielni mieszkaniowych, które zostały uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi i które zostały przeznaczone na utrzymanie tych zasobów. Jako, że ani ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych ani ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie określają pojęcia "zasoby mieszkaniowe" czy "gospodarka zasobami mieszkaniowymi" należy przyjąć znaczenie określone w słowniku języka polskiego, i tak "gospodarka zasobami mieszkaniowymi" to zarządzanie, dysponowanie pomieszczeniami, w których się mieszka, przy czym dla prawidłowego korzystania z mieszkań niezbędnym jest korzystanie z pomieszczeń i urządzeń wchodzących w skład budynku mieszkalnego lub poza nim.

Zdaniem Spółdzielni przez zasoby mieszkaniowe, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy należy rozumieć: lokale mieszkalne znajdujące się w budynkach mieszkalnych wraz z przynależnymi do nich pomieszczeniami i wyposażeniem technicznym, pomieszczenia znajdujące się w budynku mieszkalnym lub poza nim, związanych z administrowaniem i bezawaryjnym funkcjonowaniem, urządzenia i uzbrojenie terenów, na których znajdują się budynki mieszkalne, takich jak: rurociągi i przewody sieci wodociągowo - kanalizacyjnej, gazowej, ciepłowniczej, sieci elektroenergetyczne i telekomunikacyjne, budowle inżynieryjne, budowle komunikacyjne, takie jak: drogi osiedlowe, ulice, chodniki, inne budowle i urządzenia związane z ukształtowaniem i zagospodarowaniem terenu, mające wpływ na prawidłowe funkcjonowanie osiedlowych budynków mieszkalnych, jak: latarnie oświetleniowe, parkingi, trawniki, ogrodzenia.

Związane z wyżej wymienionymi budowlami, obiektami i urządzeniami przychody stanowią gospodarkę zasobami mieszkaniowymi, co oznacza, że odszkodowanie, które zostanie przyznane Spółdzielni za pozbawienie prawa wieczystego użytkowania działek gruntu, na którym znajdują się urządzenia i uzbrojenie terenów o których mowa wyżej, stanowi również przychód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Oznacza to, że podlegać ono będzie zwolnieniu od podatku dochodowego od osób prawnych w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Podobne stanowisko zaprezentował Minister Finansów (znak DD6/8213/322/KWW/08/PK-940), w którym stwierdził, że:"....przez "zasoby mieszkaniowe", o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych rozumie się nie tylko lokale mieszkalne...".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

Stosownie do wyżej cytowanego przepisu (wprowadzonego przepisem art. 1 pkt 18 lit. a) tiret czwarte ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - Dz. U. Nr 217, poz. 1589), z dniem 1 stycznia 2007 r. - zwolnione od podatku są wyłącznie te dochody spółdzielni mieszkaniowych, które zostały uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi i które zostały przeznaczone na utrzymanie tych zasobów. Wobec tego opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają dochody uzyskane z:

* gospodarki zasobami mieszkaniowymi, które nie zostały przeznaczone na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych oraz

* innej działalności niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi, nawet wówczas, gdy zostaną przeznaczone na utrzymanie tych zasobów mieszkaniowych.

Powołana ustawa o podatku dochodowym nie zawiera definicji: "zasobów mieszkaniowych" oraz "gospodarki zasobami mieszkaniowymi". Zauważyć należy jednak, że w języku potocznym, pojęcie "gospodarka" - w kontekście omawianego przypadku oznacza dysponowanie i zarządzanie czymś. "Zasób" zaś to m.in. pewna nagromadzona ilość czegoś. Natomiast pojecie "mieszkanie" jest równoznaczne w swojej treści z pomieszczeniem, w którym się mieszka (vide: Słownik Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, http://sjp.pwn.pl). Tak więc przymiotnik "mieszkaniowy" "mieszkaniowych", określa rzeczy związane z mieszkaniem. W konsekwencji z interpretacji językowej pojęcia "gospodarka zasobami mieszkaniowymi" wynika w sposób jednoznaczny, oczywisty, że gospodarka ta obejmuje dysponowanie i zarządzanie zgromadzonymi pomieszczeniami mieszkalnymi.

Zdaniem tut. organu, uzasadnione jest szerokie rozumienie pojęcia"zasoby mieszkaniowe" - nie tylko jako lokale mieszkalne, ale również pozostałe pomieszczenia i urządzenia wchodzące w skład budynku mieszkalnego, lub znajdujące się poza nim, których istnienie jest niezbędne dla prawidłowego korzystania z mieszkań przez mieszkańców, jak również ułatwiające im dostęp do budynku mieszkalnego oraz zapewniające jego sprawne funkcjonowanie oraz administrowanie. W związku z tym przez "zasoby mieszkaniowe", o których mowa w przepisie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, należy rozumieć:

* znajdujące się w budynku mieszkalnym lokale mieszkalne wraz z przynależnymi do nich pomieszczeniami oraz wyposażenie techniczne, jak np.:

* dźwigi osobowe i towarowe,

* aparaty do wymiany ciepła,

* kotłownie i hydrofornie wbudowane,

* klatki schodowe,

* strychy, piwnice, komórki,

* balkony, loggie,

* garaże,

* pomieszczenia znajdujące się w budynku mieszkalnym lub poza nim, związane z administrowaniem i zapewnieniem bezawaryjnego funkcjonowania osiedlowych budynków mieszkalnych, t.j.:

* budynki (pomieszczenia) administracji osiedlowej, np.: spółdzielni mieszkaniowej, wspólnot mieszkaniowych,

* kotłownie i hydrofornie wolnostojące,

* osiedlowe warsztaty (zakłady) konserwacyjno - remontowe,

* urządzenia i uzbrojenie terenów, na których znajdują się budynki wyżej wymienione, jak np.:

* zbiorniki - doły gnilne, szamba, przydomowe oczyszczalnie ścieków,

* rurociągi i przewody sieci wodociągowo - kanalizacyjnej, gazowej i ciepłowniczej,

* sieci elektroenergetyczne i telekomunikacyjne,

* budowle inżynieryjne (studnie itp.), stacje transformatorowe,

* budowle komunikacyjne, jak: drogi osiedlowe, ulice, chodniki,

* inne budowle i urządzenia związane z ukształtowaniem i zagospodarowaniem terenu, mające wpływ na prawidłowe funkcjonowanie osiedlowych budynków mieszkalnych, jak np.: latarnie oświetleniowe, ogrodzenia, parkingi, trawniki, kontenery na śmieci.

Charakteru tego nie mają natomiast lokale użytkowe własnościowe i w najmie, gdyż działalność w nich prowadzona nie jest niezbędna ani funkcjonalnie związana z prawidłowym korzystaniem z pomieszczeń mieszkalnych.

Dlatego też przez "zasoby mieszkaniowe" należy rozumieć: budynki mieszkalne (w zakresie istniejących w nich pomieszczeń mieszkalnych) wraz z wyposażeniem technicznym oraz pomieszczeniami do nich przynależnymi, pomieszczenia znajdujące się w budynku mieszkalnym lub poza nim, związane z administrowaniem i zapewnieniem bezawaryjnego funkcjonowania osiedlowych budynków mieszkalnych, urządzenia i uzbrojenie terenów, na których znajdują się budynki wyżej wymienione, budowle komunikacyjne oraz inne budowle i urządzenia związane z ukształtowaniem i zagospodarowaniem terenu, mające wpływ na prawidłowe funkcjonowanie osiedlowych budynków mieszkalnych.

Związane z wyżej wymienionymi budowlami (pomieszczeniami), obiektami i urządzeniami opłaty pobierane od lokatorów oraz sfinansowane z nich koszty, stanowią przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Stanowią one jednocześnie przychody i koszty podatkowe w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (odpowiednio art. 12 i art. 15 ust. 1, z uwzględnieniem art. 16 ust. 1 ustawy). Uzyskany z tego tytułu dochód, zgodnie z cytowanym wcześniej art. 17 ust. 1 pkt 44 tej ustawy jest wolny od podatku, tylko jeśli zostanie przeznaczony na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegać będzie zatem dochód osiągnięty z innej działalności niż gospodarka zasobami mieszkalnymi, bez względu na cel, na jaki zostanie przekazany.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że na konto Spółdzielni zostanie wpłacone odszkodowanie w związku z dokonanym przez gminę podziałem nieruchomości i przejęciem części działki pod drogę publiczną. Na przejętej działce znajdowały się urządzenia i uzbrojenie terenów związane z lokalami mieszkalnymi znajdującymi się w budynkach mieszkalnych, które należały do Spółdzielni. Przychód z tytułu otrzymanego odszkodowania, jak informuje Wnioskodawca, przeznaczony zostanie na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Biorąc zatem pod uwagę powyższe uregulowania, stwierdzić należy, że przynależne do lokali mieszkalnych znajdujących się w budynkach mieszkalnych pomieszczenia oraz wyposażenie techniczne, budowle komunikacyjne, służące prawidłowemu ich funkcjonowaniu (np. ułatwiające dostęp do budynku jego mieszkańcom) mieszczą się w pojęciu zasobów mieszkaniowych. Zatem przychód z tytułu uzyskanego odszkodowania w skutek utraty zasobu mieszkaniowego poprzez przejęcie części działki pod drogę publiczną stanowi przychód osiągnięty z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Przychód ten ma więc wpływ na wysokość dochodu osiągniętego z tej gospodarki, który zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 powołanej ustawy podlega zwolnieniu od podatku dochodowego, w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych Spółdzielni.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.